Yamakavaggo

[BJT Page 204]

[PTS Page 113]

Suttantapiñake

Aïguttaranikàyo

Dasakanipàto

2. Dutiyo paõõàsako

2. Yamakavaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

10. 2. 2. 1

Avijjà suttaü

(Sàvatthi)

Purimà bhikkhave koñi na pa¤¤àyati avijjàya 'ito pubbe avijjà nàhosi, atha pacchà sambhavã'ti. Evametaü bhikkhave vuccati, atha ca pana pa¤¤àyati 'idappaccayà avijjà'ti.

Avijjampahaü1 bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü, ko càhàro avijjàya: pa¤ca nãvaraõà tissa vacanãyaü. Pa¤capahaü2 bhikkhave nãvaraõe sàhàre vadàmi no anàhàre. Ko càhàro pa¤cannaü nivaraõànaü: tãõi duccaritànãtissa vacanãyaü. Tãõipahaü3 bhikkhave duccaritàni sàhàràni vadàmi no anàhàràni ko càhàro tiõõannaü duccaritànaü: indriyàsaüvaro4 tissa vacanãyaü. Indriyàsaüvarampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü, ko càhàro indriyàsaüvarassa: asatàsampaja¤jantissa vacanãyaü. Asatàsampaja¤champahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü, ko càhàro asatàsampaja¤¤assa: ayoniso manasikàrotissa vacanãyaü. Ayoniso manasikàrampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü, ko càhàro ayoniso manasikàrassa: assaddhiyantissa vacanãyaü. Assaddhiyampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü, ko càhàro assaddhiyassa: asaddhammasavaõantissa vacanãyaü. Asaddhammasavaõampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü, ko càhàro asaddhammasavaõassa: asappurisasaüsevotissa vacanãyaü.

Iti kho bhikkhave asappurisasaüsevo paripuro asaddhammasavaõaü paripåreti. Asaddhammasavaõaü paripåraü assaddhiyaü paripåreti. Assaddhiyaü paripåraü ayonisomanasikàraü paripåreti. Ayoniso manasikàro paripåro asatàsampaja¤¤aü paripåreti. Asatàsampaja¤¤aü paripåraü [PTS Page 114] indriyàsaüvaraü paripåreti. Indriyàsaüvaro paripåro tãõi duccaritàni paripåreti. Tãõi duccaritàni paripåràni pa¤ca nãvaraõe paripårenti. Pa¤ca nãvaraõà paripårà avijjaü paripårenti. Evametissà avijjàya àhàro hoti. Eva¤ca pàripåri.

1. Avijjàhaü machasaü: avijjàpahaü sãmu

2. Pa¤capàhaü machasaü

3. Tãõipàhaü machasaü

4. Indriyaasaüvaro machasaü

[BJT Page 206]

Seyyathàpi bhikkhave upari pabbate phullaphusitake deve vassante deve galagalàyante1 taü udakaü yathàninnaü pavattamànaü pabbatakandarapadarasàkhà paripåreti, pabbatakandarapadarasàkha paripårà kussåbbhe2 paripårenti, kussubbhà2 paripårà mahàsobhe paripårenti, mahàsobbhà paripårà kunnadiyo paripårenti, kunnadiyo paripårà mahànadiyo paripårenti, mahànadiyo paripårà mahàsamuddaü sàgaraü paripårenti. Evametassa mahàsamuddassa sàgarassa àhàro hoti, eva¤ca pàripårã.

Evameva kho bhikkhave asappurisasaüsevo paripåro asaddhammasavanaü paripåreti asaddhammasavanaü paripåraü assaddhiyaü paripåreti, assaddhiyaü paripåraü ayonisomanasikàraü paripåreti, ayoniso manasikàro paripåro asatà'sampaja¤¤aü paripåreti, asatà'sampaja¤¤aü paripåraü indriyà'saüvaraü paripåreti, indriyà'saüvaro paripåro tãõi duccaritàni paripåreti. Tãõi duccaritàni paripåràni pa¤canãvaraõe paripårenti, pa¤canãvaraõà paripårà avijjaü paripårenti. Evametissà avijjàya àhàro hoti. Eva¤ca pàripåri.

Vijjàvimuttimpahaü3 bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü. Ko càhàro vijjàvimuttiyà: "sattabojjhaïgà"tissa vacanãyaü. Sattapahaü4 bhikkhave bojjhaïge sàhàre vadàmi no anàhàre. Ko càhàro sattannaü bojjhaïgànaü: "cattàro satipaññhànà"tissa vacanãyaü. Cattàropahaü bhikkhave satipaññhàne sàhàre vadàmi no anàhàre. Kocàhàro catunnaü satipaññhànànaü: "tãõi sucaritànã'tissa [PTS Page 115] vacanãyaü. Tãõipahaü bhikkhave sucaritàni sàhàràni vadàmi no anàhàràni. Ko càhàro tiõõannaü sucaritànaü: "indriyasaüvaro"tissa vacanãyaü. Indriyasaüvarampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü ko càhàro indriyasaüvarassa: "satisampaja¤¤antissa" vacanãyaü. Satisampaja¤¤ampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü.

