Nagarapavesanakaa
Alampyanena pana bodhisattassa gahitadivaseyeva mahsattassa mt supinante addasa kena rattakkhin purisena asin dakkhiabhu chinditv lohitena paggharantena nyamna. S bhtatasit uhya dakkhiabhu parmasitv supinabhva jni. Athass etadahosi may kakkhao ppasupino diho, catunna v me puttna dhatarahassa rao v mama v paripanthena bhavitabbanti. Apica kho pana mahsattameva rabbha atirekatara cintesi. Kikra Ses attano ngabhavane vasanti, itaro pana slajjhsayatt manussaloka gantv uposathakamma karoti. Tasm kacci nu kho me putta ahituiko v supao v gaheyyti tasseva atirekatara cintesi Tato ahamse atikkante mama putto ahamstikkamena ma vin vattitu na sakkoti, addhssa kici bhaya uppanna bhavissatti domanassappatt ahosi. Mstikkamena panass sokena assna apaggharaaklo nma nhosi, hadaya sussi, akkhni upaccisu. S idni gamissati, idni gamissatti tassgamanamaggameva olokent nisdi. Athass jehaputto sudassano msaccayena mahatiy parisya saddhi mtpitna dassanatthya gato, parisa bahi hapetv psda ruyha mtara vanditv ekamanta ahsi. S bhridatta anusocant tena saddhi na kici sallapi. So cintesi mayha mt mayi pubbe gate tussati, paisanthra karoti, ajja pana domanassappatt, ki nu kho kraanti? Atha na pucchanto ha
848. Mama disvna yanta, sabbakmasamiddhina;
indriyni ahahni, sva jta mukha tava.
849. Paddha yath hatthagata, pin parimaddita;
sva jta mukha tuyha, mama disvna edisanti.
Tattha ahahnti na vippasannni. Svanti kacandsavaa te mukha ptakaka jta. Hatthagatanti hatthena chindita. Edisanti evarpa mahantena sirisobhaggena tumhka dassanatthya gata ma disv. S eva vuttepi neva kathesi. Sudassano cintesi ki nu kho kenaci kuddh v paribaddh v bhaveyyti. Atha na pucchanto itara gthamha
850. Kacci nu te nbhisasi, kacci te atthi vedan;
yena sva mukha tuyha, mama disvna gatanti.
Tattha kacci nu te nbhisasti kacci nu ta koci na abhisasi akkosena v paribhsya v vihisti pucchati. Tuyhanti tava pubbe mama disv gata edisa mukha na hoti. Yena pana kraena ajja tava mukha sva jta, ta me cikkhti pucchati. Athassa s cikkhant ha
851. Supina tta addakkhi, ito msa adhogata;
dakkhia viya me bhu, chetv ruhiramakkhita;
puriso dya pakkmi, mama rodantiy sati.
852. Yatoha supinamaddakkhi, sudassana vijnahi;
tato div v ratti v, sukha me nopalabbhatti.
Tattha ito msa adhogatanti ito heh mstikkanta. Ajja me dihasupinassa mso hotti dasseti. Purisoti eko ko rattakkhi puriso. Rodantiy satti rodamnya satiy. Sukha me nopalabbhatti mama sukha nma na vijjati. Evaca pana vatv tta, piyaputtako me tava kaniho na dissati, bhayenassa uppannena bhavitabbanti paridevant ha
853. Ya pubbe parivrisu, ka ruciraviggah;
hemajlappaicchann, bhridatto na dissati.
854. Ya pubbe parivrisu, nettisavaradhrino;
kaikrva samphull, bhridatto na dissati.
855. Handa dni gamissma, bhridattanivesana;
dhammaha slasampanna, passma tava bhtaranti.
