3326. Uóóhayhate 1- janapado raññha¤càpi vinassati,
Ehi nalinike 2- gaccha taü me bràhmaõamànaya.

3327. Nàhaü dukkhakkhamà ràja nàhaü addhànakovidà,
Kathaü ahaü gamissàmi vanaü ku¤ajarasevitaü.

3328. Phãtaü janadaü gantvà hatthinà ca rathena ca,
Dàrusaïghàñayànena evaü gaccha nalinike 2-

[PTS Page 195] [\q 195/]
3329. Katthi assà rathà patti 3- gacchevàdàya khantiye,
Taveva vaõõaråpena vasaü taü ànayissasi.

3330. Kadalidhajapa¤¤àõo àbhujiparivàrito,
Eso padissati rammo isisiïgassa assamo.

3331. Eso aggissa saïkhàto eso dhumo padissati,
Ma¤¤e no agagiü hàpeti isisiïgo mahiddhiko.

3332. Ta¤ca disvàna àyantiü àmuttamaõikuõóalaü, 4-
Isisiïgo pàvisi bhito assamaü paõõachàdanaü.

3333. Assamassa ca sà dvàre bheõóukenassa kãëati,
Vidaüsayanti aïgàni guyhaü pakàsitàni ca.

3334. Ta¤e disvàna kãëantiü 5- paõõasàlagato jañã,
Assamà nikkhamitvàna idaü vacanamabravi.

3335. Ambho ko nàma so rukkho yassa tevaügataü phalaü,
Durepi khittaü pacceti na taü ohàya gacchati.

3336. Assamassa mamaü 6- buhme samipe gandhamàdane,
Pabbateta tàdisà rukkhà yasasa tevaïgataü phalaü
Durepi khittaü pacceti na maü ohàya gacchati. 7-

1. Udayahate - machasaü 2. Niëinike - machasaü 3. Hatthi assa rathe patatiü - machasaü 4. Kuõóaliü - machasaü 5. Kiëanti - machasaü 6. Mama - machasaü
7. Gacchatha - machasaü, syà

[BJT Page 220] [\x 220/]
[PTS page 197]
3337. Etu bhavaü assamimaü adetu
Pajja¤ca bhakkha¤ca pañiccha dammi,
Idamàsanaü atra bhavaü nisidatu
Ito bhavaü mulaphalàni khàdatu 1-

3338. Kinte idaü årunamantarasamiü
Supicchitaü kaõharivappakàsati,
Akkhàhi me pucachito etamatthaü
Akosenu te uttamaïgaü paviññhaü.

[PTS Page 198] [\q 198/]
3339. Ahaü vane mulaphalesanaü caraü
âsàdayiü 2- acchaü sughoraråpaü,
So maü patitvà sahasajjhapanto 3-
Panujja maü abbahi 4- uttamaïgaü.

3340. Svàyaü vaõo khajjati kaõóuvàyati
Sabba¤ca kàlaü na labhàmi sàtaü,
Paho bhavaü kaõóumimaü vinetuü
Kurutaü bhavaü yàcito bràhmaõattha.

3341. Gambhiraråpo te vaõo salohito
Apåtiko pakkagandho mahà ca,
Karomi te ki¤ci kasàyayogaü
Yathà bhavaü paramasukhã bhaveyya.

3342. Na mantayogà na kasàvayogà
Na osadhà brahmacàri kamanti,
Yaü te mudu tena vinehi kaõóu
Yathà ahaü paramasukhã bhaveyyaü.

[PTS Page 199] [\q 199/]
3343. Ito nu bhoto katamena assamo
Kacci bhavaü abhiramasi ara¤¤e,
Kaccinu te mulaphalaü pahutaü 5-
Kacci bhavantaü na vihiüsanti vàëà.
3344. Ito ujuü utataràyaü disàyaü
Khemà nadi himavantà pahàti, 6-
Tassà tãre assamo mayha rammo
Aho bhavaü assamaü mayha passe.

1. Bhu¤jatuü - vi machasaü 2. Asàdayi - machasaü 3. Sahasà - machasaü
4. Abbhuhi - machasaü 5. Bahutaü - machasaü 6. Khemànadi himavatàpahavi - machasaü

[BJT Page 222] [\x 222/]
3345. Ambà ca sàlà tilakà ca jambuyo
Uddàlakà pàñaliyo ca phullà,
Samantato kimpurisàbhigitaü
Aho bhavaü assamaü mayaha 1- passe.

[PTS Page 200] [\q 200/]
3346. Tàlà ca mulà ca phalà ca mettha
Vaõõena gandhena upetaråpà,
Taü bhåmibhàgehi upetaråpaü
Aho bhavaü assamaü mayha passe.

