[PTS Vol S - 4] [\z S /] [\f IV /]
[PTS Page 216] [\q 216/]
[BJT Vol S - 4] [\z S /] [\w IV /]
[BJT Page 412] [\x 412/]
Suttantapiñake
Saüyuttanikàyo
Catutthobhàgo
2. Vedanàsaüyuttaü
2. Rahogatavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2. 2. 1
Rahogatasuttaü
259. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: idha mayhaü bhante rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: tisso vedanà vuttà bhagavatà, sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà. Imà tisso vedanà vuttà bhagavatà. Vuttaü kho panetaü bhagavatà: yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti. Kinnu kho etaü ca bhagavatà sandhàya bhàsitaü; yaü ki¤ca vedayitaü taü dukkhasminti.
Sàdhu, sàdhu bhikkhu, tisso imà bhikkhu vedanà vuttà mayà, sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà, imà tisso vedanà vuttà mayà. Vuttaü kho panetaü bhikkhu mayà yaü ki¤ci vedayitaü taü-1. Dukkhasminti. Taü kho panetaü bhikkhu mayà saïkhàràna¤¤eva aniccataü sandhàya bhàsitaü: yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti. Taü kho panetaü bhikkhu mayà saïkhàràna¤¤eva-2. Khayadhammataü sandhàya bhàsitaü: yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti. Taü kho panetaü bhikkhu mayà saïkhàràna¤¤eva-2. Vayadhammataü sandhàya bhàsitaü: yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti. Taü kho panetaü bhikkhu mayà saïkhàràna¤¤eva viràgadhammataü sandhàya bhàsitaü: yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasmintã. Taü kho panetaü bhikkhu mayà saïkhàràna¤¤eva [PTS Page 217] [\q 217/] nirodhadhammataü sandhàya bhàsitaü: yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti. Taü kho panetaü bhikkhu mayà saïkhàràna¤¤eva vipariõàmadhammataü sandhàya bhàsitaü: yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti.
Atha kho pana bhikkhu mayà anupubba-3. Saïkhàrànaü nirodho akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà niruddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà niruddhà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti niruddhà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà niruddhà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à niruddhà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à niruddhà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca niruddhà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo niruddho hoti doso niruddho hoti, moho niruddho hoti.
1. Sabbantaü - sã 1.
2. Saïkhàrànaü - yeva - sã 1, 2.
3. Anupubbaü - sã 1. 2.
[BJT Page 414] [\x 414/]
Atha kho pana bhikkhu mayà anupubbasaïkhàrànaü våpasamo akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà våpasantà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà våpasantà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti våpasantà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà våpasantà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à våpasantà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à våpasantà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca våpasantà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo våpasanto hoti doso våpasanto hoti, moho våpasanto hoti.
Chayimà bhikkhu passaddhiyo: pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà pañippassaddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà pañippassaddhà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti pañippassaddhà hoti, catutthaü samàpannassa assàsapassàsà pañippassaddhà [PTS Page 218] [\q 218/] honti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca pañippassaddhà honti, khãõasavassa bhikkhuno ràgo pañippassaddho hoti, doso pañippassaddho hoti, moho pañippassaddho hotãti.
2. 2. 2
âkàsasuttaü
260. [PTS Page 219] [\q 219/] seyyathàpi bhikkhave àkàse vividhà vàtà vàyanti: purattimàpi vàtà vàyanti, pacchimàpi vàtà vàyanti, uttaràpi vàtà vàyanti, dakkhiõàpi vàtà vàyanti, sarajàpi vàtà vàyanti, arajàpi vàtà vàyànti, sãtàpi vàtà vàyanti, uõahàpi vàtà vàyanti, parittàpi vàtà vàyanti, adhimattàpi vàtà vàyanti, evameva kho bhikkhave imasmiü kàyasmiü vividhà vedanà uppajjanti: sukhàpi vedanà uppajjanti,ti. Dukkhàpi vedanà uppajjanti, adukkhamasukhàpi vedanà uppajjanti' ti.
Yathàpi vàtà àkàse vàyànti vividhà puthu
Puratthimà pacchimà vàpi uttarà atha dakkhiõà,
Sarajà arajà vàpi sãtà uõhà ca ekadà
Adhimattà parittà ca puthå vàyanti màlutà,
Tathevimasmiü kàyasmiü samuppajjanti-1. Vedanà
Sukhadukkhasamuppatti adukkhamasukhà ca yà
Yato ca bhikkhå àtàpã sampaja¤¤aü na ri¤cati-2.
