[BJT Vol Vbh 2] [\z Vibh /] [\w II /]

[BJT Page 080] [\x 80/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

722. Catasso appama¤¤ayo. Idha bhikkhu mettàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaja tathà catutthiü. 1 Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü mettàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena2 eritvà viharati. Karuõàsahagatane cetasà ekaü disaü eritvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü karuõàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena eritvà viharati. Muditàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthi iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü muditàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena eritvà viharati. Upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati. Tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü upekkhàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena eritvà viharati.

723. Kathaü ca bhikkhi mettàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati: seyyathàpi nàma ekaü puggalaü piyaü manàpaü disvà mettàyeyya evameva sabbe satte mettàya erati.

Tattha katamà mettà: yà sattesu metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti. Ayaü vuccati mettà. Tattha katamaü cittaü: yaü cittaü mano mànasaü hadayaü panóaraü mano manàyatanaü manindriyaü vi¤¤àõaü vi¤¤àõakkhandho [PTS Page 273] [\q 273/] tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü vuccati cittaü. Idaü cittaü imàya mettàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü, tena vuccati mettà sahagatena cetasàti.

'Ekaü disa'nti: puratthimaü và disaü pacchimaü và disaü uttaraü và disaü dakkhiõaü và disaü uddhaü và adho và tiriyaü và vidisaü và.

'Eritvà'ti: eritvà adhimuccitvà.

'Viharatã'ti: irãyati vattati pàleti yapeti yàpeti carati viharati3 tena vuccati viharatãti.

'Tathà dutiya'nti: yatheva ekaü disaü tathà dutiyaü disaü, tathà tatiyaü disaü, tathà catutthiüdisaü, tathà uddhaü, tathà adho, tathà tiriyaü, tathà vidisaü.

1. Catutthaü-machasaü 2. Abyàpajjena-machasaü. 3. Vicarati: sãmu1, sãmu2.

[BJT Page 082] [\x 82/]

'Sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü loka'nti: sabbena sabbaü sabbathà sabbaü asesaü nissesaü pariyàdàya vacanametaü 'sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü loka'nti.

'Mettàsahagatena cetasà'ti tattha katamà mettà: yà sattesu metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti ayaü vuccati mettà. Tattha katamaü cittaü: yaü cittaü mano mànasaü-pe tajjàmanovi¤¤¤àõadhàtu, idaü vuccati cittaü. Idaü cittaü imàya mettàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü, tena vuccati mettàsahagatena cetasàti.

'Vipulenà'ti yaü vipulaü taü mahaggataü, yaü mahaggataü taü appamàõaü, yaü appamàõaü so avero, yo avero so avyàpajjho1.

'Varitvà'ti eritvà adhimuccitvà.

'Viharatã'ti -pe- tena vuccati viharatãti.

724. Katha¤ca bhikku karuõàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà virahati: seyyathàpi nàma ekaü puggalaü duggataü durupetaü disvà karuõàyeyya, evameva sabbe satte karuõàya erati2.

Ttha katamà karuõà: yà sattesu karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovimutti, ayaü vuccati karuõà. Tattha katamà cittaü: [PTS Page 274] [\q 274/] yaü cittaü mano mànasaü-pe tajjàmanovi¤¤àõadhàtu idaü vuccati cittaü, idaü cittaü imàya karuõàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü, tena vuccati 'karuõàsahagatena cetasà'ti.

'Ekaü disa'nti: puratthimaü và disaü pacchimaü và disaü uttaraü và disaü dak„khiõaü và disaü uddhaü và adhovà tiriyaü và vidisaü và.

'Eritvà'ti: eritvà adhimuccitvà.

'Viharatã'ti -pe- tena vuccati 'viharatã'ti.

'Tathà dutiya'nti: yatheva ekaü disaü tathà dutiyaü disaü, tathà tatiyaü disaü, tathà catutthiü disaü, tathà uddhaü, tathà ado, tathà tiriyaü, tathà vidisaü.

'Sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü loka'nti: sabbena sabbaü sabbathà sabbaü asesaü nissesaü pariyàdàya vacàmetaü 'sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lona'nti.

'Karuõàsahagatena cetasà'ti tattha katamà karuõà: yà sattesu karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovimutti, ayaüvuccati karuõà. Tattha katamaü cittaü: yaü cittaü mano mànasaü -pe tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü vuccati cittaü. Idaü cittaü imàya karuõàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü. Tena vuccati karuõàsahagatena cetasàti.

