[PTS Vol D - 1] [\z D /] [\f I /]
[BJT Vol D - 1] [\z D /] [\w I /]
[BJT Page 82] [\x 82/]
[PTS Page 047] [\q 47/]
Suttantapiñake
1. Evaü me sutaü. Ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati jãvakassa komàrabhaccassa ambavane mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto tadahuposathe paõõarase komudiyà càtumàsiniyà puõõàya puõõamàya rattiyà ràjàmaccaparivuto uparipàsàdavaragato nisinno hoti. Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto tadahuposathe udànaü udànesi:
"Ramaõãyà vata bho dosinà ratti, abhiråpà vata bho dosinà ratti, dassanãyà vata bho dosinà ratti, pàsàdikà vata bho dosinà ratti, lakkha¤¤à vata bho dosinà ratti. Kannu khvajja samaõaü và bràhmaõaü và payirupàseyyàma yanno payirupàsato cittaü pasãdeyyà"ti
2. Evaü vutte a¤¤ataro ràjàmacco ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü etadavoca: 'ayaü deva påraõo kassapo saïghã ceva gaõã ca gaõàcariyo ca ¤àto yasassã titthaükaro1 sàdhusammato bahujanassa ratta¤¤å cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Taü devo påraõaü kassapaü payirupàsatu. Appevanàma devassa påraõaü kassapaü payirupàsato cittaü pasãdeyyà'ti. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto tuõhã ahosi.
3. A¤¤ataro'pi kho ràjàmacco ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü etadavoca: 'ayaü deva [PTS Page 048] [\q 48/] makkhalã gosàlo saïghã ceva gaõã ca gaõàcariyo ca ¤àto yasassã titthaükaro sàdhusammato bahujanassa ratta¤¤å cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Taü devo makkhaliü gosàlaü payirupàsatu. Appevanàma devassa makkhaliü gosàlaü payirupàsato cittaü pasãdeyyà'ti. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu tuõhã ahosi.
1. Titthakaro, bahusu.
[BJT Page 84] [\x 84/]
4. A¤¤ataro'pi kho ràjàmacco ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü etadavoca: 'ayaü deva ajito kesakambalo saïghã ceva gaõã ca gaõàcariyo ca ¤àto yasassã titthaükaro sàdhusammato bahujanassa ratta¤¤å cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Taü devo ajitaü kesakambalaü payirupàsatu. Appevanàma devassa ajitaü kesakambalaü payirupàsato cittaü pasãdeyyà'ti. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu tuõhã ahosi.
5. A¤¤ataro'pi kho ràjàmacco ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü etadavoca: 'ayaü deva pakudho kaccàyano1 saïghã ceva gaõã ca gaõàcariyo ca ¤àto yasassã titthaükaro sàdhusammato bahujanassa ratta¤¤å cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Taü devo pakudhaü kaccàyanaü payirupàsatu. Appevanàma devassa pakudhaü kaccàyanaü payirupàsato cittaü pasãdeyyà'ti. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu tuõhã ahosi.
6. A¤¤ataro'pi kho ràjàmacco ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü etadavoca: 'ayaü deva sa¤jayo beëaññhaputto saïghã ceva gaõã ca gaõàcariyo ca ¤àto yasassã titthaükaro sàdhusammato bahujanassa ratta¤¤å cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Taü devo sa¤jayaü beëaññhaputtaü payirupàsatu. Appevanàma devassa sa¤jayaü beëaññhaputtaü payirupàsato cittaü pasãdeyyà'ti. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu tuõhã ahosi.
7. A¤¤ataro'pi kho ràjàmacco ràjànaü màgadhaü ajàtasattuü vedehiputtaü etadavoca: 'ayaü deva [PTS Page 049] [\q 49/] nigaõñho nàtaputto saïghã ceva gaõã ca gaõàcariyo ca ¤àto yasassã titthaükaro sàdhusammato bahujanassa ratta¤¤å cirapabbajito addhagato vayo anuppatto. Taü devo nigaõñhaü nàtaputtaü payirupàsatu. Appevanàma devassa nigaõñhaü nàtaputtaü payirupàsato cittaü pasãdeyyà'ti. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu tuõhã ahosi.
8. Tena kho pana samayena jãvako komàrabhacco ra¤¤o màgadhassa ajàtasattussa vedehiputtassa avidåre tuõhãbhåto nisinno hoti. Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto jãvakaü komàrabhaccaü etadavoca: 'tvaü pana samma jãvaka kiü tuõhã?'Ti.
1. Kaccàno, katthaci.
[BJT Page 86] [\x 86/]
"Ayaü deva bhagavà arahaü sammàsambuddho amhàkaü ambavane viharati mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi. Taü kho pana bhagavantaü gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato: 'iti pi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà'ti. Taü devo bhagavantaü payirupàsatu. Appevanàma devassa bhagavantaü payirupàsato cittaü pasãdeyyà"ti.
"Tena hi samma jãvaka hatthiyànàni kappàpehã"ti.
9. 'Evaü devà'ti kho jãvako komàrabhacco ra¤¤o màgadhassa ajàtasattussa vedehiputtassa pañissutvà1 pa¤camattàni hatthinikàsatàni2 kappàpetvà ra¤¤o ca àrohanãyaü nàgaü, ra¤¤o màgadhassa ajàtasattussa vedehiputtassa pañivedesi: 'kappitàni kho te deva hatthiyànàni yassa'dàni kàlaü ma¤¤asã'ti.
Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto pa¤casu hatthinikàsatesu paccekà itthiyo àropetvà àrohaõãyaü nàgaü abhiråhitvà ukkàsu dhàriyàmànàsu ràjagahamhà niyyàsi mahacca ràjànubhàvena. Yena jãvakassa komàrabhaccassa ambavanaü tena pàyàsi.
10. Atha kho ra¤¤o màgadhassa ajàtasattussa vedehiputtassa avidåre ambavanassa ahudeva bhayaü ahu chambhitattaü ahu lomahaüso. Atha kho ràjà màgadho [PTS Page 050] [\q 50/] ajàtasattu vedehiputto bhãto saüviggo lomahaññhajàto jãvakaü komàrabhaccaü etadavoca: 'kacci maü samma jãvaka na va¤cesi? Kacci maü samma jãvaka na palambhesi? Kacci maü samma jãvaka na paccatthikànaü desi? Kathaü hi nàma tàva mahato bhikkhusaïghassa aóóhateëasànaü bhikkhusatànaü neva khipitasaddo bhavissati na ukkàsitasaddo na nigghoso?'Ti.
"Mà bhàyi mahàràja3 na taü deva va¤cemi. Na taü deva palambhemi. Na taü deva paccatthikànaü demi. Abhikkama mahàràja, abhikkama mahàràja. Ete maõóalamàëe4 dãpà jhàyantã"ti.
1. Pañissuõitvà, machasaü.
2. Hatthikà, sã. Hatthiniyà, katthaci.
3. Mà hàyi mahàràja mà bhàyi mahàràja, sitri.
4. Maõóalasàëe, machasaü.
[BJT Page 88] [\x 88/]
11. Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto yàvatikà nàgassa bhåmi nàgena gantvà nàgà paccorohitvà pattiko'va yena maõóalamàëassa dvàraü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà jãvakaü komàrabhaccaü etadavoca: kahaü pana samma jãvaka bhagavà?Ti.
"Eso mahàràja bhagavà. Eso mahàràja bhagavà majjhimaü thambhaü nissàya puratthàbhimukho nisinno purakkhato bhikkhusaïghassà"ti.
12. Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü dhito kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto tuõhãbhåtaü tuõhãbhåtaü bhikkhusaïghaü anuviloketvà rahadamiva vippasannaü, udànaü udànesi: 'iminà me upasamena udàyibhaddo1 kumàro samannàgato hotu yenetarahi upasamena bhikkhusaïgho samannàgato'ti.
"âgamà kho tvaü mahàràja yathàpemaü"ti?
"Piyo me bhante udàyibhaddo1 kumàro. Iminà me bhante upasamena udàyibhaddo1 kumàro samannàgato hotu yenetarahi upasamena bhikkhusaïgho samannàgato"ti.
13. Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto bhagavantaü abhivàdetvà bhikkhusaïghassa a¤jalimpaõàmetvà [PTS Page 051] [\q 51/] ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto bhagavantaü etadavoca: "puccheyyàmahaü bhante bhagavantaü ki¤cideva desaü, sace me bhagavà okàsaü karoti pa¤hassa veyyàkaraõàyà"ti.
"Puccha mahàràja yadàkaïkhasã"ti.