Tato so-3. Vedanà sabbà parijànàti paõóito.
So vedanà pari¤¤àya diññhadhamme anàsavo
Kàyassa bhedà dhammaññho saïkhaünopeti-4. Vedaguti.
1. Samuppajjati - sã 1. 2
2. Sampajàno nirujajhati - syà.
3. Tato ca - sãmu.
4. Nåpeti - syà.
[BJT Page 416] [\x 416/]
2. 2. 3
Dutiya àkàsasuttaü
261. Seyyathàpi bhikkhave àkàse vividhà vàtà vàyanti: purattimàpi vàtà vàyanti, pacchimàpi vàtà vàyanti, uttaràpi vàtà vàyanti, dakkhiõàpi vàtà vàyanti, sarajàpi vàtà vàyanti, arajàpi vàtà vàyànti, sãtàpi vàtà vàyanti, uõahàpi vàtà vàyanti, parittàpi vàtà vàyanti, adhimattàpi vàtà vàyanti, evameva kho bhikkhave imasmiü kàyasmiü vividhà vedanà uppajjanti: sukhàpi vedanà uppajjanti, -1. Dukkhàpi vedanà uppajjanti, -1. Adukkhamasukhàpi vedanà uppajjanti' ti. 2. 2. 4
Agàrasuttaü
262. Seyyathàpi bhikkhave àgantukàgàraü, tattha puratthimàyapi disàya àgantvà vàsaü kappenti, pacchimàyapi disàya àgantvà vàsaü kappenti, uttaràyapi disàya àgantvà vàsaü kappenti, dakkhiõàyapi disàya àgantvà vàsaü kappenti, khattiyàpi agantvà vàsaü kappenti, bràhmaõàpi àgantvà vàsaü kappenti, vessàpi àgantvà vàsaü kappenti, suddàpi àgantvà vàsaü kappenti.
Evameva kho bhikkhave imasmiü kàyasmiü vividhà vedanà uppajjanti: sukhàpi vedanà uppajjanti, dukkhàpi vedanà uppajjanti, adukkhamasukhàpi vedanà uppajjanti, sàmisàpi sukhà vedanà uppajjanti, niràmisàpi sukhà vedanà uppajjanti sàmisàpi dukkhà vedanà uppajjanti, niràmisàpi dukkhà vedanà uppajjanti, sàmisàpi adukkhamasukhà vedanà uppajjanti, niràmisàpi adukkhamasukhà vedanà uppajjantãti.
2. 2. 5
Santakasuttaü
263. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: katamà nu kho bhante vedanà? Katamo vedanà-2. Samudayo? Katamo vedanà nirodho? Katamà [PTS Page 220] [\q 220/] vedanà nirodhagàminãpañipadà? Ko vedanàya assàdo? Ko-3. âdãnavo? Kiü-4. Nissaraõanti?
Tisso imà ànanda vedanà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà adukkhamasukhà vedanà. Imà vuccanti ànanda vedanà. Phassasamudayà vedanàsamudayo phassanirodhà vedanànirodho. Ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vedanànirodhagàminã pañipadà. Seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappa, sammàvàcà sammàkammanta sammààjãvà sammàvàyàma sammàsati sammàsamàdhi. Yaü vedanaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü vedanàya assàdo; yà vedanà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà, ayaü vedanàya àdãnavo. Yo vedanàya chandaràgavinayo chandaràgappahànaü, idaü vedanàya nissaraõaü.
1. Uppajjati - syà
2. Vedanàya sã 1, 2.
3. Ko vedanàya - syà.
4. Kiü vedanàya - syà.
[BJT Page 418] [\x 418/]
Atha kho panànanda, mayà anupubbasaïkhàrànaü nirodho akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà niruddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà niruddhà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti niruddhà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà niruddhà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à niruddhà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à niruddhà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca niruddhà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo niruddho hoti doso niruddho hoti, moho niruddho hoti.
Atha kho panànanda mayà anupubbasaïkhàrànaü våpasamo akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà våpasantà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà våpasantà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti våpasantà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà våpasantà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à våpasantà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à våpasantà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca våpasantà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo våpasanto hoti doso våpasanto hoti, moho våpasanto hoti.