1. Machasaü natthi 3. Vijjàvimuttimpàhaü machasaü.

2. Kussobebha machasaü. 4. Sattapàhaü machasaü.

[BJT Page 208]

Ko càhàro satisampaja¤¤assa: "yonisomanasikàro" tissa vacanãyaü, yonisomanasikàrampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü. Ko càhàro yonisomanasikàrassa: "saddhà" tissa vacanãyaü. Saddhampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü. Ko càhàro saddhàya: "saddhammasavanantissa" vacanãyaü. Saddhammasavanampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü. Ko càhàro saddhammasavanassa: "sappurisasaüsevo"tissa vacanãyaü.

Iti kho bhikkhave sappurisasaüsevo paripåro saddhammasavanaü paripåreti, saddhammasavanaü paripåraü saddhaü paripåreti, saddhà paripårà yonisomanasikàraü paripåreti, yonisomanasikàro paripåro satisampaja¤¤aü paripåreti, satisampaja¤¤aü paripåraü indriyasaüvaraü paripåreti, indriyasaüvaro paripåro tãõi sucaritàni paripåreti, tãõi sucaritàni paripåràni cattàro satipaññhàne paripårenti, cattàro satipaññhànà paripårà sattabojjhaïge paripårenti, sattabojjhaïgà paripårà vijjàvimuttiü paripårenti. Evametissà vijjàvimuttiyà àhàro hoti. Eva¤ca pàripåri.

Seyyathàpi bhikkhave upari pabbate phullaphusitake deve vassante deve galagalàyante taü udakaü yathà ninnaü pavattamànaü pabbatakandarapadarasàkhà paripåreti, pabbatakandarapadarasàkha paripårà kussubbhe2 paripårenti, kussubbhà2 paripårà mahàsobhe paripårenti, mahàsobbhà paripårà kunnadiyo paripårenti, kunnadiyo paripårà mahànadiyo paripårenti, mahànadiyo paripårà [PTS Page 116] mahàsamuddaü sàgaraü paripårenti. Evametassa mahàsamuddassa sàgarassa àhàro hoti, eva¤ca pàripårã.

Evameva kho bhikkhave sappurisasaüsevo paripåro saddhammasavanaü paripåreti, saddhammasavanaü paripåraü saddhaü paripåreti, saddhà paripårà yonisomanasikàraü paripåreti, yonisomanasikàro paripåro satisampaja¤¤aü paripåreti, satisampaja¤¤aü paripåraü indriyasaüvaraü paripåreti, indriyasaüvaro paripåro tãõi sucaritàni paripåreti, tãõi sucaritàni paripåràni cattàro satipaññhàne paripårenti, cattàro satipaññhànà paripårà sattabojjhaïge paripårenti, sattabojjhaïgà paripårà vijjàvimuttiü paripårenti. Evametissà vijjàvimuttiyà àhàro hoti. Eva¤ca pàripårãti.

[BJT Page 210]

10. 2. 2. 2

Taõhà suttaü

(Sàvatthi)

"Purimà bhikkhave koñi na pa¤¤àyati bhavataõhàya, ito pubbe bhavataõhà nàhosi, atha pacchà sambhavã1"ti. Eva¤cetaü bhikkhave vuccati, atha ca pana pa¤¤àyati "idapaccayà bhavataõhà"ti.

Bhavataõhampahaü2 bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü, ko càhàro bhavataõhàya: 'avijjà'tissa vacanãyaü. Avijjampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü. Ko càhàro avijjàya: "pa¤ca nãvaraõà" tissa vacanãyaü. Pa¤capahaü bhikkhave nãvaraõe sàhàre vadàmi, no anàhàre. Ko càhàro pa¤cannaü nãvaraõànaü: "tãõi duccaritànã"tissa6 vacanãyaü. Tãõipahaü bhikkhave duccaritàni sàhàràni vadàmi, no anàhàràni. Ko càhàro tiõõannaü duccaritànaü: "indriyàsaüvaro"tissa vacanãyaü indriyàsaüvarampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi. No anàhàraü. Ko càhàro indriyàsaüvarassa: asatàsampaja¤¤anti"tissa vacanãyaü. Asatàsampaja¤¤ampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no [PTS Page 117] anàhàraü ko càhàro asatà sampaja¤¤assa: "ayonisomanasikàro"tissa vacanãyaü. Ayonisomanasikàrampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi. No anàhàraü ko càhàro ayonisomanasikàrassa: "assaddhiya"ntissa vacanãyaü. Assaddhiyampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü ko càhàro assaddhiyassa: "asaddhammasavana"ntissa vacanãyaü. Asaddhammasavanampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü. Ko càhàro asaddhammasavanassa: asappurisasaüsevotissa vacanãyaü.

