[PTS Page 345] [\q 345/]

[BJT Vol Vbh 2] [\z Vibh /] [\w II /]

[BJT Page 194] [\x 194/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

17. Khuddakavatthuvibhaïgo.

836. Jàtivado gottamado àrogyamado yobbanamado jãvitamado làbhamadosakkàramado garukàramado purekkhàramado parivàramado bhogamado vanõamado sutamado pañibànamado ratta¤¤åmado piõóapàtikamado anava¤¤attimado1 iriyàpathamado iddhimado yasamado sãlamado jhànamado sippamado àrohamado pariõàhamado sanñhànamado pàripårimado mado pamàdo thamho sàrambho atricchatàmahicchatà pàpicchatà siïgaü tintinaü càpalyaü asabhàgavutti, arati tandi vijambhikà bhattasammado cetaso ca lãnattaü, kuhanà lapanà nemittikatà nippesikatà [PTS Page 346] [\q 346/] làbhena làbhaü nijigiüsanatà, seyyo hamasmãti màno sadisohamasmãti màno hãnohamasmãti màno, seyyassa seyyàhamasmãti màno seyyassa sadisohamasmãti màno seyyassa hãnohamasmãti màno, sadisassa seyyohamasmãti màno sadisassa sadisohamasmãti mànosadisassa hãnohamasmãti màno, hinassa seyyohamasmãti màno, màno atimàno mànàtimàno omàno adhimàno asmimàno micchàmàno, ¤àtivitakko janapadavitakko amaravitakko parànuddayatàpañisaüyutto vitakko làbhasakkàrasilokapañisaüyutto vitakko anava¤¤attipañisaüyutto vitakko.

Ekakaü.

837. Kodho da upanàho ca, makkho ca palàso ca, issàca macchariyaü ca. Màyà ca sàñheyyaü ca, avijjà ca bhavataõhà ca, bhavadiññhica vibhavadiññhica, sassatadiññhi ca ucchedadiññhi ca, antavàdiññhi ca anantavà diññhi ca, pubbantànudiññhi ca aparantànudiññhi ca, ahirikaü ca anottappaü ca, dovacassatà ca pàpamittatà ca, anajjavo ca amaddavoca, akkanti ca asoraccaü ca, asàkhallaü ca appañisanthàro [PTS Page 347] [\q 347/] ca, indriyesu aguttadvàratà ca bhojane amatta¤¤utà ca, muññhasaccà ca asampaja¤¤aü ca, sãlavipatti cadiññhivipatti ca, ajjhattasaüyojanaü ca bahiddhàsaüyojanaü ca.

Dukaü.

838. Tãõi akusalamålàni, tayo akusala vitakkà, tisso akusala sa¤¤à, tisso akusaladhàtuyo, tãõi duccaritàni, tayo àsavà, tãõi saüyojanàni, tisso taõhà, aparàpi tisso tanhà, tisso esanà, tisso vidà, tãõi bhayàni, tãõi tamàni, tiõi titthàyatanàni, tayo ki¤canà, tãõi aïgaõàni, tãõi malàni, tãõi visamàni aparànipi tãõi visamàni, tayo aggã, tayo kasàvà, aparepi tayo kasàvà, assàdadiññhi attànudiññhi micchàdiññhi, arati vihesà adhammacariyà.

1. Anava¤¤àtamado-sirimu, machasaü.

[BJT Page 196] [\x 196/]

Dovacassatà pàpamittatà nànattasa¤¤à, uddhaccaü kosajjaü pamàdo, asantuññhità asampaja¤¤atà mahicchatà, ahirikaü anottappaü pamàdo, anàdariyaü dovacassatà pàpamittatà, assaddhiyaü avada¤¤åtà kosajjaü, uddhaccaü asaüvaro dussãlyaü, ariyànaü adassanakamyatà saddhammaü asotukamyatà upàrambhachittatà, muññhasaccaü asampaja¤¤aü cetaso vikkhepo, [PTS Page 348] [\q 348/] ayonisomanasikàro kummaggasevanà cetasoca lãnattaü.

Tikaü.

839. Cattàro àsavà, cattàro ganthà, cattàro oghà, cattàre yogà, cattàri upàdànàni, cattàro taõhuppàdà, cattàri agatigamanàni, cattàro vipariyesà, cattàro anariyavohàrà, aparepi cattàro anariyavohàrà, cattàri duccaritàni, aparànipi cattàri duccaritàni, cattàri bhayàni, aparànipi cattàri bhayàni, catasso diññhiyo.

Catukkaü.

840. Pa¤corambhàgiyàni sa¤¤ojanàni, pa¤cuddhambhàgiyàni sa¤¤ojanàni, pa¤ca macchiriyàni, pa¤ca saïgà, pa¤ca sallà, pa¤ca cetokhilà, pa¤ca cetaso vinibavdhà, pa¤ca nãvaraõàni, pa¤ca kammàni ànantarikàni, pa¤ca diññhiyo, pa¤ca verà, pa¤ca vyasanà, pa¤ca akkhantiyà àdãnavà, pa¤ca bhayàni, pa¤ca diññhadhammanibbànavàdà.