Tattha samphullti suvaavatthlakradhritya samphull kaikr viya. Handti vavassaggatthe nipto, ehi, tta, bhridattassa nivesana gacchmti vadati. Evaca pana vatv tassa ceva attano ca parisya saddhi tattha agamsi. Bhridattassa bhariyyo pana ta vammikamatthake adisv mtu nivesane vasissatti abyva ahesu. T sassu kira no putta apassant gacchatti sutv paccuggamana katv ayye, puttassa te adissamnassa ajja mso attoti mahparideva paridevamn tass pdamle patisu. Tamattha paksento satth ha
856. Taca disvna yanti, bhridattassa mtara;
bh paggayha pakkandu, bhridattassa nriyo.
857. Putta teyye na jnma, ito msa adhogata;
mata v yadi v jva, bhridatta yasassinanti.
Tattha putta teyyeti aya tsa paridevanakath. Bhridattassa mt suhhi saddhi antaravthiya paridevitv t dya tassa psda ruyha puttassa sayanaca sanaca oloketv paridevamn ha
858. Saku hataputtva, sua disv kulvaka;
cira dukkhena jhyissa, bhridatta apassat.
859. Kurar hatachpva, sua disv kulvaka;
cira dukkhena jhyissa, bhridatta apassat.
860. S nna cakkavkva, pallalasmi anodake;
cira dukkhena jhyissa, bhridatta apassat.
861. Kammrna yath ukk, anto jhyati no bahi;
eva jhymi sokena, bhridatta apassatti.
Tattha apassatti apassant. Hatachpvti hatapotakva. Eva bhridattamtari vilapamnya bhridattanivesana aavakucchi viya ekasadda ahosi. Ekopi sakabhvena sahtu nsakkhi. Sakalanivesana yugandharavtappahaa viya slavana ahosi. Tamattha paksento satth ha
862. Slva sampamathit, mlutena pamaddit;
senti putt ca dr ca, bhridattanivesaneti.
Ariho ca subhogo ca ubhopi bhtaro mtpitna upahna gacchant ta sadda sutv bhridattanivesana pavisitv mtara asssayisu. Tamattha paksento satth ha
863. Ida sutvna nigghosa, bhridattanivesane;
ariho ca subhogo ca, padhvisu anantar.
864. Amma asssa m soci, evadhamm hi pino;
cavanti upapajjanti, esssa parimitti.
Tattha esssa parimitti es cutpapatti assa lokassa parimit, evahi so loko parimeti. Etehi dvhi agehi mutto nma natthti vadanti. Samuddaj ha
865. Ahampi tta jnmi, evadhamm hi pino;
sokena ca paretasmi, bhridatta apassat.
866. Ajja ce me ima ratti, sudassana vijnahi;
bhridatta apassant, mae hissmi jvitanti.
Tattha ajja ce meti tta sudassana, sace ajja ima ratti bhridatto mama dassana ngamissati, athha ta apassant jvita jahissmti mami. Putt hasu
867. Amma asssa m soci, nayissma bhtara;
disodisa gamissma, bhtupariyesana cara.
868. Pabbate giriduggesu, gmesu nigamesu ca;
orena sattarattassa, bhtara passa gatanti.