Iti kho bhikkhave asappurisasaüsevo paripåro asaddhammasavanaü paripåreti. Asaddhammasavanaü paripåraü assaddhiyaü paripåreti, assaddhiyaü paripåraü ayonisomanasikàraü paripåreti, ayonisomanasikàro paripåro asatàsampaja¤¤aü paripåreti, asatàsampaja¤¤aü paripåraü indriyàsaüvaraü paripåreti, indriyàsaüvaro paripåro tãõi duccaritàni paripåreti, tãõi duccaritàni paripåràni pa¤canãvaraõe paripårenti. Pa¤canãvaraõà paripårà avijjaü paripårenti. Avijjà paripårà bhavataõhaü paripåreti. Evametissà bhavataõhàya àhàro hoti, eva¤ca pàripåri.

1. Sambhavãti machasaü

2. Bhavataõhàmpàhaü machasaü

[BJT Page 212]

Seyyathàpi bhikkhave upari pabbate phullaphusitake deve vassante deve galagalàyante taü udakaü yathàninnaü pavattamànaü pabbatakandarapadarasàkhà paripåreti, pabbatakandarapadarasàkhà paripårà kussubbhe paripårenti, kussubbhà paripårà mahàsobhe paripårenti, mahàsobbhà paripårà kunnadiyo paripårenti, kunnadiyo paripårà mahànadiyo paripårenti, mahànadiyo paripårà mahàsamuddaü sàgaraü paripårenti. Evametassa mahàsamuddassa sàgarassa àhàro hoti, eva¤ca pàripåri.

Evameva kho bhikkhave asappurisasaüsevo paripåro asaddhammasavanaü paripåreti, asaddhammasavanaü1 paripåraü [PTS Page 118] assaddhiyaü paripåreti, assaddhiyaü paripåraü ayonisomanasikàraü paripåreti. Ayonisomanasikàro paripåro asatàsampaja¤¤aü paripåreti, asatàsampaja¤¤aü paripåraü indriyàsaüvaraü paripåreti, indriyàsaüvaro paripåro tãõi duccaritàni paripåreti, tãõi duccaritàni paripåràni pa¤canãvaraõe paripårenti. Pa¤ca nãvaraõà paripårà avijjaü paripårenti. Avijjà paripårà bhavataõhaü paripåreti. Evametissà bhavataõhàya àhàro hoti evaü ca pàripåri.

Vijjàvimuttimpahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü, ko càhàro vijjàvimuttiyà: sattabojjhaïgàtissa vacanãyaü. Sattapahaü bhikkhave bojjhaïge sàhàre vadàmi, no anàhàre ko càhàro sattannaü bojjhaïgànaü: cattàro satipaññhànàtissa vacanãyaü. Cattàropahaü bhikkhave satipaññhàne sàhàre vadàmi, no anàhàre. Ko càhàro catunnaü satipaññhànànaü: tãõi sucaritànã'tissa vacanãyaü. Tãõipahaü bhikkhave sucaritàni sàhàràni vadàmi, no anàhàràni, ko càhàro tiõõannaü sucaritànaü: indriyasaüvarotissa vacanãyaü. Indriyasaüvarampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi no anàhàraü. Ko càhàro indriyasaüvarassa: satisampaja¤¤antissa vacanãyaü. Satisampaja¤¤ampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi. No anàhàraü. Ko càhàro satisampaja¤¤assa: yonisomanasikàrotissa vacanãyaü. Yonisomanasikàrampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü. Ko càhàro yoniso manasikàrassa: saddhàtissa vacanãyaü: saddhampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü. Ko càhàro saddhàya: saddhammasavanantissa vacanãyaü. Saddhammasavanampahaü bhikkhave sàhàraü vadàmi, no anàhàraü. Ko càhàro saddhammasavanassa: sappurisasaüsevotissa vacanãyaü.

1. Asaddhammasavanà machasaü

[BJT Page 214]

Iti kho bhikkhave sappurisasaüsevo paripåro saddhammasavanaü paripåreti saddhammasavanaü paripåraü, saddhaü paripåreti, saddhà paripårà yonisomanasikàraü paripåreti, yonisomanasikàro paripåro satisampaja¤¤aü paripåreti, satisampaja¤¤aü paripåraü indriyasaüvaraü paripåreti, indriyasaüvaro paripåro, tãõi sucaritàni paripåreti tãõi sucaritàni paripåràni, cattàro satipaññhàne paripårenti, cattàro satipaññhànà paripårà satta bojjhaïge [PTS Page 119] paripårenti, satta bojjhaïgà paripårà vijjàvimuttiü paripårenti. Evametissà vijjàvimuttiyà àhàro hoti. Eva¤ca pàripåri.