Atha kho panànanda mayà anupubbasaïkhàrànaü passaddhi-1. Akkhàtà pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà pañippassaddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà pañippassaddhà honiti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti pañippassaddhà hoti, catutthaü samàpannassa assàsapassàsà pañippassaddhà honti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca pañippassaddhà honti, [PTS Page 221] [\q 221/] khãõasavassa bhikkhuno ràgo pañippassaddho hoti, doso pañippassaddho hoti, moho pañippassaddho hotãti.
2. 2. 6
Dutiyasantakasuttaü
264. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: katamà nu kho ànanda vedanà? Katamo vedanà samudayo? Katamo vedanànirodho? Katamà vedanà nirodhagàminãpañipadà? Ko vedanàya assàdo? Ko àdãnavo? Kiü nissaraõanti?
Bhagavammålakà no bhante dhammà bhagavantettikà bhagavampañisaraõà, sàdhu vata bhante bhagavantaü yeva pañibhàtu etassa bhàsitassa attho, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãti. Tenahànanda suõohi sàdhukaü manasikarohi bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi, bhagavà etadavoca:
Pañippassaddhi - machasaü, syà.
[BJT Page 420] [\x 420/]
Tisso imà ànanda vedanà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà adukkhamasukhà vedanà. Imà vuccanti ànanda vedanà. Phassasamudayà vedanàsamudayo phassanirodhà vedanànirodho. Ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vedanànirodhagàminã pañipadà. Seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappa, sammàvàcà sammàkammanta sammààjãva sammàvàyàma sammàsati sammàsamàdhi. Yaü vedanaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü vedanàya assàdo; yà vedanà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà, ayaü vedanàya àdãnavo. Yo vedanàya chandaràgavinayo chandaràgappahànaü, idaü vedanàya nissaraõaü.
Atha kho panànanda, mayà anupubbasaïkhàrànaü nirodho akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà niruddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà niruddhà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti niruddhà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà niruddhà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à niruddhà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à niruddhà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca niruddhà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo niruddho hoti doso niruddho hoti, moho niruddho hoti.
Atha kho panànanda mayà anupubbasaïkhàrànaü våpasamo akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà våpasantà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà våpasantà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti våpasantà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà våpasantà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à våpasantà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à våpasantà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca våpasantà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo våpasanto hoti doso våpasanto hoti, moho våpasanto hoti.
Atha kho panànanda mayà anupubbasaïkhàrànaü passaddhi akkhàtà pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà pañippassaddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà pañippassaddhà honiti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti pañippassaddhà hoti, catutthaü samàpannassa assàsapassàsà pañippassaddhà honti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca pañippassaddhà honti, khãõasavassa bhikkhuno ràgo pañippassaddho hoti, doso pañippassaddho hoti, moho pañippassaddho hotãti.
Aññhakasuttaü
2. 2. 7
265. Atha kho sambahulà bhikkhu yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: katamà nu kho bhante vedanà? Katamo vedanà samudayo? Katamo vedanà nirodho? Katamà vedanà nirodhagàminãpañipadà? Ko vedanàya assàdo? Ko àdãnavo? Kiü nissaraõanti?
[BJT Page 422] [\x 422/]
[PTS Page 222] [\q 222/] tisso imà bhikkhave vedanà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà adukkhamasukhà vedanà. Imà vuccanti bhikkhave vedanà. Phassasamudayà vedanàsamudayo phassanirodhà vedanànirodho. Ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vedanànirodhagàminã pañipadà. Seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappa, sammàvàcà sammàkammanta sammààjãvà sammàvàyàma sammàsati sammàsamàdhi. Yaü vedanaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü vedanàya assàdo; yà vedanà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà, ayaü vedanàya àdãnavo. Yo vedanàya chandaràgavinayo chandaràgappahànaü, idaü vedanàya nissaraõaü.
Atha kho pana bhikkhave mayà anupubbasaïkhàrànaü nirodho akkhàto: pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà niruddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà niruddhà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti niruddhà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà niruddhà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à niruddhà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à niruddhà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca niruddhà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo niruddho hoti doso niruddho hoti, moho niruddho hoti.
Atha kho pana bhikkhave mayà anupubbasaïkhàrànaü våpasamo akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà våpasantà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà våpasantà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti våpasantà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà våpasantà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à våpasantà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à våpasantà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca våpasantà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo våpasanto hoti doso våpasanto hoti, moho våpasanto hoti.