3347. Phalà ca mulà ca pahuta 2- mettha
Vaõõena gandhena rasenupetà,
âyanti ca luddakà naü padesaü
Mà me tato mulaphalaü abhàsuü. 3-

3348. Pità mamaü pulaphalesanaü gato
Idàni àgacchati sàyakàle, 4-
Ubhova gacchàmase asasamaü taü
Yàva pità mulaphalate etu.

[PTS Page 201] [\q 201/]
3349. A¤¤e bahu isayo sàdhuråpà
Ràjisayo anumagge vasanti,
Teyeva pucchesi mamassamaü taü
Te taü nayissanti mamaü sakàse.

3350. Na te kaññhàni bhintàni na te udakamàbhataü,
Aggipi te na bhàsito 5- kinnu mandova jhàyasi.

3351. Hinnàni kaññhàni huto ca aggi
Tapanipi 6- te samità brahmacàri,
Piñha¤ca mayhaü udaka¤ca hoti
Ramasi tvaü brahmabhåto puratthà.

3352. Abhintakaññhosi anàbhatodako
Abhàsitaggisi asiddhabhojano,
Na me tuvaü àlapasi mamajja
Naññhannu kiü cetasika¤ca dukkhaü.

1. Mayhaü - vi machasaü 2. Bahutà - machasaü 3. Ahesuü - machasaü
4. Sayànukàhe - machasaü 5. Kahàpito - machasaü 6. Tapanipito - machasaü

[BJT Page 224] [\x 224/]
[PTS Page 202] [\q 202/]
3353. Idhàgamà jañilo brahmacàri
Sudassaneyyo sutanu vineti,
Nevàtidigo napanàtirasso
Sukaõhakaõhacchadanehi bhoto.

3354. Amassujàno apuràõavaõõi
âdhàraråpa¤ca panassa kaõñhe,
Dvepassa 1- gaõóà ure sujàtà
Suvaõõapiõóupanibhà 2- pabhassarà.

3355. Mukha¤ca tassa bhusa 3- dasasaneyyaü
Kaõõesu lambanti ca ku¤citaggà,
Te jotare carato màõavassa
Sutta¤ca yaü saüyamanaü jañànaü.

3356. A¤¤à ca tassa sa¤¤amani catasso
Nãlà pità lohitikà ca setà,
Tà saüsare carato màõavassa
Cirãñisaïghàriva pàvusambhi. 4-

[PTS Page 203] [\q 203/]
3357. Na mekhalaü 5- mu¤ajamayaü dhareti
Na santace 6- no pana babbajassa, 7-
Tà jotare jaghanantare 8- visanatà
Saterità vijjurivantalikkhe.

3358. Akhilakàni ca avaõñakàni
Heññhà nàbhyà 9- kañisamohitàni,
Aghaññità niccakiliü karonti
Haü tàta kiü rukkhaphalàni tàti.

3359. Jañà ca tassa bhusadassaneyyà
Parosataü vellitaggà sugandhà,
Dvedhàsiro sàdhuvibhattaråpo
Aho nukho mayha tathà jañàssu.

3360. Yadà ca so pakirati tà jañàyo
Vaõõena gandhena upetaråpà,
Niluppalaü vàtasameritaüva tatheva saüvàti vanasasamo ayaü.

1. Veyamàgandhà - machasaü veyamàgaõóà - syà 5. Na mikhalaü - machasaü
2. Suvaõõatiõóuka nibhà - machasaü 6. Nasantare no - machasaü
3. Bhåsaü - machasaü 7. Pabbajasasa - si
4. Tàviüsare - machasaü 8. Jaïghanantare - machasaü 9. Nabhyà - machasaü

[BJT Page 226] [\x 226/]
3361. Païko ca tassa bhusadassaneyyo
Netàdiso yàdiso mayhakàyo,
So vàyati erito màëutena
Vanaü yathà aggagimbhe suphullaü.

3362. Nihanti so rukkhaphalaü pañhabyà
Sucittaråpaü ruciraü dassaneyyaü,
Khitta¤ca tassa punareti hatthaü
Haü tàta kiü rukkhaphalaü nu kho taü.

3363. Dantà ca tassa bhusadassaneyyà
Suddhà samà saïkhavaråpapantà,
Mano pasàdenti vivariyamànà
Naha nåna so sàkamakhàdi tehi.

[PTS Page 204] [\q 204/]
3364. Akakkasaü agaëitaü 1- muhuü muduü
Ujuü anuddhataü avapalamassa bhàsitaü,
Rudaü manu¤¤aü karavitasussaraü
Hadayaïgamaü ra¤ajayateva me mano

3365. Bindussaro nàtivissaññhavàkyo
Na nåna sajjhàyamatippayutto,
Icchàmi kho 2- taü punareva 3- daññhuü
Mittaü hi me màõavàhu puratthà.

