[PTS Page 293] [\q 293/]

[BJT Vol Vbh 2] [\z Vibh /] [\w II /]

[BJT Page 118] [\x 118/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

15. Pañisambhidà vibhaïgo.

769. Catasso pañisambhidà: attha pañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà, atthe ¤àõaü atthapañisambhidà, dhamme g¤àõaü dhammapañisambhidà, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà,

770. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhàna pañisambhidà. Dukkhe ¤àõaü atthapañisambhidà, dukkhasamudaye ¤àõaü dhammapañisambhidà, dukkhanirodhe ¤àõaü atthapañisambhidà, dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü dhammapañisambhidà, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤ànaü nirutti pañisambhidà, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà,

771.

Catasso pañisambhidà: attha pañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà, hetumhi ¤àõaü dhammapañisambhidà, hetuphale ¤àõaü atthapañisambhidà, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà, sambhidà, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà,

772. Catasso pañisambhidà: attha pañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà, ye dhammà jàtà bhåtà sa¤jàtà nibbattà abhinibbattà pàtubhåtà imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambhidà, yehi dhammehi1 te dhammà jàtà bhåtà sa¤jàtà nibbattà abhinibbattà pàtubhåtà tesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà, [PTS Page 294] [\q 294/]

773. Catasso pañisambhidà: attha pañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà, jaràmaraõe g¤àõaü atthapañisambhidà jaràmaraõasamudaye ¤àõaü dhammapañisambhidà, jaràmaraõanirodhe ¤àõaü atthapañisambhidà, jaràmaraõa nirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü dhammapañisambhidà, tatra2 dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà,

774. Catasso pañisambhidà: attha pañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà, jàtiyà ¤àõaü -pe-bhave ¤àõaü -pe-upàdàne ¤àõaü -petaõhàya ¤àõaü -pevedanàya ¤àõaü -pe- phasse ¤àõaü -pe- saëàyatane ¤àõaü -pe nàmaråpe ¤àõaü -pe- vi¤¤àõe ¤àõaü -pesaïkhàresu ¤àõaü atthapañisambhidà, saïkhàrasamdaye ¤àõaü dhammapañisambhidà, saïkhàranirodhe ¤àõaü atthapañisambhidà, saïkhàranirodhagàminiyà pañipadàya ¤àõaü dhammapañisambhidà, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

1. Yamhà dhammà -sãmu, sã, machasaü. 2. Tattha - sip„vi, aññhakathà.

[BJT Page 120] [\x 120/]

775. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà, dhammapañisambhidà, nirutti pañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Tattha katamà dhammapañisambhidà: idha bhikkhu dhammaü jànàti suttaü geyyaü veyyàkaraõaü gàthaü udànaü itivuttakaü jàtakaü abbhutadhammaü vedallaü, ayaü vuccati dhammapañisambhidà. So tassa tasseva bhàsitassa atthaü jànàti ayaü imassa bhàsitassa attho ayaü imassa bhàsitassa atthoti ayaü vuccati atthapañisambhidà. Tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañsambhidà ¤àõesu ¤àõaü pañibhàna pañisambhidà.

Suttantabhàjaniyaü.

776. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà, dhammapañisambhidà, nirutti pañisambhadà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà kusalà: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü råpàrammaõaü và -pe dhammàrammaõaü và yaü yaü và [PTS Page 295] [\q 295/] panàrabbha tasmaü samaye phasso hoti -pe- avikkhepo hoti imedhammà kusalà. Imesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà, tesaü vipàke ¤àõaü atthapañisambhidà. Yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti. Imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

777. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà, dhammapañisambhidà, nirutti pañisambhadà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà kusalà: yasmiü samaye kàmàvacaraü kusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü -pe- somanassasahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena -pe upekkhàsahagataü ¤àõasampayuttaü sasaïkhàrena -pe upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü -pe upekkhàsahagataü ¤àõavippayuttaü sasaïkhàrena råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha tasmiü samaye phasso hoti -pe- avikkhepo hoti imedhammà kusalà. Imesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà, tesaü vipàke ¤àõaü atthapañisambhidà. Yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