Chayimà bhikkhave passaddhiyo, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà pañippassaddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà pañippassaddhà honiti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti pañippassaddhà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà pañippassaddhà honti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca pañippassaddhà honti, khãõasavassa bhikkhuno ràgo pañippassaddho hoti, doso pañippassaddho hoti, doso pañippassaddho hoti, moho pañippassaddho hotãti.
2. 2. 8
Dutiyaaññhakasuttaü
266. Atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. [PTS Page 228] [\q 228/] ekamantaü nisinno kho te bhikkhu bhagavà etadavoca: katamà nu kho bhikkhave vedanà? Katamo vedanà samudayo? Katamo vedanànirodho? Katamà vedanà nirodhagàminãpañipadà? Ko vedanàya assàdo? Ko àdãnavo? Kiü nissaraõanti?
Bhagavammålakà no bhante dhammà bhagavantettikà bhagavampañisaraõà, sàdhu vata bhante bhagavantaü yeva pañibhàtu etassa bhàsitassa attho, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãti. Tenahànanda suõohi sàdhukaü manasikarohi bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi, bhagavà etadavoca:
Tisso imà bhikkhave vedanà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà adukkhamasukhà vedanà. Imà vuccanti bhikkhave vedanà. Phassasamudayà vedanàsamudayo phassanirodhà vedanànirodho. Ayameva ariyo aññhaïgiko maggo vedanànirodhagàminã pañipadà. Seyyathãdaü: sammàdiññhi sammàsaükappa, sammàvàcà sammàkammanta sammààjãva sammàvàyàma sammàsati sammàsamàdhi. Yaü vedanaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, ayaü vedanàya assàdo; yà vedanà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà, ayaü vedanàya àdãnavo. Yo vedanàya chandaràgavinayo chandaràgappahànaü, idaü vedanàya nissaraõaü.
Atha kho pana bhikkhave mayà anupubbasaïkhàrànaü nirodho akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà niruddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà niruddhà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti niruddhà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà niruddhà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à niruddhà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à niruddhà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à niruddhà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca niruddhà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo niruddho hoti doso niruddho hoti, moho niruddho hoti.
Atha kho pana bhikkhave mayà anupubbasaïkhàrànaü våpasamo akkhàto, pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà våpasantà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà våpasantà honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti våpasantà hoti, catutthaü jhànaü samàpannassa assàsapassàsà våpasantà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa råpasa¤¤à våpasantà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à våpasantà hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à våpasantà hoti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca våpasantà honti, khãõàsavassa bhikkhuno ràgo våpasanto hoti doso våpasanto hoti, moho våpasanto hoti.
Atha kho pana bhikkhave mayà anupubbasaïkhàrànaü passaddhi akkhàtà pañhamaü jhànaü samàpannassa vàcà pañippassaddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà pañippassaddhà honiti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti pañippassaddhà hoti, catutthaü samàpannassa assàsapassàsà pañippassaddhà honti, sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca pañippassaddhà honti, khãõasavassa bhikkhuno ràgo pañippassaddho hoti, doso pañippassaddho hoti, moho pañippassaddho hotãti.
[BJT Page 424] [\x 424/]
2. 2. 9
Pa¤cakaïgasuttaü
267. Atha kho pa¤cakaïgo-1. Thapati yenàyasmà udàyã tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü udàyiü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü udàyiü etadavoca: kati nu kho bhante udàyã vedanà vuttà bhagavatàti?
Tisso kho gahapati vedanà vuttà bhagavatà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà. Imà kho gahapati tisso vedanà vuttà bhagavatàti.
Evaü vutte pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü udàyiü etadavoca: na kho bhante udàyi tisso vedanà vuttà bhagavatà. Dve bhante vedanà vuttà bhagavatà sukhà vedanà dukkhàvedanà. Yàyaü bhante adukkhamasukhà vedanà, sattasmiü esà paõite sukhe vuttà bhagavatàti.
Dutiyampi kho àyasmà udàyi pa¤cakaïgaü thapatiü etadavoca: na kho gahapati dve vedanà vuttà bhagavatà, tisso vedanà vuttà bhagavatà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà. Imà tisso vedanà vuttà bhagavatàti.
Dutiyampi kho pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü udàyiü etadavoca: na kho bhante udàyi tisso vedanà vuttà bhagavatà, dve vedanà vuttà bhagavatà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà. Yàyaü bhante adukkhamasukhà vedanà santasmiü esà paõãte sukhe vuttà bhagavatàti.
