[PTS Vol D - 3] [\z D /] [\f III /]
[BJT Vol D - 3] [\z D /] [\w III /]
[BJT Page 352] [\x 352/]
[PTS Page 207] [\q 207/]

Namo tassa bhagavato arahato sammà sambuddhassa

10. (33) Saïgãtisuttaü

1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà mallesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pa¤camattehi bhikkhusatehi yena pàvà nàma mallànaü nagaraü tadavasarã. Tatra sudaü bhagavà pàvàyaü viharati cundassa kammàraputtassa ambavane.

2. Tena kho pana samayena pàveyyakànaü mallànaü ubbhatakaü1 navaü santhàgàraü2 acirakàritaü hoti, anajjhàvutthaü3 samaõena và bràhmaõena và kenaci và manussabhåtena. Assosuü kho pàveyyakà mallà: bhagavà kira mallesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pa¤camattehi bhikkhusatehi pàvaü anuppatto pàvàyaü viharati cundassa kammàraputtassa ambavane'ti. Atha kho pàveyyakà mallà yena bhagavà tenupasaïkami su, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho pàveyyakà mallà bhagavantaü etadavocuü: idha bhante pàveyyakànaü mallànaü ubbhatakaü navaü santhàgàraü acirakàritaü hoti anajjhàvutthaü samaõena và bràhmaõena và kenaci và manussabhåtena. [PTS Page 208] [\q 208/] taü ca bhante bhagavà pañhamaü paribhu¤jatu. Bhagavatà pañhamaü paribhuttaü paccà pàveyyakà mallà paribhu¤jissanti tadassa pàveyyakànaü mallànaü dãgharattaü hitàya sukhàyà"ti.

3. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho pàveyyakà mallà bhagavato adivàsanaü viditvà, uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà, padakkhiõaü katvà yena santhàgàraü tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà sabbasanthariü4 santhàgaraü santharitvà àsanàni pa¤¤apetvà, udakamaõikaü patiññhapetvà, telappadãpaü àropetvà, yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Ubbhañakaü [PTS] 2. Sandhàgàraü (machasaü), saõñhàgàraü (syà, kam) 3. Anajjhàvuññhaü (machasaü) 4. Sabbasanathariü sanathanaü [PTS] kam)

[BJT Page 354] [\x 354/]

Ekamantaü ñhità kho te pàveyyakà mallà bhagavantaü etadavocuü, sabbasanthariü santhataü bhante santhàgàraü, àsanàni pa¤¤attàni: udakamaõiko patiññhàpito, telappadãpo àropito. Yassa'dàni bhante bhagavà kàlaü ma¤¤atã"ti.

4. Atha kho bhagavà nivàsetvà pattacãvaramàdàya saddhiü bhikkhusaïghena yena santhàgàraü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà majjhimaü thamhaü nissàya puratthàbhimukho nisãdi. Bhikkhusaïgho'pi kho pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà pacchimaü bhittiü nissàya puratthàbhimukho [PTS Page 209] [\q 209/] nisãdi bhagavantaü yeva purakkhatvà. Pàveyyakà'pi kho mallà pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà puratthimaü bhittiü nissàya pacchimàbhimukhà nisãdiüsu bhagavantaü yeva purakkhatvà. Atha kho bhagavà pàveyyake malle bahudevà rattiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uyyojesi; abhikkantà kho vàseññhà ratti. Yassa'dàni tumhe kàlaü ma¤¤athà'ti. 'Evaü bhante'ti kho pàveyyakà mallà bhagavato pañissutvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkamiüsu.

5. Atha kho bhagavà acirapakkantesu pàveyyakesu mallesu tuõhãbhåtaü tuõhãbhåtaü bhikkhusaïghaü anuviloketvà àyasmantaü sàriputtaü àmantesi, 'vigatathinamiddho kho sàriputta bhikkhusaïgho. Pañibhàtu taü sàriputta bhikkhånaü dhammi kathà. Piññhi me àgilàyati, tamahaü àyamissàmã"ti. 'Evaü bhante'ti kho àyasmà sàriputto bhagavato paccassosi.

Atha kho bhagavà catugguõaü saïghàñiü pa¤¤apetvà dakkiõena passena sãhaseyyaü kappesi, pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasi karitvà.

[BJT Page 356] [\x 356/]

6. Tena kho pana samayena nigaõñho nàtaputto [PTS Page 210] [\q 210/] pàvàyaü adhunà kàlakato hoti. Tassa kàlakiriyàya bhinnà nigaõñhà dvedhikajàtà1 bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti: ' na tvaü imaü dhammavinayaü àjànàsi, ahaü imaü dhammaviyanaü àjànàmi. Kiü tvaü imaü dhammavinayaü àjànissasi? Micchàpañipanno tvamasi, ahamasmi sammàpañipanno saühitamme2 asaühitatte, pure vacanãyaü pacchà avaca, pacchà vacanãyaü pure avaca, àciõõante viparàvattaü, àropito te vàdo, niggahito tvamasi, cara vàdappamokkhàya, nibbeñhehi ca sace pahosã'ti. Vadho yeva kho ma¤¤e nigaõñhesu nàtaputtiyesu anuvattati. Ye'pi te nigaõñhassa nàtaputtassa sàvakà gihã odàtavasanà, te'pi tesu nigaõñhesu nàtaputtiyesu nibbinnaråpà virattaråpà pañivànaråpà yathà taü durakkhàte dhammavinaye duppavedite aniyyàniko anupasamasaüvattanike asammàsambuddhappavadite bhinnathåpe appañisaraõe.

7. Atha kho àyasmà sàriputto bhikkhå àmantesi: nigaõñho àvuso nàtaputto pàvàyaü adhunà kàlakato, tassa kàlakiriyàya bhinnà nigaõñhà dvedhikajàtà bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti: ' na tvaü imaü dhammavinayaü àjànàsi, ahaü imaü dhammaviyanaü àjànàmi. Kiü tvaü imaü dhammavinayaü àjànissasi? Micchàpañipanno tvamasi, ahamasmi sammàpañipanno saühitamme asaühitatte, pure vacanãyaü pacchà avaca, pacchà vacanãyaü pure avaca, àciõõante viparàvattaü, àropito te vàdo, niggahito tvamasi, cara vàdappamokkhàya, nibbeñhehi ca sace pahosã'ti. Vadho yeva kho ma¤¤e nigaõñhesu nàtaputtiyesu anuvattati. Ye'pi te nigaõñhassa nàtaputtassa sàvakà gihã odàtavasanà, te'pi tesu nigaõñhesu nàtaputtiyesu nibbinnaråpà virattaråpà pañivànaråpà yathà taü durakkhàte dhammavinaye duppavedite aniyyànike anupasamasaüvattanike asammàsambuddhappavedite bhinnathåpe appañisaraõe. Evaü hetaü àvuso hoti durakkhàte dhammavinaye duppavedite aniyyànike anupasamasaüvattanike asammàsambuddhappavedite. [PTS Page 211] [\q 211/] ayaü kho pana àvuso amhàkaü bhagavatà dhammo svàkkhàto suppavedito niyyàniko upasamasaüvattaniko sammàsambuddhappavedito. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü. Katamocàvuso amhàkaü bhagavatà dhammo svàkkhàto suppavedito niyyàniko upasamasaüvattaniko sammàsambuddhappavedito, tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü. Yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. Devajjhakajàtà (syà. Kam) 2. Sahitaü me (machasaü)

[BJT Page 358] [\x 358/]

Ekakaü

8. Atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena eko dhammo sammadakkhàto, tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü. Katamo eko dhammo? Sabbe sattà àhàraññhitikà, sabbe sattà saïkhàraññhitikà. Ayaü kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena eko dhammo sammadakkhàto. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, [PTS Page 212] [\q 212/] yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü. Assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Dukaü

9. Atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dve dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Katame dve?

Nàma¤ca råpa¤ca

Avijjà ca bhavataõhà ca

Bhavadiññhi ca vibhavadiññhi ca

Ahirika¤ca anottappa¤ca

Hiri ca ottappa¤ca

Dovacassatà ca pàpamittatà ca,

Sovacassatà ca kalyàõamittatà ca

âpattikusalatà ca àpattivuññhànakusalatà ca

[BJT Page 360] [\x 360/]

Samàpattikusalatà ca samàpattivuññhànakusalatà ca

Dhàtukusalatà ca manasikàrakusalatà ca

âyatanakusalatà ca pañiccasamuppàdakusalatà ca

òhànakusalatà ca aññhànakusalatà ca

[PTS Page 213] [\q 213/]

Ajjava¤ca lajjava¤ca

Khantã ca soracca¤ca

Sàkhalya¤ca pañisanthàro ca

Avihiüsà ca soceyya¤ca

Muññhasacca¤ca asampaja¤¤a¤ca

Sati ca sampaja¤¤a¤ca

Indriyesu guttadvàratà ca bhojane amatta¤¤utà ca

Indriyesu guttadvàratà ca bhojane matta¤¤utà ca

Pañisaïkhànabala¤ca1 bhàvanàbala¤ca

Satibala¤ca samàdhibala¤ca

Samatho ca vipassanàca

Samathanimitta¤ca paggahanimitta¤ca

Paggàho ca avikkhepo ca

Sãlavipatti ca diññhivipatti ca

Sãlasampadà ca diññhisampadà ca

[PTS Page 214] [\q 214/] sãlavisuddhi ca diññhivisuddhi ca

Diññhivisuddhi kho pana yathà diññhissa ca padhànaü saüvego ca saüvejanãyesu ñhànesu saüviggassa ca yoniso padhànaü

Asantuññhità ca kusalesu dhammesu appañivànità ca padhànasmiü

Vijjà ca vimutti ca

Khaye ¤àõaü anuppàde ¤àõaü

- - - - - - - - - - - - - -

1. Pañisandhàna balaüca (syà)

[BJT Page 362] [\x 362/]

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dve dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Tikaü

10. Atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena tayo dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Katame tayo?

Tãni akusalamålàni: lobho akusalamålaü, doso akusalamålaü, moho akusalamålaü.

Tãõi kusalamålàni: alobho kusalamålaü, adoso kusalamålaü, amoho kusalamålaü.

Taõi duccaritàni: kàyaduccaritaü, vacãduccaritaü, manoduccaritaü.

[PTS Page 215] [\q 215/] tãõi sucaritàni: kàyasucaritaü, vacãsucaritaü , manosucaritaü.

Tayo akusalavitakkà: kàmavitakko, byàpàdavitakko, vihiüsàvitakko.

Tayo kusalavitakkà:nekkhammavitakko, abyàpàdavitakko, avihiüsàvitakko.

Tayo akusalasaükappà: kàmasaükappo, byàpàdasaükappo, vihiüsàsaükappo.

Tayo kusalasaükappà: nekkhammasaükappo, abyàpàdasaükappo, avihiüsàsaükapo.

Tisso akusalasa¤¤à: kàmasa¤¤à, byàpàdasa¤¤à, vihiüsàsa¤¤à.

Tisso kusalasa¤¤à: nekkhammasa¤¤à, abyàpàdasa¤¤à, avihiüsàsa¤¤à.

Tisso akusaladhàtuyo: kàmadhàtu, byàpàdadhàtu, vihiüsàdhàtu,

Tisso kusaladhàtuyo:nekkhammadhàtu, abyàpàdadhàtu, avihiüsàdhàtu

Aparà'pi tisso dhàtuyo: kàmadhàtu, råpadhàtu, aråpadhàtu.

Aparà'pi tisso dhàtuyo: råpadhàtu, aråpadhàtu, nirodhadhàtu.

Aparà'pi tisso dhàtuyo: hãnadhàtu, majjhimadhàtu, paõãtadhàtu.

[PTS Page 216] [\q 216/] tisso taõhà: kàmataõhà, bhavataõhà, vibhavataõhà.

[BJT Page 364] [\x 364/]

Aparà'pi tisso taõhà: kàmataõhà, råpataõhà, aråpataõhà.

Aparà'pi tisso taõhà: råpataõhà, aråpataõhà, nirodhataõhà.

Tãõi saüyojanàni: sakkàyadiññhi, vicikicchà, sãlabbataparàmàso.

Tayo àsavà: kàmàsavo, bhavàsavo, avijjàsavo.

Tayo bhavà: kàmabhavo, råpabhavo, aråpabhavo.

Tisso esanà: kàmesanà, bhavesanà, brahmacariyesanà.

Tisso vidhà: seyyo'hamasmã'ti vidhà. Sadiso'hamasmã'ti vidhà, hãno'hamasmã'ti vãdhà.

Tayo addhà: atãto addhà, anàgato addhà, paccuppanno addhà.

Tayo antà: sakkàyo anto, sakkàyasamudayo anto, sakkàyanirodho anto.

Tisso vedanà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà.

Tisso dukkhatà: dukkhadukkhatà, saïkhàradukkhatà, vipariõàmadukkhàtà.

[PTS Page 217] [\q 217/] tayo ràsã: micchattaniyato ràsi, sammattaniyato ràsi, aniyato ràsi.

Tisso kaïkhà:1 atãtaü và addhànaü àrabbha kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati, anàgataü và addhànaü àrabbha kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati, etarahi và paccuppannaü addhànaü àrabbha kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati.

