Suttapiñake khuddakanikàye
Apadànapàëi.
Pañhamo bhago
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
Ummàpupphiyavaggo
321. Ummàpupphiyattheràpadànaü.
2825. Samàhitaü samàpannaü
siddhatthamaparàjitaü,
Samàdhinà upaviññhaü
addasàhaü naruttamaü.
2826. Ummàpupphaü gahetvàna
buddhassa abhiropayiü,
Sabbe pupphà ekasãsà uddhavaõñà1-
adhomukhà.
2827. Sucittà viya tiññhanne
àkàse pupphasanthare2,
Tena cittappasàdena tusitaü upapajjahaü.
2828. Catunavute ito3- kappe yaü pupphamabhipåjayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhapåjàyidaü phalaü.
2829. Pa¤capa¤¤àsiko
kappe eko àsiü mahipati,
Samantacchadano nàma cakkavatti mahabbalà.
2830. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
ummàpupphiyo thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Ummàpupphiyattherassa apadànaü
pañhamaü. -
[PTS Page 259] [\q 259/]
322. Pulitapujakattheràpadànaü.
2831. Kakudhaü vipasantaüva nisabhàjàniyaü
yathà,
Osadhiüva virocantaü obhàsantaü
nàràsabhaü.
2832. A¤jaliü paggahetvàna
avandiü santhuno ahaü,
Satthàraü parivaõõesiü
sakakammena tosito4-
2833. Susuddhaü pulitaü gayha gatamagge
samokiriü,
Ucchaïgena gahetvàna vipassissa
mahesino.
2834. Tato upaóóhapulinaü
vippasannena cetasà,
Divàvihàre osi¤ciü
dipadindassa tàdino.
2835. Catunavute ito kappe pulinaü yamasi¤cahaü,
Duggatiü nàbhijànàmi
pulinassa idaü phalaü.
2836. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
pulinapujako thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Pulinapujakattherassa apadànaü
dutiyaü. -
*Umàpupphiyattheràpadànaü, machasaü 1. Udadhaüvaõñà, machasaü 2. Pupphasantharà, machasaü 3. Catunnavutito, machasaü 4. Tosayiü, machasaü
[BJT Page 462] [\x 462/]
323. Hàsajanakattheràpadànaü.
2837. Dumagge paüsukålakaü1-
laggaü satthuno,
A¤ajalimpaggahetvàna bhiyyo uccaritaü
mayà.
2838. Durato patidissàna2- haso me udapajjatha3,
A¤ajalimpaggahetvàna bhiyyo cittaü
padàdayiü.
2839. Ekanavute ito kappe yaü sa¤¤amalabhiü
tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhasa¤¤àyidaü phalaü.
2840. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
hàsajanako thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Hàsajanakattherassa apadànaü
tatiyaü. -
[PTS Page 260] [\q 260/]
324. Ya¤¤asàmikattheràpadànaü.
2841. Jàtiyà satatvassohaü
ahosiü mantapàragu,
Kulavaüsaü4- adhàresiü
ya¤¤o usasàhito mayà.
2842. Cullàsitisahassàni pasu
ha¤¤anti me tadà,
Sàrathambhupanitàni5- ya¤¤atthàya
upaññhità.
2843. Ukkàmukhapahaññhova
khadiraïgàrasannibho,
Udayantova suriyo puõõamàseva
candimà.
2844. Siddhattho sabbasiddhattho tilokambhito
hito,
Upagantvàna sambuddho idaü vacanamabravi
2845. "Ahiüsà sabbapàõànaü
kumàra mama ruccati,
Theyyà ca aticàrà ca majjapànà
ca àrati.
2846. Rati ca samacariyàya bàhusaccaü
kata¤¤utà,
Diññhe dhamme parattha ca ete
dhammà pasaüsiyà.
2847. Ete dhamme bhàvayitvà sabbasattahite
rato,
Buddhe citataü pasàdetvà
bhàvehi maggamuttamaü"
2848. Idaü vatvàna sabba¤¤u
lokajeññho naràsabho,
Mamevamanusàsitvà vehàsamuggato
gato
2849. Pubbe cittaü visedhetvà pacchà
cittaü pasàdayiü,
Tena cittappasàdena tusitaü upapajjahaü.
1. Paüsukulikaü, syà 2. Pana disvàna, machasaü 3. Upapajjatha, simu 4. Kulavattaü, machasaü 5. Sàrasamiü, hi upatitàni, machasaü
[BJT Page 464] [\x 464/]
2850. Catunavute ito kappe yadà cittaü
pasàdayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhasa¤¤àyidaü phalaü.