778. Catasso pañisambhidà: attha pañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà kusalà: yasmiü samaye råpåpapattiyàmaggaü bhàveti vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavikasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti-pe- avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Imesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà, tesaü vipàke ¤àõaü atthapañisambhidà. Yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti heti tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàti ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamattha jotakànã'ti ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà. [PTS Page 296] [\q 296/]

[BJT Page 122] [\x 122/]

779. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà kusalà: yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bhàveti sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤à nàsa¤¤àyatana sa¤¤asahagataü sukhassa ca pahànà-pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Imesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà, tesaü vipàke ¤àõaü atthapañisambhidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbilàpe ¤ànaü nirattipañisambidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti. ¥àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

780. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà kusalà: yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhumiyà pattiyà vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti ime dhammà kusalà. Imesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà, tesaü vipàke ¤àõaü atthapañisambhidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤ànaü nirattipañisambidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti. ¥àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

781. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà kusalà: yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü diññhigatasampayuttaü råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàhabbha tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Imesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà, tesaü vipàke ¤àõaü atthapañisambhidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbilàpe ¤ànaü nirattipañisambidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti. ¥àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà. [PTS Page 297] [\q 297/]

782. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà kusalà: yasmiü samaye akusalaü cittaü uppannaü hoti somanassasahagataü diññhigatasampayuttaü sasaïkhàrena -pe- somanassasahagataü diññhigatavippayuttaü -pe- somanassasahagataü diññhigatavippayuttaü sasaïkhàrena -pe upekkhàsahagataü daññhigatasampayuttaü -pe upekkhàsahagataü diññhi gatasampayuttaü sasaïkhàrena -pe upekkhàsahagataü diññhigatavippayuttaü -pe- upekkhàsahagataü diññhigatavippayuttaü sasaïkhàrena -pe-domanassa sahagataü pañighasampayuttaü-pedomanassasahagataü pañighasampayuttaü sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagataü vicikicchàsampayuttaü -pe upekkhàsahagataü uddhaccasampayuttaü råpàrammaõaü và -pe dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàhabbha tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Imesu dhammesu ¤àõaü dhammapañisambhidà, tesaü vipàke ¤àõaü atthapañisambhidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbilàpe ¤ànaü nirattipañisambidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti. ¥àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

[BJT Page 124. [\x 124/] ]

783. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmija samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü cakkhuvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü råpàrammaõaü, tasmaü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hota, cetanà hoti, cittaü hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambidà, yàya niruttiyà tesaja dhammànaü pa¤¤atti hoti. Tatra dhamma niruttàbilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤àõaü pañihànapañisambhidà.

783. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmija samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sotavi¤¤àõaü uppannaü hoti [PTS Page 298] [\q 298/] upekkhàsahagataü saddàrammaõaü-peghànavi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü gandhàrammaõaü-pe- jivhàvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü rasàrammaõaü-pe- kàyavi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü phomñhabbàrammaõaü tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hota, sukhindriyaü hoti jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambidà, yàya niruttiyà tesaja dhammànaü pa¤¤atti hoti. Tatra dhamma niruttàbilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤àõaü pañihànapañisambhidà.

785. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmija samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü manodhàtu uppannà heti upekkhàsahagatà råpàrammaõaü và -pephoññhabbàrammaõà và. Yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmi samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambidà. Yàniruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbilàpe 0õaü niruttipañisambhidà. Yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤aõaü pañibhànapañisambhidà.

[BJT Page 126] [\x 126/]

786. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, nirutti pañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti somanassasahagatà råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàhabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, pãti hoti, sukhaü hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, somanassindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino [PTS Page 299] [\q 299/] dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤àtti hoti tatra dhammaniruttàbilàpe ¤ànaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambidà.

787. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, nirutti pañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti upekkhàsahagatà råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàhabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmi samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤àtti hoti tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤ànaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

788. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, nirutti pañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye kàmàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti somanassasahagatà ¤àõasampayuttà -pe- somanassasahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena -pesomanassasahagatà ¤àõavippayuttà-pe-somanassasahagatà ¤àõavippayuttà sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà-pe- upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagatà g¤àõa vippayuttà -pe- upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà sasaïkhàrena råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàhabbha tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤àtti hoti tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤ànaü niruttipañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

[BJT Page 128] [\x 128/]

789. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye råpåpapattiyà magga bhàveti, vivicceva kàmehi-pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavikasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti -pe avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Tasseva råpàvacarassa kusalassa kammassakatattà upacitattà vipàkaü vivicceva kàmehi -pe pañhamaü jhànaü upasampajja viharati pañhavikasiõaü, tasmiü samaye phasso hoti -pe- avikkhepo hoti, ime dhammàavyàkataü. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambhidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà, yena [PTS Page 300] [\q 300/] ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤ànaü pañibhànapañisambhidà.

790. Tisso pañisambidà: atthapañisambidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye aråpåpapattiyà maggaü bàveti sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤à nàsa¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà -pecatutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti -pe - avikkhepo hoti, ime dhammà kusalà. Tasseva aråpàvacarassa kusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà -pecatutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti -pe- avikkhopo hoti, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü athapañisambhidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhamamaniruttàbhilàpe ¤àõaü nirutti pañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti. ¥àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambidà.

791. Tisso pañisambidà: atthapañasambidà, niruttipañisambidà, pañibànapañisambidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye lokuttaraü jhànaü bhàveti niyyànikaü apacayagàmiü diññhigatànaü pahànàya pañhamàya bhumiyà pattiyà vivicceva kàmehi -pe pañhamaü jhànaü upasampajja viharati dukkhàpañipadaü dandhàbhi¤¤aü, tasmiü samaye phasso hoti -pe- avikkhepo hoti, me dhammà kusalà. Tasseva lokuttarassa kusalassa kammassa katattà bhàvitattà vipàkaü vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajjaviharati dukkhàpañipada davdhàbhi¤¤aü su¤¤ataü, tasmaü samaye phasso hoti -pe-avikkhepo hoti, ime dhammà avyàkatà, imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambidà. Yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà. Yena ¤àõena tàni ¤ànàni jànàti imàni ¤ànàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤ànaü pañibhàna pañisambhidà.

[BJT Page 130. [\x 130/] ]

792. Tisso pañisambidà: atthapañisambidà, niruttipañisambhidà, pañibhàna [PTS Page 301] [\q 301/] pañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmaü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkaü cakkhuvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü råpàrammaõaü -pesotavi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü saddàrammaõaü -pe- ghànavi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü gavdhàrammaõaü -pe- jivhàvi¤¤àõaü uppannaü hoti upekkhàsahagataü rasàrammaõaü -pe- kàyavi¤¤àõaü uppannaü hoti dukkhasahagataü phoññhabbàrammaõaü, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, dukkhaü hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, dukkhivdriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañicca samuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambhidà, yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü nirutti pañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤ànàni jànàti imàni ¤àõàti idamatthajotakàniti, ¤àõesu ¤ànaüpañibhànapañisambhidà.