Tãni tathàgatassa arakkheyyàni: parisuddhakàyasamàcàro àvuso tathàgato, natthi tathàgatassa kàyaduccaritaü yaü tathàgato rakkheyya mà me idaü paro a¤¤àsã'ti; parisuddhavacãsamàcàro àvuso tathàgato, natthi tathàgatassa vacãduccaritaü yaü tathàgato rakkheyya 'mà me idaü paro a¤¤àsã'ti; parisuddhamanosamàcàro àvuso, tathàgato, natthi tathàgatassa manoduccaritaü yaü tathàgato rakkheyya 'mà me idaü paro a¤¤àsã'ti.

- - - - - - - - - - - - - - -

1. Tayo tamà (machasaü)

[BJT Page 366] [\x 366/]

Tayo ki¤canà: ràgo ki¤canaü, doso ki¤canaü, moho ki¤canaü.

Tayo aggã: ràgaggã, dosaggi, mohaggi.

Apare'pi tayo aggã: àhuneyyaggi, gahapataggi, dakkiõeyyaggi.

Tividhena råpasaïgaho: sanidassanasappañighaü råpaü, anidassanasappañighaü råpaü1, anidassanaappañighaü råpaü.

Tayo saïkhàrà: pu¤¤àbhisaïkhàro, apu¤¤àbhisaïkhàro, àne¤jàbhisaïkhàro.

[PTS Page 218] [\q 218/] tayo puggalà: sekkho puggalo, asekkho puggalo nevasekkho nàsekkho puggalo.

Tayo therà: jàtithero, dhammathero, sammatithero.2

Tãõi pu¤¤akiriyavatthåni: dànamayaü pu¤¤akiriyavatthu, sãlamayaü pu¤¤akiriyavatthu, bhàvanàmayaü pu¤¤akiriyavatthu.

Tãõi codanàvatthåni: diññhena, sutena, parisaükàya.

Tisso kàmåpapattiyo3: santàvuso sattà paccupaññhitakàmà. Te paccupaññhitesu kàmesu vasaü vattenti seyyathàpi manussà ekacco ca devà ekacce ca vinipàtikà. Ayaü pañhamà kàmåpapatti. Santàvuso sattà nimmitakàmà. Te nimminitvà nimminitvà kàmesu vasaü vattenti seyyathàpi devà nimmàõaratã. Ayaü dutiyà kàmåpapatti. Santàvuso sattà paranimmitakàmà. Te paranimmitesu kàmesu vasaü vattenti, seyyathàpi devà paranimmitavasavattã. Ayaü tatiyà kàmåpapatti.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. Anidassanasappañigharåpaü (syà, kam) 2. Sammutithero (machasaü) 3. Kàmuppattiyo [PTS] syà, kam)

[BJT Page 368] [\x 368/]

Tisso sukhåpapattiyo1 santàvuso sattà uppàdetvà uppàdetvà sukhaü viharanti, seyyathàpi devà brahmakàyikà. Ayaü pañhamà sukhåpapatti. Santàvuso sattà sukhena abhissannà parissannà paripårà paripphuñà. Te kadàci karahaci udànaü udànenti aho sukhaü aho sukhanti, seyyathàpi devà àbhassarà. Ayaü dutiyà sukhåpapatti. Santàvuso sattà sukhena abhissannà parissannà paripårà paripphuñà, te santaü yeva kusità [PTS Page 219] [\q 219/] sukhaü pañisaüvedenti. Seyyathàpi devà subhakiõhà. Ayaü tatiyà sukhåpapatti.

Tisso pa¤¤à: sekkhà pa¤¤à, asekkhà pa¤¤à, nevasekkhà nàsekkhà pa¤¤à.

Aparà'pi tisso pa¤¤à: cintàmayà pa¤¤à, sutamayà pa¤¤à bhàvanàmayà pa¤¤à.

Tãõàvudhàni: sutàvudhaü, pavivekàvudhaü, pa¤¤àvudhaü.

Tãõindriyàni: ana¤¤àta¤¤assàmãtindriyaü, a¤¤indriyaü, a¤¤àtàvindriyaü.

Tãõi cakkhuni: maüsacakkhu, dibbacakkhu, pa¤¤àcakkhu.

Tisso sikkhà: adhisãlasikkhà, adhicittasikkhà, adhipa¤¤àsikkhà.

Tisso bhàvanà: kàyabhàvanà, cittabhàvanà, pa¤¤àbhàvanà.

Tãõi anuttariyàni: dassanànuttariyaü, pañipadànuttariyaü, vimuttànuttariyaü.

Tayo samàdhi: savitakkasavicàro samàdhi, avitakkavicàramatto samàdhi, avitakkaavicàro sàmàdhi.

Apare'pi tayo samàdhi: su¤¤ato samàdhi, animitto samàdhi, appaõihito samàdhi.

- - - - - - - - - - - - - -

1. Sukhupapattiyo [PTS] syà, kam)

[BJT Page 370] [\x 370/]

Tãõi soceyyàni: kàyasoceyyaü vacãsoceyyaü manosoceyyaü.

[PTS Page 220] [\q 220/] tãõi moneyyàni: kàyamoneyyaü, vacãmoneyyaü, manomoneyyaü.

Tãõi kosallàni: àyakosallaü apàyakosallaü upàyakosallaü.

Tayo madà: àrogyamado yebbanamado jãvitamado.

Tãõi àdhipateyyàni: attàdhipateyyaü, lokàdhipateyyaü, dhammàdhipateyyaü.

Tãõi kathàvatthåni: atãtaü và addhànaü àrabbha kathaü katheyya, evaü ahosi atãtamaddhànanti, anàgataü và addhànaü àrabbha kathaü katheyya, evaü bhavissati anàgatamaddhànanti, etarahi và paccuppannaü adhànaü àrabbha kathaü katheyya, evaü hoti etarahi paccuppannaü addhànanti.

Tisso vijjà: pubbenivàsànussati¤àõaü vijjà, sattànaü cutåpapàte ¤àõaü vijjà, àsavànaü khaye ¤àõaü vijjà.

Tayo vihàrà: dibbo vihàro, buhmà vihàro, ariyo vihàro.

Tãõi pàñihàriyàni: iddhipàñihàriyà, àdesanàpàñihàriyaü, anusàsanãpàñihàriyaü.

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena tayo dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na viñaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

[BJT Page 372] [\x 372/]

Catukkaü

10. [PTS Page 221] [\q 221/] atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena cattàro dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukàya atthàya hitàya sukhàya dvemanussànaü katame cattàro?

Cattàro satipaññhànà: idhàvuso bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü, vedanàsu vedànànupassã viharati àtàpi sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü, citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü, dhammesu dhammànupassã viharati àtàpi sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü.

Cattàro sammappadhànà: idàvuso bhikkhu anuppannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü anuppàdàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati, uppannànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü pahànàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati, anuppannànaü kusalànaü dhammànaü uppàdàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati, uppannànaü kusalànaü dhammànaü ñhitiyà asammosàya bhãyyobhàvàya vepullàya bhàvanàpàripåriyà chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati.

Cattàro iddhipàdà: idhàvuso bhikkhu chandasamàdhipadhànasaïkhàrasamannàgataü iddhipàdaü bhàveti, cittasamàdhipadhànasaükhàrasamannàgataü iddhipàdaü bhàveti, viriyasamàdhipadhànasaïkhàrasamannàgataü [PTS Page 222] [\q 222/] iddhipàdaü bhàveti, vãmaüsàsamàdhipadhànasaïkhàrasamannàgataü iddhipadàü bhàveti.

[BJT Page 374] [\x 374/]

Cattàri jhànàni: idhàvuso bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü1 upasampajja viharati. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü2 upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukhaü ca kàyena pañisaüvedeti, yantaü ariyà àcikkhanti 'upekkhako satimà sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü3 upasampajja viharati. Sukhassa ca pahàõà dukkhassa ca pahàõà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü4 upasampajja viharati.

Catasso samàdhibhàvanà: atthàvusà samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà diññhadhammasukhavihàràya saüvattati, atthàvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà ¤àõadassanapañilàbhàya saüvattati, atthàvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà satisampaja¤¤àya saüvattati, atthàvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà àsavànaü khayàya saüvattati.

Katamà càvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà diññhadhammasukhavihàràya saüvattati? Idhàvuso bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamajjhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyajjhànaü upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukhaü ca kàyena pañisaüvedeti, yantaü ariyà àcikkhanti 'upekkhako satimà sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassaca pahàõà dukkhassa ca pahàõà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthajjhànaü upasampajja viharati. Ayaü [PTS Page 223] [\q 223/] àvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà diññhadhammasukhavihàràya saüvattati.

Katamà càvuso samàdibhàvanà bhàvità bahulãkatà ¤àõadassanapañilàbhàya saüvattati? Idhàvuso bhikkhu àlokasa¤¤aü manasikaroti, divàsa¤¤aü adhiññhàti yathà divà tathà rattiü yathà rattiü tathà divà. Iti vivañena cetasà apariyonaddhena sappabhàsaü cittaü bhàveti. Ayaü àvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà ¤àõadassanapañilàbhàya saüvattati.

- - - - - - - - - - - - - - -

1. Pañhamajjhànaü - (syà - kam) 2. Dutiyajjhànaü (syà, kam) 3. Tatiyajjhànaü (syà, kami) 4. Catutthajjhànaü (syà kam)

[BJT Page 376] [\x 376/]

Katamà càvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà satisampaja¤¤àya saüvattati? Idhàvuso bhikkhuno vidità vedanà uppajjanti. Vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti, vidità sa¤¤à uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. Vidità vitakkà uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. Ayaü àvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà satisampaja¤¤àya saüvattati.

Katamà càvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà àsavànaü khayàya saüvattati? Idhàvuso bhikkhu pa¤casu upàdànakkhandhesu udayabbayànupassã viharati. Iti råpaü, iti råpassa samudayo, iti råpassa atthaügamo. Iti vedanà, iti vedanàsu samudayo, iti vedanàssu atthaügamo. Iti sa¤¤à, iti sa¤¤à samudayo, iti sa¤¤à atthaügamo, iti saükhàrà, iti saükhàro samudayo, iti saükhàro atthaügamo, iti vi¤¤àõaü, iti vi¤¤àõassa samudayo, iti vi¤¤àõassa atthagamo. Ayaü àvuso samàdhibhàvanà bhàvità bahulãkatà àsavànaü khayàya saüvattati.

Catasso appama¤¤à: idhàvuso bhikkhu mettàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati, tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthaü. Iti uddhamadho [PTS Page 224] [\q 224/] tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü mettàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjena1 pharitvà viharati. Idhàvuso bhikkhu karuõàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati, tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthaü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü karuõàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjena pharitvà viharati. Idhàvuso bhikkhu muditàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati, tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthaü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü muditàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjena pharitvà viharati. Idhàvuso bhikkhu upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü pharitvà viharati, tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthaü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü upekkhàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjena pharitvà viharati

Cattàro àruppaü:2 idhàvuso bhikkhu sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà 'ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati, sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma 'anantaü vi¤¤àõanti' vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati, sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma 'natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati, sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati.

- - - - - - - - - - - - - - -

1. Abyàpajjhena [PTS] syà, kam) 2. Aråpà [PTS] syà,kam)

[BJT Page 378] [\x 378/]

Cattàri apassenàni: idhàvuso bhikkhu saïkhàyekaü pañisevati, saïkhàyekaü adhivàseti, saïkhàyekaü parivajjeti, saïkhàyekaü vinodeti.

Cattàro ariyavaüsà: idhàvuso bhikkhu santuññho hoti itarãtarena cãvarena, itarãtaracãvarasantuññhiyà ca vaõõavàdã, na ca, cãvarahetu anesanaü appañiråpaü àpajjati, aladdhà ca cãvaraü na paritassati, laddhà ca cãvaraü agathito1 amucchito anajjhàpanno àdãnavadassàvã nissaraõapa¤¤o paribhu¤jati. Tàya ca pana itarãtaracãvarasantuññhiyà nevattànukkaüseti na paraü vambheti. So hi tattha dakkho hoti, analaso sampajàno patissato. Ayaü vuccatàvuso [PTS Page 225] [\q 225/] bhikkhu poràõe agga¤¤e ariyavaüse ñhitoti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu santuññho hoti itarãtarena piõóapàtena, itarãtarapiõóapàtasantuñhiyà ca vaõõavàdã, na ca piõóapàtahetu anesanaü appañiråpaü àpajjati, aladdhà ca piõóapàtaü na paritassati, laddhà ca piõóapàtaü agathito amucchito anajjhàpanno àdinavadassàvã nissaraõapa¤¤o paribhu¤ajati, tàya ca pana itarãtarapiõóapàtasantuññhiyà nevattànukkaüseti na paraü vamheti. So hi tattha dakkho hoti analaso sampajàno patissato, ayaü vuccatàvuso bhikkhu poràõe agga¤¤e ariyavaüse ñhitoti.