2851. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
ya¤¤asàmiko thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Ya¤¤asàmikattherassa
apadànaü catutthaü. -
[PTS Page 261] [\q 261/]
325. Nimittasa¤¤akattheràpadànaü.
2852. Vandahàgànaditire vasàmi
assame ahaü,
Suvaõõamiga maddakkhiü carantaü
vipite ahaü.
2853. Mige citteü pasàdetvà
lokajeññamanussariü,
Tena cittappasàdena a¤¤e
buddhe anussariü.
2854. Abbhatità ca ye buddhà vattamànà
anàgatà,
Evameva virocanti migaràjàva
te tayo.
2855. Catunavute ito kappe yaü sa¤¤amalabhiü
tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhasa¤¤àyidaü phalaü.
2856. Sattavise ito kappe eko àsiü
mahipati,
Ara¤¤asatto nàmena cakkavatti
mahabbalà.
2857. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
nimittasa¤¤ako thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Nimittasa¤¤akattherassa apadànaü
pa¤camaü. -
326. Annasaüsàvakattheràpadànaü.
2858. Suvaõõavaõõaü
sambuddhaü gacchantaü antaràpaõe,
Ka¤canagaghiyasaïkàsaü
khattiüsavaralakkhaõaü.
2859. Siddhatthaü sabbasiddhatthaü
anejamaparàjitaü,
Sambuddhaü atinàmetvà bhojayiü
taü mahàmuni.
2860. Muni kàruõiko loke obhàsayi
mamaü tadà,
Buddhe cittaü pasàdetvà
kappaü saggamhi modahaü.
[BJT Page 466] [\x 466/]
2861. Catunavute ito kappe yaü dànamadadiü
tadà,
Duggatiü nàbhijànàmi
bhikkhàdànassidaü phalaü.
2862. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
ananasaüsàvako thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Annasaüsàvayakattherassa apadànaü
chaññhaü. -
[PTS Page 262] [\q 262/]
327. Nigguõóipupphiyattheràpadànaü.
2863. Yadà devo devakàyà
cavati àyusaïkhayà,
Tayo saddà niccharanti devànaü
anumodataü.
2864. "Ito bho sugatiü gaccha manussànaü
sahavyataü,
Manussabhuto saddhamme labha saddhamanuttaraü.
2865. Sà te saddhà niviññhassa
mulajàtà patiññhità,
Yàvajãvaü asaühirà
saddhamme suppavedite.
2866. Kàyena kusalaü katvà
vàcàya kusalaü bahu,
Manasà kusalaü katvà abyàpajjaü
niråpadhiü.
2867. Tato opadhikaü pu¤¤aü
katvà dànena taü bahuü,
A¤¤epi macce saddhamme brahmacariye
nivesaya"
2868. Imàya anukampàya devà
devaü yadà viduü,
Cavantaü üanumodanti "ehi devapuraü
puna"
2869. Imàya anukampàya devà
devaü yadà viduü,
Cavantaü anumodanti "ehi devapuraü
puna"
2870. Mama saüvegama¤¤àya
samaõo bhàvitinduyo,
Mamuddharitukàmo so àgacchi mama
santike.
2871. Sumano nàma nàmena padumuttarasàvako,
Atthadhammànusàsitvà saüvejesi
mamaü tadà.
(Dvàdasamaü bhàõavàraü.
)
2872. Tassàhaü vacanaü sutvà
buddhe cittaü pasàdayiü,
Taü ciramabhivàdetvà3- tattha
kàlakato ahaü.
1. Saüviggohaü, machasaü 2. Kaü su, machasaü 3. Dhiraü abivàdetvà machasaü
[BJT Page 468] [\x 468/]
2873. Upapajjisaü1- tattheva sukkamålena
codito,
Vasanto màtukucchimbhi puna dhàrisa2-
màtuyà.
2874. Tamhà kàyà cavitvàna
tidase upapajjahaü,
Etthantare na passàmi domanassamahaü
tadà.
[PTS Page 263] [\q 263/]
2875. Tàvatiüsà cavitvàna
màtukucchiü samokkamiü,
Nikkhamitvàna kucchimhà kaõhasukkamajànahaü.
2876. Jàtiyà sattavassova3- àràmaü
pàvisiü ahaü,
Gotamassa bhagavato sakyaputtassa tàdino.
2877. Vitthàrite4- pàvacane bàhuja¤¤amhi
sàsane,
Addasaü sàsanakare bhikkhavo tattha
santhuno.
2878. Sàvatthi nàma nagaraü
ràjà tatthàsi kosalo,
Rathena nàgayuttena upesi bodhimuttamaü.