793. Tisso pañisambidà: atthapañisambidà, niruttipañisambhidà, pañibhàna pañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmaü samaye akusalassa kammassa katattà upacitattà vipàkà manodhàtu uppannà hoti upekkhàsahagataü råpàrammaõaüvà -pepoññhabbàrammanaü và -pe- manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti upekkhàsahagatà råpàrammaõaü và -pe- dhammàrammaõaü và, yaü yaü và panàrabbha, tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, manindriyaü hoti, apekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiüsamaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤ànaü atthapañisambhidà. Yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü nirutti pañisambhidà, yena ¤àõena tàni ¤ànàni jànàti imàni ¤àõàti idamatthajotakàniti, ¤àõesu ¤ànaüpañibhànapañisambhidà. Su dhammesu ¤ànaü atthapañisambhidà. Yàya niruttiyà

794. Tisso pañisambidà: atthapañisambidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye manodhàtu uppannà hoti kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà upekkhàsahagatà [PTS Page 302] [\q 302/] råpàrammaõaü và -pephoññhabbàrammaõaü và, yaü yaü và panàrabbha tasmiü tamaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, vittassekaggatà hoti, manivdriyaü hoti upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmi samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤ànaü atthapañisambidà. Yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà. Yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajokatànãti, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

[BJT Page 132] [\x 132/]

795. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà, nirutti pañisambhidà, pañibhànapañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye mano vi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà neva kusalà nà kusalà na ca kammavipàkà somanassasahagatà råpàrammaõaü và -pe dhammàrammaõaü và -pe- manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà upekkhàsahagatà råpàrammaõaü và -pe dhammàrammaõaü và yaü yaü và panàrabbha tasmiü samaye phasso hoti, vedanà hoti, sa¤¤à hoti, cetanà hoti, cittaü hoti, vitakko hoti, vicàro hoti, upekkhà hoti, cittassekaggatà hoti, viriyindriyaü hoti, samàdhindriyaü hoti, manindriyaü hoti, upekkhindriyaü hoti, jãvitindriyaü hoti, ye và pana tasmiü samaye a¤¤epi atthi pañiccasamuppannà aråpino dhammà, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambhidà. Yàya niruttiyà tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà. Yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti. ¥aõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

796. Tisso pañisambhidà: atthapañisambhidà niruttipañisambhidà pamibhàna pañisambhidà. Katame dhammà avyàkatà: yasmiü samaye manovi¤¤àõadhàtu uppannà hoti, kiriyà neva kusalà nàkusalà na ca kammavipàkà somanassasahagatà ¤àõasampayuttà-pesomanassasahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena -pe- somanassasahagatà ¤àõavippayuttà -pe- somanassasahagatà ¤àõavippayuttà -pe- semanassasahagatà ¤àõavippayuttà sasaïkhàrena -pe- upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà -pe upekkhàsahagatà ¤àõasampayuttà sasaïkhàrena -pe upekkhàsahagatà ¤àõavippayuttà -pe- upekkhasahagatà ¤àõavippayuttà sasaïkhàrena -pe- råpavacaraüjhànaü bhàveti -pe- aråpàvacaraü jhànaü bhàveti kiriyaü neva kusalaü nàkusalaü na ca kammavipàkaü diññhadhammasukhavihàraü -pe- sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àsahagataü sukhassa ca pahànà -pe- catutthaü jhànaü upasampajja viharati, tasmiü samaye phasso hoti -pe-avikkhepo hoti, ime dhammà avyàkatà. Imesu dhammesu ¤àõaü atthapañisambhidà. Yàya niruttiyà [PTS Page 303] [\q 303/] tesaü dhammànaü pa¤¤atti hoti, tatra dhammaniruttàbhilàpe ¤àõaü niruttipañisambhidà. Yena ¤àõena tàni ¤àõàni jànàti imàni ¤àõàni idamatthajotakànãti, ¤àõesu ¤àõaü pañibhànapañisambhidà.

797. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà, dhammapañisambhidà, niruttipañisambhidà, pañibhànapañisambhidà, tisso pañisambhidà, kàmàvacara kusalato catusu ¤àõasampayuttesu cittuppàdesu, kiriyato catusu ¤àõasampayuttesu cittuppàdesu uppajjanti. Atthapañisambhidà etesu ceca uppajjati catusu maggesu catusu phalesu ca uppajjati.