14. "Yathà nu kho imàni bhante puthusippàyatanàni seyyathãdaü2: hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà3 celakà calakà piõóadàyakà4 uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà5 àëàrikà6 kappakà nahàpakà7 sådà8 màlàkàrà9 rajakà pesakàrà naëakàrà10 kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni11 puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. 12 Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu13 uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti14 sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu kho bhante evameva15 diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetunti". 16
1. Udayabhaddo, kesuvi.
2. Seyyathãdaü, machasaü.
3. Dhanuggàhà, sitri.
4. Dosikà, sitira. Dàsaka [PTS]
5. Dàsikaü, machasaü.
6. âlàrikà, sitira.
7. Nahàpakaü, machasaü. Nahàpikà, syà.
8. Sårà, machasaü.
9. Màla, machasaü.
10. Nàla, syà.
11. Gatàni, sã. [I.]
12. Pinenti, machasaü. Pãõenti, syà (sabbattha)
13. Samaõabràhmaõesu, sã. [I.] Sãtira.
14. Patiññha, sã. [I]
15. Evamevaü, (katthaci. )
16. Pa¤¤àpenti, sã. [I.]
[BJT Page 90] [\x 90/]
15. "Abhijànàsi no tvaü mahàràja imaü pa¤haü a¤¤e samaõabràhmaõe pucchità"ti.
"Abhijànàmahaü bhante imaü pa¤haü a¤¤e samaõabràhmaõe pucchità"ti.
"Yathàkathaü pana te mahàràja byàkariüsu, sace te agaru bhàsasså"ti.
"Na kho me bhante garu yatthassa bhagavà và nisinno bhagavantaråpo và"ti. [PTS Page 052] [\q 52/] "tena hi mahàràja bhàsasså"ti.
16. "Ekamidàhaü bhante samayaü yena påraõo kassapo tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà påraõena kassapena saddhiü sammodiü. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiü. Ekamantaü nisinno kho ahaü bhante påraõaü kassapaü etavocaü: yathà nu kho imàni bho kassapa puthusippàyatanàni seyyathãdaü hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piõóadàyakà uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà àëàrikà kappakà nahàpakà sådà màlàkàrà rajakà pesakàrà naëakàrà kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu kho kassapa evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetunti".
17. Evaü vutte bhante påraõo kassapo maü etadavoca: karoto kho mahàràja kàrayato chindato chedàpayato pacato pàcayato socayato socàpayato kilamayato1 kilamàpayato phandayato phandàpayato pàõamatipàtayato adinnaü àdiyato sandhiü chindato nillopaü harato ekàgàrikaü karoto paripanthe tiññhato paradàraü gacchato musà bhaõato karoto na karãyati pàpaü. Khurapariyantena ce'pi cakkena yo imissà pañhaviyà2 pàõe ekamaüsakhalaü ekamaüsapu¤jaü kareyya, natthi tato nidànaü pàpaü, natthipàpassa àgamo. Dakkhiõa¤ce'pi gaïgàya3 tãraü gaccheyya hananto ghàtento chindanto chedàpento pacanto pàcento, natthi tato nidànaü pàpaü, natthi pàpassa àgamo. Uttara¤ce'pi gaïgàya3 tãraü gaccheyya dadanto dàpento yajanto yajàpento, natthi tato nidànaü pu¤¤aü, natthi pu¤¤assa àgamo. [PTS Page 053] [\q 53/] dànena damena saüyamena saccavajjena natthi pu¤¤aü natthi pu¤¤assa àgamo'ti.
1. Kilamato, kesuci.
2. Karato phandato, [PTS]
3. Gaügàtãraü, [PTS]
[BJT Page 92] [\x 92/]
Itthaü kho me bhante påraõo1 kassapo sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno akiriyaü byàkàsi. 2
Seyyathàpi bhante ambaü và puññho labujaü byàkareyya2 labujaü và puññho ambaü byàkareyya2, evameva kho me bhante påraõo1 kassapo sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno akiriyaü byàkàsi. 2
Tassa mayhaü etadahosi: 'kathaü hi nàma màdiso samaõaü và bràhmaõaü và vijite vasantaü apasàdetabbaü ma¤¤eyyà'ti. So kho ahaü bhante påraõassa kassapassa bhàsitaü neva abhinandiü nappañikkosiü. 3 Anabhinanditvà appañikkositvà anattamano anattamanavàcaü anicchàretvà tameva vàcaü anuggaõhanto4 anikujjanto5 uññhàyàsanà pakkàmiü. 6
18. Ekamidàhaü bhante samayaü yena makkhalã gosàlo tenupasaükamiü. Upasaükamitvà makkhalinà gosàlena7 saddhiü sammodiü. Sammodanãyaü kathaü sàràõiyaü8 vãtisàretvà ekamantaü nisãdiü. Ekamantaü nisinno kho ahaü bhante makkhaliü gosàlaü9 etadavocaü:10 'yathà nu kho imàni bho gosàla puthusippàyatanàni seyyathãdaü: hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piõóadàyakà uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà àëàrikà kappakà nahàpakà sådà màlàkàrà rajakà pesakàrà naëakàrà kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu13 uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu kho bhante evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetunti".
19. Evaü vutte bhante makkhali gosàlo maü etadavoca: 'natthi mahàràja hetu natthi paccayo sattànaü saükilesàya. Ahetu appaccayà sattà saükilissanti. Natthi hetu natthi paccayo sattànaü visuddhiyà. Ahetu appaccayà sattà visujjhanti. Natthi attakàre natthi parakàre natthi purisakàre natthi balaü natthi viriyaü natthi purisathàmo natthi purisaparakkamo. Sabbe sattà sabbe pàõà sabbe bhåtà sabbe jãvà avasà abalà aviriyà niyatisaïgatibhàvapariõatà chassevàbhijàtisu sukhadukkhaü pañisaüvedenti.
Cuddasa [PTS Page 054] [\q 54/] kho panimàni yonippamukhasatasahassàni saññhi ca satàni cha ca satàni, pa¤ca ca kammuno satàni, pa¤ca ca kammàni, tãõi ca kammàni, kamme ca aóóhakamme ca.
1. Puràõo, machasaü.
2. Vyà, [PTS]
3. Napañikkosiü, [PTS]
4. Anugaõhanto, [PTS]
5. Anikkujjanto, machasaü. Syà.
6. Pakkàmiü, machasaü.
7. Makkhaligosàlena, [PTS]
8. Sàraõãyaü, machasaü
9. Makkhaligosàlaü, [PTS]
10. Etadavoca, [PTS]
11. Pa¤¤àpenti [PTS]
[BJT Page 94] [\x 94/]
Dvaññhi pañipadà, dvaññhantarakappo, chaëabhijàtiyo, aññha purisabhåmiyo, ekånapa¤¤àsa àjãvakasate, ekånapa¤¤àsa paribbàjakasate, ekånapa¤¤àsa nàgàvàsasate, vãse indriyasate, tiüsa nirayasate, chattiüsa rajodhàtuyo, satta sa¤¤ãgabbhà, satta asa¤¤ãgabbhà, satta nigaõñhigabbhà, satta devà, satta mànusà, satta pesàcà, satta sarà, satta pavuñà, satta pavuñasatàni, satta papàtà, satta papàtasatàni, satta supinà, satta supinasatàni, cåëàsãti mahàkappuno satasahassàni yàni bàle ca paõóite ca sandhàvitvà saüsaritvà dukkhassantaü karissanti.
Tattha natthi iminàhaü sãlena và vatena và tapena và brahmacariyena và aparipakkaü và kammaü paripàcessàmãti paripakkaü và kammaü phussa phussa byantã karissàmãti hevaü natthi. Doõamite sukhadukkhe pariyantakate. Saüsàre natthi hàyanavaóóhane, natthi ukkaüsàvakaüse. Seyyathàpi nàma suttaguëe khitte nibbeñhiyamànameva paëeti, evameva bàle ca paõóite ca sandhàvitvà saüsaritvà dukkhassantaü karissantãti.
Itthaü kho me bhante makkhalã gosàlo sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno saüsàrasuddhiü byàkàsi. Seyyathàpi bhante ambaü và puññho labujaü byàkareyya, labujaü và puññho ambaü byàkareyya, evameva kho me bhante makkhalã gosàlo sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno saüsàrasuddhiü byàkàsi. Tassa mayhaü bhante etadahosi: kathaü hi nàma màdiso samaõaü và bràhmaõaü và vijite vasantaü apasàdetabbaü ma¤¤eyyàti. So kho ahaü bhante makkhalissa [PTS Page 055] [\q 55/] gosàlassa bhàsitaü neva abhinandiü nappañikkosiü. Anabhinanditvà appañikkositvà anattamano anattamanavàcaü anicchàretvà tameva vàcaü anuggaõhanto anikujjanto uññhàyàsanà pakkàmiü.