3366. Susandhi sabbattha vimaññhimaü vaõaü
Puthu sujàtaü kharapattasannibhaü,
Teneva maü uttariyàna màõavo
Vivariya åruü jaghatena piëayi.

3367. Tapanti àbhanti virocare ca
Sateratà vijjurivantalikkhe,
Bàhà mudu a¤ajanalomasàdisà
Vicitravaññaïgulikàssa sobhare.

3368. Akakkasaïgo na ca dighalomo
Nakhassa dãghà api lohitaggà,
Muduhi bàhihi paëissajanto
Kalyàõaråpo ramayaü upaññhahi.

1. Aggalitaü - machasaü 2. Bho - machasaü 3. Putadeva - machasaü

[BJT Page 228] [\x 228/]
3369. Dumassa tulupanibhà pabhassarà
Suvaõõakambutalavaññasucchavi,
Hatthà mudu tehi maü samphusitvà
Ito gato te maü dahanti tàta.

3370. Naha nåna so khàrividhaü ahàsi
Na nåna kaññhàhi sayaü abha¤aji,
Na nåna so hanti dume kuñhàriyà
Na pissa hatthesu khilàni atthi.

[PTS Page 205] [\q 205/]
3371. Accho ca kho tassa vaõaü akhàsi
So maü bravi sukhitaü maü karohi,
Tàhaü kariü tena mamàsi sobyaü
So maü bravi sukhitosamiti brahema.

3372. Aya¤ca te màluvapaõõasatthatà
Vikiõõaråpàva mayà ca tena ca,
Kilanantaråpà udake ramitvà
Punappunaü paõõakuñiü vajàma.

3373. Na majja mantà pañibhanti tàta
Na aggihuttaü napi ya¤¤atantraü,
Na càpi te mulaphalàni bhu¤eja
Yàva na passàmi taü brahmacàriü.

3374. Addhà pajànàsi tuvampi tàta
Yassaü disàyaü vasate brahmacàri,
Taü maü disà pàpaya tàta khippaü
Mà te ahaü amariü assamambhi.

3375. Vicitrapupphaü hi vanaü sutaü mayà
Dijàbhighuññhaü dijasaïghasevitaü,
Taü maü vanaü pàpaya tàta khippaü
Purà te pàõaü vijahàmi assame.

[PTS Page 207] [\q 207/]
3376. Imasmàhaü jotirase vanambhi
Gandhabbadevaccharasaïghasevite,
Isinamàvàse sanantanamabhi
Netàdisaü aratiü pàpuõetha.

[BJT Page 230] [\x 230/]
3377. Bhavanti mittàni atho na honti
¥àtisu mittesu karonti pemaü,
Aya¤ca jammo kissa và niviññho
Yo neva jànàtikutombhi àgato.

3378. Saüvàsena hi mittàni sandhiyanti punappunaü,
Seca va mitto aghaïgattu asaüvàsena jirati.

3379. Sace tuvaü dakkhasi buhmacàriü
Sace tuvaü sallapi 1- brahmacàrinà,
Sampannasasasaü va mahodakena
Tapoguõaü khippamimaü pahassasi. 2-

3380. Punapi ce dakkhasi brahmacàriü
Punapi ce sallape brahmacàrinà,
Sampannasassaü va mahodakena
Usmàgataü khippamimaü pabhassasi. 3-

3381. Bhåtàni hetàni caranti tàta
Viråparåpena manussaloke,
Nana tàti sevetha nàro sapa¤¤o
âsajja naü nassati brahmacàriti,
Nalinikàjàtakaü.

2. Ummàdanatãjàtakaü [PTS Page 213] [\q 213/]
3382. Nivesanaü kassa nudaü sutanda
Pàkàrena paõóumayena guttaü, kà disasti agagisikhàva dure
Vehàsayaü 4- pabbataggeva acci.

3383. Dhãtànayaü kassa sunandaü hoti
Suõisànayaü kassa athopi bhariyà,
Akkhàhi me khipapamidheva puññho
Avàvañà yadi và atthi bhattà

[PTS Page 214] [\q 214/]
3384. Ahaü hi jànàmi janinda etaü
Matyà ca petyà ca athopi assà,
Taveva so puriso bhumipàla
Rattindivaü appamato tavatthe.