- - - - - - - - - - - - -

1. Agamito (machasaü)

[BJT Page 380] [\x 380/]

Puna ca paraü àvuso bhikkhu santuññho hoti itarãtarena senàsanena, itarãtarasenàsanasantuñhiyà ca vaõõavàdã, na ca senàsanahetu anesanaü appañiråpaü àpajjati, aladdhà ca senàsanaü na paritassati, laddhà ca senàsanaü agathito amucchito anajjhàpanno àdinavadassàvã nissaraõapa¤¤o paribhu¤ajati, tàya ca pana itarãtarasenàsanasantuññhiyà nevattànukkaüseti na paraü vamheti. So hi tattha dakkho hoti analaso sampajàno patissato, ayaü vuccatàvuso bhikkhu poràõe agga¤¤e ariyavaüse ñhitoti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu pahànàràmo hoti pahànarato bhàvanàràmo hoti bhàvanàrato, tàya ca pana pahànàràmatàya pahànaratiyà bhàvanàràmatàya bhàvanàratiyà neva attànukkaüseti na paraü vamehati. Yo hi tattha dakkho analaso sampajàno patissato. Ayaü vuccatàvuso bhikkhu poràõe agga¤¤e ariyavaüse ñhitoti.

Cattàri padhànàni: saüvarappadhànaü, pahànappadhànaü, bhàvanappadhànaü1, anurakkhanappadhànaü2.

Katama¤càvuso saüvarappadhànaü? Idhàvuso bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü [PTS Page 226] [\q 226/] asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye saüvaràya àpajjati, sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü sotendriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati sotandriyaü, sotendriye saüvaraü àpajjati, ghànena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü ghànendriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati ghànendriyaü, ghànendriye saüvaraü àpajjati, jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati jivhindriyaü, jivhindriye saüvaraü àpajjati, kàyena phoññhabbaü phusitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati kàyindriyaü, kàyindriye saüvaraü àpajjati, manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjati, idaü vuccatàvuso saüvarappadhànaü.

- - - - - - - - - - - -

1. Bhàvanàppadhànaü (syà), bhàvanàpadhànaü (machasaü) 2. Anurakkhanàppadhànaü (syà) anurakkhanàpadhànaü (machasaü) 3. Byanti karoti (machasaü)

[BJT Page 382] [\x 382/]

Katama¤càvuso pahànappadhànaü? Idhàvuso bhikkhu uppannaü kàmavitakkaü nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãtaroti anabhàvaü gameti, uppannaü byàpàdavitakkaü nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti, uppannaü vihiüsàvitakkaü nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti, uppannuppanne pàpake akusale dhamme nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti. Idaü vuccatàvuso pahànappadhànaü.

Katama¤càvuso bhàvanappadhànaü? Idhàvuso bhikkhu satisambejjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü. Dhammavicayasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü. Viriyasambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü. Pãtisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü. Passaddhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü. Samàdhisambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü. Upekkhàsambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggapariõàmiü: idaü vuccatàvuso bhàvanappadhànaü.

Katama¤càvuso anurakkhanappadhànaü? Idhàvuso bhikkhu uppanna bhaddakaü1 samàdhinimittaü anurakkhati aññhikasa¤¤aü pulavakasa¤¤aü2 vinãlakasa¤¤aü vicchiddakasa¤¤aü uddhumàtakasa¤¤aü. Idaü vuccatàvuso anurakkhanappadhànaü.

Cattàri ¤àõàni: dhamme ¤àõaü, anvaye ¤àõaü, pariyàye3 ¤àõaü sammutiyà ¤àõaü. "

[PTS Page 227] [\q 227/] aparàni'pi cattàri ¤àõàni: dukkhe ¤àõaü, dukkhasamudaye ¤àõaü, dukkhanirodhe ¤àõaü, dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü.

Cattàri sotàpattiyaïgàni: sappurisasaüsevo, saddhammasavaõaü, yonisomanasikàro, dhammànudhammappañipatti.

Cattàri sotàpannassa aïgàni: idhàvuso ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: iti pi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà'ti.

- - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Bhadrakaü (machasaü) 2. Puëuvaka sa¤¤aü (machasaü), puëavaka sa¤¤aü [PTS] syà, kam) 3. Paricce (kam), paricchede [PTS] syà, kam)

[BJT Page 384] [\x 384/]

Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko1 paccattaü veditabbo vi¤¤åhã'ti.

Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni, aññha purisapuggalà, esa bhagavato sàvakasaïgho àhuõeyyo pàhuõeyayà dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà'ti.

Ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti akhaõóehi acchiddehi asabalehi akammàsehi bhujissehi vi¤¤åppasatthehi aparàmaññhehi samàdhisaüvattanikehi.

Cattàri sàma¤¤aphalàni: sotàpattiphalaü, sakadàgàmiphalaü, anàgàmiphalaü, arahattaphalaü,

[PTS Page 228] [\q 228/] catasso dhàtuyo: pañhavidhàtu. âpodhàtu, tejodhàtu, vàyodhàtu.

Cattàro àhàrà: kabalãkàro àhàro oëàriko và sukhumo và, phasso dutiyo, manosa¤cetanà tatiyà, vi¤¤àõaü catutthaü.

Catasso vi¤¤àõaññhitiyo: råpåpayaü và àvuso vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññhati, råpàrammaõaü råpappatiññhaü nandupasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjati. Vedanåpayaü và àvuso vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññhati, vedanàrammaõaü vedanappatiññhaü nandåpasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjati. Sa¤¤åpayaü và àvuso vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññhati, sa¤¤àrammaõaü sa¤¤àppatiññhaü nandåpasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjati. Saïkhàråpayaü và àvuso vi¤¤àõaü tiññhamànaü tiññhati, saïkhàrammaõaü saïkhàrappatiññhaü nandåpasecanaü vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjati.

- - - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Opaneyiyako (machasaü)

[BJT Page 386] [\x 386/]

Cattàri agatigamanàni: chandàgatiü gacchati, dosàgatiü gacchati, mohàgatiü gacchati, bhayàgatiü gacchati.

Cattàro taõhuppàdà: cãvarahetu và àvuso bhikkhuno taõhà uppajjamànà uppajjati, piõóapàtahetu và àvuso bhikkhuno taõhà uppajjamànà uppajjati, senàsanahetu và àvuso bhikkhuno taõhà uppajjamànà uppajjati, itibhavàbhavahetu và àvuso bhikkhuno taõhà uppajjamànà uppajjati,

Catasso pañipadà: dukkhà pañipadà dandhàbhi¤¤à, dukkhà pañipadà khippàbhi¤¤à, sukhà pañipadà dandhàbhi¤¤à. Sukhà pañipadà khippàbhi¤¤à.

[PTS Page 229] [\q 229/] aparà'pi catasso pañipadà: akkhamà pañipadà, khamà pañipadà, damà pañipadà, samà pañipadà,

Cattàri dhammapadàni: anabhijjhà dhammapadaü, abyàpàdo dhammapadaü, sammàsati dhammapadaü, sammàsamàdhi dhammapadaü.

Cattàri dhammasamàdànàni: atthàvuso dhammasamàdànaü paccuppanna

Dukkha¤ceva àyati¤ca dukkhavipàkaü, atthàvuso dhammasamàdànaü paccuppannadukkhaü àyatiü sukhavipàkaü, atthàvuso dhammasamàdànaü paccupannasukhaü àyatiü dukkhavipàkaü, atthàvuso dhammasamàdànaü paccuppannasukha¤cava àyatiü ca sukhavipàkaü.

Cattàro dhammakkhandhà: sãlakkhandho, samàdhikkhandho, pa¤¤àkkhandho, vimuttikkhandho.

Cattàri balàni: viriyabalaü, satibalaü, samàdhibalaü, pa¤¤àbalaü.

Cattàri adhiññhànàni: pa¤¤àdiññhànaü, saccàdhiññhànaü, càgàdhiññhànaü, upasamàdhiññhànaü.

Cattàri pa¤habyàkaraõàni: ekaüsabyàkaraõãyo pa¤ho, pañipucchàbyàkaraõãyo pa¤ho, vibhajjabyàkaraõãyo pa¤ho, ñhapaõãyo pa¤ho.

- - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Catatàro pa¤hàbyàkaraõà [PTS] syà. Kam)

[BJT Page 388] [\x 388/]

[PTS Page 230] [\q 230/]

Cattàrã kammàni: atthàvuso kammaü kaõhaü kaõhavipàkaü, atthàvuso kammaü sukkaü sukkavipàkaü, atthàvuso kammaü kaõhasukkaü kaõhasukkavipàkaü. Atthàvuso kammaü akaõhaü asukkaü akaõhaasukkavipàkaü kammakkhayàya saüvattati.

Cattàro sacchikaraõãyà dhammà: pubbenivàso satiyà sacchikaraõãyo, sattànaü cutåpapàto cakkhunà sacchikaraõiyo, aññha vimokkhà kàyena sacchikaraõãyà, àsavànaü khayo pa¤¤àya sacchikaraõãyo.

Cattàro oghà: kàmogho, bhavogho, diññhogho, avijjogho.

Cattàro yogà: kàmayogo, bhavayogo, diññhiyogo, avijjàyogo.

Cattàro visa¤¤ogà: kàmayogavi¤¤ogo, bhavayogavisa¤¤ogo, diññhiyogavisa¤¤ogo, avijjàyogavisa¤¤ogo.

Cattàro ganthà: abhijjhà kàyagantho, byàpàdo kàyagantho, sãlabbataparàmàso kàyagantho, idaü saccàbhiniveso kàyagantho.

Cattàri upàdànàni: kàmåpadànaü, diññhupàdànaü, sãlabbatåpàdànaü, attavàdåpàdànaü.

Catasso yoniyo: aõaóajayoni, jalàbujayoni, saüsedajayoni, opapàtikayoni.

[BJT Page 390] [\x 390/]

[PTS Page 231] [\q 231/] catasso gabbhàvakkanatiyo: idhàvuso ekacco asampajàno màtukucchiü okkamati, asampajàno màtukucchismiü ñhàti, asampajàno màtukucchismà nikkhamati. Ayaü pañhamà gabbhàvakkanti.

Puna ca paraü àvuso idhekacco sampajàno màtukucchiü okkamati, asampajàno màtukucchismiü ñhàti, asampajàno màtukucchismà nikkhamati. Ayaü dutiyà gabbhàvakkanti.

Puna ca paraü àvuso idhekacco sampajàno màtukucchiü okkamati, sampajàno màtukucchismiü ñhàti, asampajàno màtukucchismà nikkhamati. Ayaü tatiyà gabbhàvakkanti.

Puna ca paraü àvuso idhekacco sampajàno ceva màtukucchiü okkamati, sampajàno màtukucchismiü ñhàti, sampajàno màtukucchismà nikkhamati. Ayaü catutthà gabbhàvakkanti.

Cattàro attabhàvapañilàbhà: atthàvuso attabhàvapañilàbho yasmiü attabhàvapañilàbhe attasa¤cetanà yeva kamati no parasa¤cetanà. Atthàvuso attabhàvapañilàbho yasmiü attabhàvapañilàbhe parasa¤cetanà yeva kamati no attasa¤cetanà. Atthàvuso attabhàvapañilàbho yasmiü attabhàvapañilàbhe attasa¤cetanà ceva kamati parasa¤cetanà ca. Atthàvuso attabhàvapañilàbho yasmiü attabhàvapañilàbhe neva attasa¤cetanà kamati no parasa¤cetanà.

Catasso dakkhiõàvisuddhiyo: atthàvuso dakkhiõà dàyakato visujjhati no pañiggàhakato, atthàvuso dakkhiõà pañiggàhakato visujjhati no dàyakato, atthàvuso dakkhiõà neva dàyakato visujjhati [PTS Page 232] [\q 232/] no pañiggàhakato, atthàvuso dakkhiõà dàyakato ceva visujjhati pañiggàhakato ca.

Cattàri saïgahavatthåni: dànaü, peyyavajjaü, 1 atthacariyaü, samànattatà.

Cattàro anariyavohàrà: musàvàdo, pisuõà vàcà, pharusà vàcà, samphappalàpo.

- - - - - - - - - - - - -

1. Piyavajjaü (syà. Kam)

[BJT Page 392] [\x 392/]

Cattàro ariyavohàrà: musàvàdà veramaõã,1 pisuõàya vàcàya veramaõã, pharàsàya vàcàya veramaõã, samphappalàpà veramaõã.

Apare'pi cattàro anariyavohàrà: adiññhe diññhavàdità, assute sutavàdità, amute mutavàdità, avi¤¤àte vi¤¤àtavàdità.

Apare'pi cattàro ariyavoharà: adiññhe adiññhavàdità, assute assutavàdità, amute amutavàdità, avi¤¤àte avi¤¤àtavàdità.

Apare'pi cattàro: anariyavohàrà. Diññhe adiññhavàdità, sute assutavàdità, mute amutavàdità, vi¤¤àte avi¤¤àtavàdità.

Apare'pi cattàro ariyavohàrà: diññhe diññhavàdità, sute sutavàdità, mute mutavàdità, vi¤¤àte vi¤¤àtavàdità.