Seyyathàpi bhikkhave upari pabbate phullaphusitake deve vassante deve galagalàyante taü udakaü yathàninnaü pavattamànaü pabbatakandarapadarasàkhà paripåreti, pabbatakandarapadarasàkha paripårà kussubbhe paripårenti, kussubbhà paripårà mahàsobhe paripårenti, mahàsobbhà paripårà kunnadiyo paripårenti, kunnadiyo paripårà mahànadiyo paripårenti, mahànadiyo paripårà mahàsamuddaü sàgaraü paripårenti. Evametassa mahàsamuddassa sàgarassa àhàro hoti, eva¤ca pàripåri.

Evameva kho bhikkhave sappurisasaüsevo paripåro saddhammasavanaü paripåreti saddhammasavanaü paripåraü saddhaü paripåreti, saddhà paripårà yonisomanasikàraü paripåreti. Yonisomanasikàro paripåro satisampaja¤¤aü paripåreti, satisampaja¤¤aü paripåraü indriyasaüvarà paripåreti, indriyasaüvaro paripåro, tãõi sucaritàni paripåreti tãõi sucaritàni paripåràni, cattàro satipaññhàne paripårenti, cattàro satipaññhànà paripårà satta bojjhaïge paripårenti, satta bojjhaïgà paripårà vijjàvimuttiü paripårenti. Evametissà vijjàvimuttiyà àhàro hoti. Eva¤ca pàripårãti.

[BJT Page 216]

10. 2. 2. 3

Niññhaïgata suttaü

(Sàvatthi)

Ye keci bhikkhave mayi niññhaü gatà, sabbe te diññhisampannà, tesaü diññhisampannànaü pa¤cannaü idha niññhà, pa¤cannaü idha vihàya niññhà, katamesaü pa¤cannaü idha niññhà: [PTS Page 120] sattakkhattuparamassa kolaïkolassa ekabãjissa sakadàgàmissa, yo ca diññheva dhamme arahà, imesaü pa¤cannaü idha niññhà,

Katamesaü pa¤cannaü idha vihàya niññhà: antaràparinibbàyissa, upahaccaparinibbàyissa, asaïkhàraparinibbàyissa, sasaïkhàraparinibbàyissa, uddhaü sotassa akaniññhagàmino. Imesaü pa¤cannaü idha vihàya niññhà. Ye keci bhikkhave mayi niññhaü gatà, sabbe te diññhisampannà. Tesaü diññhisampannànaü imesaü pa¤cannaü idha vihàya niññhàti.

10. 2. 2. 4

Aveccappasanna suttaü

(Sàvatthi)

Ye keci bhikkhave mayi aveccappasannà, sabbe te sotàpannà tesaü sotàpannànaü pa¤cannaü idha niññhà, pa¤cannaü idha vihàya niññhà. Katamesaü pa¤cannaü idha niññhà: sattakkhattuparamassa kolaïkolassa ekabãjissa sakadàgàmissa, yo ca diññheva dhamme arahà imesaü pa¤cannaü idha niññhà.

Katamesaü pa¤cannaü idha vihàya niññhà: antaràparinibbàyissa upahaccaparinibbàyissa asaïkhàraparinibbàyissa sasaïkhàraparinibbàyissa uddhaüsotassa akaniññhagàmino. Imesaü pa¤cannaü idha vihàya niññhà. Ye keci bhikkhave mayi aveccappasannà, sabbe te sotàpannà. Tesaü sotapannànaü imesaü pa¤cannaü idha niññhà, imesaü pa¤cannaü idha vihàya niññhàti.

[BJT Page 218]

10. 2. 2. 5

Pañhamasukha suttaü

Ekaü samayaü àyasmà sàriputto magadhesu, viharati nàlakagàmake. Atha kho sàmaõóakàni paribbàjako [PTS Page 121] yenàyasmà sàriputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmatà sàriputtena saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü1 vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho sàmaõóakàni paribbàjako àyasmantaü sàriputtaü etadavoca. Kinnu kho àvuso sàriputta sukhaü kiü dukkhanti.

Abhinibbatti kho àvuso dukkhà, anabhinibbatti sukhà. Abhinibbattiyà àvuso sati idaü dukkhaü pàñikaïkhaü. Sãtaü uõhaü jighacchà pipàsà uccàro passàvo aggisamphasso daõóasamphasso satthasamphasso ¤àtipi mittàpi saïgamma samàgamma rosenti. Abhinibbattiyà àvuso sati idaü dukkhaü pàñikaïkhaü.

Anabhinibbattiyà àvuso sati idaü sukhaü pàñikaïkhaü. Na sãtaü na uõhaü na jighacchà na pipàsà na uccàro na passàvo na aggisamphasso na satthasamphasso ¤àtipi mittàpi saïgamma samàgamma na rosenti. Anabhinibbattiyà àvuso sati idaü sukhaü pàñikaïkhanti.