1. Pallape - vi machasaü 2. Pahissasi - machasaü 3. Pahissati - machasaü
4. Vehàyasaü - machasaü syà.

[BJT Page 232] [\x 232/]
3385. Iddho ca phito ca suvaóóhi 1- to ca
Amacco ca te a¤¤ataro janinda,
Tassosà 2- bhariyà abhipàrakassa
Ummàdanti 3- nàmadheyyena ràja.

3386. Ambho ambho nàmamidaü imissà
Matyà ca petyà ca kataü susàdhu,
Tathà hi 4- mayhaü avalokayanti
Ummattakaü ummadanti akàsi.

[PTS Page 215] [\q 215/]
3387. Sà puõõamàse vigamandalocanà
Upàvisi puõóarikattacaïgã,
Dve puõõamàyo tadahu ama¤¤aü
Disvàna pàràvatarattavàsiniü.

3388. Aëàrapambhehi subhehi vagguhi
Palobhayanti maü yadà udikkhati,
Vijambhamànà harateva me mano
Jàtà vane nimpurisiva pabbate.

3389. Tadà hi buhati sàmà àmuttamaõikuõóalà,
Ekaccavasanà nàri migi bhantàvudikkhati.

3390. Kadàssu maü tambanakhà sulomà
Bàhà mudu candanasàralittà,
Vaññaïguli santatadhirakuttiyà
Nàri upa¤¤isasti sisato subhà.

3391. Kadàssu maü ka¤canajàluracchadà
Dhità tiriñissa vilàkamajjhà,
Muhuhi bàhàhi paëissajisasti
Brahàvane jàtadumaüva màluvà.

3392. Kadàssu làkhàrasarattasucchavi
Khindutthani puõóarikattacaïgi,
Mukhaü mukhena upanàmayissati
Soõóo soõóassa suràya thàlaü.

1. Suvaddhã- machasaü 2. Tasseva - machasaü, syà 3. Ummàdayantitahi - machasaü
Ummàdanatãti syà 4. Tadàhi - machasaü

[BJT Page 234] [\x 234/]
3393. Yadàddaü taü tiññhantiü sabbagattaü manoramaü,
Tato sakassa cittassa nàvabodhàmi ka¤cinaü.

3394. Ummàdantimahaü diññho àmuttamaõikuõóalaü,
Na supàmi divàrattiü sahassaüva paràjito.

[PTS Page 216] [\q 216/]
3395. Sakko ca me vararaü dajjà so ca labbhetha me varo,
Ekarattaü dirattaü và bhaveyyaü abhipàrako
Ummàdantyà ramitvàna siviràjà tato siyaü.

[PTS Page 218] [\q 218/]
3396. Bhåtàni me bhåtapati namassato
âgamma yakkho idamevamabravi, 1-
Ra¤¤o mano ummadantyà niviññho
Dadàmi te taü paricàrayassu.

3397. Pu¤¤à vidhaüse 2- amaro na camahi
Jano ca me pàpamidanti ja¤¤à,
Bhuso ca tyassa manaso vighàto
Datvà piyaü ummadantiü adiññhà.

3398. Janinda nतatu tayà mayà và
Sabbàpi kammassa katassa ja¤¤à,
Yante mayà ummadanti padintà
Bhusehi ràjà vanathaü sajàhi.

[PTS Page 219] [\q 219/]
3399. Yo pàpakaü kammakaraü manusso
So ma¤¤ati màyidaü ma¤¤iüsu a¤¤e,
Passanti bhåtàni karontametaü
Yuttà va ye honti narà pañhabyà.

3400. A¤¤o nu te koci naro pañhabyà
Saddaheyya 3- lokasmiü na me piyàti,
Bhuso ca tyassa manaso vighàto
Datvà piyaü ummadantiü adiññhà.

3401. Addhà piyà mayha janinda esà
Na sà mama appiyà bhåmipàla,
Gaccheva tvaü ummadantiü bhadante
Sãhova selassa guhaü upehi.

1. Idametadabravi - vi machasaü, syà 2. Pu¤¤a vadhaüse - machasaü pu¤¤à ca dhaüse - syà 3. Saddheyya - vi machasaü.

[BJT Page 236] [\x 236/]

3402. Na piëità attadukkhena dhãrà
Sukhapphalaü kammaü paricchajanti,
Sammohitàvàpi sukhena mattà
Na pàpakamma¤ca samàcaranti.

3403. Tuva¤hi màtà ca pità ca mayhaü
Bhattà pati posako devatà ca,
Dàso ahaü tuyha saputtadàro
Yathà sukhaü sibba karohi kàmaü.

3404. Yo issarombhãti kàroti pàpaü.
Katvà ca so nuttapate 1- paresaü,
Na tena so jãvati dãghamàyuü
Devàpi pàpena samekkhare naü.