Cattàro puggalà: idhàvuso ekacco puggalo attannapo hoti attaparitàpanànuyogamanuyutto, idhàvuso ekacce puggalo parantapo hoti paraparitàpanànuyogamanuyutto, idhàvuso ekacco puggalo attantapo ca hoti attaparitàpanànuyogamanuyutto parantapo ca paraparitàpanànuyogamanuyutto, idha panàvuso ekacco puggalo neva attantapo hoti na attaparitàpanànuyogamanuyutto na parantapo na paraparitàpanuyogamanuyutto. So anattantapo aparantapo [PTS Page 233] [\q 233/] diññheva dhamme nicchàto nibbuto sãtãbhuto2 sukhapañisaüvedi brahmabhutena attanà viharati.

Apare'pi cattàro puggalà: idhàvuso ekacco puggalo attahitàya pañipanno hoti no parahitàya, idhàvuso ekacco puggalo parahitàya pañipanno hoti no attahitàya, idhàvuso ekacco puggalo neva attahitàya pañipanno hoti na parahitàya, idhàvuso ekacco puggalo attahitàya ceva pañipanno hoti parahitàya ca.

- - - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Veramaõi (kesuci) sãtibhuto (kesuci)

[BJT Page 394] [\x 394/]

Apare'pi cattàro puggalà: tamotamaparàyano, tamojotiparàyano, jotitamaparàyano, jotijotiparàyano.

Apare'pi cattàro puggalà: samaõamacalo, samaõapadumo, samaõapuõóariko, samaõesu samaõasukhumàlo.

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena cattàro dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Pa¤cataü

11. Atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena pa¤cadhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabaü. Yathayidaü brahmavariyaü addhaniyaü assa ciraññhinikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Katame pa¤ca: pa¤cakkhandhà - råpakkhandho, vedanàkkhandho, sa¤¤àkkhandho, saükhàrakkhandho, vi¤¤àõakkhandho.

Pa¤cupàdànakkhandhà: råpåpàdànakkhandho2 [PTS Page 234] [\q 234/] vedanåpàdànakkhandho, sa¤¤åpàdànakkhandho, saïkhàråpàdànakkhandho, vi¤¤àõåpàdànakkhandho,

Pa¤ca kàmaguõà: cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà,

Ghàõavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, kàya vi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà.

- - - - - - - - - - - - - - -

2. Rupupàdànakkhandhe (machasaü)

[BJT Page 396] [\x 396/]

Pa¤ca gatiyo: nirayo, tiracchànayoni, pettivisayo, manussà, devà.

Pa¤ca macchariyàni: àvàsamacchariyaü, kulamacchariyaü, làbhamacchariyaü, vaõõamacchariyaü, dhammamacchariyaü.

Pa¤ca nãvaraõàni: kàmacchandanãvaraõaü, byàpàdanãvaranaü, thãnamiddhanãvaraõaü, uddhaccakukkuccanãvaraõaü, vicikicchànãvaraõaü.

Pa¤corambhàgiyàni saüyojanànà: sakkàyadiññhi, vicikicchà, sãlabbataparàmàso, kàmacchando, byàpàdo.

Pa¤cuddhamabhàgiyàni saüyojanàni: råparàgo, aråparàgo, màno, uddhaccaü, avijjà.

[PTS Page 235] [\q 235/] pa¤ca sikkhàpadàni: pàõàtipàtà veramaõã, adinnàdànà veramaõã, kàmesu micchàcàrà veramaõã, musàvàdà veramaõã, suràmerayamajjapamàdaññhanà veramaõã.

Pa¤ca abhabbaññhànàni: abhabbo àvuso khãõàsavo bhikkhu saücicca pàõà jãvità voropetuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu adinnaü theyyasaïkhàtaü àdiyituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu methunaü dhammaü pañisevituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sampajànamusà bhàsituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sannidhikàrakaü kàme paribhu¤jituü seyyathàpi pubbe agàriyakabhåto.

Pa¤ca byasanàni: ¤àtibyasanaü, bhogabyasanaü, rogabyasanaü, sãlabyasanaü, diññhibyasanaü, nàvuso sattà ¤àtibyasanahetu và bhogabyasanahetu và rogabyasanahetu và kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti. Sãlabyasanahetu và àvuso sattà diññhibyasanahetu và kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinãpàtaü nirayaü upapajjanti. "

[BJT Page 398] [\x 398/]

Pa¤ca sampadà: ¤àtisampadà, bhogasampadà, àrogyasampadà, sãlasampadà, diññhisampadà, nàvuso sattà ¤àtisampadàhetu và bhogasampadàhetu và àrogyasampadàhetu và kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti. Sãlasampadàhetu và àvuso sattà diññhisampadàhetu và kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjanti.

Pa¤ca àdãnàvà dussãlassa sãlavipattiyà: idhàvuso [PTS Page 236] [\q 236/] dussãlo sãlavipanno pamàdàdhikaraõaü mahatiü bhogajàniü nigacchati. Ayaü pañhamo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà.

Punaca paraü àvuso dussãlassa sãlavipannassa pàpako kittisaddo abbhuggacchati. Ayaü dutiyo àdãnàvo dussãlassa sãlavipattiyà.

Puna ca paraü àvuso dussãlo sãlavipanno ya¤¤adeva parisaü upasaïkamati yadi khattiyaparisaü yadi bràmhaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü avisàrado upasaïkamati maïkubhåto. Ayaü tatiyo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà.

Puna ca paraü àvuso dussãlo sãlavipanno sammåëho kàlaü karoti. Ayaü catuttho àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà.

Puna ca paraü àvuso dussãlo silavipanno kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ayaü pa¤camo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà.

Pa¤ca ànisaüsà sãlavato sãlasampadàya: idhàvuso sãlavà sãlasampanno appamàdàdhikaraõaü mahantaü bhogakkhandhaü adhigacchati. Ayaü pañhamo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya.

Puna ca paraü àvuso sãlavato sãlasampannassa kalyàõo kittisaddo ababhuggacchati. Ayaü dutiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya.

[BJT Page 400] [\x 400/]

Puna ca paraü àvuso sãlavà sãlasampanno ya¤¤adeva parisaü upasaïkamati yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparãsaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü visàrado upasaïkamati amaïkubhåto. Ayaü tatiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya.

Puna ca paraü àvuso sãlavà sãlasampanno asammåëho kàlaü karoti. Ayaü catuttho ànisaüso sãlavato sãlasampadàya.

Puna ca paraü àvuso sãlavà sãlasampanno kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Ayaü pa¤camo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya.

Codakena àvuso bhikkhunà paraü codetukàmena pa¤ca dhamme ajjhattaü upaññhepetvà paro codetabbo: kàlena vakkhàmi no akàlena, bhåtena vakkhàmi no abhåtena, saõhena vakkhàmi no pharusena, atthasaühitena [PTS Page 237] [\q 237/] vakkhàmi no anatthasaühitena, mettacittena1 vakkhàmi no dosantarenà ti. Codakena àvuso bhikkhunà paraü codetukàmena ime pa¤ca dhamme ajjhattaü upaññhapetvà paro codetabbo.

Pa¤ca padhàniyaïgàni: idhàvuso bhikkhu saddho hoti, saddahati tathàgatassa bodhiü: itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà'ti, appàbàdho hoti appàtaïko samavepàkiniyà gahaõiyà samannàgato nàtisãtàya nàccuõhàya majjhimàya padhànakkhamàya, asañho hoti amàyàvã yathàbhåtaü attànaü àvikattà satthari và vi¤¤åsu và sabrahmacàrãsu, àraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahànàya kusalànaü dhammànaü upasampadàya thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu, pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhakkhayagàminiyà.

- - - - - - - - - - - - - - - - - -

1. Mettàcittena (kesuci)

[BJT Page 402] [\x 402/]

Pa¤ca suddhàvàsà: avihà atappà sudassà sudassã akaniññhà.

Pa¤ca anàgàmino: antaràparinibbàyã, upahaccaparinibbàyã, asaükhàraparinibbàyã, sasaükhàraparibbàyã, uddhaüsoto akaniññhagàmã.

Pa¤ca cetokhãlà: idhàvuso bhikkhu satthari [PTS Page 238] [\q 238/] kaïkhati vivikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Yo so àvuso bhikkhu satthari kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati, tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccayà padhànàya. Ayaü pañhamo cetokhãlo.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu dhamme kaïkhàti vicikicchati, nàdhimuccati na sampasãdati. Yo so àvuso bhikkhu dhamme kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya.Ayaü dutiyo cetokhãlo.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu saïghe kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Yo so àvuso bhikkhu saïghe kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya sàtaccàya padhànàya. Ayaü tatiyo cetokhãlo.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu sikkhàya kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Yo so àvuso bhikkhu sikkhàya kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Ayaü catuttho cotokhãlo. Puna ca paraü àvuso bhikkhu sabrahmacàrãsu kupito hoti anattamano àhatacitto khãlajàto. Yo so àvuso bhikkhu sabrahmacàrãsu kupito hoti anattamano àhatacitto khãlajàto, tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü pa¤camo cetokhãlo.

Pa¤ca cetaso vinibandhà: idhàvuso bhikkhu kàmesu avigataràgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipàso avigatapariëàho avigatataõho. Yo so àvuso bhikkhu kàmesu avigataràgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipàso avigatapariëàho avigatataõho, tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü pañhamo cetaso vinibandho.

[BJT Page 404] [\x 404/]

Puna ca para àvuso bhikkhu kàye avigataràgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipàso avigatapariëàho avigatataõho. Yo so àvuso bhikkhu kàye avigataràgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipàso avigatapariëàho avigatataõho, tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü dutiyo cetaso vinibandho.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu råpe avigataràgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipàso avigatapariëàho avigatataõho. Yo so àvuso bhikkhu råpe avigataràgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipàso avigatapariëàho avigatataõho, tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü tatiyo cetaso vinibandho.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu yàvadatthaü udaràvahedakaü bhu¤jitvà seyyasukhaü passasukhaü middhasukhaü anuyutto viharati. Yo so àvuso bhikkhu yàvadatthaü udaràvahedakaü bhu¤jitvà seyyasukhaü passasukhaü middhasukhaü anuyutto viharati. Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü catuttho cetaso vinibandho.

Puna ca paraü àvuso [PTS Page 239] [\q 239/] bhikkhu a¤¤ataraü devanikàyaü paõidhàya brahmacariyaü carati 'iminàhaü sãlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissàmã deva¤¤ataro cà'ti. Yo so àvuso bhikkhu a¤¤ataraü devanikàyaü paõidhàya brahmacariyaü carati 'iminàhaü sãlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissàmi deva¤¤ataro và'ti. Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü pa¤camo cetaso vinibandho.

Pa¤cindriyàni: cakkhundriyaü, sotindriyaü, ghànindriyaü, jivahindriyaü kàyindriyaü.

Aparàni'pi pa¤cindriyàni: sukhindriyaü, dukkhindriyaü, somanassindriyaü, demanassindriyaü, upekkhindriyaü.

Aparàni'pi pa¤cindriyàni: saddhindriyaü, viriyindriyaü, satindriyaü, samàdhindriyaü, pa¤¤indiyaü.

Pa¤ca nissaraõiyà1 dhàtuyo:idhàvuso bhikkhuno kàme manasikaroto kàmesu cittaü na pakkhandati nappasãdati santiññhati na vimuccati nekkhammaü kho panassa manasikaroto nekkhamme cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü sugataü [PTS Page 240] [\q 240/] subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü kàmehi, ye ca kàmappaccayà uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà2, mutto so tehi, na so taü vedanaü vedeti, idamakkhàtaü kàmànaü nissaraõaü.

- - - - - - - - - - - - - -

[BJT] nissàraõiyà [PTS] syà, kam) 2. Vighàta pariëàhà (syà, kam)

[BJT Page 406] [\x 406/]

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno byàpadaü manasikaroto byàpàde cittaü na pakkhandati nappasãdati na santiññhati na vimuccati. Abyàpàdaü kho panassa manasikaroto abyàpade cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü sugataü subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü byàpàdena. Ye ca byàpàdapaccayà uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà mutto so tehi. Na so taü vedanaü vedeti. Idamakkhàtaü byàpàdassa nissaraõaü.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno vihesaü manasikaroto vihesàya cittaü na pakkhandati nappasãdati na santiññhati na vimuccati. Avihesaü kho panassa manasikaroto avihesàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü sugataü subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü vihesàya. Ye ca vibhesapaccayà uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà mutto so tehi. Na so taü vedanaü vedeti. Idamakkhàtaü vihesàya nissaraõaü.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno råpe manasikaroto råpesu cittaü na pakkhandati nappasãdati na santiññhati na vimuccati. Aråpaü kho panassa manasikaroto aråpe cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü sugataü subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü råpehi. Ye ca råpappaccayà uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà mutto so tehi. Na so taü vedanaü vedeti. Idamakkhàtaü råpànaü nissaraõaü.