20. Ekamidàhaü bhante samayaü yena ajito kesakambalo1 tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà ajitena kesakambalena2 saddhiü sammodiü. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü3 vãtisàretvà ekamantaü nisãdiü. Ekamantaü nisinno kho ahaü bhante ajitaü kesakambalaü4 etadavocaü:5 'yathà nu kho imàni bho ajita puthusippàyatanàni seyyathãdaü hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piõóadàyakà uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà àëàrikà kappakà nahàpakà sådà màlàkàrà rajakà pesakàrà naëakàrà kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu kho bhante evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetunti?"8.
1. Kesakambalã, katthaci.
2. Kesakambalinà, katthaci
3. Sàraõãyaü. Machasaü.
4. Kesakambaliü, katthaci
5. Etadavoca, katthaci.
6. Seyyathãdaü, machasaü.
7. Kho ajito, katthaci
8. Pa¤¤àpenti, machasaü.
[BJT Page 96] [\x 96/]
Evaü vutte bhante ajito kesakambalo1 maü etadavoca: "natthi mahàràja dinnaü. Natthi yiññhaü. Natthi hutaü. Natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko. Natthi ayaü loko. Natthi paro2 loko. Natthi màtà. Natthi pità. Natthi sattà opapàtikà. Natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà3 sammàpañipannà ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedenti. Càtummahàbhåtiko ayaü puriso yadà kàlaü karoti, pañhavã pañhavikàyaü anupeti anupagacchati. âpo àpokàyaü anupeti anupagacchati. Tejo tejokàyaü anupeti anupagacchati. Vàyo vàyokàyaü anupeti anupagacchati, àkàsaü induyàni saükamanti. âsandipa¤camà purisà mataü àdàya gacchanti. Yàva àëahanà padàni pa¤¤àyanti. Kàpotakàni aññhãni bhavanti. Bhasmantà àhutiyo. Dattupa¤¤attaü yadidaü dànaü. Tesaü tucchaü musà vilàpo ye keci atthikavàdaü vadanti. Bàle ca paõóite ca kàyassa bhedà ucchijjanti vinassanti na honti parammaraõà"ti.
Itthaü kho me bhante ajito kesakambalo sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno ucchedaü byàkàsi. Seyyathàpi bhante ambaü và puññho labujaü [PTS Page 056] [\q 56/] byàkareyya, labujaü và puññho ambaü byàkareyya, evameva kho bhante ajito kesakambalo sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno ucchedaü byàkàsi.
Tassa mayhaü bhante etadahosi: 'kathaü hi nàma màdiso samaõaü và bràhmaõaü và vijite vasantaü apasàdetabbaü ma¤¤eyyà'ti so kho ahaü bhante ajitassa kesakambalassa bhàsitaü neva abhinandiü nappañikkosiü. Anabhinanditvà appañikkositvà anattamano anattamanavàcaü anicchàretvà tameva vàcaü anuggaõhanto anikujjanto uññhàyàsanà pakkàmiü.
1. Kesakambali, [PTS]
2. Paraloko, katthaci.
3. Samaggatà, samaggagatà, machasaü.
[BJT Page 98] [\x 98/]
21. Ekamidàhaü bhante samayaü yena pakudho kaccàyano tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà pakudhena kaccàyanena saddhiü sammodiü. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiü. Ekamantaü nisinno kho ahaü bhante pakudhaü kaccàyanaü etadavocaü: yathà nu kho imàni bho kaccàyana puthusippàyatanàni, seyyathãdaü: hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piõóadàyakà uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà àëàrikà kappakà nahàpakà sådà màlàkàrà rajakà pesakàrà naëakàrà kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu kho kaccàyana evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetu?Nti.
Evaü vutte bhante pakudho kaccàyano maü etadavoca: "sattime mahàràja kàyà akañà akañavidhà animmità animmàtà va¤jhà kuñaññhà esikaññhàyiññhità. Te na i¤janti, na vipariõamanti, na a¤¤ama¤¤aü vyàbàdhenti, nàlaü a¤¤ama¤¤assa sukhàya và dukkhàya và sukhadukkhàya và. Katame satta? Pañhavikàyo àpokàyo tejokàyo vàyokàyo sukhe dukkhe jãve sattame. Ime satta kàyà akañà akañavidhà animmità animmàtà va¤jhà kuñaññhà esikaññhàyiññhità. Te na i¤janti, na vipariõamanti, na a¤¤ama¤¤aü vyàbàdhenti, nàlaü a¤¤ama¤¤assa sukhàya và dukkhàya và sukhadukkhàya và. Tattha natthi hantà và ghàtetà và sotà và sàvetà và vi¤¤àtà và vi¤¤àpetà và. Yo'pi tiõhena satthena sãsaü chindati, na koci ka¤ci jãvità voropeti. Sattannaü yeva kàyànamantarena satthaü vivaramanupatatã"ti.
[PTS Page 057] [\q 57/] itthaü kho me bhante pakudho kaccàyano sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno a¤¤ena a¤¤aü byàkàsi. Seyyathàpi bhante ambaü và puññho labujaü byàkareyya, labujaü và puññho ambaü byàkareyya, evameva kho me bhante pakudho kaccàyano sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno a¤¤ena a¤¤aü byàkàsi.
Tassa mayhaü bhante etadahosi: kathaü hi nàma màdiso samaõaü và bràhmaõaü và vijite vasantaü apasàdetabbaü ma¤¤eyyà?Ti. So kho ahaü bhante pakudhassa kaccàyanassa bhàsitaü neva abhinandiü. Nappañikkosiü. Anabhinanditvà appañikkositvà anattamano anattamanavàcaü anicchàretvà tameva vàcaü anuggaõhanto anikkujjanto uññhàyàsanà pakkàmiü.
22. Ekamidàhaü bhante samayaü yena nigaõñho nàtaputto tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà nigaõñhena nàtaputtena saddhiü sammodiü. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiü. Ekamantaü nisinno kho ahaü bhante nigaõñhaü nàtaputtaü etadavocaü:
[BJT Page 100] [\x 100/]
"Yathà nu kho imàni bho aggivessana puthusippàyatanàni, seyyathãdaü: hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piõóadàyakà uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà àëàrikà kappakà nahàpakà sådà màlàkàrà rajakà pesakàrà naëakàrà kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu kho bho aggivessana evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetu"?Nti
Evaü vutte bhante nigaõñho nàtaputto maü etadavoca: "idha mahàràja nigaõñho càtuyàmasaüvarasaüvuto hoti. Katha¤ca mahàràja nigaõñho càtuyàmasaüvarasaüvuto hoti? Idha mahàràja nigaõñho sabbavàrivàrito ca hoti, sabbavàriyuto ca, sabbavàridhuto ca, sabbavàriphuño 1ca. Evaü kho mahàràja nigaõñho càtuyàmasaüvarasaüvuto hoti. Yato kho mahàràja nigaõñho evaü càtuyàmasaüvarasaüvuto hoti, ayaü vuccati mahàràja nigaõñho gatatto ca yatatto ca ñhitatto cà"ti.
[PTS Page 058] [\q 58/] itthaü kho me bhante nigaõñho nàtaputto sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno càtuyàmasaüvaraü byàkàsi. Seyyathàpi bhante ambaü và puññho labujaü byàkareyya, labujaü và puññho ambaü byàkareyya, evameva kho bhante nigaõñho nàtaputto sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno càtuyàmasaüvaraü byàkàsi.
Tassa mayhaü bhante etadahosi: kathaü hi nàma màdiso samaõaü và bràhmaõaü và vijite vasantaü apasàdetabbaü ma¤¤eyyà?'Ti. So kho ahaü bhante nigaõñhassa nàtaputtassa bhàsitaü neva abhinandiü. Nappañikkosiü. Anabhinanditvà appañikkositvà anattamano anattamanavàcaü anicchàretvà tameva vàcaü anuggaõhanto anikkujjanto uññhàyàsanà pakkàmiü.