3405. A¤¤atakaü sàmikehi padintaü
Dhamme ñhità ye pañicchanti dànaü,
Pañicchakà dàyakà càpi tattha
Sukhappaphala¤¤eva karonati kammaü.

[PTS Page 220] [\q 220/]
3406. A¤¤o nu te koci naro pañhabyà
Saddaheyya 2- lokasmiü na me piyàti,
Bhuso ca tyassa manaso vighàto
Datvà piyaü ummadantiü adiññhà 3-

3407. Addhà piyà mayha janinda esà
Na sà mama 4- appiyà bhåmipàla,
Yante mayà ummadanti padinnà
Bhusehi ràjà vanathaü sajàhi.

3408. Yo attadukkhena parasasa dukkhaü
Sukhena và attasukhaü dahàti,
Yathevidaü mayha tathà paresaü
Yo evaü jànàti savedi dhammaü.

3409. A¤¤o nu te koci nàro pañhabyà
Saddaheyya lokasmiü na me piyàti,
Bhuso ca tyassa manaso vighàto
Datvà piyaü ummadantiü adiññhà.

1. Nuttasate - machasaü 2. Saddheyya - vi machasaü 3. Diññhà - machasaü
4. Mamaü - vi machasaü.

[BJT Page 238] [\x 238/]
4310. Janinda jànàsi piyà mamesà
Na sà mamaü appiyà bhåmipàla,
Piyena te dammi piyaü janinda
Piyadàyino deva piyaü labhanti.

3411. So nunàhaü vadhissàmi attànaü kàmahetukaü,
Tahi dhammaü adhammena ahaü vidhitumusasahe.

3412. Sace tuvaü mayha satiü janinda
Na kàmayàsi raviraseññha,
Cajàmi naü sabbajanassa sibba
Mayà pamutataü tato avhayesi naü.

3413. Adusiyaü ce abhipàraka tvaü
Cajàsi katte ahitàya tyassa, vahà 1- ca te upavàdopi assa
Na càpi tyassa nagarambhã pakkho.

3414. Ahaü sabhissaü upavàdametaü
Nindaü pasaüsaü garaha¤ca sabbaü,
Mametamàgacchatu bhåmipàla
Yathà sukhaü sibba 2- karohi kàmaü.

[PTS Page 221] [\q 221/]
3415. Yo neva nindaü na punappasaüsaü 3-
âdiyati garahaü nopi pujaü,
Siri ca lakkhã ca apeti tamhà
âpo suvuññhiva yathà thalambhà.

3416. Yaü ki¤ci dukkhaü ca sukha¤ca etto
Dhammàtisàra¤ca manovighàtaü,
Urasà ahaü pañicchissàmi sabbaü
Pañhavi yathà thàvarànaü tasànaü.

3417. Dhammàtisàra¤ca manovighàtaü
Dukkhaü ca nicchàmi ahaü paresaü,
Ekopimaü tàrayissàmi ahaü bhàraü
Dhamme ñhito ka¤¤aci ahàpayanto.

1. Sabbà - vi 2. Sivi - machasaü 3. Na panappasaüsaü - machasaü

[BJT Page 240] [\x 240/]
3418. Saggåpagaü pu¤¤akamamaü janinda
Mà me tuvaü antaràyaü akàsi,
Dadàmi te ummadantiü pasatto
Ràjàva ya¤¤aü 1- dhanaü bràhmaõànaü.
3419. Addhà tuvaü katena hitosi mayhaü
Sakhà mama ummadanti tuva¤ca,
Nindeyyu devà pitaro ca sabbe
Pàpa¤ca passaü abhisamparàyaü.

3420. Nahetaü dhammaü siviràja vajjuü
Sanegamà jànapadà ca sabbe,
Yante mayà ummadanti padintà
Bhusehi ràjà canathaü sajàhi.
3421. Addhà tuvaü katena hitosi mayhaü
Sakhà mama ummadanti tuva¤ca,
Sata¤ca dhammàni sukittitàni
Samuddavelàva duraccayàni.

[PTS Page 222] [\q 222/]
3422. âhuneyyo mesi hitànukampi
Dhàtà vidhàtà casi kàmapàlo,
Tayi hutà deva mahapphalà hi
Kàmena me ummadantiü pañiccha.

3423. Addhà hi sabbaü abhipàraka tvaü dhammaü acàri mama katatupatta,
A¤¤o nu te ko idha sotthikattà
Dipado naro aruõe jivaloke.

3424. Tuvaü nu seññho tvamanuttarosi
Tvaü dhammagutto dhammavidu sumedho,
So dhammagutto cirameva jiva
Dhamma¤ca me desaya dhammapàla.

