[80] 10. Bhmasenajtakavaan

Ya te pavikatthita pureti ida satth jetavane viharanto aatara vikatthita bhikkhu rabbha kathesi. Eko kira bhikkhu vuso, amhka jtisam jti, gottasama gotta nma natthi, maya evarpe nma mahkhattiyakule jt, gottena v dhanena v kulappadesena v amhehi sadiso nma natthi, amhka suvaarajatdna anto natthi, dsakammakarpi no slimasodana bhujanti, ksikavattha nivsenti, ksikavilepana vilimpanti. Maya pabbajitabhvena etarahi evarpni lkhni bhojanni bhujma, lkhni cvarni dhremti theranavamajjhimna bhikkhna antare vikatthento jti-divasena vambhento khusento vicarati. Athassa eko bhikkhu kulappadesa pariggahitv ta vikatthanabhva bhikkhna rocesi. Bhikkh dhammasabhya sannipatit vuso, asuko nma bhikkhu evarpe niyynikassane pabbajitv vikatthento vambhento khusento vicaratti etassa agua kathayisu. Satth gantv kya nuttha, bhikkhave, etarahi kathya sannisinnti pucchitv imya nmti vutte na, bhikkhave, so bhikkhu idneva vikatthento vambhento khusento vicarati, pubbepi vikatthento vambhento khusento vicarti vatv atta hari.
Atte brasiya brahmadatte rajja krente bodhisatto ekasmi nigamagme udiccabrhmaakule nibbattitv vayappatto takkasilya dispmokkhassa cariyassa santike tayo vede ahrasa vijjahnni uggahetv sabbasippesu nipphatti patv cadhanuggahapaito nma ahosi. So takkasilto nikkhamitv sabbasamayasippni pariyesamno mahisakaraha agamsi. Imasmi pana jtake bodhisatto thoka rasso oatkro ahosi. So cintesi sacha kaci rjna upasakamissmi, so eva rassasarro tva ki amhka kamma karissasti vakkhati, yannha rohaparihasampanna abhirpa eka purisa phalaka katv tassa pihicchyya jvika kappeyyanti. So tathrpa purisa pariyesamno bhmasenassa nmekassa tantavyassa tantavtahna gantv tena saddhi paisanthra katv samma, tva kinnmosti pucchi. Aha bhmaseno nmti? Ki pana tva eva abhirpo upadhisampanno hutv ima lmakakamma karosti? Jvitu asakkontoti. Samma, m eta kamma kari, sakalajambudpe may sadiso dhanuggaho nma natthi. Sace panha kaci rjna passeyya, so ma evarasso aya ki amhka kamma karissatti kopeyya, tva rjna disv aha dhanuggahoti vakkhasi. Rj te paribbaya datv vutti nibaddha dassati. Aha te uppannakamma karonto tava pihicchyya jvissmi. Eva ubhopi sukhit bhavissma. Karohi mama vacananti ha. So sdhti sampaicchi.
Atha na dya brasi gantv saya cpahko hutv ta purato katv rjadvre hatv rao rocpesi. gacchantti vutte ubhopi pavisitv rjna vanditv ahasu. Kikra gatatthti ca vutte bhmaseno ha aha dhanuggaho, may sadiso sakalajambudpe dhanuggaho natthti. Ki pana labhanto ma upahahissasti? Ahamse sahassa labhanto upahahissmi, devti. Aya te puriso ki hotti? Cpahko, devti. Sdhu upahahti. Tato pahya bhmaseno rjna upahahati. Uppannakicca panassa bodhisattova nittharati.
Tena kho pana samayena ksirahe ekasmi arae bahna manussna sacaraamagga byaggho chapeti, bah manusse gahetv gahetv khdati. Ta pavatti rao rocesu. Rj bhmasena pakkospetv sakkhissasi, tta, na byaggha gahitunti ha. Deva, ki dhanuggaho nmha yadi byaggha gahetu na sakkomti. Rj tassa paribbaya datv uyyojesi. So ghara gantv bodhisattassa kathesi. Bodhisatto sdhu, samma, gacchti ha. Tva pana na gamissasti? ma na gamissmi, upya pana te cikkhissmti. cikkha, sammti. Tva byagghassa vasanahna sahas ekakova m agamsi, janapadamanusse pana sanniptetv eka v dve v