23. Ekamidàhaü bhante samayaü yena sa¤jayo belaññhiputto2 tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà sa¤jayena belaññhiputtena saddhiü sammodiü. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiü. Ekamantaü nisinno kho ahaü bhante sa¤jayaü belaññhiputtaü etadavocaü: "yathà nu kho imàni bho sa¤jaya puthusippàyatanàni, seyyathãdaü hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piõóadàyakà uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà àëàrikà kappakà nahàpakà sådà màlàkàrà rajakà pesakàrà naëakàrà kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu kho sa¤jaya evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetu"?Nti
1. Phuññho, [PTS] Phuóo (jenamàgadhã).
2. Belaññhaputto, katthaci.
[BJT Page 102] [\x 102/]
Evaü vutte bhante sa¤jayo belaññhiputto maü etadavoca: 'atthi paro loko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'atthi paro loko'ti iti ce me assa, 'atthi paro loko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Natthi paro loko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'natthi paro loko'ti iti ce me assa, 'natthi paro loko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Atthi ca natthi ca paro loko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'atthi ca natthi ca paro loko'ti iti ce me assa, 'atthi ca natthi ca paro loko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Nevatthi na natthi paro loko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'nevatthi na natthi paro loko'ti iti ce me assa, 'nevatthi na natthi paro loko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Atthi sattà opapàtikà?'Ti iti ce maü pucchasi, 'atthi sattà opapàtikà'ti iti ce me assa, 'atthi sattà opapàtikà'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Atthi ca natthi ca sattà opapàtikà?'Ti iti ce maü pucchasi, 'atthi ca natthi ca sattà opapàtikà'ti iti ce me assa, 'atthi ca natthi ca sattà opapàtikà'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Nevatthi na natthi sattà opapàtikà?'Ti iti ce maü pucchasi, 'nevatthi na natthi sattà opapàtikà'ti iti ce me assa, 'nevatthi na natthi sattà opapàtikà'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti ce me assa, 'atthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti ce me assa, 'natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Atthi ca natthi ca sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'atthi ca natthi ca sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti ce me assa, 'atthi ca natthi ca sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Nevatthi na natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko?'Ti iti ce maü pucchasi, 'nevatthi na natthi sukañadukkañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti ce me assa, 'nevatthi na natthi sukañaduk kañànaü kammànaü phalaü vipàko'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Hoti tathàgato [PTS Page 059] [\q 59/] parammaraõà?'Ti iti ce maü pucchasi, 'hoti tathàgato parammaraõà'ti iti ce me assa, 'hoti tathàgato parammaraõà'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. ' Na hoti tathàgato parammaraõà?'Ti iti ce maü pucchasi, 'na hoti tathàgato parammaraõà'ti iti ce me assa, 'na hoti tathàgato paramaraõà'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõà?'Ti iti ce maü pucchasi, 'hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõà'ti iti ce me assa, 'hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõà'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no. 'Neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõà?'Ti iti ce maü pucchasi, 'neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõà'ti iti ce me assa, 'neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõà'ti iti te naü byàkareyyaü. Evanti'pi me no. Tathà'ti'pi me no. A¤¤athà'ti'pi me no. No 'ti'pi me no. No no 'ti'pi me no'ti.
Itthaü kho me bhante sa¤jayo belaññhiputto sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno vikkhepaü byàkàsi. Seyyathàpi bhante ambaü và puññho labujaü byàkareyya, labujaü và puññho ambaü byàkareyya, evameva kho bhante sa¤jayo belaññhiputto sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno vikkhepaü byàkàsi.
Tassa mayhaü bhante etadahosi: aya¤ca imesaü samaõabràhmaõànaü sabbabàlo sabbamåëho. Kathaü hi nàma sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü puññho samàno vikkhepaü byàkarissati?Ti. Tassa mayhaü bhante etadahosi: kathaü hi nàma màdiso samaõaü và bràhmaõaü và vijite vasantaü apasàdetabbaü ma¤¤eyyà?Ti. So kho ahaü bhante sa¤jayassa belaññhiputtassa bhàsitaü neva abhinandiü. Nappañikkosiü. Anabhinanditvà appañikkositvà anattamano anattamanavàcaü anicchàretvà tameva vàcaü anuggaõhanto anikkujjanto uññhàyàsanà pakkàmiü.
[BJT Page 104] [\x 104/]
24. So 'haü bhante bhagavantampi pucchàmi: yathà nu kho imàni bhante puthusippàyatanàni, seyyathãdaü: hatthàrohà assàrohà rathikà dhanuggahà celakà calakà piõóadàyakà uggà ràjaputtà pakkhandino mahànàgà sårà cammayodhino dàsakaputtà àëàrikà kappakà nahàpakà sådà màlàkàrà rajakà pesakàrà naëakàrà kumbhakàrà gaõakà muddikà, yàni và pana¤¤àni'pi evaügatikàni puthusippàyatanàni, te diññheva dhamme sandiññhikaü sippaphalaü upajãvanti. Te tena attànaü sukhenti pãnenti. Màtàpitaro sukhenti pãnenti. Puttadàraü sukhenti pãnenti. Mittàmacce sukhenti pãnenti. Samaõesu bràhmaõesu uddhaggikaü dakkhiõaü patiññhàpenti sovaggikaü sukhavipàkaü saggasaüvattanikaü. Sakkà nu [PTS Page 060] [\q 60/] kho me bhante evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetu"?Nti
"Sakkà mahàràja ". Tena hi mahàràja ta¤¤evettha pañipucchissàmi. Yathà te khameyya, tathà naü byàkareyyàsi".
25. "Taü kimma¤¤asi, mahàràja, idha te assa puriso dàso kammakaro pubbuññhàyã pacchànipàtã kiïkàrapañissàvã manàpacàrã piyavàdã mukhullokako. Tassa evamassa: 'acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, pu¤¤ànaü gati pu¤¤ànaü vipàko. Ayaü hi ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto manusso. Ahampi manusso. Ayaü hi ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto pa¤cahi kàmaguõehi samappito samaïgãbhåto parivàreti devo ma¤¤e. Ahampanambhi'ssa dàso kammakaro pubbuññhàyã pacchànipàtã kiïkàrapañissàvã manàpacàrã piyavàdã mukhullokako. So vatassàhaü pu¤¤àni kareyyaü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya'nti.
So aparena samayena kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya. So evaü pabbajito samàno kàyena saüvuto vihareyya, vàcàya saüvuto vihareyya, manasà saüvuto vihareyya, ghàsacchàdanaparamatàya santuññho abhirato paviveke.
Ta¤ce te purisà evamàroceyyuü: 'yagghe deva jàneyyàsi, yo te puriso dàso kammakaro pubbuññhàyã pacchànipàtã kiïkàrapañissàvã manàpacàrã piyavàdã mukhullokako, so deva kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajito. So evaü pabbajito samàno kàyena saüvuto viharati, vàcàya saüvuto viharati, manasà saüvuto viharati, ghàsacchàdanaparamatàya santuññho abhirato paviveke'ti. Api nu tvaü evaü vadeyyàsi: etu me bho so puriso. Punadeva hotu dàso kammakaro pubbuññhàyã pacchànipàtã kiïkàrapañissàvã manàpacàrã piyavàdã mukhullokako"ti.
[BJT Page 106] [\x 106/]
"No hetaü bhante. Atha kho naü mayameva [PTS Page 061] [\q 61/] abhivàdeyyàmapi, paccuññheyyàmapi, àsanenapi nimanteyyàma. Abhinimanteyyàmapi naü cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi. Dhammikampi'ssa rakkhàvaraõaguttiü saüvidaheyyàmà"ti.
"Taü kimma¤¤asi mahàràja, yadi evaü sante hoti và sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü no và?"Ti.
"Addhà kho bhante evaü sante hoti sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü"ti.
"Idaü kho te mahàràja mayà pañhamaü diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤atta"nti.
26. "Sakkà pana bhante a¤¤ampi evameva diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤apetu?"Nti.
"Sakkà mahàràja. Tena hi mahàràja, ta¤¤evettha pañipucchissàmi. Yathà te khameyya tathà naü byàkareyyàsi. Taü kimma¤¤asi mahàràja idha te assa puriso kassako gahapatiko kàrakàrako ràsivaóóhako, tassa evamassa: "acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho pu¤¤ànaü gati pu¤¤ànaü vipàko. Ayaü hi ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto manusso. Ahampi manusso. Ayaü hi ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto pa¤cahi kàmaguõehi samappito samaïgãbhåto parivàreti devo ma¤¤e. Ahampanambhi'ssa kassako gahapatiko kàrakàrako ràsivaóóhako. So vatassàhaü pu¤¤àni kareyyaü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya'nti.
So aparena samayena appaü và bhogakkhandhaü pahàya mahantaü và bhogakkhandhaü pahàya appaü và ¤àtiparivaññaü pahàya mahantaü và ¤àtiparivaññaü pahàya kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya. So evaü pabbajito samàno kàyena saüvuto vihareyya, vàcàya saüvuto vihareyya, manasà saüvuto vihareyya, ghàsacchàdanaparamatàya santuññho abhirato paviveke.