10. 2. 2. 6

Dutiyasukha suttaü

Ekaü samayaü àyasmà sàriputto magadhesu, viharati nàlakagàmake. Atha kho sàmaõóakàni paribbàjako yenàyasmà sàriputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmatà sàriputtena saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü1 vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho sàmaõóakàni paribbàjako [PTS Page 122] àyasmantaü sàriputtaü etadavoca. Kinnu kho àvuso sàriputta imasmiü dhamma vinaye sukhaü kiü dukkhanti.

1. Sàraõãyaü machasaü

[BJT Page 220]

Anabhirati kho àvuso imasmiü dhammavinaye dukkhà. Abhirati sukhà. Anabhiratiyà àvuso sati idaü dukkhaü pàñikaïkhaü: gacchannopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. òhitopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Nisinnopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Sayànopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Gàmagatopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Ara¤¤agatopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati rukkhamålagatopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Su¤¤àgàragatopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Abbhokàsagatopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Bhikkhumajjhagatopi sukhaü sàtaü nàdhigacchati. Anabhiratiyà àvuso sati idaü dukkhaü pàñikaïkhaü.

Abhiratiyà àvuso sati idaü sukhaü pàñikaïkhaü: gacchannopi sukhaü sàtaü adhigacchati. òhitopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Nisinnopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Sayànopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Gàmagatopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Ara¤¤agatopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Rukkhamålagatopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Su¤¤àgàragatopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Abbhokàsagatopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Bhikkhumajjhagatopi sukhaü sàtaü adhigacchati. Abhiratiyà àvuso sati idaü sukhaü pàñikaïkhanti.

10. 2. 2. 7

Pañhamanaëakapàna suttaü

Ekaü samayaü bhagavà kosalesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü yena naëakapànaü nàma kosalànaü nigamo, tadavasari. Tatra sudaü bhagavà naëakapàne viharati palàsavane, tena kho pana samayena bhagavà tadahuposathe bhikkhusaïghaparivuto nisinno hoti. Atha kho bhagavà bahudevarattiü bhikkhånaü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà tuõhãbhåtaü tuõhãbhåtaü bhikkhusaïghaü anuviloketvà àyasmantaü sàriputtaü àmantesi.

Vigatathãnamiddho1 kho sàriputta bhikkhusaïgho, pañibhàtu taü [PTS Page 123] sàriputta bhikkhånaü dhammã kathà, piññhi me àgilàyati, tamhaü àyamissàmãti. 'Evambhante'ti kho àyasmà sàriputto bhagavato paccassosi.

1. Vigatathãnamiddho machasaü.

[BJT Page 222]

Atha kho bhagavà catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpetvà dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi. Pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasikaritvà, tatra kho àyasmà sàriputto bhikkhu àmantesi "àvuso bhikkhavo"ti. 'âvuso'ti kho te bhikkhu àyasmato sàriputtassa paccassosuü. âyasmà sàriputto etadavoca:

Yassa kassaci àvuso saddhà natthi kusalesu dhammesu hiri1 natthi ottappaü natthi, viriyaü2 natthi, pa¤¤à natthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàniyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu no vuddhi. Seyyathàpi àvuso kàëapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàyateva vaõõena, hàyati maõóalena, hàyati àbhàya, hàyati àrohapariõàhena. Eva meva kho àvuso yassa kassaci saddhà natthi kusalesu dhammesu, hiri natthi, ottappaü natthi, viriyaü natthi, pa¤¤à natthi, kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàniyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no vuddhi.

"Assaddho purisapuggalo"ti àvuso parihànametaü. "Ahiriko purisapuggalo"ti àvuso parihànametaü. "Anottappãpurisa puggalo"ti àvuso parihànametaü. "Kusãto purisapuggalo"ti àvuso parihànametaü. "Duppa¤¤o purisapuggalo" ti àvuso parihànametaü. "Kodhano purisapuggalo"ti àvuso parihànametaü. "Upanàhã purisapuggalo"ti àvuso parihànametaü. "Pàpicchopurisapuggalo"ti àvuso parihànametaü. "Pàpamittato purisapuggalo"ti àvuso parihànametaü. "Micchàdiññhiko purisapuggalo"ti àvuso parihànametaü.

Yassa kassaci àvuso saddhà atthi kusalesu dhammesu, hiri atthi, ottappaü atthi, [PTS Page 124] pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no parihàni. Seyyathàpi àvuso juõhapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati vaóóhateva vaõõena, vaóóhati maõóalena, vaóóhati àbhàya, vaóóhati àrohapariõàhena. Evameva kho àvuso yassa kassaci saddhà atthi kusalesu dhammesu, hiri atthi, ottappaü atthi, viriyaü atthi. Pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no parihàni.