dhanusahassni ghpetv tattha gantv byagghassa uhitabhva atv palyitv eka gumba pavisitv urena nipajjeyysi, jnapadva byaggha pothetv gahissanti, tehi byagghe gahite tva dantehi eka valli chinditv koiya gahetv matabyagghassa santika gantv bho, kenesa, byaggho mrito, aha ima byaggha goa viya valliy bandhitv rao santika nessmti valli-atthya gumba paviho, may valliy anbhatya eva kenesa mritoti katheyysi. Atha te jnapad bhtatasit smi, m rao cikkhti bahu dhana dassanti, byaggho tay gahito bhavissati, raopi santik bahu dhana labhissasti. So sdhti sampaicchitv bodhisattena kathitaniymeneva byaggha gahetv araa khema katv mahjanaparivuto brasi gantv rjna disv gahito me, deva, byaggho, araa khema katanti ha. Rj tuho bahu dhana adsi. Punekadivasa ekamagga mahiso chapetti rocesu, rj tatheva bhmasena pesesi. Sopi bodhisattena dinnanayena byaggha viya tampi gahetv gachi, rj puna bahu dhana adsi, mahanta issariya jta. So issariyamadamatto bodhisatta avamaa katv tassa vacana na gahti, nha ta nissya jvmi, ki tvaeva purisoti-dni pharusavacanni vadati.
Atha katiphaccayena eko smantarj gantv brasi uparundhitv rajja v detu, yuddha vti rao ssana pesesi. Rj yujjhhti bhmasena pesesi. So sabbasannhasannaddho rjavesa gahetv susannaddhassa vraassa pihe nisdi. Bodhisattopi tassa maraabhayena sabbasannhasannaddho bhmasenasseva pacchimsane nisdi. Vrao mahjanaparivuto nagaradvrena nikkhamitv sagmassa ppui. Bhmaseno yuddhabherisadda sutvva kampitu raddho. Bodhisatto idnesa hatthipihito patitv marissatti hatthikkhandhato apatanattha bhmasena yottena parikkhipitv gahi, bhmaseno sampahrahna disv maraabhayatajjito sarravaajena hatthipihi dsesi. Bodhisatto na kho te bhmasena purimena pacchima sameti, tva pubbe sagmayodho viya ahosi, idni hatthipihi dsesti vatv ima gthamha
80. Ya te pavikatthita pure, atha te ptisar sajanti pacch;
ubhaya na sameti bhmasena, yuddhakath ca idaca te vihaanti.
Tattha ya te pavikatthita pureti ya tay pubbe ki tvayeva puriso, nha puriso, ahampi sagmayodhoti vikatthita vambhanavacana vutta, ida tva eka. Atha te ptisar sajanti pacchti atha te ime ptibhvena saraabhvena ca ptisarti laddhanm sarravaajadhr sajanti vaajanti paggharanti. Pacchti tato pure vikatthitato aparabhge, idni imasmi sagmasseti attho. Ubhaya na sameti bhmasenti ida bhmasena ubhaya na sameti. Katara? Yuddhakath ca idaca te vihaanti, y ca pure kathit yuddhakath, yaca te idni vihaa kilamatho hatthipihidsankrappatto vightoti attho.
Eva bodhisatto ta garahitv m bhyi, samma, kasm mayi hite vihaasti bhmasena hatthipihito otretv nhyitv gehameva gacchti uyyojetv ajja may pkaena bhavitu vaatti sagma pavisitv unnaditv balakohaka bhinditv sapattarjna jvaggha ghpetv brasirao santika agamsi. Rj tuho bodhisattassa mahanta yasa adsi. Tato pahya cadhanuggahapaitoti sakalajambudpe pkao ahosi. So bhmasenassa paribbaya datv sakahnameva pesetv dndni puni katv yathkamma gato.
Satth na, bhikkhave, idnevesa bhikkhu vikattheti, pubbepi vikatthiyevti vatv ima dhammadesana haritv anusandhi ghaetv jtaka samodhnesi tad bhmaseno vikatthitabhikkhu ahosi, cadhanuggahapaito pana ahameva ahosinti.

Bhmasenajtakavaan dasam.

Varuavaggo ahamo.

Tassuddna
Varua slavanga, saccakira rukkhadhamma;
maccharj asakiya, mahsupina-illisa;
kharassara bhmasenanti.