[BJT Page 408] [\x 408/]

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno sakkàyaü manasikaroto sakkàye cittaü na pakkhandati nappasãdati na santiññhati na vimuccati. Sakkàyanirodhaü kho panassa manasikaroto sakkàyanirodho cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü sugataü subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü sakkàyena. Ye ca sakkàyapaccayà uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà mutto [PTS Page 241] [\q 241/] so tehi. Na so taü vedanaü vedeti. Idamakkhàtaü sakkàyassa nissaraõaü.

Pa¤ca vimuttàyatanàni: idhàvuso bhikkhuno satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã. Yathà yathà àvuso bhikkhuno satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã, tathà tathà so tasmiü dhamme atthappañisaüvedã ca hoti dhammapañisaüvedã ca. Tassa atthappañisaüvedino dhammappañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü pañhamaü vimuttàyatanaü.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno na heva kho satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã. Api ca kho yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü deseti. Yathà yathà àvuso bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü deseti, tathà tathà so tasmiü dhamme atthappañisaüvedã ca tena dhammapañisaüvedã ca. Tassa atthappañisaüvedino dhammappañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü dutiyaü vimuttàyatanaü

[BJT Page 410] [\x 410/]

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno na heva kho satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü deseti, api ca kho yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü karoti. Yathà yathàvuso bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü karoti, tatà tathà so tasmiü dhamme atthapañisaüvedã ca hoti dhammapañisaüvedã ca. Tassa atthapañisaüvedino dhammapañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, [PTS Page 242] [\q 242/] passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü tatiyaü vimuttàyatanaü.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno na heva kho satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü deseti, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü karoti, api ca kho yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakketi anuvicàreti manasànupekkhati. Yathà yathà àvuso bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakketi anuvicàreti manasànupekkhati, tathà tathà so tasmiü dhamme atthapañisaüvedã ca hoti dhammapañisaüvedã ca. Tassa atthapañisaüvedino dhammapañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vedeti. Sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü catutthaü vimuttàyatanaü.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno naheva kho satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü doseti, nàpi yathà sutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü karoti, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakketi anuvicàreti manasànupekkhati, api ca khvassa a¤¤ataraü samàdhinimittaü suggahitaü hoti sumanasikataü, såpadhàritaü suppañividdhaü pa¤¤àya, yathà yathà àvuso bhikkhuno a¤¤ataraü samàdhinimittaü suggahitaü hoti sumanasikataü såpadhàritaü suppañividdhaü pa¤¤àya, tathà tathà so tasmiü dhamme atthapañisaüvedã ca hoti dhammapañisaüvedã ca. Tassa atthapañisaüvedino dhammapañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati. Pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo sukhaü [PTS Page 243] [\q 243/] vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü pa¤camaü vimuttàyatanaü.

[BJT Page 412] [\x 412/]

Pa¤ca vimutatiparipàcaniyà sa¤¤à: aniccasa¤¤à, anicce dukkhasa¤¤à, dukkhe anattasa¤¤à, pahànasa¤¤à, viràgasa¤¤à.

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena pa¤ca dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Chakkaü

12. Atthi kho àvuso tena bhagavatà janatà passatà arahatà sammà sambuddhena cha dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbe heva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü. Katame cha:

Cha ajjhattikàni àyatanàni: cakkhàyatanaü, sotàyatanaü, ghànàyatanaü. Jivhàyatanaü. , Kàyàtanaü, manàyatanaü.

Cha bàhiràni àyatanàni: råpàyatanaü, saddàyatanaü, gandhàyatanaü, rasàyatanaü, phoññhabbàyatanaü, dhammàyatanaü.

Cha vi¤¤àõakàyà: cakkhuvi¤¤aõaü, ghànavi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõaü, kàyavi¤¤àõaü, manovi¤¤àõaü.

Cha phassakàyà: cakkhusamphasso, sotasamphasso, ghànasamphasso, jivhàsamphasso, kàyasamphasso, manosamphasso.

Cha vedanàkàyà: cakkhusamphassajà vedanà, [PTS Page 244] [\q 244/] sotasamphassajà vedanà, ghànasamphassajà vedanà, jivhàsamphassajà vedanà, kàyasamphassajà vedanà, manosamphassajà vedanà.

Cha sa¤¤àkàyà: råpasa¤¤à, saddasa¤¤à, gandhasa¤¤à, rasasa¤¤à, phoññhabbasa¤¤à, dhammasa¤¤à.

[BJT Page 414] [\x 414/]

Cha sa¤cetanàkàyà: råpasa¤cetanà, saddasa¤cetanà, gandhasa¤cetanà, rasasa¤cetanà, phoññhabbasa¤cetanà, dhammasa¤cetanà.

Cha taõhàkàyà: råpataõhà, saddatanhà, gandhataõhà, rasataõhà, phoññhabbataõhà, dhammataõhà.

Cha agàravà: idhàvuso bhikkhu satthari agàravo viharati appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati appatissavo, sikkhàya agàravo viharati appatissavo, appamàde agàravo viharati appatissavo, pañisanthàre agàravo viharati appatissavo.

Cha gàravà: idhàvuso bhikkhu satthari sagàravo viharati sappatissavo, dhamme sagàravo viharati sappatissavo, saïghe sagàravo viharati sappatissavo, sikkhàya sagàravo viharati sappatissavo, appamàde sagàravo viharati sappatissavo, pañisanthàre sagàravo viharati sappatissavo.

Cha somanassåpavicàrà: cakkhunà råpaü disvà somanassaññhàniyaü råpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà somanassaññhàniyaü saddaü upavicarati. Ghànena gandhaü ghàyitvà somanassaññhàniyaü gandhaü upavicarati. Jivhàya rasaü sàyitvà somanassaññhàniyaü rasaü upavicarati. Kàyena phoññhabbaü phåsitvà somanassaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Manasà dhammaü vi¤¤àya somanassaññhàniyaü dhammaü upavicarati.

[PTS Page 245] [\q 245/] cha domanassåpavicàrà: cakkhunà råpaü disvà domanassaññhàniyaü råpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà domanassaññhàniyaü saddaü upavicarati. Ghànena gandhaü ghàyitvà domanassaññhàniyaü gandhaü upavicarati. Jivhàya rasaü sàyitvà demanassaññhàniyaü rasaü upavicarati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà demanassaññhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Manasà dhammaü vi¤¤àya domanassaññhàniyaü dhammaü upavicarati.

Cha upekkhåpavicàrà: cakkhunà råpaü disvà upekkhàñhàniyaü råpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà upekkhàñhàniyaü saddaü upavicarati. Ghànena gandhaü ghàyitvà upekkhàñhàniyaü gandhaü upavicarati. Jivhàya rasaü sàyitvà upekkhàñhàniyaü rasaü upavicarati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà upekkhàñhàniyaü phoññhabbaü upavicarati. Manasà dhammaü vi¤¤àya upekkhàñhàniyaü1 dhammaü upavicarati.

- - - - - - - - - - - - -

1. Upekkhàññhàniyaü (machasaü)

[BJT Page 416] [\x 416/]

Cha sàrànãyà dhammà: idhàvuso bhikkhuno mettaü kàyakammaü paccupaññhitaü hoti sabrahmacàrãsu àvã1 ceva raho ca. Ayampi dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukaraõo, saügahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.

Puna ca paraü àvuso bhikkuno mettaü vacãkammaü paccupaññhitaü hoti sabrahmacàrãsu àvã ceva rahoca. Ayampi dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukaraõo, saügahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvatti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno mettaü manokammaü paccupaññhitaü hoti sabrahmacàrãsu àvã ceva raho ca, ayampi dhammo sàrànãyo piyakaõo garukaraõo, saügahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno ye te làbhà dhammikà dhammaladdhà antamaso pattapariyàpannamattampi, tathàråpehi làbhehi appañivibhattabhogã hoti sãlavantehi sabrahmacàrãhi sàdhàraõabhogã, ayampi dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukaraõo, saïgahàya vivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu yàni tàni sãlàni akhaõaóàni acchiddàni asabalàni akammàsàni bhujissàni vi¤¤åppasatthàni aparàmaññhàni samàdhisaüvattanikàni. Tathàråpesu sãlesu sãlasàma¤¤agato [PTS Page 246] [\q 246/] viharati sabrahmacàrãhi àvã veva raho ca. Ayampi dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukaraõo, saügahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu yàyaü diññhi ariyà niyyàõikà niyyàti takkarassa sammà dukkhakkhayàya, tathà råpàya diññhiyà disàññhima¤¤agato viharati sabrahmacàrãhi àvã ceva raho ca. Ayampi dhammo sàràõãyo piyakarano garukarano saïgahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.

Cha vivàdamålàni: idhàvuso bhikkhu kodhano hoti upanàhã. Yo so àvuso bhikkhu kodhano hoti upanàhã, so sattharã'pi agàravo viharati appatissavo, dhamme'pi agàravo viharati appatissavo, saïghe'pi agàravo viharati appatissavo, sikkhàya'pi na paripårakàrã2 hoti.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. âvi (machasaü) 2. Paripårikàrã ( syà. Kam)

[BJT Page 418] [\x 418/]

Yo so àvuso bhikkhu satthari agàravo viharati appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati appatissavo, sikkhàya na paripårakàrã, so saïghe vivàdaü janeti, yo hoti vivàdo bahujanaahitàya bahujanaasukhàya bahuno janassa anatthàya ahitàya dukkhàya devamanussànaü. Evaråpa¤ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa pahànàya vàyameyyàtha. Evaråpa¤ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và na samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavàya pañipajjeyyàtha, evametassa pàpakassa vivàdamålassa pahànaü hoti. Evametassa pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavo hoti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu makkhã hoti palàsã. Yo so àvuso bhikkhu [PTS Page 247] [\q 247/] makkhã hoti palàsã, so sattharã'pi agàravo viharati appatissavo, dhamme'pi agàravo viharati appatissavo, saïghe'pi agàravo viharati appatissavo, sikkhàya'pi na paripårakàrã hoti.

Yo so àvuso bhikkhu satthari agàravo viharati appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati appatissavo, sikkhàya na paripårakàrã, so saïghe vivàdaü janeti, yo hoti vivàdo bahujanaahitàya bahujanaasukhàya bahuno janassa anatthàya ahitàya dukkhàya devamanussànaü. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa pahànàya vàyameyyàtha. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và na samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavàya pañipajjeyyàtha. Evametassa pàpakassa vivàdamålassa pahànaü hoti, evametassa pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavo hoti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu issukã hoti maccharã. Yo so àvuso bhikkhu issukã hoti maccharã, so satthari'pi agàravo viharati appatissavo, dhamme'pi agàravo viharati appatissavo, saïghe'pi agàravo viharati appatissavo, sikkhàya'pi na paripårakàrã hoti. Yo so àvuso bhikkhu satthari agàravo viharati appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati appatissavo, sikkhàya na paripårakàrã, so saïghe vivàdaü janeti, yo hoti vivàdo bahujanaahitàya bahujanaasukhàya bahuno janassa anatthàya ahitàya dukkhàya devamanussànaü. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa pahànàya vàyameyyàtha. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và na samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavàya pañipajjeyyàtha. Evametassa pàpakassa vivàdamålassa pahànaü hoti, evametassa pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavo hoti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu sañho hoti màyàvi, yo so àvuso bhikkhu sañho hoti màyàvã, so satthari'pi agàravo viharati appatissavo, dhamme'pi agàravo viharati appatissavo, saïghe'pi agàravo viharati appatissavo, sikkhàya'pi na paripårakàrã hoti. Yo so àvuso bhikkhu satthari agàravo viharati appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati appatissavo, sikkhàya na paripårakàrã, so saïghe vivàdaü janeti, yo hoti vivàdo bahujanaahitàya bahujanaasukhàya bahuno janassa anatthàya ahitàya dukkhàya devamanussànaü. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa pahànàya vàyameyyàtha. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và na samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavàya pañipajjeyyàtha. Evametassa pàpakassa vivàdamålassa pahànaü hoti, evametassa pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavo hoti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu pàpiccho hoti micchàdiññhi, yo so àvuso bhikkhu pàpiccho hoti micchàdiññhã, so satthari'pi agàravo viharati appatissavo, dhamme'pi agàravo viharati appatissavo, saïghe'pi pi agàravo viharati appatissavo, sikkhàya'pi na paripårakàrã hoti. Yo so àvuso bhikkhu satthari agàravo viharati appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati appatissavo, sikkhàya na paripårakàrã, so saïghe vivàdaü janeti, yo hoti vivàdo bahujanaahitàya bahujanaasukhàya bahuno janassa anatthàya ahitàya dukkhàya devamanussànaü. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa pahànàya vàyameyyàtha. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và na samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavàya pañipajjeyyàtha. Evametassa pàpakassa vivàdamålassa pahànaü hoti, evametassa pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavo hoti.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu sandiññhiparàmàsã hoti àdhànagàhã duppañinissaggã. Yo so àvuso bhikkhu sandiññhiparàmàsã hoti àdhànagàhã duppañinissaggã so sattharã'pi agàravo viharati appatissavo, dhamme'pi agàravo viharati appatissavo, saïghe'pi agàravo viharati appatissavo, sikkhàya'pi na paripårakàrã hoti. Yo so àvuso bhikkhu sattharã

Agàravo viharati appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati appatissavo, sikkhàya na paripårakàrã, so saïghe vivàdaü janeti, yo hoti vivàdo bahujanaahitàya bahujanaasukhàya bahuno janassa anatthàya ahitàya dukkhàya devamanussànaü. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa pahànàya vàyameyyàtha. Evaråpaü ce tumhe àvuso vivàdamålaü ajjhattaü và bahiddhà và na samanupasseyyàtha, tatra tumhe àvuso tasseva pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavàya pañipajjeyyàtha. Evametassa pàpakassa vivàdamålassa pahànaü hoti, evametassa pàpakassa vivàdamålassa àyatiü anavassavo hoti.