Tattha caranti amma, maya tayopi jan bhtupariyesana carant disodisa gamissmti na asssesu. Tato sudassano cintesi sace tayopi eka disa gamissma, papaco bhavissati, thi ti hnni gantu vaati ekena devaloka, ekena himavanta, ekena manussaloka. Sace kho pana kriho manussaloka gamissati, yattheva bhridatta passati. Ta gma v nigama v jhpetv essati, esa kakkhao pharuso, na sakk eta tattha pesetunti. Cintetv ca pana tta ariha, tva devaloka gaccha, sace devathi dhamma sotukmhi bhridatto devaloka nto, tato na nehti ariha devaloka pahii. Subhoga pana tta, tva himavanta gantv pacasu mahnadsu bhridatta upadhretv ehti himavanta pahii. Saya pana manussaloka gantukmo cintesi sacha mavakavaena gamissmi, manuss neva me piyyissanti, may tpasavesena gantu vaati, manussnahi pabbajit piy manpti. So tpasavesa gahetv mtara vanditv nikkhami. Bodhisattassa pana ajamukh nma vemtikabhagin atthi. Tass bodhisatte adhimatto sineho. S sudassana gacchanta disv ha bhtika ativiya kilammi, ahampi tay saddhi gamissmti. Amma, na sakk tay gantu, aha pabbajitavasena gacchmti. Aha pana khuddakamak hutv tava jaantare nipajjitv gamissmti. Tena hi ehti. S makapotik hutv tassa jaantare nipajji. Sudassano mlato pahya vicinanto gamissmti bodhisattassa bhariyyo tassa uposathakaraahna pucchitv pahama tattha gantv alampyanena mahsattassa gahitahne lohitaca vallhi katapeahnaca disv bhridatto ahituikena gahitoti atv samuppannasoko assupuehi nettehi alampyanassa gatamaggeneva pahama kpitagma gantv manasse pucchi evarpo nma ngo kenacdha ahituikena kpitoti? ma, alampyanena ito msamatthake kpitoti. Kici dhana tena laddhanti? ma, idheva tena sahassamatta laddhanti. Idni so kuhi gatoti? Asukagma nmti. So tato pahya pucchanto anupubbena rjadvra agamsi. Tasmi khae alampyano sunhto suvilitto mahasaka nivsetv ratanapea ghpetv rjadvrameva gato. Mahjano sannipati, rao sana paatta. So antonivesane hitova aha gacchmi, ngarjna kpetti pesesi. Alampyano cittattharae ratanapea hapetv vivaritv ehi mahngti saamadsi. Tasmi samaye sudassanopi parisantare hto. Atha mahsatto ssa nharitv sabbvanta parisa olokesi. Ng hi dvhi kraehi parisa olokenti supaaparipantha v take v dassanatthya. Te supaa disv bht na naccanti, take v disv lajjamn na naccanti. Mahsatto pana olokento parisantare bhtara addasa. So akkhiprni assni gahetv peato nikkhamitv bhtarbhimukho pysi. Mahjano ta gacchanta disv bhto paikkami, eko sudassanova ahsi. So gantv tassa pdapihiya ssa hapetv rodi, sudassanopi paridevi. Mahsatto roditv nivattitv peameva pvisi. Alampyanopi imin ngena tpaso aho bhavissati, asssessmi nanti upasakamitv ha
869. Hatth pamutto urago, pde te nipat bhusa;
kacci nu ta as tta, m bhyi sukhito bhavti.
Tattha m bhyti tta tpasa, aha alampyano nma, m bhyi, tava paijaggana nma mama bhroti. Sudassano tena saddhi kathetukamyatya gthamha
870. Neva mayha aya ngo, ala dukkhya kyaci;
yvatatthi ahiggho, may bhiyyo na vijjatti.
Tattha kyacti kassaci appamattakassapi dukkhassa uppdane aya mama asamattho. May hi sadiso ahituiko nma natthti. Alampyano asuko nmesoti ajnanto kujjhitv ha
871. Ko nu brhmaavaena, ditto parisamgato;
avhyantu suyuddhena, suantu paris mamti.
Tattha dittoti gabbito blo andhao. Avhyantti avhyanto, ayameva v pho. Ida vutta hoti aya ko blo ummattako viya ma suyuddhena avhyanto attan saddhi sama karonto parisamgato, paris mama vacana suantu, mayha doso natthi, m kho me kujjhitthti. Atha na sudassano gthya ajjhabhsi
872. Tva ma ngena lampa, aha makachpiy;
hotu no abbhuta tattha, sahassehi pacahti.
Tattha ngenti tva ngena may saddhi yujjha, aha makachpiy tay saddhi yujjhissmi. sahassehi pacahti tasmi no yuddhe yva pacahi sahassehi abbhuta hotti. Alampyano ha
873. Ahahi vasum aho, tva daliddosi mava;
ko nu te pibhogatthi, upajtaca ki siy.
874. Upajtaca me assa, pibhogo ca tdiso;
hotu no abbhuta tattha, sahassehi pacahti.