2879. Tassàhaü nàgaü
disvàna pubbakammamanussariü,
A¤jaliü paggahetvàna samayaü
agamàsabhaü.
2880. Jàtiyà sattavasseva pabbajiü
anagàriyaü,
Yo so buddhaü upaññhàsi
ànando nàma sàvako.
2881. Gatimà dhitimà ceva satimà
ca bahussuto,
Ra¤¤o cittaü pasàdento
niyyàdesi mahàjuti.
2882. Tassàhaü dhammaü sutvàna
pubbakammamanussariü,
Tattheva ñhitako santo arahattamapàpuõiü.
2883. Ekaüsaü cãvaraü
katvà sire katvàna a¤jaliü,
Sambuddhamabhivàdetvà imaü
vàcamudirayiü:
2884. Padumuttarabuddhassa dipadindassa5- santhuno,
Nigguõóipupphaü paggayha
sihàsane ñhapesahaü.
2885. Tena kammena dipadinda lokaññhe
naràsabha,
Pattombhi acalaü ñhànaü
hitvà jayaparàjayaü.
1. Upapajjiü, machasaü upapajjissaü, si sabbattha 2. Dhàreti, sabbattha 'dhàrisaü'kammatthavasena gahetabbaü. 3. Jàtiyà sattavassena, syà 4. Vithorike, machasaü 5. Dvipadindassa, machasaü
[BJT Page 470] [\x 470/]
2886. Pa¤cavisasahassamhi kappànaü
manujàdhipà,
Abbudanirabbudàni aññha'ññhà'siüsu
khattiyà.
2887. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
nigguõóipupphayo thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Nigguõaóipupphiyattherassa
apadànaü sattaü. -
[PTS Page 264] [\q 264/]
328. Sumanàveliyattheràpadànaü.
2888. Vessabhussa bhagavato lokajeññhassa
tàdino, .
Sabbe janà samàgamma mahàpujaü
karonti te.
2889. Sudhàya piõóaü
katvàna àvelaü sumanàyahaü,
Sihàsanassa purato abhiropesahaü
tadà.
2890. Sabbe janà samàgamama pekkhanti
pupphamuttamaü,
Keni'daü pujitaü pupphaü buddhaseññhassa
tàdino.
2891. Tena cittappasàdena nimmàõaü
upapajjahaü,
Anubhosiü1- sakaü kammaü pubbe
sukatamattano.
2892. Yaü yaü yonupapajjàmi
devattaü atha mànusaü,
Sabbesànaü piyo homi pupphapujàyi'daü
phalaü
2893. Nàbhijànàmi kàyena
vàcàya uda cetasà,
Saüyatànaü tapassinaü
kataü akkositaü mayà2-
2894. Tena sucaritenàhaü cittassa
paõidhihi ca,
Sabbesaü pujino homi anakkossi'daü
phalaü.
2895. Ekatiüse ito kappe yaü pupphamabhipåjayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi
buddhapujàyi'idaü phalaü2-.
2896. Ito ekàdase kappe sahassàro'si
khattiyo,
Sattaratanasampanno cakkavattã mahabbalo.
2897. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
sumanàveliyo thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Sumanàveliyattherassa apadànaü
aññhamaü. -
1. Anubhomi, machasaü 2. Esà gàthà machasaü' potthake natthi
[BJT Page 472] [\x 472/]
329. Pupaphachattiyattheràpadànaü.
2898. Siddhatthassa bhagavato lokajeññhassa
tàdino,
Saccaü pakàsayantassa nibbàpentassa
pàõito.
2899. Jalajaü àharitvàna
satapattaü manoramaü,
Pupphassa chattaü katvàna buddhassa
abhiropayiü.
[PTS Page 265] [\q 265/]
2900. Siddhattho ca lokavidu àhutinaü
pañiggabho,
Bhikkhusaïghe ñhito satho imaü
gàthaü1- abhàsatha:
2901. "Yo me cittaü pasàdetvà
pupphachattaü adhàrayi2-
Tena cittappasàdena duggatiü so
na gacchati"
2902. Idaü vatvàna sambuddho siddhattho
lokanàyako,
Uyyojetvàna parisaü vehàsaü
nabhamuggami.
2903. Vuññhite naradevambhi setacchattampi
vuññhahi,
Purato buddhaseññhassa gacchati
chattamuttamaü.
2904. Catunavute ito kappe yaü chattamabhiropayiü,
Duggatiü nàbhijànàmi
pupphachattassi'daü phalaü2-.
2905. Catusatatatikappamhi aññha
jalayikhà ahu,
Sattaratanasampanno cakkavattã mahabbalo.