1. Avyàpajjo-machasaü 2. Viharati-sãmu1, sãmu2.

[BJT Page 084] [\x 84/]

'Vipulenà'ti: yaü vipulaü taü mahaggataü, yaü mahaggataü taü appamàõaü, yaü appamàõaü so avero, yo avero so avyàpajjho.

'Eritvà'ti: eritvà adhimuccitvà.

'Viharatã'ti: -pe- tena vuccati viharatãti.

725. Katha¤ca bhikkhu mudità sahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati: seyyathàpi nàma ekaü puggalaü piyaü manàpaü disvà mudito assa, evameva sabbe satte muditàya erati.

Tattha katamà mudità: yà sattesu mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovimutti, ayaü vuccati mudità. [PTS Page 275] [\q 275/] tattha katamaü cittaü: yaü cittaü mano mànasaü -pe tajjàmanovi¤¤¤àõadhàtu, idaü vuccati cittaü. Idaü cittaü imàya muditàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü, tena vuccati muditàsahagatena cetasàti.

'Ekaü disa'nti: puratthimaü và disaü pacchimaü và disaü uttaraü và disaü dakkhiõaü và disaü uddhaü và adho và tiriyaü và vidisaü vi.

'Varitvà'ti: eritvà adhimuccitvà.

'Viratã'ti: -pe- tena vuccati viharatãti.

'Tathà dutiya'nti: yatheva ekaü disaü tathà dutiyaü disaü, tathà tatiyaü disaü, tathà catutthiüdisaü, tathà uddhaü, tathà adho, tathà tiriyaü, tathà vidisaü.

'Sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü loka'nti: sabbena sabbaü sabbathà sabbaü asesaü nissesaü pariyàdàya vacanametaü 'sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü loka'nti.

'Muditàsahagatena cetasà'ti: tattha katamà mudità: yà sattesu mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovimutti, ayaü vuccati mudità. Tattha katamaü cittaü: yaü cittaü mano mànasaü -pe tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü vuccati cittaü. Idaü cittaü imàya muditàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü. Tena vuccati'mudità sahagatena cetasà'ti.

'Vipulenà'ti: yaü vipulaü taü mahaggataü, yaü mahaggataü taü appamàõaü, yaü appamàõaüso avero, yo avero so avyàpajjho.

'Eritvà'ti: eritvà adimuccitvà.

'Viharatã'ti: -pe- tena vuccati viharatãti.

[BJT Page 086] [\x 86/]

726. Kathaü ca bhikkhu upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà virahati: seyyathàpi nàma enaü piggalà neva manàpaü na amanàpaü disvà upekkhako assa, evameva sabbe satte upekkhàya erati. Tattha katamà upekkhà: [PTS Page 276] [\q 276/] yà sattesu upekkhà upekkhàyanà upekkhàyitattaü upekkhàcetovimutti ayaü vuccati upekkhà. Tattha katamaü cittaü: yaü cittaü mano mànasaü -pe tajjàmano vi¤¤àõadhàtu, idaü vuccati cittaü. Idaü cittaü imàya upekkhàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü, tena vuccati upekkhàsahagatena cetasà'ti.

'Ekaü disa'nti: puratthimaü và disaü pacchimaüvà disaü uttaraü và disaü dakkhinaü và disaü uddhaü và adho và tiriyaü và vidisaü và.

'Eritvà'ti: eritvà adhimuccitvà.

'Viharatã'ti: -pe- tena vuccati viharatãti.

'Tathà dutiya'nti: yatheva ekaü disaü tathà dutiyaü disaü, tathà tatiyaü disaü, tathà catutthiü disaü, tathà uddhaü, tathà adho, tathà tiriyaü, tathà vidisaü.

'Sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü loka'nti: sabbena sabbaü sabbathà sabbaü asesa nissesaü pariyàdàya vacanametaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü loka'nti.

'Upekkhàsahagatena cetasà'ti tattha katamà upekkhà: yà sattesu upekkhà upekkhàyanà upekkhàyitattaü upekkhàceto vimutti, ayaü vuccati upekkhà. Tattha katamaü cittaü: yaü cittaü mano mànasaü -pe- tajjàmanovi¤¤àõadhàtu, idaü vuccati cittaü. Idaü cittaü imàya upekkhàya sahagataü hoti sahajàtaü saüsaññhaü sampayuttaü tena vuccati 'upekkhàsahagatena cetasà'ti.