1. Hiri machasaü.

2. Viriya machasaü.

[BJT Page 224]

"Saddho purisapuggalo" ti àvuso aparihànametaü. "Hirimà purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. Ottappã purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. "âraddhaviriyo purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. Pa¤¤avà purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. Akkodhano purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. "Anupanàhã purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. "Appiccho purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. "Kalyàõamitto purisapuggalo"ti àvuso aparihànametaü. "Sammàdiññhiko purisapuggalo"ti àvuso aparihànametanti.

Atha kho bhagavà paccuññhàya àyasmantaü sàriputtaü àmantesi sàdhu sàdhu sàriputta, yassa kassaci sàriputta, saddhà natthi kusalesu dhammesu, hiri natthi, ottappaü natthi, viriyaü natthi, pa¤¤à natthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàniyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no vuddhi.

Seyyathàpi sàriputta kàëapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàyateva [PTS Page 125] vaõõena, hàyati maõóalena, hàyati àbhàya, hàyati àrohapariõàhena. Evameva kho sàriputta yassa kassaci saddhà natthi kusalesu dhammesu, hiri natthi, ottappaü natthi, viriyaü natthi, pa¤¤à natthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, kusalesu dhammesu, hàniyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no vuddhi.

"Assaddho purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, ahiriko purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, "anottappã purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, "kusãto purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, "duppa¤¤o purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, "kodhano purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, "upanàhã purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü. "Pàpiccho purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, "pàpamitto purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü, "micchàdiññhiko purisapuggalo"ti sàriputta parihànametaü.

Yassa kassaci sàriputta saddhà atthi kusalesu dhammesu, hiri atthi ottappaü atthi viriyaü atthi pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no parihàni. Seyyathàpi sàriputta juõhapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati, vaóóhateva vaõõena. Vaóóhati maõóalena, vaóóhati àbhàya, vaóóhati àrohapariõàhena.

[BJT Page 226]

Eva meva kho sàriputta yassa kassaci saddhà atthi kusalesu dhammesu. Hiri atthi ottappaü atthi viriyaü atthi pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no parihàni.

"Saddho purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü, "hirimà purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü, "ottappã purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü, "àraddhaviriyo purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü. "Pa¤¤avà purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü, "akkodhano purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü, "anupanàhã purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü, "apapiccho purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü. "Kalyàõamitto purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametaü, "sammàdiññhiko purisapuggalo"ti sàriputta aparihànametanti.

10. 2. 2. 8

Dutiya naëakapàna suttaü

Ekaü samayaü bhagavà naëakapàne viharati palàsavane. Tena kho pana samayena tadahuposathe bhikkhusaïghaparivuto nisinno hoti. Atha kho bhagavà bahudevarattiü bhikkhånaü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà tuõhãbhåtaü tuõhãbhåtaü bhikkhusaïghaü anuviloketvà àyasmantaü sàriputtaü àmantesi.

Vigatathãnamiddho kho sàrãputta bhikkhusaïgho, pañibhàtu taü sàriputta [PTS Page 126] bhikkhånaü dhammãkathà, piññhi me àgilàyati, tamahaü àyamissàmãti. "Evaü bhante"ti kho àyasmà sàrãputto bhagavato paccassosi.

Atha kho bhagavà catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpetvà dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasikaritvà, tatra kho àyasmà sàriputto bhikkhu àmantesi "àvuso bhikkhave"ti. 'âvuso'ti kho te bhikkhu àyasmato sàriputtassa paccassosuü. âyasmà sàriputto etadavoca.

[BJT Page 228]

Yassa kassaci àvuso saddhà natthi kusalesu dhammesu, hiri natthi kusalesu dhammesu, ottappaü natthi kusalesu dhammesu, viriyaü natthi kusalesu dhammesu, pa¤¤à natthi kusalesu dhammesu, sotàvadhànaü natthi kusalesu dhammesu, dhamma dhàraõà natthi kusalesu dhammesu atthåpaparikkhà natthi kusalesu dhammesu, dhammànudhammapañipatti natthi kusalesu dhammesu, appamàdo natthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàniyeva kusalesu dhammesu, no vuddhi. Seyyathàpi àvuso kàëapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàyateva vaõõena, hàyati maõóalena, hàyati àbhàya, hàyati àrohapariõàhena. Evameva kho àvuso yassa kassaci saddhà natthi kusalesu dhammesu. Hiri natthi kusalesu dhammesu. Ottappaü natthi kusalesu dhammesu. Viriyaü natthi kusalesu dhammesu. Pa¤¤à natthi kusalesu dhammesu. Sotàvadhànaü natthi kusalesu dhammesu. Dhammadhàraõà natthi kusalesu dhammesu. Atthåpaparikkhà natthi kusalesu dhammesu. Dhammànudhammapañipatti natthi kusalesu dhammesu. Appamàdo natthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàniyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu. No vuddhi.