Tatiyampi kho àyasmà udàyi pa¤cakaïgaü thapati etadavoca: na kho gahapati dve vedanà vuttà bhagavatà, tisso vedanà vuttà bhagavatà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà, adukkhamasukhà vedanà. Imà tisso vedanà vuttà bhagavatàti.
Tatiyampi kho pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü [PTS Page 224] [\q 224/] udàyiü etadavoca: na kho bhante udàyi tisso vedanà vuttà bhagavatà, dve vedanà vuttà bhagavatà: sukhà vedanà, dukkhà vedanà. Yàyaü bhante adukkhamasukhà vedanà santasmiü esà paõãte sukhe vuttà bhagavatàti. Neva kho asakkhi àyasmà udàyã pa¤cakaïgaü thapatiü sa¤¤àpetuü, na pana asakkhi pa¤cakaïgo thapati àyasmantaü udàyiü sa¤¤àpetuü.
1. Pa¤caïgo [b] aññhakathà.
[BJT Page 426] [\x 426/]
Assosi kho àyasmà ànando àyasmato udàyissa pa¤cakaïgena thapatinà saddhiü imaü kathàsallàpaü. Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü bhagavà etadavoca: ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando yàvatako àyasmato udàyissa pa¤cakaïgena thapatinà saddhiü ahosi kathàsallàpo taü sabbaü bhagavato àrocesi.
Santaü yeva kho ànanda pariyàyaü pa¤cakaïgo thapati udàyissa bhikkhuno nàbbhanumodi, santa¤ca panànanda pariyàyaü udàyi bhikkhu pa¤cakaïgassa thapatino nàbbhanumodi. Dvepi mayà ànanda vedanà vuttà pariyàyena, tissopi mayà vedanà vuttà pariyàyena, pa¤capi mayà vedanà vuttà pariyàyena, chapi mayà vedanà vuttà pariyàyena, [PTS Page 225] [\q 225/] aññhàrasàpi mayà vedanà vuttà pariyàyena, chattiüsàpi mayà vedanà vuttà pariyàyena, aññhasatampi mayà vedanà vuttà pariyàyena.
Evaü pariyàyadesito-1. Kho ànanda mayà dhammo. Evaü pariyàya desite kho ànanda mayà dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhàsitaü sulapitaü na samanuma¤¤issanti na samanujànissanti na samanumodissanti; nesaü-2. Etaü pàñikaïakhaü bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü mukhasatatãhi vitudantà viharissantãti.
Evaü pariyàyadesito kho ànanda mayà dhammo, evaü pariyàya desite kho ànanda mayà dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhàsitaü sulapitaü samanuma¤¤issanti samanujànissanti, samanumodissanti, nesaü etaü pàñikaïkhaü, samaggà sammodamànà avivadamànà khãrodakã bhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhã sampassantà viharissantãti.
Pa¤cime ànanda kàmaguõà. Katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ime kho ànanda pa¤ca kàmaguõà. Yaü kho ànanda ime pa¤ca kàmaguõe pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, idaü vuccati kàmasukhaü, ye kho ànanda evaü vadeyyuü: etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentãti, idaü nesàhaü nànujànàmi. Taü kissa hetu; atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantataraü ceva paõãtatara¤ca.
1. Pariyàyena - sã 1, 2. 2. Tesaü - sã 1, 2.
[BJT Page 428] [\x 428/]
Katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, idaü kho ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
[PTS Page 226] [\q 226/] ye kho ànanda evaü vadeyyuü: "etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedenti" ti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Idaü kho ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
Ye kho ànanda evaü vadeyyuü: etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentãti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca. Katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti, yantaü ariyà àcikkhanti, upekkhako satimà sukhavihàrãti, taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Idaü kho ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
Ye kho ànanda evaü vadeyyuü: etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentãti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca. Katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthagamà adukkhamasukhaü upekkhàsati pàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati, idaü kho ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
Ye kho ànanda evaü vadeyyuü: etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentãti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca. Katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu sabbaso råpa sa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàsoti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati, idaü kho ànanda, etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
[BJT Page 430] [\x 430/]
Ye kho ànanda evaü vadeyyuü: etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentãti, idaü nesàhaü [PTS Page 227] [\q 227/] nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca. Katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati idaü kho ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
Ye kho ànanda evaü vadeyyuü: etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentãti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca. Katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤citi àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati, idaü kho ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
Ye kho ànanda evaü vadeyyuü: "etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentã" ti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu sabbaso àki¤càyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati, idaü kho ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
Ye ca kho ànanda evaü vadeyyuü: "etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentã" ti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca: idhànanda bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati, idaü kho [PTS Page 220] [\q 220/] ànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
òhànaü kho panetaü ànanda vijjati yaü a¤¤atitthiyà paribbàjakà evaü vadeyyuü: "sa¤¤àvedayitanirodhaü samaõo gotamo àha, ta¤ca sukhasmiü pa¤¤àpeti, tayidaü kiüsu tayidaü kathaüså " ti? Evaüvàdino ànanda a¤¤atitthiyà paribbàjakà evamassu vacanãyà: na kho àvuso bhagavà sukhaü yeva vedanaü sandhàya sukhasmiü pa¤¤àpeti, yattha yatthàvuso sukhaü upalabbhati, yaü hi yaü hi sukhaü taü taü tathàgato sukhasmiü pa¤¤àpetã" ti.