'Vipulenà'ti: yaü vipulaü taü mahaggataü, yaü mahaggataü taü appamàõaü, yaü appamàõaüso avero, yo avero so avyàpajjho.

'Eritvà'ti: eritvà adhivuccitvà.

'Virahatã'ti: irãyati vattati pàleti yapeti yàpeti carati viharati tena vuccati 'viharatã'ti.

Suttantabhàjaniyaü.

727. Catasso appa¤¤àyo: mettà karuõà mudità upekkhà.

728. Tattha katamà mettà: [PTS Page 277] [\q 277/] idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bàveti, vivicceva kàmehi -pepañhamaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü. Yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovumtti. Ayaü vuctati vettà. Avasesà dhammà vettàya sampayuttà.

[BJT Page 088] [\x 88/]

Tattha katamà mettà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpattiya maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü våpasamà -pe- dutiyaü jhànaü upasampajja virahati mettàsahagataü. Yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

Tattha katamà mettà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpattiya maggaü bhàveti pãtiyà ca viràgà -pe- tatiyaü jhànaü upasampajja virahati mettàsahagataü. Yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

729. Idha bhikkhu yasmiü samaye råpupapattiyà maggaü bhàveti. Vivicceva kàmehi -pe-pañhamaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü. Yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaü vicàramattaü vivekaja pãtisukaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü. Yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà. , Ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

Idha bhikkhå yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti. Vitakka vicàrànaü våpasamà -pe-tatiyaü jhànaü upajasampajja viharati mettà sahagataü. Yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca viràgà -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü. Yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà. [PTS Page 278] [\q 278/]

730. Tattha katamà karuõà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpupapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü. Yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovumtti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

Tattha katamà karuõà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpupapattiyà maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü våpasamà -pe- dutiyaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü. Yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovumtti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

[BJT Page 090] [\x 90/]

Tattha katamà karuõà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpupapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca viràgà -pe- tatiyaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü. Yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovumtti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

731. Idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi -pe pañhamaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü. Yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovumtti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpupapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaü vicàramattaü vivekajaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü. Yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovumtti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpupapattiyà maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü våpasamà -pe tatiyaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü. Yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovumtti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpupapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca viràgà -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü. Yà tasmiü samaye [PTS Page 279] [\q 279/] karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karuõàcetovumtti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

732. Tattha katamà mudità: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovumtti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

Tattha katamà mudità: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü våpàsamà -pe- dutiyaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovumtti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

Tattha katamà mudità: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca viràgà pe- tatiyaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovumtti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

[BJT Page 092] [\x 92/]

733. Idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi -pe pañhamaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovumtti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaü vicàramattaü vvekajaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovumtti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü våpasamà -pe tatiyaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovumtti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

Idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti pãtiyà ca viràgà -pecatutthaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàcetovumtti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

734. Tattha katamà upekkhà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti sukhassa ca pahànà -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhà sahagataü. Yà tasmiü samaye upekkhà upekkhàyanà upekkhàyitattaü upekkhàcetovimutti, ayaü vuccati upekkhà. Avasesà dhammà upekkhàya sampayuttà.

735. Catasso appama¤¤àyo: mettà karuõà mudità upekkhà.

736. Tattha katamà mettà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti. Ime dhammà kusalà tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü vivicceva kàmehi -pe pañhamaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, yà tasmaü samayo metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcettovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

Tattha katamà mettà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhaveti vitakkavicàrànaü våpasamà-pe- dutiyaü [PTS Page 280] [\q 280/] jhànaü upasampajja viharati mettà sahagataü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti. Ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü vitakkavicàrànaü våpasamà -pe- dutiyaü jhànaü-petatiyaü jhànaü -pe- pañhamaü jhànaü -pe- dutiyaü jhànaü-pe tatiyaüjhànaü -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, yà tasmiü samaye metti mettàyanà mettàyitattaü mettàcetovumutti. Ayaü vuccatimettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

[BJT Page 094] [\x 94/]

Tattha katamà karuõà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü, tasmiü samayo phasso hoti -pe- avikkhepo hoti. Ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upavitattà vipàkaü vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajjavirahati karuõàsahagataü, yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaükaruõàcetovimutti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà.