Taü ce te purisà evamàroceyyuü: 'yagghe deva jàneyyàsi. Yo te puriso kassako gahapatiko kàrakàrako ràsivaóóhako, so deva kesamassuü ogàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajito. So evaü pabbajito samàno kàyena saüvuto viharati vàcàya saüvuto viharati, manasà saüvuto viharati, [PTS Page 062] [\q 62/] ghàsacchàdanaparamatàya santuññho abhirato paviveke'ti. Api nu tvaü evaü vadeyyàsi: 'etu me bho so puriso. Punadeva hotu kassako gahapatiko kàrakàrako ràsivaóóhako'ti?
[BJT Page 108] [\x 108/]
"No hotaü bhante. Atha kho naü mayameva abhivàdeyyàmapi paccuññheyyàmapi, àsanenapi nimanteyyàma, abhinimanteyyàmapi naü cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi. Dhammikampi'ssa rakkhàvaraõaguttiü saüvidaheyyàmà"ti.
"Taü kimma¤¤esi mahàràja, yadi evaü sante hoti và sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü no và?"Ti.
"Addhà kho bhante evaü sante hoti sandiññhikaü samतaphala"nti.
"Idaü kho te mahàràja mayà dutiyaü diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤attanti".
27. "Sakkà pana bhante a¤¤ampi diññheva dhamme sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü pa¤¤àpetuü imehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõitatara¤cà?"Ti
"Sakkà mahàràja. Tena hi mahàràja suõohi sàdhukaü manasi karohi bhàsissàmã"ti.
"Evaü bhante"ti kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto bhagavato paccassosi.
28. Bhagavà etadavoca: "idha mahàràja tathàgato loke uppajjati arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü. Brahmacariyaü pakàseti.
29. Taü dhammaü suõàti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiü và kule paccàjàto. So taü dhammaü [PTS Page 063] [\q 63/] sutvà tathàgate saddhaü pañilabhati. So tena saddhàpañilàbhena samannàgato iti pañisaücikkhati: 'sambàdho gharàvaso rajàpatho1. Abbhokàso pabbajjà. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saükhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
[BJT Page 110] [\x 110/]
So aparena samayena appaü và bhogakkhandhaü pahàya mahantaü và bhogakkhandhaü pahàya appaü và ¤àtiparivaññaü pahàya mahantaü và ¤àtiparivaññaü pahàya kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajati. So evaü pabbajito samàno pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã. Samàdàya sikkhati sikkhàpadesu kàyakammavacãkammena samannàgato kusalena. Parisuddhàjãvo sãlasampanno indriyesu guttadvàro bhojane matta¤¤å satisampaja¤¤esu samannàgato sattuññho.
29. Katha¤ca mahàràja bhikkhu sãlasampanno hoti? Idha mahàràja bhikkhu pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti nihitadaõóo nihitasattho lajjã dayàpanno. Sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Adinnàdànaü pahàya adinnàdànà pañivirato hoti dinnàdàyã dinnapàñikaïkhã. Athenena sucibhåtena attanà viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Abrahmacariyaü pahàya brahmacàrã hoti àràcàrã1 virato methunà gàmadhammà. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Musàvàdaü pahàya musàvàdà pañivirato hoti saccavàdã saccasandho theto2 paccayiko avisaüvàdako lokassa. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Pisuõaü vàcaü3 pahàya pisuõàya vàcàya pañivirato hoti. Ito sutvà na amutra akkhàtà imesaü bhedàya. [PTS Page 064] [\q 64/] amutra và sutvà na imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya. Iti bhinnànaü và sandhàtà, sahitànaü và anuppadàtà4 samaggàràmo5 samaggarato samagganandiü samaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Pharusaü vàcaü6 pahàya pharusàya vàcàya pañivirato hoti. Yà sà vàcà neëà kaõõasukhà pemanãyà7 hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàråpaü8 vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato hoti kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã. Nidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti kàlena sàpadesaü pariyantavatiü atthasa¤hitaü. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Anàcàri, machasaü.
2. òheto, syà.
3. Pisuõàvàcaü, [PTS]
4. Anuppàdàtà, [PTS]
5. Samaggaràmo, machasaü.
6. Pharusàvàcaü, [PTS] Sitira
7. Pemaniyà, machasaü. 8. Evaråpiü. [PTS] Sitira.
[BJT Page 112] [\x 112/]
30. Bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà1 pañivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattåparato3 pañivirato4 vikàlabhojanà. Naccagãtavàditavisåkadassanà5 pañivirato hoti. Màlàgandhavilepanadhàraõamaõóanavibhusanaññhànà pañivirato hoti. Uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Jàtaråparajatapañiggahaõà6 pañivirato hoti. âmakadha¤¤apañiggahaõà6 pañivirato hoti. âmakamaüsapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Itthikumàrikapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Dàsidàsapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Ajeëakapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Kukkuñasåkarapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Hatthigavassavaëavà7 pañiggahaõà pañivirato hoti. Khettavatthupañiggahaõà pañivirato hoti. Dåteyyapaheõa8 gamanànuyogà pañivirato hoti. Kayavikkayà pañivirato hoti. Tulàkåñakaüsakåñamànakåñà9 pañivirato hoti. Ukkoñanava¤cananikatisàci10 yogà pañivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparàmosaàlopasahasàkàrà11 pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Cullasãlaü12 niññhitaü
31. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü bãjagàmabhåtagàmasamàrambhaü13 anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: målabãjaü khandhabãjaü phalubãjaü14 aggabãjaü bijabãjameva15 pa¤camaü. Iti và itievaråpà16 bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà17 [PTS Page 065] [\q 65/] pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
32. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü sannidhikàraparibhogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: annasannidhiü pànasannidhiü vatthasannidhiü yànasannidhiü sayanasannidhiü gandhasannidhiü àmisasannidhiü. Iti và iti evaråpà sannidhikàraparibhogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Samàrabbhà, machasaü.
2. Ekaü bhattiko, machasaü.
3. Rattuparato, machasaü.
4. Virato, the. Se.
5. Visåkaü, machasaü.
6. Pariggahaõà, (sabbattha)
7. Gavassaü, se. Vaëavaü, machasaü.
8. Pahiõa, sãmu. Machasa. Syà.
9. Kåñaü, machasaü.
10. Sàvi, machasaü.
11. Sahasaü, machasaü.
12. Cåëa sãlaü, machasaü.
13. Samàrabbhà, machasaü.
14. Phalaü, se. Phaluü, si. The.
15. Bija bãjaü eva. The.
16. Iti evarupà, kesuci.
17. Samàrabbhà, machasaü.
[BJT Page 114] [\x 114/]
33. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü visåkadassanaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: naccaü gãtaü vàditaü pekkhaü akkhàtaü pàõissaraü vetàlaü kumbhathånaü sobhanakaü1 caõóàlaü vaüsaü dhopanakaü2 hatthiyuddhaü assayuddhaü mahisayuddhaü3 usabhayuddhaü ajayuddhaü meõóayuddhaü4 kukkuñayuddhaü vaññakayuddhaü daõóayuddhaü muññhiyuddhaü5 nibbuddhaü uyyodhikaü balaggaü senàbyåhaü aõãkadassanaü6. Iti và iti evaråpà visåkadassanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
34. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü jåtappamàdaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: aññhapadaü dasapadaü àkàsaü parihàrapathaü santikaü khalikaü ghañikaü salàkahatthaü akkhaü païgacãraü vaïkakaü mokkhacikaü ciïgulakaü pattàëhakaü rathakaü dhanukaü akkharikaü manesikaü yathàvajjaü. Iti và iti evaråpà jåtappamàdaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
35. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü uccàsayanamahàsayanaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: àsandiü pallaïkaü gonakaü cittakaü pañikaü pañalikaü tålikaü vikatikaü uddalomiü ekantalomiü kaññhissaü koseyyaü kuttakaü hatthattharaü assattharaü rathattharaü ajinappaveõiü kàdalimigapavarapaccattharaõaü sauttaracchadaü ubhatolohitakåpadhànaü. Iti và iti [PTS Page 066] [\q 66/] evaråpà uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Sobhanagarakaü, katthaci. Sobhanakarakaü, [PTS] Sobhanagharakaü, machasaü.