3425. Tadiïgha abhipàraka suõohi vacanaü mama,
Dhammante desayissàmi sataü àsevitaü ahaü.

1. Ya¤¤e - ma. Cha. Saü.

[BJT Page 242] [\x 242/]
3426. Sàdhu dhammaruci ràjà sàdhu pa¤¤àõavà naro,
Sàdhu mittànamaddubbho pàpassàkaraõaü sukhaü.

3427. Akkodhanassa vijite ñhitadhammassa ràjino,
Sukhaü manussà àsetha sitacchàyàya saïghare.

3428. Na càhametaü abhirocayàmi
Kammaü asamekkha kataü asàdhu,
Yevàpi ¤atvàna sayaü karonti
Upamà imà myaha tuvaü suõohi.

3429. Gava¤ce taramànànaü jimbhaü gacchati puïgavo,
Sabbà tà jimbhaü gacchanti neteta jimbhaü gate sati.

3430. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato,
So ce adhammaü carati pageva itarà pajà
Sabbaü raññhaü dukhaü seti ràjà ce hoti adhammiko.
3431. Gava¤ce taramànànaü ujuü gacchati puïgavo,
Sabbà tà ujuü gacchanti neteta ujugate sati.

3432. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato,
So cepi dhammaü carati pageva itarà pajà
Sabbaü raññhaü sukhaü seti ràjà ce hoti dhammiko.
[PTS Page 223] [\q 223/]
3433. Na càpahaü adhammena amarattamahipatthaye,
Imaü và pañhaviü sabbaü vijetuü ahipàraka.

3434. Yaü hi ki¤ci manussesu ratanaü idha vijjati,
Gàvo dàso hira¤¤a¤ca vatthisaü haricandanaü.

3435. Assitthiyo ca ratanaü maõika¤ca
Ya¤càpi me candasuriyàbhipàlayanti,
Na tassa hetu visamaü careyya
Majjhe sivinaü usabhosmi jàto

[BJT Page 244] [\x 244/]
3436. Netà pità uggato raññhapàlo
Dhammaü sivãnaü apacàyamàno,
So dhammamevànuvicintayanto
Tasmà sake cittacase na vatte.

3437. Addhà tuvaü mahàràja niccaü abyasanaü sivaü,
Karissasi ciraü rajjaü pa¤¤à hi tava tàdisi.

3438. Etaü te anumodàmi yaü dhammaü nappamajjasi,
Dhammaü pamajja khattiyo ñhànà cavati issaro.

3439. Dhammaü cara mahàràja màtàpitusu khattiya,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3440. Dhammaü cara mahàràja puttadàresu khattiya,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3441. Dhammaü cara mahàràja mittàmaccesu khattiya,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3442. Dhammaü cara mahàràja vàhanesu balesu ca,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3443. Dhammaü cara mahàràja gàmesu nigamesu ca,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3444. Dhammaü cara mahàràja raññhesu janapadesu ca,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3445. Dhammaü cara mahàràja samaõabràhmaõesu ca,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

[BJT Page 246] [\x 246/]

3446. Dhammaü cara mahàràja migapakkhãsu khattiya,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3447. Dhammaü cara mahàràja dhammo ciõõo sukhàvaho,
Idha dhammaü caritvàna ràja saggaü gamissasi.

3448. Dhammaü cara mahàràja saindà sabrahmaka,
Suciõõena divaü sattà mà dhammaü ràja pamàdoti.
Ummàdanti jàtakaü.

3. Mahàbodhijàtakaü.
[PTS Page 232] [\q 232/]
3449. Kinnu daõóaü kimajinaü kiü chattaü kiü upàhanaü,
Kiü aïkusa¤ca patta¤ca saïghàñi¤càpi bràhmaõa
Taramànaråpo gaõhàsi kannu patthayase disaü.

3450. Dvàdasetàni vassàni vusitàni tavantike,
Nibhàjànàmi soõena piïgalenàbhikujjitaü.

3451. Svàyaü dittova nadati sukkadàñhaü vidaüsayaü,
Tava sutvà sabhariyassa vitasaddhassa maü pati.

[PTS Page 233] [\q 233/]
3452. Ahu esa kato doso yathà bhàsasi bràhmaõa,
Esa bhiyyo pasidàmi vasa bràhmaõa màgamà.

3453. Sabbaseto pure àsi tatopi sabalo ahu,
Sabbalohitakodàni kàlo pakkamituü mama.

[BJT Page 248] [\x 248/]
3454. Abbhantaraü pure àsi tato majjhe tato bahi,
Purà niddhamanà hoti sayameva vajàmahaü.