Yassa kassaci àvuso saddhà atthi kusalesu dhammesu. Hiri atthi kusalesu dhammesu. Ottappaü atthi kusalesu dhammesu. Viriyaü atthi kusalesu dhammesu. Pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Sotàvadhànaü atthi kusalesu dhammesu. Dhammadhàraõà atthi kusalesu dhammesu. Atthåpaparikkhà atthi kusalesu dhammesu. Dhammànudhammapañipatti atthi kusalesu dhammesu. Appamàdo atthi kusalesu dhammesu. Tassà yà ratti và divaso và àgacchati, vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no parihàni. Seyyathàpi àvuso [PTS Page 127] juõhapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati, vaóóhateva vaõõena, vaóóhati maõóalena vaóóhasi àbhàya, vaóóhati àrohapariõàhena, evameva kho àvuso yassa kassaci saddhà atthi kusalesu dhammesu. Hiri atthi kusalesu dhammesu. Ottappaü atthi kusalesu dhammesu. Viriyaü atthi kusalesu dhammesu. Pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Sotàvadhànaü atthi kusalesu dhammesu. Dhammadhàraõà atthi kusalesu dhammesu. Atthåpaparikkhà atthi kusalesu dhammesu. Dhammànudhammapañipatti atthi kusalesu dhammesu. Appamàdo atthi kusalesu dhammesu. Tassà yà ratti và divaso và àgacchati, vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu. No parihànãti:

Atha kho bhagavà paccuññhàya àyasmantaü sàriputtaü àmantesi. Sàdhu sàdhu sàriputta yassa kassaci sàriputta, saddhà natthi kusalesu dhammesu, hiri natthi kusalesu dhammesu, ottappaü natthi kusalesu dhammesu, pa¤¤à natthi kusalesu dhammesu, viriyaü natthi kusalesu dhammesu, sotàvadhànaü natthi kusalesu dhammesu, dhamma dhàraõà natthi kusalesu dhammesu atthåpaparikkhà natthi kusalesu dhammesu, dhammànudhammapañipatti natthi kusalesu dhammesu, appamàdo natthi kusalesu dhammesu. Tassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàniyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no vuddhi. Seyyathàpi sàriputta kàëapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàyateva vaõõena, hàyati maõóalena, hàyati àbhàya, hàyati àrohapariõàhena, evameva kho sàriputta yassa kassaci saddhà natthi kusalesu dhammesu, hiri natthi kusalesu dhammesu. Ottappaü natthi kusalesu dhammesu. Viriyaü natthi kusalesu dhammesu. Pa¤¤à natthi kusalesu dhammesu. Sotàvadhànaü natthi kusalesu dhammesu. Dhammadhàraõà natthi kusalesu dhammesu. Atthåpaparikkhà natthi kusalesu dhammesu. Dhammànudhammapañipatti natthi kusalesu dhammesu. Appamàdo natthi kusalesu dhammesu, tassa yà ratti và divaso và àgacchati, hàniyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu. No vuddhi.

[BJT Page 230]

Yassa kassaci sàriputta saddhà atthi kusalesu dhammesu. Hiri atthi kusalesu dhammesu. Ottappaü atthi kusalesu dhammesu. Viriyaü atthi kusalesu dhammesu. Pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Sotàvadhànaü atthi kusalesu dhammesu. Dhammadhàraõà atthi kusalesu dhammesu. Atthåpaparikkhà atthi kusalesu dhammesu. Dhammànudhammapañipatti atthi kusalesu dhammesu. Appamàdo atthi kusalesu dhammesu. Tassà yà ratti và divaso và àgacchati, vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu, no parihàni. Seyyathàpi sàriputta juõhapakkhe candassa yà ratti và divaso và àgacchati, vaóóhateva vaõõena, [PTS Page 128] vaóóhati maõóalena vaóóhati àbhàya, vaóóhati àrohapariõàhena, evameva kho sàriputta yassa kassaci saddhà atthi kusalesu dhammesu. Hiri atthi kusalesu dhammesu. Ottappaü atthi kusalesu dhammesu. Viriyaü atthi kusalesu dhammesu. Pa¤¤à atthi kusalesu dhammesu. Sotàvadhànaü atthi kusalesu dhammesu. Dhammadhàraõà atthi kusalesu dhammesu. Atthåpaparikkhà atthi kusalesu dhammesu. Dhammànudhammapañipatti atthi kusalesu dhammesu. Appamàdo atthi kusalesu dhammesu. Tassà yà ratti và divaso và àgacchati, vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu. No parihànãti:

10. 2. 2. 9

Pañhama kathàvatthu suttaü

Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhu pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà upaññhànasàlàyaü sannisinnà sannipatità anekavihitaü tiracchànakathaü anuyuttà viharanti. Seyyathãdaü ràjakathaü corakathaü mahàmattakathaü senàkathaü bhayakathaü yuddhakathaü annakathaü pànakathaü vatthakathaü sayanakathaü màlàkathaü gandhakathaü ¤àtikathaü yànakathaü gàmakathaü nigamakathaü nagarakathaü janapadakathaü itthikathaü sårakathaü visikhàkathaü kumbhaññhànakathaü pubbapetakathaü nànattakathaü lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibhavàbhavakathaü iti vàti.

Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito yena upaññhànasàlà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà bhikkhu àmantesi: "kàyanuttha bhikkhave etarahi kathàya sannisinnà sannipatità, kàsi pana vo antaràkathà vippakatàti?

[BJT Page 232]

Idha mayaü bhante pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà, upaññhànasàlàyaü sannisinnà sannipatità anekavihitaü tiracchànakathaü anuyuttà viharàma. Seyyathãdaü:

Ràjakathaü corakathaü mahàmattakathaü senàkathaü bhayakathaü yuddhakathaü annakathaü pànakathaü vatthakathaü sayanakathaü màlàkathaü gandhakathaü ¤àtikathaü yànakathaü gàmakathaü nigamakathaü nagarakathaü janapadakathaü itthikathaü sårakathaü visikhàkathaü kumbhaññhànakathaü pubbapetakathaü nànattakathaü lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibhavàbhavakathaü iti vàti. Na kho panetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü [PTS Page 129] kulaputtànaü saddhàya agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü, yaü tumhe anekavihitaü tiracchànakathaü anuyuttà vihareyyàtha. Seyyathãdaü:

Dasa imàni bhikkhave kathàvatthåni. Katamàni dasa: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà asaüsaggakathà viriyàrambhakathà sãlakathà samàdhikathà pa¤¤àkathà vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathàti. Imàni kho bhikkhave dasakathàvatthåni.

Imesaü ce tumhe bhikkhave dasannaü kathàvatthånaü upàdàyupàdàya kathaü katheyyàtha, imesampi candimasuriyànaü evaü mahiddhikànaü evaü mahànubhàvànaü tejasà tejaü pariyàdiyeyyàtha, ko pana vàdo a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànanti.

10. 2. 2. 10

Dutiyakathàvatthu suttaü

Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhu pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantà upaññhànasàlàyaü sannisinnà sannipatità anekavihitaü tiracchànakathaü anuyuttà viharanti. Seyyathãdaü: ràjakathaü corakathaü mahàmattakathaü senàkathaü bhayakathaü yuddhakathaü annakathaü pànakathaü vatthakathaü sayanakathaü màlàkathaü gandhakathaü ¤àtikathaü yànakathaü gàmakathaü nigamakathaü nagarakathaü janapadakathaü itthikathaü sårakathaü visikhàkathaü kumbhaññhànakathaü pubbapetakathaü nànattakathaü lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibhavàbhavakathaü iti vàti.

1. Dasa imàni bhikkhave pàsaüsàni ñhànàni. Katamàni dasa: [PTS Page 130 "]idha bhikkhave bhikkhu attanà ca appiccho hoti, appicchakatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. "Appiccho bhikkhu appicchakatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü.

2. Attanà ca santuññho hoti. Santuññhãkatha¤ca bhikkhånaü kattà "santuññho hoti, bhikkhu santuññhãkatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti. Pàsaüsametaü ñhànaü.

[BJT Page 234]

3. Attanà ca pavivitto hoti, pavivekakatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. "Pavivitto bhikkhu pavivekakatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü.

4. Attanà ca asaüsaññho hoti, asaüsaññhakatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti, asaüsaññho bhikkhu asaüsaññhakatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü.

5. Attanà ca àraddhaviriyo hoti, viriyàrambhakatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. "âraddhaviriyo bhikkhu viriyàrambhakatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü.

6. Attanà ca sãlasampanno hoti, sãlasampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. "Sãlasampanno bhikkhu sãlasampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü.

7. Attanà ca samàdhisampanno hoti, samàdhisampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. "Samàdhisampanno bhikkhu samàdhisampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü

Attanà ca pa¤¤àsampanno hoti, pa¤¤àsampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. "Pa¤¤àsampanno bhikkhu pa¤¤àsampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü.

Attanà ca vimuttisampanno hoti, vimuttisampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. "Vimuttisampanno bhikkhu vimuttisampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhànaü.

10.

Attanà ca vimutti¤àõadassanasampanno hoti, vimutti¤àõadassanasampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà hoti. 'Vimutti¤àõadassana'sampanno bhikkhu vimutti¤àõadassanasampadàkatha¤ca bhikkhånaü kattà"ti pàsaüsametaü ñhanàü. Imàni kho bhikkhave dasa pàsaüsàni ñhànànãti.

Yamakavaggo dutiyo.

Tatruddànaü:

[PTS Page 131]

Avijjà taõhà niññhà ca aveccadeva sukhàni ca

Naëakapàne dve vuttà kathàvatthu apare dveti.