2. Dhovanaü, katthaci. Dhopanaü, sitira.
3. Mahiüsaü, machasaü.
4. Meõóakaü, machasaü.
5. Sãhala potthakesu na dissati.
6. Anãka - kesuci.
[BJT Page 116] [\x 116/]
36. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü maõóanavibhusanaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ucchàdanaü parimaddanaü nahàpanaü sambàhanaü àdàsaü a¤janaü màlàvilepanaü mukhacuõõakaü1 mukhalepanaü2 hatthabandhaü sikhàbandhaü daõóakaü nàëikaü khaggaü chattaü citråpàhanaü uõhãsaü maõiü vàlavãjaniü odàtàni vatthàni dãghadasàni. Iti và iti evaråpà maõóanavibhusanaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
37. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü tiracchànakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ràjakathaü corakathaü mahàmattakathaü senàkathaü bhayakathaü yuddhakathaü annakathaü pànakathaü vatthakathaü sayanakathaü màlàkathaü gandhakathaü ¤àtikathaü yànakathaü gàmakathaü nigamakathaü nagarakathaü janapadakathaü itthikathaü purisakathaü (kumàrakathaü kumàrikathaü)3 sårakathaü visikhàkathaü kumbhaññhànakathaü pubbapetakathaü nànattakathaü lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibhavàbhavakathaü. Iti và itievaråpàya tiracchànakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
38. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpà viggàhikakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: "na tvaü imaü dhammavinayaü àjànàsi. Ahaü imaü dhammavinayaü àjànàmi. Kiü tvaü imaü dhammavinayaü àjànissasi? Micchàpañipanno tvamasi. Ahamasmi sammàpañipanno. Sahitaü me, asahitaü te. Pure vacanãyaü pacchà avaca. Pacchà vacanãyaü pure avaca. âciõõaü4 te viparàvattaü. âropito te vàdo. Niggahãto tvamasi. Cara vàdappamokkhàya. Nibbeñhehi và sace pahosã"ti. Iti và itievaråpàya viggàhikakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
39. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü dåteyyapahiõagamanànuyogamanuyuttà [PTS Page 067] [\q 67/] viharanti, seyyathãdaü: ra¤¤aü ràjamahàmattànaü khattiyànaü bràhmaõànaü gahapatikànaü kumàrànaü "idha gaccha. Amutràgaccha. Idaü hara. Amutra idaü àharà"ti. Iti và itievaråpà dåteyyapahiõagamanànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Mukhacuõõaü, machasaü.
2. Mukhàlepanaü, sãmu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Aviciõõaü, kesuci.
[BJT Page 118] [\x 118/]
40. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te kuhakà ca honti lapakà ca nemittikà ca nippesikà ca làbhena ca làbhaü nijigiüsitàro. Iti và itievaråpà kuhanalapanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Majjhimasãlaü niññhitaü.
41. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü1 kappenti, seyyathãdaü: aïgaü nimittaü uppàtaü2 supiõaü3 lakkhaõaü måsikacchinnaü aggihomaü dabbihomaü thusahomaü taõóulahomaü sappihomaü telahomaü mukhahomaü lohitahomaü aïgavijjà vatthuvijjà khattavijjà4 sivavijjà bhåtavijjà bhurivijjà ahivijjà visavijjà vicchikavijjà måsikavijjà sakuõavijjà vàyasavijjà pakkajjhànaü5 saraparittànaü migacakkaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
42. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti, seyyathãdaü: maõilakkhaõaü vatthalakkhaõaü daõóalakkhaõaü6 asilakkhaõaü usulakkhaõaü dhanulakkhaõaü àvudhalakkhaõaü7 itthilakkhaõaü purisalakkhaõaü kumàralakkhaõaü kumàrilakkhaõaü dàsalakkhaõaü dàsilakkhaõaü hatthilakkhaõaü assalakkhaõaü mahisalakkhaõaü8 usabhalakkhaõaü golakkhaõaü9 ajalakkhaõaü meõóalakkhaõaü10 kukkuñalakkhaõaü vaññakalakkhaõaü godhàlakkhaõaü kaõõikàlakkhaõaü kacchapalakkhaõaü migalakkhaõaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
43. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya [PTS Page 068] [\q 68/] micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: ra¤¤aü niyyànaü bhavissati, ra¤¤aü aniyyànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü jayo bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü paràjayo bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa paràjayo bhavissati. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Jãvitaü, machasaü.
2. Uppàdaü, sãmu.
3. Supinaü, machasaü. Supiõakaü, si.
4. Khettaü, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daõóalakkhaõaü satthalakkhaõaü, machasaü.
7. âyudha, kesuci.
8. Mahiüsa, machasaü.
9. Goõa, machasaü.
10. Meõóaka, kesuci.
[BJT Page 120] [\x 120/]
44. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: candaggàho bhavissati. Suriyaggàho bhavissati. Nakkhattagàho bhavissati. Candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati. Candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati. Nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati. Nakkhattànaü uppathagamanaü bhavissati. Ukkàpàto bhavissati. Dãsàóàho bhavissati. Bhåmicàlo bhavissati. Devadundåbhi bhavissati. Candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü1 saükilesaü vodànaü bhavissati. Evaüvipàko candaggàho bhavissati. Evaüvipàko suriyaggàho bhavissati. Evaüvipàko nakkhattaggàho bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü nakkhattànaü uppathagamanaü bhavissati. Evaüvipàko ukkàpàto bhavissati. Evaüvipàko disàóàho bhavissati. Evaüvipàko bhumivàlo bhavissati. Evaüvipàko devadundåbhi bhavissati. Evaüvipàko candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü saïkilesaü vodànaü bhavissati. Iti và evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
45. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya [PTS Page 069] [\q 69/] micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: subbuññhikà bhavissati. Dubbuññhikà bhavissati. Subhikkhaü bhavissati. Dubbhikkhaü bhavissati. Khemaü bhavissati. Bhayaü bhavissati. Rogo bhavissati. ârogyaü bhavissati. Muddà gaõanà saükhànaü kàveyyaü lokàyataü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
46. Yathà pana paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: àvàhanaü vivàhanaü saüvadanaü vivadanaü saükiraõaü vikiraõaü subhagakaraõaü dubbhagakaraõaü viruddhagabbhakaraõaü jivhànitthambhanaü2 hanusaühananaü hatthàbhijappanaü hanujappanaü kaõõajappanaü àdàsapa¤haü kumàripa¤haü devapa¤haü àdiccupaññhànaü mahatupaññhànaü abbhujjalanaü sirivhàyanaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Oggamanaü, kesuci.
2. Jivhànitthaddhanaü. Bahusu.
[BJT Page 122] [\x 122/]
47. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: santikammaü paõidhikammaü bhåtakammaü bhurikammaü vassakammaü vossakammaü vatthukammaü vatthuparikiraõaü àcamanaü nahàpanaü juhanaü vamanaü virecanaü uddhavirecanaü adhovirecanaü sãsavirecanaü kaõõatelaü nettatappanaü natthukammaü a¤janaü pacca¤janaü sàlàkiyaü sallakattiyaü dàrakatikicchà målabhesajjànaü anuppadànaü osadhãnaü pañimokkho. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
48. Sa kho1 so mahàràja bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. Seyyathàpi mahàràja khattiyo muddhàvasitto2 nihatapaccàmitto na [PTS Page 070] [\q 70/] kutoci bhayaü samanupassati yadidaü paccatthikato, evameva kho mahàràja bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. So iminà ariyena sãlakkhandhena samannàgato ajjhattaü anavajjasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho mahàràja bhikkhu sãlasampanno hoti.
49. Katha¤ca mahàràja bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti? Idha mahàràja bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati cakkhundriyaü cakkhundriye saüvaraü àpajjati. Sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati sotindriyaü sotindriye saüvaraü àpajjati. Ghàõena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü ghàõindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati ghàõindriyaü ghàõindriye saüvaraü àpajjati. Jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati jivhindriyaü jivhindriye saüvaraü àpajjati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati kàyindriyaü kàyindriye saüvaraü àpajjati. Manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati manindriyaü. Manindriye saüvaraü àpajjati. So iminà ariyena indriyasaüvarena samannàgato ajjhattaü abyàsekasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho mahàràja bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhàbhisinto, kesuci.
3. Anvàsaveyyuü, anvàssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 124] [\x 124/]
50. Katha¤ca mahàràja bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti? Idha mahàràja bhikkhu abhikkante pañikkante sampajànakàrã hoti. âlokite vilokite sampajànakàrã hoti. Sami¤jite1 pasàrite sampajànakàrã hoti. Saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã hoti. Asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã hoti. Uccàrapassàvakamme sampajànakàrã hoti. Gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhãbhàve sampajànakàrã hoti. Evaü kho [PTS Page 071] [\q 71/] mahàràja bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti.
51. Katha¤ca mahàràja bhikkhu santuññho hoti? Idha mahàràja bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàriyena cãvarena kucchiparihàriyena2 piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Seyyathàpi mahàràja pakkhi sakuõo yena yeneva óeti sapattabhàro'va óeti, evameva kho mahàràja bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàriyena cãvarena kucchiparihàriyena piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Evaü kho mahàràja bhikkhu santuññho hoti.
52. So iminà ca ariyena sãlakkhandhena3 samannàgato iminà ca ariyena indriyasaüvarena samannàgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannàgato imàya ca ariyàya santuññhiyà samannàgato vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. So pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõãdhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà.