3455. Vitasaddhaü na seveyya udapànaüva nodakaü,
Sacepi naü anukhaõe vàrikaddamagandhikaü.

3456. Pasantameva seveyya appasannaü vivajjaye,
Pasannaü pañirupàseyya rahadaüvodakanthiko.

3457. Bhaje bhajantaü purisaü abhajantaü na bhajjaye, 1-
Asappurisadhammo so yo bhajantaü na bhajjati. 2-

3458. Yo bhajantaü na bhajati sevamànaü na sevati,
Sa ve manussapàpiññho migo sàkhassito yathà.

3459. Accàbhikkhaõasaüsagagà asamosaraõena ca,
Etena mittà jiranti akàle yàcanàya ca.

3460. Tasmà nàbhikkhaõaü gacche na ca gacche ciràciraü,
Kàlena yàvaü yàceyya evaü mittà na jiyare.

3461. Aticiraü nivàsena piyo bhavati appiyo,
âmanta kho taü gacchàma purà te homa appiyà.

[PTS Page 234] [\q 234/]
3462. Evaü ce 3- yàcamànànaü a¤jaliü nàvakhujjhasi,
Parivàrakànaü satatànaü vacanaü na kàrosi no
Evaü taü abhiyàcàma puna kayiràsi pariyàyaü.

3463. Evaü ce no viharataü antaràyo na hesasti,
Tumbhaü càpi 4- mahàràja ambhaü 5- và raññhavaóóhana
Appevanàma passema 6- ahorattànamaccaye.

1. Nabhaye nabhàjaye - vi machasaü 2. Nabhajati - machasaü nabhàjati - vi
3. Te - machasaü 4. Mayahaüvà - vi mayahaü
5. Tuyahaücàpi - vi machasaü 6. Passàma - vi.

[BJT Page 250] [\x 250/]
[PTS Page 237] [\q 237/]
3464. Udiraõà ce saïgatyà bhàvàya manuvattati,
Akàmà akaraõiyaü và karaõiyaü càpi kubbati
Akàmakaraõiyasmiü 1- kavidha pàpena lippati. 2-

3465. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako,
Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà.

3466. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà,
Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso.

[PTS Page 238] [\q 238/]
3467. Issaro sabbalokassa sace kappeti 3- jãvitaü,
Iddhibyasanabhàva¤ca kammaü kalyàõapàpakaü
Niddesakàri puriso issaro tena lippati.

3468. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako,
Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà.

3469. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà,
Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso.

3470. Sace pubbekatahetu sukhadukkhaü nigacchati,
Poràõakaü kataü pàpaü tameso mu¤cate iõaü
Poràõakaiõamokkho kvidha pàpena lippati.

[PTS Page 239] [\q 239/]
3471. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako,
Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà.

3472. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà,
Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso.
1. Akàmà karaõiyamahi - machasaü, syà 2. Limpati - machasaü, syà
3. Kuppeti - machasaü

[BJT Page 252. [\x 252/]     ]
3473. Catunnaüyevupàdàya råpaü sambhoti pàõinaü,
Yato ca råpaü sambhoti tattheva 1- anupagacchati.

3474. Idheva jãvati jivo pecca pecca vinassati,
Ucchijjati ayaü loko ye bàlà ye ca paõóità
Ucchijjamàne lokasmiü kavidha pàpena lippati.

3475. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako,
Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà.

3476. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà,
Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso.

[PTS Page 240] [\q 240/]
3477. âhu battavidhà loke bàlà paõóitamànino,
Màtaraü pitaraü ha¤¤e atho jeññhampi bhàtaraü
Haneyya puttadàre ca attho ce tàdiso siyà.

3478. Yassa rukkhassa chàyàya nisideyya sayeyya và,
Na tassa sàkhaü bha¤ejayya mittadubbho hi pàpako.

3479. Atha attho samuppanne samulamapi abbahe.
Attho me sambalenàsi suhato vànaro mayà.

3480. So ce attho ca dhammo ca kalyàõo na ca pàpako,
Bhoto ce vacanaü saccaü suhato vànaro mayà.

3481. Attano ce hi vàdassa aparàdhaü vijàniyà,
Na maü tvaü garaheyyàsi bhoto vàdo hi tàdiso.

[PTS Page 241] [\q 241/]
3482. Ahetuvàdo puriso yo ca issarakuttiko,
Pubbekati ca ucchedi yo ca khattavidho naro

1. Tatthevànupa - vi machasaü

[BJT Page 254] [\x 254/]
3483. Ete asappurisà loke bàlà paõóitamànino,
Kareyya tàdiso pàpaü atho a¤¤ampi kàraye
Asappurisasaüsaggo dukkaño kañukudrayo.