[BJT Page 420] [\x 420/]

Cha dhàtuyo: pañhavãdhàtu àpodhàtu, tejodhàtu, vàyodhàtu, àkàsadhàtu, vi¤¤àõadhàtu.

Cha nissaraõiyà dhàtuyo: idhàvuso bhikkhu evaü vadeyya: mettà hi kho me àvuso cetovimutti bhàvità [PTS Page 248] [\q 248/] bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà. Atha ca pana me byàpàdo cittaü pariyàdàya tiññhatã'ti, so 'mà hevanti'ssa vacanãyo, mà'yasmà evaü avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, [C1] na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü mettàya cetovimuttiyà bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya susamàraddhàya; atha ca panassa byàpàdo cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso byàpàdassa yadidaü mettà cetovimuttã'ti.

Idha pana àvuso bhikkhu evaü vadeyya: - karuõà hi kho me àvuso cetovimutti bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me vihesà cittaü pariyàdàya tiññhatã'ti, so mà hevanti'ssa vacanãyo: mà'yasmà evaü avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü karuõàya cetovimuttiyà bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya susamàraddhàya atha ca panassa vihesà cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso vihesàya yadidaü karuõà cetovimutti.

- - - - - - - - - - - - - - -

[C1] abbhàcikkhã (buja)

[BJT Page 422] [\x 422/]

Idhàvuso bhikkhu evaü vadeyya: "mudità hi kho me àvuso cetovimutti bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me arati cittaü pariyàdàya tiññhatã"ti. So 'mà hevanti'ssa vacanãyo, màyasmà evaü avaca. Mà bhagavantaü abbhàcikkhi, [C1] na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü muditàya cetovimuttiyà bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya [PTS Page 249] [\q 249/] anuññhitàya paricitàya susamàraddhàya, atha ca panassa arati cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso aratiyà, yadidaü

Ttiyà bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukata

Mudità cetovimutti.

Idha panàvuso bhikkhu evaü vadeyya: upekkhà hi kho me àvuso cetovimutti bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me ràgo cittaü pariyàdàya tiññhatã'ti, so 'mà hevanti'ssa vacanãyo, màyasmà evaü avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü upekkhàya cetovimuttiyà bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya susamàraddhàya, atha ca panassa ràgo cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti, netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso ràgassa, yadidaü upekkhà cetovimutti.

- - - - - - - - - - - - - -

[C11] abbhàcikkhã buja

[BJT Page 424] [\x 424/]

Idhàvuso bhikkhu evaü vadeyya: "animittà hi kho me àvuso cetovimutti bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me taü nimittànusàrã vi¤¤àõaü hotã'ti. So 'mà hevanti'ssa vacanãyo, màyasmà evaü avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü animittàya cetovimuttiyà bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya susamàraddhàya, atha ca panassa nimittànusàrã vi¤¤àõaü bhavissati'ti ti netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso sabbanimittànaü yadidaü animittà cetovimutti.

Idha panàvuso bhikkhu evaü vadeyya: asmã'ti kho me vigataü1 ayamahamasmã'ti na samanupassàmi. Atha ca pana me vicikicchà kathaükathàsallaü cittaü pariyàdàya tiññhatã'ti, so 'mà heva 'ntissa vacanãyo, 'màyasmà evaü avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi [PTS Page 250] [\q 250/] sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü asmã'ti vigate1 ayamahamasmã'ti asamanupassato, atha ca panassa vicikicchàkathaükathàsallaü cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso vicikicchàkathaükathàsallassa, yadidaü asmã'ti mànassa samugghàto.

Cha anuttariyàni: dassanànuttariyaü, savanànuttariyaü làbhànuttariyaü, sikkhànuttariyaü, pàricariyànuttariyaü, anussatànuttariyaü

Cha anussatiñhànàni: buddhànussati, dhammànussati, saïghànussati sãlànussati, càgànussati, devatànussati.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. Visàtaü )[PTS] vighàte (syà)

[BJT Page 426] [\x 426/]

Cha satatavihàrà: idhàvuso bhikkhu cakkhunà råpaü disvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno, sotena saddaü sutvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno. Ghàõena gandhaü ghàyitvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno, jivhàya rasaü sàyitvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno, kàyena phoññhabbaü phåsitvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno, manasà dhammaü vi¤¤àya neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno,

Chaëàbhijàtiyo: idhàvuso ekacco kaõhàbhijàtiko [PTS Page 251] [\q 251/] samàno kaõhaü dhammaü abhijàyati. Idhàvuso ekacco kaõhàbhijàtiko samàno sukkaü dhammaü abhijàyati. Idhàvuso ekacco kaõhàbhijàtiko samàno akaõhaü asukkaü nibbànaü abhijàyati. Idhàvuso ekacco sukkàbhijàtiko samàno sukkaü dhammaü abhijàyati. Idhàvuso ekacco sukkàbhijàtiko samàno kaõhaü dhammaü abhijàyati. Idhàvuso ekacco sukkàbhijàtiko samàno akaõhaü asukkaü nibbànaü abhijàyati.

Cha nibbedhabhàgiyà sa¤¤à. Aniccasa¤¤à, anicce dukkhasa¤¤à, dukkhe anattasa¤¤à, pahànasa¤¤à, viràgasa¤¤à, nirodhasa¤¤à,

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena cha dhammà sammàdakkhàtà, tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Sattakaü

13. Atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sattadhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü

.

Katame satta:

Satta ariyadhanàni: saddhàdhanaü, sãladhanaü, hiridhanaü, ottappadhanaü sutadhanaü càgadhanaü, pa¤¤àdhanaü.

[BJT Page 428] [\x 428/]

Satta sabbojjhaïgà: satisambojjhaïgo, dhammavicayasambojjhaïgo, [PTS Page 252] [\q 252/] viriyasambojjhaïgo, pãtisambojjhaïgo, passaddhisambojjhaïgo, samàdhisambojjhaïgo, upekkhàsambojjhaïgo.

Satta samàdhiparikkhàrà: sammàdiññhi, sammàsaükappo sammàvàcà sammàkammanto, sammààjãvo, sammàvàyàmo, sammàsati.

Satta asaddhammà: idhàvuso bhikkhu assaddho hoti, ahiriko hoti, anottappã hoti, appassuto hoti, kusãto hoti, muññhassatã hoti, duppa¤¤o hoti.

Satta saddhammà: idhàvuso bhikkhu saddho hoti, hirãmà hoti, ottappã hoti, bahussuto hoti, àraddhaviriyo hoti, upaññhitasati hoti, pa¤¤avà hoti.

Satta sappurisadhammà: idhàvuso bhikkhu dhamma¤¤å ca hoti, attha¤¤å ca, atta¤¤å ca, matta¤¤å ca, kàla¤¤å ca, parisa¤¤å ca, puggala¤¤å ca.

Satata niddasavatthåni: idhàvuso bhikkhu sikkhàsamàdàne tibbacchando hoti àyati¤ca sikkhàsamàdàne avigatapemo. Dhammanisantiyà tibbacchando hoti àyati¤ca dhammanisantiyà avigatapemo. Icchàvinaye tibbacchando hoti àyati¤ca icchàvinaye avigatapemo. Pañisallàne tibbacchando hoti àyati¤ca pañisallàne avigatapemo. Vãriyàrambhe tibbacchando hoti àyati¤ca viriyàrambhe avigatapemo. Satinepakke tibbacchando hoti àyati¤ca satinapakke avigatapemo. [PTS Page 253] [\q 253/] diññhipañivedhe tibbacchando hoti àyati¤ca diññhipañivedhe avigatapemo.

[BJT Page 430] [\x 430/]

Satta sa¤¤à: aniccasa¤¤à, anattasa¤¤à, asubhasa¤¤à, àdãnavasa¤¤à, pahànasa¤¤à, viràgasa¤¤à, nirodhasa¤¤à.

Satta balàni: saddhàbalaü, viriyabalaü, hiribalaü, ottappabalaü, satibalaü, samàdhibalaü, pa¤¤àbalaü.

Satta vi¤¤àõaññhitiyo: santàvuso sattà nànattakàyà nànattasa¤¤ino, seyyathàpi manussà ekacce ca devà ekacce ca vinipàtikà. Ayaü pañhamà vi¤¤àõaññhiti.

Santàvuso sattà nànattakàyà ekattasa¤¤ino seyyathàpi devà brahmakàyikà pañhamàbhinibbattà. Ayaü dutiyà vi¤¤àõaññhiti.

Santàvuso sattà ekattakàyà nànattasa¤¤ino, seyyathàpi devà àbhassarà. Ayaü tatiyà vi¤¤àõaññhiti.

Santàvuso sattà ekattakàyà ekattasa¤¤ino, seyyathàpi devà subhakiõhà. Ayaü catutthi vi¤¤àõaññhiti.

Santàvuso sattà sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanåpagà. Ayaü pa¤cami vi¤¤àõaññhiti.

Santàvuso sattà sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanåpagà. Ayaü chaññhi vi¤¤àõaññhiti.

Santàvuso sattà sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanåpagà. Ayaü sattamã vi¤¤àõaññhiti.

[BJT Page 432] [\x 432/]

Satta puggalà dakkhiõeyyo: ubhatobhàgavimutto, [PTS Page 254] [\q 254/] pa¤¤àvimutto, kàyasakkhã, diññhippatto, saddhàvimutto, dhammànusàrã, saddhànusàrã.

Satta anusayà: kàmaràgànusayo, pañighànusayo, diññhànusayo vicikicchànusayo, mànànusayo, bhavaràgànusayo, avijjànusayo.

Satta saüyojanàni: anunayasaüyojanaü,1 pañighasaüyojanaü, diññhisaüyojanaü, vicikicchàsaüyojanaü, mànasaüyojanaü, bhavaràgasaüyojanaü, avijjàsaüyojanaü.

Satta adhikaraõasamathà: uppannuppannànaü adhikaraõànaü samathàya våpasamàya sammukhàvinayo dàtabbo, sativinayo dàtabbo, amåëhavinayo dàtabbo, pañi¤¤àya kàretabbaü, yebhuyyasikà, tassapàpiyyasikà, tiõavatthàrako.

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena satta dhamamà sammadakkhàtà. Sattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Aññhakaü

14. Atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena aññhadhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Katame aññha?

Aññha micchattà: micchàdiññhi, micchàsaükappo, miccàvàcà, micchàkammanto, micchààjãvo, micchàvàyàmo, micchàsati, micchàsamàdhi. (1)

[PTS Page 255] [\q 255/] aññha sammattà: sammàdiññhi, sammàsaükappo, sammàvàcà, sammàkammanto, sammààjãvo, sammàvàyàmo, sammàsati, sammàsamàdhi. (2)

Aññha puggalà dakkhiõeyyà: sotàpanno, sotàpattiphalasacchikiriyàya pañipanno, sakadàgàmã, sakadàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanno, anàgàmã, anàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanno, arahà, arahattaphalasacchikiriyàya pañipanno. (3)

- - - - - - - - - - - - -

1. Kàmasa¤¤ejanaü (syà)

[BJT Page 434] [\x 434/]

Aññha kusãtavatthåni: idhàvuso bhikkhunà kammaü kàtabbaü hoti. Tassa evaü hoti: kammaü kho me kàtabbaü bhavissati, kammaü kho pana me karontassa kàyo kilamissati, handàhaü nipajjàmã'ti so nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü pañhamaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhunà kammaü kataü hoti. Tassa evaü hoti: ahaü kho kammaü akàsiü, kammaü kho pana me karontassa kàyo kilanto, handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü dutiyaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhunà maggo gantabbo hoti. Tassa evaü hoti: maggo kho me gantabbo bhavissati. Maggaü kho pana me gacchantassa kàyo kilamissati. Handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati. Na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü tatiyaü kusitavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhunà maggo gato hoti. Tassa evaü hoti: ahaü kho maggaü agamàsiü. Maggaü kho pana me gacchantassa kàyo kilanto. Handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchitakassa sacchikiriyàya. Idaü catutthaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto na labhati låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: 'ahaü kho gàmaü và nigamaü và piõóàya [PTS Page 256] [\q 256/] caranto nàlatthaü låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa me kàyo kilanto akamma¤¤o. Handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü pa¤camaü kusãtavatthu.