Tattha ko nu teti tava pabbajitassa ko nu pibhogo atthi. Upajtacti imasmi v jte upanikkhepabhta ki nma tava dhana siy, dassehi meti vadati. Upajtaca meti mayha pana dtabba upanikkhepadhana v hapetabbapibhogo v tdiso atthi, tasm no tattha yva pacahi sahassehi abbhuta hotti. Sudassano tassa katha sutv pacahi no sahassehi abbhuta hotti abhto rjanivesana ruyha mtularao santike hito gthamha
875. Suohi me mahrja, vacana bhaddamatthu te;
pacanna me sahassna, pibhogo hi kittimti.
Tattha kittimti guakittisampanna vividhagucrakittisampanna. Rj aya tpaso ma atibahu dhana ycati, ki nu khoti cintetv gthamha
876. Pettika v ia hoti, ya v hoti sayakata;
ki tva eva bahu mayha, dhana ycasi brhmati.
Tattha pettika vti pitar v gahetv khdita, attan v kata ia nma hoti, ki mama pitar tava hatthato gahita atthi, udhu may, kikra ma eva bahu dhana ycasti? Eva vutte sudassano dve gth abhsi
877. Alampyano hi ngena, mama abhijigsati;
aha makachpiy, asayissmi brhmaa.
878. Ta tva dahu mahrja, ajja rahbhivahana;
khattasaghaparibyho, niyyhi ahidassananti.
Tattha abhijigsatti yuddhe jinitu icchati. Tattha sace so jyissati, mayha pacasahassni dassati. Sacha jyissmi, ahamassa dassmi, tasm ta bahu dhana ycmi. Tanti tasm tva mahrja, ajja ahidassana dahu niyyhti. Rj tena hi gacchmti tpasena saddhiyeva nikkhami. Ta disv alampyano aya tpaso gantv rjna gahetv gato, rjakulpako bhavissatti bhto ta anuvattanto gthamha
879. Neva ta atimami, sippavdena mava;
atimattosi sippena, uraga npacyasti.
Tattha sippavdenti mava, aha attano sippena ta ntimami, tva pana sippena atimatto ima uraga na pjesi, ngassa apaciti na karosti. Tato sudassano dve gth abhsi
880. Ahampi ntimami, sippavdena brhmaa;
avisena ca ngena, bhusa vacayase jana.
881. Evaceta jano ja, yath jnmi ta aha;
na tva labhasi lampa, bhusamuhi kuto dhananti.
Athassa alampyano kujjhitv ha
882. Kharjino ja dumm, ditto parisamgato;
yo tva eva gata nga, aviso atimaati.
883. sajja kho na jasi, pua uggassa tejaso;
mae ta bhasmarsiva, khippamesa karissatti.
Tattha dummti anatinayano. Aviso atimaasti nibbisoti avajnsi. sajjti upagantv. Jasti jneyysi. Atha tena saddhi kei karonto sudassano gthamha
884. Siy visa siluttassa, deubhassa silbhuno;
neva lohitassassa, visa ngassa vijjatti.
Tattha siluttassti gharasappassa. Deubhassti udakasappassa. Silbhunoti nlavaasappassa. Iti nibbise sappe dassetv etesa visa siy, neva lohitassassa sappassti ha. Atha na alampyano dvhi gthhi ajjhabhsi
885. Sutameta arahata, saatna tapassina;
idha dnni datvna, sagga gacchanti dyak;
jvanto dehi dnni, yadi te atthi dtave.
886. Aya ngo mahiddhiko, tejass duratikkamo;
tena ta asayissmi, so ta bhasma karissatti.
Tattha dtaveti yadi te kici dtabba atthi, ta dehti.
887. Maypeta suta samma, saatna tapassina;
idha dnni datvna, sagga gacchanti dyak;
tvameva dehi jvanto, yadi te atthi dtave.
888. Aya ajamukh nma, pu uggassa tejaso;
tya ta asayissmi, s ta bhasma karissati.
889. Y dht dhatarahassa, vemt bhagin mama;
s ta asatvajamukh, pu uggassa tejasoti.
Im gth sudassanassa vacana. Tattha pu uggassa tejasoti uggena visena pu.