Abhidhammabhàjaniyaü.

[BJT Page 134] [\x 134/]

798. Catasso pañisambhidà: atthapañisambhidà, dhammapañisambhidà, nirutti pañisambhidà, pañibhànapañisambhidà.

799. Catunnaü pañisambhidànaü kati kusalà, kati akusalà, kati avyàkatà-pe- kati saraõà, kati araõà:

800. Siyà kusalà, siyà avyàkatà.

Siyà sukhàya vedanàya sampayuttà, siyà adukkhamasukhàya vedanàya sampayuttà.

Tisso pañisambhidà siyà vipàkadhammadhammà, siyà nevavipàka na vipàkadhammadhammà. Atthapañisambhidà siyà vipàkà, siyà vipàkadhammadhammà, siyà nevavipàka na vikadhammadhammà.

Tisso pañisambhidà anupàdinnupàdàniyà. Atthapañisambhidà siyà anupàdinnåpàdàniyà, siyà anupàdinnaanupàdàniyà.

Tisso pañisambhidà asaükiliññhaasaükilesikà. Atthapañisambhidà siyà asaükiliññhasaükilesikà, siyà asaükiliññhaasaükilesikà.

Tisso pañisambhidà savitakkasavicàrà. Atthapañisambhidà siyà savitakka savicàrà, siyà avitakkavicàramattà, siyà avitakkaavicàrà.

Siyà pãtisahagatà, siyà sukhasahagatà, siyà upekkhàsahagatà.

Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbà.

Neva dassanena na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

Tisso pañisambhidà siyà àcayagàmino, siyà nevàcayagàmã nàpacayagàmino, atthapañisambhidà [PTS Page 304] [\q 304/] siyà àcayagàminã, siyà apacayagàminã, siyà nevàcayagàmãnàpacayagàminã.

Tisso pañisambhidà neva sekkhà nàsekkhà. Atthapañisambhidà siyà sekkhà, siyà asekkhà, siyà neva sekkhà nàsekkhà.

Tisso pañisambhidà parittà. Atthapañisambhidà siyà parittà, siyà appamàõà.

Niruttipañisambhidà parittàrammaõà, tisso pañisambhidà siyà parittàrammanà, siyà mahaggatàrammaõà, siyà appamàõàrammaõà.

Tisso pañisambhidà majjhimà, atthapañisambhidà siyà majjhimà, siyà paõãtà.

Tisso pañisambhidà aniyatà. Atthapañisambhidà siyà sammattaniyatà, siyà aniyatà.

[BJT Page 136] [\x 136/]

Niruttipañisambhidà navattabbà maggàrammaõàtipi, maggahetukàtipi maggàdhipatinãtipi. Atthapañisambhidà na maggàrammaõà, siyà maggahetukà siyà maggàdhipatinã, siyà na vattabbà maggahetukàtipi maggàdhipatinãti'pi. Dve pañisambhidà siyà maggàrammanà na maggahetukà, siyà maggàdhipatino, siyà na vattabbà maggàrammaõàti'pi maggàdhipatino'tipi.

Tisso pañisambhidà siyà uppannà siyà anuppannà, na vattabbà uppàdinoti. Atthapañisambhidà siyà uppannà, siyà anuppannà, siyà uppàdinã.

Siyà atãtà, siyà anàgatà, siyà paccuppannà.

Niruttipañisambhidà paccuppannàrammaõà. Dve pañisambhidà siyà atitàrammaõà, siyà anàgatàrammaõà, siyà paccuppannàrammaõà. Atthapañisambhidà siyà atãtàrammaõà, siyà anàgatàrammaõà, siyà paccuppannàrammaõà, siyà na vattabbà atãtàrammaõàti'pi anàgatàrammaõàti'pi paccuppannàrammaõàti'pi.

Siyà ajjhattà, siyà bahiddhà, siyà ajjhattabahiddhà.