[BJT Page 436] [\x 436/]

Puna ca paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto na labhati låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti:'ahaü kho gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto alatthaü låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa me kàyo garuko akamma¤¤o. Màsàcitaü ma¤¤e. Handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü chaññhaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno uppanno hoti appamattako àbàdho. Tassa evaü hoti: 'uppanno kho me appamattako àbàdho. Atthi kappo nipajjituü, handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü sattamaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü, àvuso bhikkhu gilànà vuññhito1 hoti, aciravuññhito gela¤¤à. Tassa evaü hoti: ahaü kho gilànà vuññhito acitavuññhito gela¤¤à. Tassa me kàyo dubbalo akamma¤¤o, atthi kappo nipajjituü handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü aññhamaü kusãtavatthu.

Aññha àrambhavatthåni: idhàvuso bhikkhunà kammaü kàtabbaü hoti. Tassa evaü hotã; 'kammaü kho me kàtabbaü bhavissati, kammaü kho pana me karontena na sukaraü buddhànaü sàsanaü manasikàtuü. Handàhaü viriyaü àrabhàmi appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü pañhamaü àrambhavatthu.

- - - - - - - - - - - - - - -

1. Gilànavuññhito (machasaü)

[BJT Page 438] [\x 438/]

Puna ca paraü àvuso, bhikkhunà [PTS Page 257] [\q 257/] kammaü kataü hoti. Tassa evaü hoti: ahaü kho kammaü akàsiü. Kammaü kho panàhaü karonto nàsakkhiü buddhànaü sàsanaü manasikàtuü. Handàhaü virayaü àrabhàmi appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü dutiyaü àrambhavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhunà maggo gantabbo hoti. Tassa evaü hoti: 'maggo kho me gantabbo bhavissati. Maggaü kho pana me gacchantena na sukaraü buddhànaü sàsanaü manasikàtuü. Handàhaü viriyaü àrabhàmi appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü tatiyaü àrambhavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhunà maggo gato hoti. Tassa evaü hoti: 'ahaü kho maggaü agamàsiü. Maggaü kho panàhaü gacchanto nàsakkhiü buddhànaü sàsanaü manasikàtuü. Handàhaü viriyaü àrabhàmi appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya, idaü catutthaü àrambhavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto na labhati låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: 'ahaü kho gàmaü và nigamaü piõóàya caranto nàlanthaü låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa me kàyo lahuko kamma¤¤o. Handàhaü viriyaü àrabhàmi appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü pa¤camaü àrambhavatthu.

[BJT Page 440] [\x 440/]

Puna ca paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto labhati låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: 'ahaü kho gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto alatthaü låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa me kàyo balavà kamma¤¤o. Handàhaü viriyaü àrabhàmi, appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü chaññhaü àrambhavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhuno uppanno hoti appamattako àbàdho tassa evaü hoti: ' uppanno kho me ayaü appamattako. âbàdho ñhànaü kho panetaü vijjati yaü me àbàdho pavaóóheyya, handàhaü viriyaü àrabhàmi appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. [PTS Page 258] [\q 258/] idaü sattamaü àrambhavatthu.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu gilànà vuññhito hoti aciravuññhito gela¤¤à. Tassa evaü hoti: 'ahaü kho gilànà vuññhito1 aciravuññhito gela¤¤à. òhànaü kho panetaü vijjati yaü me àbàdho paccudàvatteyya, handàhaü viriyaü àrabhàmi appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü aññhamaü àrambhavatthu.

Aññha dànavatthåni: àsajja dànaü deti. Bhayà dànaü deti. 'Adàsi me'ti dànaü deti. 'Dassati me'ti dànaü deti. 'Sàhu dànanti dànaü deti, 'ahaü pacàmi, ime na pacanti, nàrahàmi pacanto apacantànaü na dàtu'nti dànaü deti. 'Imaü me dànaü dadato kalyàõo kittisaddo abbhuggacchatã'ti dànaü deti, cittàlaïkàracittaparikkhàratthaü dànaü deti.

- - - - - - - - - - - - -

1. Gilànavuññhito (machasaü)

[BJT Page 442] [\x 442/]

Aññha dànåpapattiyo: idhàvuso ekacco dànaü deti. Samaõassa và bràhamaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So yaü deti taü paccàsiüsati. So passati khattiyamahàsàlaü và bràhmaõamahàsàlaü và gahapatimahàsàlaü và pa¤cahi kàmaguõehi samappitaü samaïgãbhåtaü paricàrayamànaü. Tassa evaü hoti 'ahovatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà khattiyamahàsàlànaü và bràhmaõamahàsàlànaü và gahapatimahàsàlànaü và sahabyataü upapajjeyya'nti. So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. [PTS Page 259] [\q 259/] ta¤ca kho sãlavato vadàmi no dussãlassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

Puna ca paraü àvuso idhekacco dànaü deti samaõassa và buhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So yaü deti taü paccàsiüsati.1 Tassa sutaü hoti 'càtummahàràjikà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulà'ti. Tassa evaü hoti "aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaranà càtummahàràjikànaü2 devànaü sahabyàtaü upapajjeyyanti". So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. Ta¤ca kho sãlavato vadàmi no dussãlassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

Puna ca paraü àvuso idhekacco dànaü deti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So yaü deti taü paccàsiüsati. Tassa sutaü hoti 'tàvatiüsà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulà'ti. Tassa evaü hoti "aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaranà tàvatiüsànaü devànaü sahabyàtaü upapajjeyyanti". So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. Ta¤ca kho sãlavato vadàmi no dussãlassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

Puna ca paraü àvuso idhekacco dànaü deti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü vànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So yaü deti taü paccàsiüsati.Tassa sutaü hoti 'yàmà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulà'ti. Tassa evaü hoti "aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaranà yàmànaü devànaü sahabyàtaü upapajjeyyanti". So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. Ta¤ca kho sãlavato vadàmi no dussãlassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

Puna ca paraü àvuso idhekacco dànaü deti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepana seyyàvasathapadãpaü. So yaü deti taü paccàsiüsati. Tassa sutaü hoti 'tusità devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulà'ti. Tassa evaü hoti "aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà tusitànaü devànaü sahabyàtaü upapajjeyyanti". So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. Ta¤ca kho sãlavato vadàmi no dussãlassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

Puna ca paraü àvuso idhekacco dànaü deti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So yaü deti taü paccàsiüsati. Tassa sutaü hoti 'nimmàõaratã devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulà'ti. Tassa evaü hoti "aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà nimmàõaratãnaü devànaü sahabyataü upapajjeyyanti". So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. Ta¤ca kho sãlavato vadàmi no dussãlassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

Puna ca paraü àvuso idhekaccodànaü deti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So yaü deti taü paccàsiüsati. Tassa sutaü hoti 'paranimmitavasavattã devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulà'ti. Tassa evaü hoti "aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà paranimmitavasavattãnaü devànaü sahabyataü upapajjeyyanti". So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. Ta¤ca kho sãlavato vadàmi no dussãlassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. Paccàsãsati (machasaü) 2. Càtumahàràjikànaü (machasaü)

[BJT Page 444] [\x 444/]

Puna ca paraü àvuso idhekacco dànaü deti samaõassa và bràhmaõassa và annaü pànaü vatthaü yànaü màlàgandhavilepanaü seyyàvasathapadãpeyyaü. So yaü deti taü paccàsiüsati. Tassa sutaü hoti 'brahmakàyikà devà dãghàyukà vaõõavanto sukhabahulà'ti. Tassa evaü hoti "aho vatàhaü kàyassa bhedà parammaraõà brahmakàyikànaü devànaü sahabyataü upapajjeyyanti". So taü cittaü dahati, taü cittaü adhiññhàti, taü cittaü bhàveti. Tassa taü cittaü hãne'dhimuttaü uttariü abhàvitaü tatrupapattiyà saüvattati. Ta¤ca kho [PTS Page 260] [\q 260/] sãlavato vadàmi no dussãlassa. Vãtaràgassa no saràgassa. Ijjhatàvuso sãlavato cetopaõidhi visuddhattà.

Aññha parisà: khattiyaparisà, bràhmaõaparisà, gahapatiparisà, samaõaparisà, càtummahàràjikaparisà, tàvatiüsaparisà, màraparisà, brahmaparisà.

Aññha lokadhammà: làbho ca, alàbho ca, yaso ca, ayaso ca, nindà ca, pasaüsà ca, sukha¤ca, dukkha¤ca.

Aññha abhibhàyatanàni: ajjhattaü råpasa¤¤i eko bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõadubbaõõàni. Tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü pañhamaü abhibhàyatanaü.

Ajjhattaü aråpasa¤¤i eko bahiddhà rupàni passati appamàõàni suvaõõadubbaõõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü dutiyaü abhibhàyatanaü.

Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõadubbaõõàni, tàni abibhuyya jànàmi passàmãti evaü sa¤¤i he ti. Idaü tatiyaü abhibhàyatanaü.

Ajjhattaü aråpasa¤¤i eko bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõadubbaõõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü catutthaü abhibhàyatanaü.

[BJT Page 446] [\x 446/]

Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati nãlàni nãlavaõõàni nãlanidassanàni nãlanibhàsàni - seyyathàpi nàma ummàpupphaü nãlaü nãlavaõõaü nãlanidassanaü nãlanihàsaü seyyathà và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü nãlaü nãlavaõõaü nãlanidassanaü nilanibhàsaü. Evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati [PTS Page 261] [\q 261/] nãlàni nãlavaõõàni nãlanidassanàni nãlanibhàsàni. Tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü pa¤camaü abhibhàyatanaü.

Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati pãtàni pãtavaõõàni pãtanidassanàni pãtanibhàsàni - seyyathàpi nàma kaõikàrapupphaü pãtaü pãtavaõõaü pãtanidassanaü pãtanihàsaü. Seyyathà và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü pãtaü pãtavaõõaü pãtanidassanaü pãtanibhàsaü. Evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati pãtàni pãtavaõõàni pãtanidassanàni pãtanibhàsàni. Tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü jaññhaü abhibhàyatanaü.

Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati lohitakàni lohitakavaõõàni lohitakanidassàni lohitakanibhàsàni. Seyyathàpi nàma bandhujãvakapupphaü lohitakaü lohitakavaõõaü lohitakanidassanaü lohitakanibhàsaü. Seyyathà và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü lohitakaü lohitakavaõõaü lohitakanidassanaü lohitakanibhàsaü. Evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati lohitakàni lohitakavaõõàni lohitakanidassanàni lohitakanibhàsàni. Tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hotã. Idaü sattamaü abhihàyatanaü.

Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passatã odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni odàtanibhàsàni. Seyyathàpi nàma osadhãtàrakà odàtà odàtavaõõà odàtanidassanà odàtanibhàsà. Seyyathà và pana taü vatthaü bàràõayeyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü odàtaü odàtavaõõaü odàtanidassanaü odàtanibhàsaü. Evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni odàtanibhàsàni. Tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü aññhamaü abhibhàyatanaü.

[BJT Page 448] [\x 448/]

Aññha vimokkhà: råpã råpàni passati. Ayaü pañhamo vimokkho. Ajjhattaü aråpasa¤¤ã [PTS Page 262] [\q 262/] bahiddhà råpàni passati. Ayaü dutiyo vimokkho.

Subhanteva adhimutto hoti. Ayaü tatiyo vimokkho.

Sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. Ayaü catuttho vimokkho.

Sabbaso àkàsànà¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati. Ayaü pa¤camo vimokkho.

Sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma 'natthiki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ayaü chaññho vimokkho.

Sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ayaü sattamo vimokkho.

Sabbaso nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayita nirodhaü upasampajja viharati. Ayaü aññhamo vimokkho.

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena aññha dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Navakaü

15. Atthi kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena nava dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Katame nava?

Nava àghàtavatthåni: anatthaü me acarã'ti àghàtaü bandhati, anatthaü me caratã'ti àghàtaü bandhati, anatthaü me carissatã'ti àghàtaü bandhati, piyassa me manàpassa anatthaü acarã'ti àghàtaü bandhati, piyassa me manàpassa anatthaü caratã'ti àghàtaü bandhati, piyassa me manàpassa anatthaü carissatã'ti àghàtaü bandhati, appiyassa me amanàpassa atthaü acarã'ti àghàtaü bandhati, appiyassa me amanàpassa atthaü caratã'ti àghàtaü bandhati, appiyassa me amanàpassa atthaü carissatã'ti àghàtaü bandhati.

[BJT Page 450] [\x 450/]

Nava àghàtapañivinayà: anatthaü me acarã'ti, taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, anatthaü [PTS Page 263] [\q 263/] me caratã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, anàtthaü me carissatã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, piyassa me manàpassa anatthaü acarã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, piyassa me manàpassa anatthaü caratã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, piyassa me manàpassa anatthaü carissatã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, appiyassa me amanàpassa atthaü acarã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, appiyassa me amanàpassa atthaü caratã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, appiyassa me amanàpassa atthaü carissatã'ti taü kutetthe labbhà ti àghàtaü pañivineti.

Nava sattàvàsà: santàvuso, sattà nànattakàyà nànatta sa¤¤ino seyyathàpi manussà ekacce ca devà ekacce ca vinipàtikà. Ayaü pañhamo sattàvàso.

Santàvuso, sattà nànàttakàyà ekattasa¤¤ino seyyathàpi devà brahmakàyikà pañhamàbhinibbattà. Ayaü dutiyo sattàvàso.