Tattha katamà karunà: idha bhikku yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bàveti vitakkavicàrànaü våpasamà-pe- dutiyaü jhànaü upasampajja viharati karuõàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü vitakkavicàrànaü våpasamà-pe dutiyaüjhànaü -pe- tatiyaü jhànaü -pe- pañhamaü jhànaü -pe- dutiyaü jhànaü -pe-tatiyaü jhànaü -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati karunàsahagataü. Yà tasmiü samaye karuõà karuõàyanà karuõàyitattaü karunàceto vimutti, ayaü vuccati karuõà. Avasesà dhammà karuõàya sampayuttà. [PTS Page 281] [\q 281/]

738. Tattha katamà mudità: idha bhikku yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vvicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü vivicceva kàmehi -papañhamaüjhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàceto vimutti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

Tattha katamà mudità: idha bhikku yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti vitakkavicàrànaü våpasamà-pe- dutiyaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü vitakkavicàrànaü våpasamà-pe dutiyaüjhànaü -pe- tatiyaü jhànaü -pe- pañhamaü jhànaü -pe- dutiyaü jhànaü -pe-tatiyaü jhànaü -pecatutthaü jhànaü upasampajja viharati muditàsahagataü. Yà tasmiü samaye mudità muditàyanà muditàyitattaü muditàceto vimutti, ayaü vuccati mudità. Avasesà dhammà muditàya sampayuttà.

739. Tattha katamà upekkhà: idha bhikku yasmiü samaye råpåpapattiyà maggaü bhàveti sukhassa ca pahànà -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhà sahagataü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati upekkhà sahagataü. Yà tasmiü samaye upekkhà upekkhà upekkhàyitattaü upekkhàceto vimutti, ayaü vuccati upekkhà. Avasesà dhammà upekkhàya sampayuttà.

[BJT Page 096] [\x 96/]

740. Catasso appama¤¤àyo: mettà karuõà mudità upekkhà.

741. Tattha katamà mettà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü, vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, [PTS Page 282] [\q 282/] yà tasmiü samaye metti mettàyatà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

Tattha katamà mettà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü, vtakkavicàrànaü våpasamà -pe dutiyaü jhànaü -pe- tatiyaü jhànaü -pe- pañhamaü jhànaü -pedutiyaü jhànaü -pe tatiyaü jhànaü -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati mettàsahagataü, yà tasmiü samaye metti mettàyatà mettàyitattaü mettàcetovimutti, ayaü vuccati mettà. Avasesà dhammà mettàya sampayuttà.

742. Tattha katamà karuõà -pe- tattha katamà mudità-pe- tattha katamà upekkhà: idha bhikkhu yasmiü samaye råpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhamma sukhavihàraügha sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà -pecatutthaüjhànaü upasampajja viharati upekkhà sahagataü, yà tasmiü samaye upekkhà upekkhàyanà upekkhàyitattaü upekkhàcetovimutti, ayaü vuccati upekkhà. Avasesàdhammà upekkhàya sampayuttà.

Abhidhammabhàjaniyaü.

743. Catasso appama¤¤àyo: idha bhikkhu mettàsahagatena cetasà vakaü disaü eritvà virahati. Tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catuthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü mettàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena eritvà viharati. Karuõàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà virahati. Tathà dutiyaü, tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamedho tiriyaüsabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü saruõàsahagatena cetasaja vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena eritvà virahati. Muditàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati. Tathà dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthi. Iti uddhamedho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lekaü muditàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abayàpajjhena eritvà virahati. Upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati. Tathaü dutiyaü, tathà tatiyaü, tathà catutthi. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü upekkhàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena abyàpajjhena eritvà viharati.

[BJT Page 098] [\x 98/]

744. Catunnaü appama¤¤ànaü kati kusalà, kati akusalà, kati avyàkatà -pe- kati saraõà, kati araõà: [PTS Page 283] [\q 283/]

746. Siyà kusalà, siyà avyàkatà.

Tisso appama¤¤àyo sukhàya vedanàya sampayuttà. Upekkhà adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà.

Siyà vipàkà, siyà vipakadhammadhammà, siyà neva vipàka na vipàka dhammadhammà.