Niruttipañisambhidà bahiddhàrammaõà. Tisso pañisambhidà siyà ajjhattàrammaõà, siyà bahiddhàrammaõà. Siyà ajjhattabahiddhàrammaõà.

Anidsasanaappañighà.

801. Hetu.

Sahetukà.

Hetusampayuttà.

Hetu ceva sahetukà ca.

Hetu ceva hetusampayuttà ca.

Na vattabbà na hetu sahetukàtipi na hetu ahetukàtipi.

802. Sappaccayà.

Saïkhatà.

Anidassanà.

Appañighà.

Aråpà.

Tisso pañisambidà lokiyà. Atthapañisambidà siyà lokiyà, siyà lokuttarà.

Kenaci vi¤¤eyyà, kenaci na vi¤¤eyyà.

[BJT Page 138] [\x 138/]

803. No àsavà.

Tisso pañisambhidà sasàvà. Atthapañisambhidà siyà sàsavà, siyà anàsavà.

âsava vippayuttà.

Tisso [PTS Page 305] [\q 305/] pañisambhidà na vattabbà àsavà ceva sàsavàti, sàsavà ceva no ca àsavà. Atthapañisambhidà na vattabbà àsavo1 ceva sàsavàti, siyà sàsavà ceva no ca àsavo, siyà na vattabbà sàsavà ceva no ca àsavoti.

Na vattabbà àsavà ceva àsavasampayuttàtipi, àsavasampayuttà ceva no va àsavàtipi.

Tisso pañisambhidà àsavavippayuttà sàsavà. Atthapañisambhidà siyà àsavavipa yuttà sàsavà, siyà àsavavippayuttà anàsavà.

804. No sa¤¤ojanà -pe- no ganthà -pe- no oghà -pe no yogà -pe- no nivaraõà -pe- no paràmàsà-pe-

805. Sàrammaõà.

No città.

Cetasikà.

Cittasampayuttà.

Cittasaüsaññhà.

Cittasamuññhànà.

Cittasahabhuno.

Cittànuparivattino.

Cittasaüsaññhasamuññhànà.

Cittasaüsaññhasamuññhànasahabhuno.

Cittasaüsaññhasamuññhànànuparivattino.

Bàhirà.

No upàdà.

Anupàdinnà.

806. No upàdànà -pe- no kilesà -pe-

Na dassanena pahàtabbà.

Na bhàvanàya pahàtabbà.

Na dassanena pahàtabbahetukà.

Na bhàvanàya pahàtabbahetukà.

1. âsavà-sãmu.

[BJT Page 140] [\x 140/]

Tisso pañisambhidà savitakkà. Atthapañisambhidà siyà savitakkà siyà avitakkà.

Tisso pañisambhidà savicàrà. Atthapañisambhidà siyà savicàrà. Siyà avacàrà.

Siyà sappãtikà, siyà appãtikà.

Siyà pãtisahagatà, siyà na pãtisahagatà.

Siyà sukhasahagatà, siyà na sukhasahagatà.

Siyà upekkhàsahagatà, siyà na upekkhàsahagatà.

Tisso pañisambhidà kàmàvacarà. Atthapañisambhidà siyà kàmàvacarà siyà na kàmàvacarà.

Na råpàvacarà.

Na aråpàvacàra.

Tisso pañisambhidà pariyàpannà. Atthapañisambhidà siyà pariyàpannà siyà apariyàpannà.

Tisso pañisambhidà aniyyànikà. Atthapañisamabhidà siyà niyyànikà siyà aniyyànikà.

Tisso pañisambhidà aniyatà. Atthapañisambhidà siyà niyatà, siyà aniyatà.

Tisso pañisambhidà sa uttarà, atthapañisambhidà siyà sa uttarà siyà anuttarà.

Araõàti.

Pa¤hapucchakaü.

Pañisambhidà vibhaïgo niññhito.