Santàvuso, sattà ekattakàyà nànattasa¤¤ino seyyathàpi devà àbhassarà. Ayaü tatiyo sattàvàso.

Santàvuso, sattà ekattakàyà ekattasa¤¤ino seyyathàpi devà subhakiõhà. Ayaü catuttho sattàvàso,

Santàvuso, sattà asa¤¤ino appañisaüvedino seyyathàpi devà asa¤¤asattà.1 Ayaü pa¤camo sattàvàso.

Santàvuso, sattà sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanåpagà. Ayaü chaññho sattàvàso.

Sattàvuso, sattà sabbaso akàkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤ànaõanti vi¤¤àõa¤càyatanåpagà. Ayaü sattamo sattàvàso.

- - - - - - - - - - - - - -

1. Asa¤¤isattà (syà, kam)

[BJT Page 452] [\x 452/]

Santàvuso, sattà sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanåpagà. Ayaü aññhamo sattàvàso.

Santàvuso, sattà sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanåpagà. Ayaü navamo sattàvàso.

Nava akkhaõà asamayà brahmacariyavàsàya: [PTS Page 264] [\q 264/] idhàvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, ayaü ca puggalo nirayaü upapanno hoti. Ayaü pañhamo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho. Dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmi sugatappavedito. Ayaü ca puggalo tiracchànayoniü upapanno hoti. Ayaü dutiyo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito. Ayaü ca puggalo pettivisayaü upapanno hoti. Ayaü tatiyo akkhaõo asamayo brahvacariyavàsàya.

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, ayaü ca puggalo asurakàyaü upapanno hoti. Ayaü catuttho akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya,

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, ayaü ca puggalo a¤¤ataraü dãghàyukaü devanikàyaü upapanno hoti. Ayaü pa¤camo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, ayaü ca puggalo paccantimesu janapadesu paccàjàto hoti milakkhesu1 avi¤¤àtàresu, yattha natthi gati bhikkhånaü bhikkhunãnaü upàsakànaü upàsikànaü. Ayaü chaññho akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito. Ayaü ca puggalo majjhimesu janapadesu paccàjàto hoti, so ca hoti micchàdiññhiko viparãtadassano natthi dinnaü, natthi yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü2 kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, [PTS Page 265] [\q 265/] natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà, ye imaü ca lokaü paraü ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentã'ti. Ayaü sattamo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.

- - - - - - - - - - - - - -

1. Milakkhakesu (syà, kam) milakakhuùå (katthaci) 2. Sukatadukkatànaü (machasaü)

[BJT Page 454] [\x 454/]

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito. Ayaü ca puggalo majjhimesu janapadesu paccàjàto hoti. So ca hoti duppa¤¤o jaëo eëamugo na pañibalo subhàsitadubbhàsitànamatthama¤¤àtuü. Ayaü aññhamo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.

Puna ca paraü àvuso, tathàgato ca loke na uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca na desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, ayaü ca puggalo majjhimesu janapadesu paccàjàto hoti so ca hoti pa¤¤avà ajaëo anelamugo pañibalo subhàsitadubbhàsitànamatthama¤¤àtuü. Ayaü navamo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.

Nava anupubbavihàrà: idhàvuso, bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati.

Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati.

Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukhaü ca kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti 'upekkhako satimà sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati.

Sukhassa ca pahàõà dukkhassa ca pahàõà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati.

Sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati.

Sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati.

Sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma [PTS Page 266] [\q 266/] natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati.

Sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati.

[BJT Page 456] [\x 456/]

Sabbaso nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati.

Nava anupubbanirodhà: pañhamaü jhànaü samàpannassa kàmasa¤¤à niruddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà niràddhà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti niruddhà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà niruddhà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à niruddhà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à niruddhà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca niruddhà honti.

Ime kho àvuso tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena nava dhammàsammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Dasakaü

16. Atthi kho àvuso, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dasa dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü, yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü, tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü.

Katame dasa:

Dasa nàthakaraõà dhammà: idhàvuso, bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassàvã, samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Yaü àvuso bhikkhu [PTS Page 267] [\q 267/] sãlavà hoti, pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno anumattesu vajjesu bhayadassàvã, samàdàya sikkhati sikkhàpadesu, ayampi dhammo nàthakaraõo.

[BJT Page 458] [\x 458/]

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammà àdikalyàõà majjhekalyàõà pariyosànakalyàõà sàtthà sabya¤janà1 kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü abhivadanti, tathàråpa'ssa dhammà bahussutà honti dhatà2 vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà. Yampàvuso, bhikkhu bahussuto hoti vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà, ayampi dhammo nàthakaraõo.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu kalyàõamitto hoti kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko. Yampàvuso, bhikkhu kalyàõamitto hoti kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko, ayampi dhammo nàthakaraõo.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraõehi dhammehi samannàgato khamo padakkhiõaggàhã anussàniü. Yampàvuso, bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraõehi dhammehi samannàgato khamo padakkhiõaggàhã anusàsaniü. Ayampi dhammo nàthakaraõo.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu yàni tàni sabrahmacàrãnaü uccàvacàni kiükaraõãyàni, tattha dakkho hoti analaso tatråpàyàya vãmaüsàya samannàgato alaü kàtuü alaü saüvidhàtuü. Yampàvuso, bhikkhu yàni tàni sabrahmacàrãnaü uccàvacàni kiükaraõãyàni, tattha dakkho hoti analaso tatråpàyàya vãmaüsàya samannàgato alaü kàtuü alaü saüvidhàtuü, ayampi dhammo nàthakaraõo.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu dhammakàmo hoti piyasamudàhàro abhidhamme abhivinaye uëàrapàmojjo. Yampàvuso, bhikkhu dhammakàmo hoti piyasamudàhàro abhidhamme ahivinaye uëàrapàmojjo, ayampi dhammo nàthakaraõo.

- - - - - - - - - - - - - - - -

1. Sàtthaü sabya¤janaü [PTS] syà, ) 2. Dhàtà (machasaü)

[BJT Page 460] [\x 460/]

Puna ca paraü [PTS Page 268] [\q 268/] àvuso, bhikkhu santuññho hoti itarãtarehi civarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkàrehi, yampàvuso, bhikkhu santuññho hoti itarãtarehi cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrehi ayampi dhammo nàthakaraõo.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu àraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahànàya, kusalànaü dhammànaü upasampadàya, thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Yampàvuso, bhikkhu àraddhaviriyo virahati akusalànaü dhammànaü pahànàya, kusalànaü dhammànaü upasampadàya, thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu, ayampi dhammo nàthakaraõo.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu satimà hoti paramena satinepakkena samannàgato cirakatampi cirabhàsitampi sarità anussarità. Yampàvuso, bhikkhu satimà hoti paramena satinepakkena samannàgato cirakatampi cirabhàsitampi sarità anussarità, ayampi dhammo nàthakaraõo.

Puna ca paraü àvuso bhikkhu pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhakkhayagàminiyà, yampàvuso, bhikkhu pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhakkhayagàminiyà, ayampi dhammo nàthakaraõo.

Dasa kasiõàyatanàni: pañhavãkasiõameko1 sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. âpokasinameko sa¤jànàti uddhaü adho tirayaü advayaü appamàõaü. Tejokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Vàyokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Nãlakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Pãtakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Lohitakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Odàtakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. âkàsakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Vi¤¤àõakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü.

- - - - - - - - - - - - - -

1. Pathavikasiõameko (machasaü)

[BJT Page 462] [\x 462/]

[PTS Page 269] [\q 269/] dasa akusalakammapathà: pàõàtipàto, adinnàdànaü, kàmesu micchàcàro, musàvàdo, pisuõà vàcà, pharusà vàcà, samphappalàpo, abhijjhà, byàpàdo, micchàdiññhi.

Dasa kusalakammapathà: pàõàtipàtà veramaõã, adinnàdànà veramaõã, kàmesu micchàcàrà veramaõã, musàvàdà veramaõã, pisuõàya vàcàya veramaõã, pharusàya vàcàya veramaõã, sampappalàpà veramaõã, anabhijjhà, abyàpàdo, sammàdiññhi,

Dasa ariyavàsà: idhàvuso, bhikkhu pa¤caïgavippahãno hoti chaëaïgasamannàgato ekàrakkho caturàpasseno panunnapaccekasacco samavayasaññhesano anàvilasaükappo passaddhakàyasaïkàro suvimuttacitto suvimuttapa¤¤o.

Katha¤ca àvuso, bhikkhu pa¤caïgavippahãno hoti: idhàvuso, bhikkhuno kàmacchando pahãno hoti, byàpàdo pahãno hoti, thãnamiddhaü pahãnaü hoti, uddhaccakukkuccaü pahãnaü hoti, vicikicchà pahãnà hoti. Evaü kho àvuso bhikkhu pa¤caïgavippahãno hoti.

Katha¤ca àvuso, bhikkhu jaëaïgasamannàgato hoti: idhàvuso, bhikkhu cakkhunà råpaü disvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno. Sotena saddaü sutvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno. Ghànena gandhaü ghàyitvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno. Jivhàya rasaü sàyitvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno. Kàyena phoññhabbaü phusitvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno. Manasà dhammaü vi¤¤àya neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno. Evaü kho àvuso bhikkhu chaëaïgasamannàgato hoti.

Katha¤ca àvuso, bhikkhu ekàrakkho hoti: idhàvuso, bhikkhu satàrakkhena cetasà samannàgato hoti. Evaü kho àvuso, bhikkhu ekàrakkho hoti.

[BJT Page 464] [\x 464/]

[PTS Page 270] [\q 270/] katha¤ca àvuso, bhikkhu caturàpasseno hoti, idhàvuso, bhikkhu saïkhàyekaü parisevati, saïkhàyekaü adhivàseti, saïkhàyekaü vinodeti, saïkhàyekaü parivajjeti. Evaü kho àvuso, bhikkhu caturàpasseno hoti.

Katha¤ca àvuso, bhikkhu panunnapaccekasacco hoti, idhàvuso, bhikkhuno yàni tàni puthuyamaõabràhmaõànaü puthupaccekasaccàni sabbàni tàni nunnàni honti panunnàni cattàni vantàni muttàni pahãnàni pañippassaddhàni. Evaü kho àvuso, bhikkhu panunnaü paccekasacco hoti.

Katha¤càvuso, bhikkhu samavayasaññhesano hoti: idhàvuso bhikkhuno kàmesanà pahãnà hoti, bhavesanà pahãnà hoti, brahmacariyesanà pañippassaddhà hoti. Evaü kho àvuso, bhikkhu samavayasaññhesano hoti,

Katha¤càvuso, bhikkhu anàvilasaïkappo hoti: idhàvuso, bhikkhuno kàmasaïkappo pahãno hoti, byàpàdasaïkappo pahãno hoti, vihiüsàsaükappo pahãno hoti. Evaü kho àvuso, bhikkhu anàvilasaïkappo hoti.

Katha¤càvuso, bhikkhu passaddhakàyasaïkhàro hoti: idhàvuso, bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthagamà adukkhamasukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Evaü kho àvuso, bhikkhu passaddhakàya saïkhàro hoti.

Katha¤càvuso, bhikkhu suvimuttacitto hoti: idhàvuso bhikkhuno ràgà cittaü vimuttaü hoti dosà cittaü vimuttaü hoti mohà cittaü vimuttaü hoti. Evaü kho àvuso, bhikkhu suvimuttacitto hoti.

[BJT Page 466] [\x 466/]

Katha¤càvuso bhikkhu suvimuttapa¤¤o hoti: idhàvuso, bhikkhu ràgo me pahãno ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvaü gato àyatiü anuppàdadhammoti pajànàti, doso me pahãno ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvaü [PTS Page 271] [\q 271/] gato àyatiü anuppàdadhammoti pajànàti, moho me pahãno ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvaü gato àyatiü anuppàdadhammoti pajànàti. Evaü kho àvuso bhikkhu suvimuttapa¤¤o hoti.

Dasa asekkhà dhammà: asekkhà sammàdiññhi, asekkho sammàsaïkappo, asekkhà sammàvàcà, asekkho sammàkammanto, asekkho sammààjãvo, asekkho sammàvàyàmo, asekkhà sammàsati, asekkho sammàsamàdhi, asekkhaü sammà¤àõaü, asekkhà sammàvimutti.

Ime kho àvuso, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena dasa dhammà sammadakkhàtà. Tattha sabbeheva saïgàyitabbaü na vivaditabbaü. Yathayidaü brahmacariyaü addhaniyaü assa ciraññhitikaü. Tadassa bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànanti.

17. Atha kho bhagavà vuññhahitvà àyasmantaü sàriputtaü àmantesi: "sàdhu sàdhu sàriputta, sàdhu kho tvaü sàriputta, bhikkhunaü saïgãtipariyàyaü abhàsã"ti.

Idamavoca àyasmà sàriputto. Samanu¤¤o satthà ahosi. Attamanà ca te bhikkhå àyasmato sàriputtassa bhàsitaü abhinandunti.

Saïgãtisuttaü niññhitaü dasamaü.