Evaca pana vatv amma ajamukhi, jaantarato me nikkhamitv pimhi patihahti mahjanassa majjheyeva bhagini pakkositv hattha pasresi. S tassa sadda sutv jaantare nisinnva tikkhattu makavassita vassitv nikkhamitv asake nisditv uppatitv tassa hatthatale ti visabindni ptetv puna tassa jaantarameva pvisi. Sudassano visa gahetv hitova nassissatya janapado, nassissatya janapadoti tikkhattu mahsadda abhsi. Tassa so saddo dvdasayojanika brasi chdetv ahsi. Atha rj ta sadda sutv kimattha janapado nassissatti pucchi. Mahrja, imassa visassa nisicanahna na passmti. Tta, mahant aya pathav, pathaviya nisicti. Atha na na sakk pathaviya sicitu, mahrjti paikkhipanto gthamha
890. Chamya ce nisicissa, brahmadatta vijnahi;
tialatni osadhyo, ussusseyyu asasayanti.
Tattha tialatnti pathavinissitni tini ca lat ca sabbosadhiyo ca ussusseyyu, tasm na sakk pathaviya nisicitunti. Tena hi na, tta, uddha ksa khipti. Tatrpi na sakkti dassento gthamha
891. Uddha ce ptayissmi, brahmadatta vijnahi;
sattavassniya devo, na vasse na hima pateti.
Tattha na hima pateti sattavassni himabindumattampi na patissati. Tena hi na tta udake sicti. Tatrpi na sakkti dassetu gthamha
892. Udake ce nisicissa, brahmadatta vijnahi;
yvantodakaj p, mareyyu macchakacchapti.
Atha na rj ha tta, maya na kici jnma, yath amhka raha na nassati, ta upya tvameva jnhti. Tena hi, mahrja, imasmi hne paipiy tayo ve khapethti. Rj khapesi. Sudassano pahama va nnbhesajjna prpesi, dutiya gomayassa, tatiya dibbosadhnaeva. Tato pahame ve visabindni ptesi. Takhaaeva dhmyitv jl uhahi. S gantv gomaye va gahi. Tatopi jl uhya itara dibbosadhassa pua gahetv osadhni jhpetv nibbyi. Alampyano tassa vassa avidre ahsi. Atha na visa-usum pahari, sarracchavi uppetv gat, setakuhi ahosi. So bhayatajjito ngarjna vissajjemti tikkhattu vca nicchresi. Ta sutv bodhisatto ratanapeya nikkhamitv sabblakrappaimaita attabhva mpetv devarjallya hito. Sudassanopi ajamukhpi tatheva ahasu. Tato sudassano rjna ha jnsi no, mahrja, kassete puttti? Na jnmti. Tumhe tva na jnsi, ksirao pana dhtya samuddajya dhatarahassa dinnabhva jnsti? ma, jnmi, mayha s kanihabhaginti. Maya tass putt, tva no mtuloti. Ta sutv rj kampamno te ligitv sse cumbitv roditv psda ropetv mahanta sakkra kretv bhridattena paisanthra karonto pucchi tta, ta evarpa uggateja katha alampyano gahti? So sabba vitthrena kathetv rjna ovadanto mahrja, ra nma imin niymena rajja kretu vaatti mtulassa dhamma desesi. Atha na sudassano ha mtula, mama mt bhridatta apassant kilamati, na sakk amhehi papaca ktunti. Sdhu, tt, tumhe tva gacchatha. Aha pana mama bhagini dahukmomhi, katha passissmti. Mtula, kaha pana no ayyako ksirjti? Tta, mama bhaginiy vin vasitu asakkonto rajja pahya pabbajitv asuke vanasae nma vasatti. Mtula, mama mt tumhe ceva ayyakaca dahukm, tumhe asukadivase mama ayyakassa santika gacchatha, maya mtara dya ayyakassa assamapada gacchissma. Tattha na tumhepi passissathti. Iti te mtulassa divasa vavatthapetv rjanivesan otarisu. Rj bhgineyye uyyojetv roditv nivatti. Tepi pathaviya nimujjitv ngabhavana gat.
Nagarapavesanakhaa nihita.