53. So abhijjhaü loke pahàya vigatàbhijjhena cetasà viharati. Abhijjhàya cittaü parisodheti. Byàpàdapadosaü pahàya abyàpannacitto viharati sabbapàõabhåtahitànukampã. Byàpàdapadosà cittaü parisodheti. Thãnamiddhaü pahàya vigatathãnamiddho viharati àlokasa¤¤ã sato sampajàno. Thãnamiddhà cittaü parisodheti. Uddhaccakukkuccaü pahàya anuddhato viharati ajjhattaü våpasannacitto. Uddhaccakukkuccà cittaü parisodheti. Vicikicchaü pahàya tiõõavicikiccho viharati akathaükathã kusalesu dhammesu. Vicikicchàya cittaü parisodheti.
1. Sammi¤jite, kesuci.
2. Paribhàrikena, sãmu.
3. Iminà sãlakkhandhena, sabbattha.
[BJT Page 126] [\x 126/]
54. Seyyathàpi mahàràja puriso iõaü àdàya kammante payojeyya, tassa te kammantà samijjheyyuü, so yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantãkareyya, siyà cassa uttariü avasiññhaü dàrabharaõàya, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe iõaü àdàya kammante payojesiü. [PTS Page 072] [\q 72/] tassa me te kammantà samijjhiüsu. So'haü yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantã akàsiü. Atthi ca me uttariü avasiññhaü dàrabharaõàyà"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
55. Seyyathàpi mahàràja puriso àbàdhiko assa dukkhito bàëhagilàno, bhattaü cassa nacchàdeyya, na cassa kàye balamattà, so aparena samayena tamhà àbàdhà mucceyya, bhatta¤cassa chàdeyya, siyà cassa kàye balamattà, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe àbàdhiko ahosiü dukkhito bàëhagilàno. Bhattaü ca me nacchàdesi. Nacassa me àsi kàye balamattà. So'mhi etarahi tamhà àbàdhà mutto bhatta¤ca me chàdeti. Atthi ca me kàye balamattà"ti. So tato nidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
56. Seyyathàpi mahàràja puriso bandhanàgàre baddho assa, so aparena samayena tamhà bandhanàgàrà mucceyya sotthinà abbayena1, na cassa ki¤ci bhogànaü vayo, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe bandhanàgàre baddho ahosiü. So'mhi etarahi tamhà bandhanàgàrà mutto sotthinà abbayena. Natthi ca me ki¤ci bhogànaü vayo"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
57. Seyyathàpi mahàràja puriso dàso assa anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo, so aparena samayena tamhà dàsabyà mucceyya attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe dàso ahosiü anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo, so'mhi etarahi tamhà dàsabyà mutto attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo"ti. So [PTS Page 073] [\q 73/] tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
1. Avyayena, [PTS]
[BJT Page 128] [\x 128/]
59. Seyyathàpi mahàràja puriso sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjeyya dubbhikkhaü sappañibhayaü. So aparena samayena taü kantàraü nitthareyya, sotthinà gàmantaü anupàpuõeyya khemaü appañibhayaü, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjiü dubbhikkhaü sappañibhayaü. So'mhi etarahi taü kantàraü tiõõo sotthinà gàmantaü anuppatto khemaü appañibhaya"nti. So tato nidànaü labhetha pàmojjaü adhigaccheyya somanassaü -
60. Evameva kho mahàràja bhikkhu yathà guõaü yathà rogaü yathà bandhanàgàraü yathà dàsabyaü yathà kantàraddhànamaggaü evaü ime pa¤ca nãvaraõe appahãõe attani samanupassati. Seyyathàpi mahàràja ànaõyaü yathà àrogyaü yathà bandhanà mokkhaü yathà bhujissaü yathà khemantabhåmiü evameva kho mahàràja bhikkhu ime pa¤ca nãvaraõe pahãõe attani samanupassati.
61. Tassime pa¤ca nãvaraõe pahãõe attani samanupassato pàmojjaü jàyati. Pamuditassa pãti jàyati. Pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vedeti. Sukhino cittaü samàdhiyati.
62. So vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisanteti1 parisanneti2 paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti.
63. [PTS Page 074] [\q 74/] seyyathàpi mahàràja dakkho nahàpako và nahàpakantevàsã và kaüsathàle nahànãyacuõõàni àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü sanneyya3 sàyaü nahànãyapiõói snehànugatà snehaparetà santarabàhirà phuñà snehena na ca paggharaõã -
Evameva kho mahàràja bhikkhu imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisanneti parisanneti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti. Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
1. Abhisandeti sãmu, machasaü.
2. Parisandeti. Sãmu, machasaü.
3. Sandeyya. Sãmu, machasaü.
[BJT Page 130] [\x 130/]
64. Puna ca paraü mahàràja bhikkhu vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti.
65. Seyyathàpi mahàràja udakarahado ubbhidodako, tassa nevassa puratthimàya disàya udakassa àyamukhaü, na dakkhiõàya disàya udakassa àyamukhaü, na pacchimàya disàya udakassa àyamukhaü, na uttaràya disàya udakassa àyamukhaü, devo ca na kàlena kàlaü sammà dhàraü anupaveccheyya, atha kho tamhà ca udakarahadà sãtà vàridhàrà ubbhijjitvà tameva udakarahadaü sãtena vàrinà abhisandeyya parisandeyya paripåreyya paripphareyya, nàssa ki¤ci sabbàvato udakarahadassa vàrinà sãtena apphuñaü assa -
Evameva kho mahàràja bhikkhu imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisandeti parisandeti [PTS Page 075] [\q 75/] paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
66. Puna ca paraü mahàràja bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yantaü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti tatiyaü jhànaü upasampajja viharati.
So imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripåreti, parippharati nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti.
67. Seyyathàpi mahàràja uppaliniyaü và paduminiyaü và puõóarãkiniyaü và appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaddhàni udakànuggatàni antonimuggaposãni1 tàni yàva caggà yàva ca målà sãtena vàrinà abhisannàni2 parisannàni3 paripåràni, paripphuñàni nàssà4 ki¤ci sabbàvataü uppalànaü và padumànaü và puõóarãkànaü và sãtena vàrinà apphuñaü assa.
1. Anto nimugga posinã, bau. Sa. Sa.
2. Abhisandàni, bau. Sa. Sa.
3. Parisandàni, lau. Sa. Sa.
4. Nàssa, bahusu.
[BJT Page 132] [\x 132/]
Evameva kho mahàràja bhikkhu imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
68. Puna ca paraü mahàràja bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena [PTS Page 076] [\q 76/] pharitvà nisinno hoti. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti.
Seyyathàpi mahàràja puriso odàtena vatthena sasãsaü pàrupitvà nisinno assa, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa odàtena vatthena apphuñaü assa, evameva kho mahàràja bhikkhu imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
69. Puna ca paraü mahàràja so bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte ¤àõadassanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So evaü pajànàti: "ayaü kho me kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedaviddhaüsanadhammo. Idaü ca pana me vi¤¤àõaü ettha sitaü ettha pañibaddha'nti.
70. Seyyathàpi mahàràja maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato accho vippasanno anàvilo sabbàkàrasampanno, tatra'ssa suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü và. Tamenaü cakkhumà puriso hatthe karitvà paccavekkheyya "ayaü kho maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato, accho vippasanno anàvilo sabbàkàrasampanno. Tatiradaü suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü và"ti.
[BJT Page 134] [\x 134/]
Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte ¤àõadassanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So evaü pajànàti ayaü kho me kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedanaviddhaüsanadhammo. [PTS Page 077] [\q 77/] idaü ca pana me vi¤¤àõaü ettha sitaü ettha pañibaddhanti.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
71. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte manomayaü kàyaü abhinimminanàya1 cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So imamhà kàyà a¤¤aü kàyaü abhinimminàti råpiü manomayaü sabbaïgapaccaïgiü ahãnindriyaü,
Seyyathàpi mahàràja puriso mu¤jamhà isikaü2 pavàheyya3. Tassa evamassa: ayaü mu¤jo ayaü isikà a¤¤o mu¤jo a¤¤à isikà mu¤jamhàtveva isikà pavàëhàti4.
Seyyathàpi và pana mahàràja puriso asiü kosiyà pavàheyya. Tassa evamassa: "ayaü asi ayaü kosi, a¤¤o asi a¤¤à kosi, kosiyàtveva asi pavàëho"ti.
Seyyathàpi và pana mahàràja puriso ahaü karaõóà uddhareyya. Tassa evamassa: "ayaü ahi ayaü karaõóo, a¤¤o ahi a¤¤o karaõóo, karaõóàtveva ahi ubbhato"ti5.
Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudrabhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte manomayaü kàyaü abhinimminanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So imamhà kàyà a¤¤aü kàyaü abhinimminàti råpiü manomayaü sabbaïgapaccaïgiü ahãnindriyaü. Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
1. Abhinimminàya. Bausasa.
2. äsikaü. Bausasa.
3. Pabbàbheyya. Bausasa.
4. Pabbàëahà. Bausasa.
5. Uddharito. Syà.
[BJT Page 136] [\x 136/]
72. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte iddhividhàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. [PTS Page 078] [\q 78/] so anekavihitaü iddhividhaü paccanubhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti bahudhàpi hutvà eko hoti, àvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse, pañhaviyà'pi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake, udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü, àkàse'pi pallaïkena kamati seyyathà'pi pakkhi sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà paràmasati parimajjati. Yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vatteti.
73. Seyyathàpi mahàràja dakkho kumbhakàro và kumbhakàrantevàsã và suparikammakatàya mattikàya yaü yadeva bhàjanavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya -
Seyyathàpi và pana mahàràja dakkho dantakàro và dantakàrantevàsã và suparikammakatasmiü dantasmiü yaü yadeva dantavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya -
Seyyathàpi và pana mahàràja dakkho suvaõõakàro và suvaõõakàrantevàsã và suparikammakatasmiü suvaõõasmiü yaü yadeva suvaõõavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya -
Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte iddhividhàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü iddhividhaü paccanuhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti. Bahudhà'pi hutvà eko hoti. âvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyà'pi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàse'pi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhi sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve [PTS Page 079] [\q 79/] pàõinà paràmasati parimajjati. Yàva brahmalokà'pi kàyena vasaü vatteti.
[BJT Page 138] [\x 138/]
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
74. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte dibbàya sotadhàtuyà cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye dåre santike ca.
75. Seyyathàpi mahàràja puriso addhànamaggapañipanno so suõeyya bherisaddampi mudiïgasaddampi saïkhapaõavadeõóimasaddampi, tassa evamassa: bherisaddo iti'pi mudiïgasaddo iti'pi saïkhapaõavadeõóimasaddo iti'pi. Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte dibbàya sotadhàtuyà cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye dåre santike ca.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
76. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte cetopariya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: "saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti. Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. [PTS Page 080] [\q 80/] sadosaü và cittaü sadosaü cittatanti pajànàti. Vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti. Vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti. Amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti. Sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti. Asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti. Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti.
77. Seyyathàpi mahàràja itthi và puriso và daharo và yuvà maõóanakajàtiko àdàse và parisuddhe pariyodàte acche và udakapatte sakaü mukhanimittaü paccavekkhamàno sakaõikaü và sakaõikanti jàneyya, akaõikaü và akaõikanti jàneyya -
[BJT Page 140] [\x 140/]
Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte cetopariya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti.
So parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti. Sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti*. [PTS Page 081] [\q 81/] anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
78. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati seyyathãdaü: ekampi jàtiü dve'pi jàtiyo tisso'pi jàtiyo catasso'pi jàtiyo pa¤ca'pi jàtiyo dasa'pi jàtiyo vãsampi jàtiyo tãsaümpi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi aneke'pi saüvaññakappe aneke'pi vivaññakappe aneke'pi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati.
79. Seyyathàpi mahàràja puriso sakamhà gàmà a¤¤aü gàmaü gaccheyya tamhà'pi gàmà a¤¤aü gàmaü gaccheyya. So tamhà gàmà saka¤¤eva gàmaü paccàgaccheyya. Tassa evamassa: 'ahaü kho sakamhà gàmà amuü gàmaü agacchiü tatra evaü aññhàsiü evaü nisãdiü evaü abhàsiü evaü tuõahã ahosiü. Tamhàpi gàmà agacchiü tatràpi evaü aññhàsiü evaü nisãdiü evaü abhàsiü evaü tuõhã ahosiü. So'mpi tamhà [PTS Page 082] [\q 82/] gàmà saka¤¤eva gàmaü paccàgato'ti.
[BJT Page 142] [\x 142/]
Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati seyyathãdaü: ekampi jàtiü dve'pi jàtiyo tisso'pi jàtiyo catasso'pi jàtiyo pa¤ca'pi jàtiyo dasa'pi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi aneke'pi saüvaññakappe aneke'pi vivaññakappe aneke'pi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedi evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
80. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàta¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: 'ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena [PTS Page 083] [\q 83/] satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti.
[BJT Page 144] [\x 144/]
81. Seyyathàpi mahàràja majjhe siüghàñake pàsàdo. Tattha cakkhumà puriso ñhito passeyya manusse gehaü pavisante'pi rathiyà vãtisa¤carante'pi majjhe siüghàñake nisinne'pi, tassa evamassa: ete manussà gehaü pavisanti. Ete nikkhamanti. Ete rathiyà vãtisa¤caranti. Ete majjhe siüghàñake nisinnà'ti.
Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàta¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: 'ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti.
Idampi kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca.
82. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti so idaü dukkhanti yathàbhåtaü [PTS Page 084] [\q 84/] pajànàti. Ayaü dukkhanirodhagàminãpañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ime àsavà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavanirodho'ti yathàbhåtaü
Pajànàti. Ayaü àsavanirodhagàminãpañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavàpi cittaü vimuccati bhavàsavàpi cittaü vimuccati avijjàsavàpi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti. Khãõà jàti vusitaü brahmacariyaü kataü karaõiyaü nàparaü itthattàyàti pajànàti.
[BJT Page 146] [\x 146/]
83. Seyyathàpi mahàràja pabbatasaïkhepe udakarahado accho vippasanno anàvilo. Tattha cakkhumà puriso tãre ñhito passeyya sippisambåkampi sakkharakañhalampi macchagumbampi carantampi tiññhantampi. Tassa evamassa: ayaü kho udakarahado accho vippasanno anàvilo. Tatrime sippisambåkà'pi sakkharakañhalà'pi macchagumbà'pi carantipi tiññhantipãti.
Evameva kho mahàràja bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So idaü dukkhanti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü dukkhasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü dukkhanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü dukkhanirodhagàminãpañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ime àsavà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavanirodhagàminãpañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti.
Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavà'pi cittaü vimuccati, bhavàsavà'pã cittaü vimuccati, avijjàsavà'pi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti. Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü nàparaü itthattàyàti pajànàti.
[PTS Page 085] [\q 85/] idaü kho mahàràja sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü purimehi sandiññhikehi sàma¤¤aphalehi abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca. Imasmà ca pana mahàràja sandiññhikà sàma¤¤aphalà a¤¤aü sandiññhikaü sàma¤¤aphalaü uttaritaraü và paõãtataraü và natthãti.
84. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto bhagavantaü etadavoca: 'abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante. Seyyathàpi bhante nikujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintãti, evameva bhante bhagavatà anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhante bhagavantaü saraõaü gacchàmi, dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gataü. Accayo maü bhante accagamà yathàbàlaü yathàmåëhaü yathàakusalaü yo'haü pãtaraü dhammikaü dhammaràjànaü issariyassa kàraõà jãvità voropesiü. Tassa me bhante bhagavà accayaü accayato pañiggaõhàtu àyatiü saüvaràyà'ti.
[BJT Page 148] [\x 148/]
85. Taggha tvaü mahàràja accayo accagamà yathàbàlaü yathàmåëhaü yathàakusalaü yo tvaü pitaraü dhammikaü dhammaràjànaü jãvità coropesi. Yato ca kho tvaü mahàràja accayaü accayato disvà yathàdhammaü pañikarosi. Tante mayaü pañigaõhàma. Vuddhi hesà mahàràja ariyassa vinaye yo accayaü accayato disvà yathàdhammaü pañikaroti àyatiü saüvaraü àpajjatãti.
86. Evaü vutte ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto bhagavantaü etadavoca: handa ca dàni mayaü bhante gacchàmi bahukiccà mayaü bahukaraõãyà'ti.
"Yassa 'dàni tvaü mahàràja kàlaü ma¤¤asã"ti.
Atha kho ràjà màgadho ajàtasattu vedehiputto bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.
87. Atha kho bhagavà acirapakkantassa ra¤¤o màgadhassa [PTS Page 086] [\q 86/] ajàtasattussa vedehiputtassa bhikkhå àmantesi: khatàyaü bhikkhave ràjà, upahatàyaü bhikkhave ràjà. Sacàyaü bhikkhave ràjà pitaraü dhammikaü dhammaràjànaü jãvità na voropessatha imasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü uppajjissathàti.
Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti.
Sàma¤¤aphalasuttaü niññhitaü dutiyaü.