2906. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
pupphachattiyo thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Pupphachattiyattherassa apadànaü
navamaü. -
330. Saparivàrachattadàyakattheràpadànaü.
2907. Padumuttaro lokavidu àhutinaü
pañiggaho,
Akàse jalavuññhi'va vassati
dhammavuññhiyà.
2908. Tamadadasàsiü sambuddhaü
desentaü amataü padaü,
Sakaü cittaü padàdetvà
agamàsiü sakaü gharaü.
2909. Chattaü alaïkataü gayha
upagacchiü naruttamaü,
Haññho haññhena
cittena àkàse ukkhipiü ahaü.
2910. Susaïgahitayàvaüva dàntova
sàcakuttamo,
Upagantvàna sambuddhaü matthake
sampatiññhahi.
2911. Anukampako kàruõiko buddho
lokagganàyako,
Bhikkhusaïghe nisãditvà
imà gàthà abhàsatha:
1. Imà gàthà sãmu 2. âdhàrayiü, machasaü akàrayi, sãmu
[BJT Page 474] [\x 474/]
2912. "Yena chattamidaü dinnaü alaïkataü
manoramaü,
Tena cittappasàdena duggatiü so
na gacchati.
[PTS Page 266] [\q 266/]
2913. Sattakkhattu¤ca devesu devarajjaü
karissati,
Khattiüsakkhattuü ràjà
ca1- cakkavatti bhavissati.
2914. Kappasatasahassambhi okkàkakulasambhàvo,
Gotamo nàma nàmena satthà
loke bhavissati.
2915. Tassa dhammesu dàyado oraso dhammanimmito,
Sabbàsave pari¤¤àya
nibbàyissatanàsavo"
2916. Buddhassa girama¤¤àya
vàcàsabhimudiritaü,
Pasannacitto sumano bhiyyo hàsaü
janesahaü.
2917. Jahitvà mànusiü yoniü
devayoniü2- samajjhagaü,
Vimànamuttamaü mayhaü abbhuggataü
manoramaü.
2918. Vimànà nikkhamantassa detacchattaü
dharãyati,
Tadà sa¤¤aü pañilabhiü
pubbakammassi'daü phalaü.
2919. Devalokà cavitvàna manussatatta¤ca
àgamiü,
Chattiüsakkhattuü cakkavatti sattakappasatambhi'to
2920. Tamhà kàyà cavitvàna
àga¤achiü tidasaü puraü,
Saüsaritvà' nupubbena mànussaü
punaràgamiü.
2921. Okkàntaü màtukucchiü
maü setacchattamadhàrayuü,
Jàtiyà sattavasso'haü pabbajiü
anagàriyaü.
2922. Sunando nàma nàmena bràhmaõo
mantapàragu,
Phalikaü chattamàdàya sàvakaggassa
so adà3-
2923. Anumodi mahàvãro sàriputto
mahàkathi,
Sutvà'numodanaü tassa pubbakammamanussariü.
2924. A¤ajalimpaggahetvàna sakaü
cittaü pasàdayiü,
Saritvà purimaü kammaü arahattamapàpuõaü.
2925. Uññhàya àsanà
tamhà sire katvàna a¤jaliü,
Sambuddhamabhivàdetvà imaü
vàcamudirayiü:
2926. Satasahasse ito kappe buddho loke anuttaro,
Padumuttaro lokavidu ahutinaü pañiggaho.
1. Khattiüsakkhattu¤ca ràjà, machasaü 2. Dibbaü yoniü, machasaü dibbayoniü, syà 3. Tadà, machasaü
[BJT Page 476] [\x 476/]
2927. Tassa chattaü mayà dinnaü
vicittaü samalaïkataü,
Ubho hatthehi paggaõhi sayambhu aggapuggalo.
[PTS Page 267] [\q 267/]
2928. Aho buddho aho dhammo aho no satthu sampadà,
Ekacchattassa dànane duggatiü nupapajja'haü
2929. Kilesà jhàpità mayhaü
bhavà sabbe samuhatà,
Sabbàsave pari¤¤àya
viharàmi anàsavo.
2930. Pañisambhidà catasso vimokkhàpi
ca aññhime,
Chaëabhi¤¤à sacchikatà
kataü buddhassa sàsanaü
Itthaü sudaü àyasmà
saparivàrajattadàyako thero imà gathàyo abhàsitthàti.
- Saparivàrajattadàyakattherassa
apadànaü dasamaü. -
Uddànaü:
Ummàpuppha¤ca pulinaü haso
ya¤¤o nimittako,
Saüsàvako nigguõói
ca sumanaü pupphachattako,
Saparivàrachatto ca gàthà
sattasatuttarà.