[BJT Page 432] [\x 432/]
2. 2. 10
Bhikkhusuttaü
268. Dvepi mayà-1. Bhikkhave vedanà vuttà pariyàyena, tissopi mayà vedanà vuttà pariyàyena, pa¤capi mayà vedanà vuttà pariyàyena, chapi-2. Mayà vedanà vuttà pariyàyena, aññhàrasapi-3. Mayà vedanà vuttà pariyàyena, chattiüsàpi mayà vedanà vuttà pariyàyena, aññhasatampi mayà vedanà vuttà pariyàyena.
Evaü pariyàyadesito bhikkhave mayà dhammo. Evaü pariyàya desite kho pana bhikkhave mayà dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhàsitaü sulapitaü na samanuma¤¤issanti, na samanujànissanti, na samanumodissanti nesaü etaü [PTS Page 229] [\q 229/] pàñikaïkhaü: 'bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤ama¤¤aü-4. Mukhasattihi vitudantà viharissanti' ti.
Evaü pariyàyadesito bhikkhave mayà dhammo. Evaü pariyàya desite kho pana bhikkhave mayà dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhàsitaü sulapitaü samanuma¤¤issanti, samanujànissanti, samanumodissanti nesaü etaü pañikaïkhaü: samaggà sammodamànà khãrodakãbhåtà a¤¤ama¤¤aü piyacakkhåhã sampassamànà viharissantã' ti.
Pa¤cime bhikkhave kàmaguõà. Katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà; ime kho bhikkhave pa¤ca kàmaguõà.
Yaü kho bhikkhave ime pa¤ca kàmaguõe pañicca uppajjati sukhaü somanassaü, idaü vuccati kàmasukhaü, ye kho bhikkhave evaü vadeyyuü: etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentãti, idaü nesàhaü nànujànàmi. Taü kissa hetu; atthi bhikkhave etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantatara¤ca paõãtatara¤ca:
1. Dve mayà - sã 1, 2.
2. Chàpi - sã 1, syà,
3. Aññhàrasàpi - sã 1, syà.
4. A¤¤ama¤¤assa - sã 1, syà.
[BJT Page 434] [\x 434/]
Yo kho ànanda evaü vadeyyuü: "etaü paramaü santaü sukhaü somanassaü pañisaüvedentã" ti, idaü nesàhaü nànujànàmi, taü kissa hetu: atthi bhikkhave etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca katama¤cànanda etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca: idha bhikkhu sabbaso àki¤càyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati, idaü kho bhikkhave etamhà sukhà a¤¤aü sukhaü abhikkantara¤ca paõãtatara¤ca.
òhànaü kho panetaü bhikkhave vijjati yaü a¤¤atitthiyà paribbàjakà evaü vadeyyuü: "sa¤¤avedayitanirodhaü samaõo gotamo àha, ta¤ca sukhasmiü pa¤¤àpeti. Tayidaü kiüsu, tayidaü kathaüså" ti? Evaü vàdino bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbàjakà evamassu vacanãyà: "na kho àvuso bhagavà sukhaü yeva vedanaü sandhàya sukhasmiü pa¤¤àpeti, yattha yatthàvuso sukhaü upalabbhati yaü hi yaü hi sukhaü taü taü tathàgato sukhasmiü pa¤¤àpetã" ti.
Rahogatavaggo dutiyo
Tatruddànaü:
Rahogataü dve ca àkàsà agàraü dve ca santakà
Aññhakena ca dve vuttà pa¤cakaïgotha bhikkhunà.