Suyà upàdinnåpàdàniyà, siyà anupàdinnåpàdàniyà.

Asaükiliññhasaükilesikà.

Tisso appama¤¤¤àyo siyà savitakkasavicàrà, siyà avitakkavicàramattà, siyà avitakkaavicàrà. Upekkhà avitakkaavicàrà.

Tisso appama¤¤ayo siyà pãtisahagatà, siyà sukhasahagatà, na upekkhàsahagatà, siyà na vattabbà pãtisahagatàti. Upekkhà upekkhàsahagatà.

Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà.

Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

Siyà àcayagàmino, siyà nevàcayagàmi nàpacayagàmino.

Neva sekkhà nàsekkhà.

Mahaggatà.

Na vattabbà parittàrammaõàti'pi mahaggatàrammaõàti'pi appamàõàrammaõàti'pi.

Majjhimà.

Aniyatà.

Na vattabbà maggàrammaõàti'pi maggahetukàti'pi maggàdhipatino ti'pi.

Siyà uppannà, siyà anuppannà, siyà uppàdino.

Siyà atãtà, siyà anàgatà, siyà paccuppannà.

Na vattabbà atãtàrammaõàti'pi anàgatàrammaõàti'pi paccuppannàrammaõàti'pi.

Siyà ajjhattà, siyà bahiddhà, siyà ajjhattabahiddhà.

Bahiddhàrammaõà.

Anidassana appañighà.

[BJT Page 100] [\x 100/]

746. Mettà hotu, tisso appama¤¤àyo na hetu.

Sahetukà.

Hetusampayuttà.

Mettà hetu ceva sahetukà ca. Tisso appama¤¤¤àyo na vattabbà hetu ceva sahetukàti, sahetukà ceva na ca hetu.

Mettà hetu ceva hetusampayuttà ca, tisso appama¤¤àyo na vattabbà hetu ceva hetusampayuttàti. Hetusampayuttà ceva na ca hetu.

Tisso appama¤¤àyo na hetu sahetukà, mettà na vattabbà na hetu sahetukàti'pi na hetu ahetukàti'pi.

747. Sappaccayà.

Saïkhatà.

Anidassanà.

Appañighà.

Aråpà.

Lokiyà.

Kenaci vi¤¤eyyà, kenaci na vi¤¤eyyà.

748. No àsavà.

Sàsavà. âsavavippayuttà.

Na vattabbà àsavà ceva sàsavàti, sàsavà ceva no ca àsavà.

Na vattabbà [PTS Page 284] [\q 284/] àsavà ceva àsavasampayuttàti'pi àsavasampayuttà ceva no ca àsavàti'pi.

âsavavippayuttà sàsavà.

749. Ne sa¤¤ojana -pe- no ganthà -pe- no oghà -pe no yogà -pe no nãvaraõà -pe- no paràmàsà -pe-

750. Sàrammaõà.

No città.

Cetasikà.

Cittasampayuttà.

Cittasaüsaññhà.

Cittasamuññhànà.

[BJT Page 102] [\x 102/]

Cittasahabhuno.

Cittànuparivattino.

Cittasaüsaññhasamuññhànà.

Cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.

Cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.

Bàhira.

No upàdà.

Siyà upàdinnà, siyà anupàdinnà.

751. No apàdànà-pe- no kilesà -pe-

Na dassanena pahàtabbà.

Na bhàvanàya pahàtabbà.

Na dassanena pahàtabbahetukà.

Na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

Tisso appama¤¤àyo siyà savitakkà, siyà avitakkà. Upekkhà avitakkà.

Tisso appama¤¤àyo siyà savicàrà, siyà avicàrà. Upekkhà avicàrà.

Tisso appama¤¤àyo siyà sappãtikà, siyà appãtikà. Upekkhà appãtikà.

Tisso appama¤¤àyo siyà pãtisahagatà, siyà na pãtisahagatà. Upekkhà na pãtisahagatà.

Tisso appama¤¤àyo sukhasahagatà. Upekkhà na sukhasahagatà.

Upekkhà upekkhàsahagatà. Tisso appama¤¤àyo na upekkhà sahagatà.

Na kàmàvacarà.

Råpàvacarà.

Na arahaëapàvacarà.

Pariyàpannà.

Aniyyànikà.

Aniyatà

Sauttarà.

Araõàti.

Pa¤hapucchakaü

Appama¤¤àvibhaïgo niññhito.