3484. Urabbharåpena khakàsu 1- pubbe
Asaïkito ajayuthaü upeti,
Hanatvà uraõiü ajiyaü 2- aja¤ca
Citràsayitvà yena kàmaü paleti.

[PTS Page 242] [\q 242/]
3485. Tathà vidheke samaõabràhmaõàse
Chadanaü katvà va¤cayanti manusse,
Anàsakà thaõóilaseyyakà ca
Rajojallaü ukkuñikappadhànaü
Pariyàyabhanta¤ca apàõakattaü 3-
Pàpàcàrà arahanto vadànà.

3486. Ete asappurisà loke bàlà paõóitamànino,
Kareyya tàdiso pàpaü atho a¤¤ampi kàraye
Asappurisasaüsaggo dukkaño kañukudrayo.

3487. Yamàhu natthi viriyanti hetu¤ca apavadanti 4- ye,
Parakàraü attakàra¤ca ye tucchaü samavaõõayuü.

3488. Ete asappurisà loke bàlà paõóitamànino,
Kareyya tàdiso pàpaü atho a¤¤ampi kàraye
Asappurisasaüsaggo dukkaño 5- kañukudrayo.

3489. Sace hi viriyaü nàsasa kammaü kalyàõapàpakaü,
Na bhare vaóóhakiü 6- ràjà napi yantàni 7- kàraye.

3490. Yasmà ca viriyaü atthi kammaü kalyàõapàpakaü,
Tasmà yantàni kàreti ràjà bharati vaóóhakiü.

3491. Yadi vassasataü devo na vasse na himaü pate,
Ucchijjeyya ayaü loko vinasseyya ayaü pajà.

1. Vakasusa - machasaü vakàsu - vi 2. Ajikaü - machasaü 3. Apàõakattà - machasaü syà 4. Ahetu¤ca pavadantiye - machasaü
5. Dukkhanto - machasaü 6. Vaóóhati - machasaü 7. Tantàni - machasaü

[BJT Page 256] [\x 256/]
3492. Yasmà ca vassati devo himaü càpi1- phusiyati,
Tasmà sassàni paccanti raññha¤ca pallate viraü.

3493. Gama¤ce taramànànaü jimbhaü gacchati puïgavo,
Sabbà tà jimbhaü gacchanti nette jimbhaü gate sati.

3494. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato,
So ce adhammaü carati pageva itarà pajà
Sabbaü raññhaü dukkhaü seti ràjà ce hoti adhammiko.

3495. Gama¤ce taramànànaü ujuü gacchati puïgavo,
Sabbà tà ujuü gacchanti nette uju2-gate sati

3496. Evameva manussesu yo hoti seññhasammato,
So ce dhammaü carati pageva itarà pajà
Sabbaü raññhaü dukkhaü seti ràjà ce hoti adhammiko.

3497. Mahàrukkhassa phalino àmaü chindati yo phalaü,
Rasa¤cassa na jànàti bija¤cassa vinassati.

[PTS Page 243] [\q 243/]
3498. Mahàrukkhupamaü raññhaü adhammena yo pasasàsati,
Rasa¤cassa na jànàti raññha¤cassa vinassati.

3499. Mahàrukkhassa phalino pakkaü chindati yo phalaü,
Ra¤cassa vijànàti bija¤cassana nassati.
3500. Mahàrukkhupamaü raññhaü dhammena yo pasàsati,
Rasa¤cassa vijàniti raññha¤cassa na nassati.

3501. Yoca ràjà janapadaü adhammena pasàsati,
Sabbosadhihi so ràjà viruddhaü hoti khattiyo.

1. Bhima¤cànuphusayati - machasaü, himaücànu phuseyyati - vi 2. Ujuü - machasaü

[BJT Page 258] [\x 258/]
3502. Tatheva negame hiüsaü ye yuttà kayavikkaye,
Ojadànabalikàre1- sa kosena virujjhati.

3503. Pabhàravarakhetta¤¤u saïgàme katanissame,
Ussite hiüsayaü ràjà sabalena virujjhati.

3404. Tatheva isayo hiüsaü saüyame brahmacàrino2,
Adhammacàri khattiyo so saggena virujjhati.

3505. Yo ca ràjà adhammaññho bhariyaü hatta adåsakaü,
Luddaü pasavate pàpaü3- puttehi ca virujjhati.

3506. Dhamma¤care jànapade negamesu balesu ca,
Isayo ca na hiüseyyaü puttadàre sama¤care.
3507. Sa tàdiso bhumipati raññhapàlo akodhano,
Sàmante sampakampeti indeva asuràdhipoti.
3. Mahàbodhijàtakaü

1. Ojadànebalikàre - vi
2. Brahmacàriye - vi machasaü
3. òhànaü - machasaü syà