Pa¤cakaü. [PTS Page 349] [\q 349/]

841. Cha vivàda målàni, cha chandaràgà gehasità dhammà, 1 cha virodha vatthåni, cha taõhàkàyà, cha agàravà, cha parihàniyà dhammà, aparepi cha parihàniyà dhammà, cha somanassupavicàrà, cha domanassupavicàrà, cha upekkhupavicàrà, cha gehasitàni somanassàni, cha gehasitàni domanassàni, cha gehasità upekkhà, cha diññhiyo.

Chakkaü.

842. Sattànusayà, satta sa¤¤ojanàni, satta pariyuññhànàni, satta asaddhammà, sattaduccaritàni, satta mànà, satta diññhiyo.

Sattakaü.

843. Aññha kilesavatthuni, aññha kusãtavatthåni, aññhasu lokadhammesu cittassa pañighàto, aññha anariyavohàrà, aññha micchattà, aññha purisadosà, aññha asa¤¤ivàdà, aññha nevasa¤¤inàsa¤¤ivàdà.

Aññhakaü.

844. Nava àghàtavatthåni, nava purisamalàni, navavidha mànà, nava taõhàmålikà dhammà, nava i¤jitàni, nava ma¤¤itàni, nava evditàni, nava papa¤citàni, nava saïkhatàni.

Navakaü.

1. Cha chandaràgà- sirimu, machasaü.

[BJT Page 198. [\x 198/] ]

845. Dasa kilesavatthåni, dasa àghàtavatthåni, dasa akusalakammapathà, dasa sa¤¤ojanàni, dasa micchattà, dasavatthukà micchàdiññhi, dasavatthukà antaggàhikà diññhi.

Dasakaü.

846. Aññhàrasa taõhà vicaritàni ajjhattikassa upàdàya, aññhàrasa taõhà vicaritàni bàhirassa upàdàya, tadekajjhaü abhisa¤¤åhitvà ahaüsaükhipitvà chattiüsa taõhàvicaritàni honti. Iti atãtàni chattiüsa taõhàvicaritàni, anàgatàni chattiüsa taõhàvicaritàni, paccuppannàni chattiüsa taõhà vicaritàni, tadekajjhaü abhisa¤¤åhitvà abhisaükhipitvà aññhataõhàvicaritasataü hoti. Yàni ca dvàsaññhi diññhigatàni brahmajàle veyyàkaraõe vuttàni bhagavatà.

Màtikà. [PTS Page 350] [\q 350/]

847. Tattha katamo jàtimado: jàtiü pañicca mado majjanà majjitattaü màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati jàtimado.

848. Tattha katamo gottamado: gottaü pañicca -peàrogyaü pañicca -peyobbanaü pañicca -pe jãvitaü pañicca -pe- làbhaü pañicca -pe- sakkàraü pañicca -pe-garukàraü pañicca -pe- purekkhàraü pañicca -pe- parivàraü pañicca -pebhogaü pañicca -pe- vaõõaü pañicca -pe- sutaü pañicca -pe-pañibhànaü pañicca -pe-ratta¤¤utaü pañicca -pepinóapàtikattaü pañicca -pe- anava¤¤attiü1 pañicca-peiriyàpathaü pañicca -peiddhiü pañicca -pe- yasaü pañicca -pe-sãlaü pañicca -pejhànaü pañicca -pe- sippaü pañicca -peàrohaü pañicca -pe-pariõàhaü pañicca -pe- saõñhànaü pañicca -pe- pàripåriü pañicca mado majjanà majjitattaü màno ma¤¤à ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cãttassa ayaü vuccati pàripårimado.

849. Tattha katamo mado: yo mado majjanà majjitattaü màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati mado.

850. Tattha katamo pamàdo: kàyaduccarite và vacãduccarite và mano duccarite và pa¤casu và kàmaguõesu cittassa vossaggo vossaggànuppàdànaü kusalànaü và dhammànaü bhàvanàya asakkaccakiriyatà asàtaccakiriyatà anaññhitakiriyatà olãnavuttità nikkhittachandatà nikkhittadhuratà anàsevanà abhàvanà abahulãkammaü anadhiññhànaü ananuyogo pamàdo. Yo evaråpo pamàdo pamajjanà pamajjitattaü. Ayaü vuccati pamàdo.

1. Anava¤¤àtaü- sirimu, machasaü.

[BJT Page 200] [\x 200/]

851. Tattha katamo thambho: yo thambho thambhanà thambhitattaü kakkhaliyaü phàrusiyaü ujucittatà amudutà, ayaü vuccati thambho.

852. Tattha katamo sàrambho: yo sàrambho pañisàrambho sàrambhanà pañisàrambhanà pañisàrambhitattaü, ayaü vuccati sàrambho.

853. Tattha katamà atricchatà: itarãtaracivarapinóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi pa¤cahi và kàmaguõehi asantuññhassa bhiyyokammyatà [PTS Page 351] [\q 351/] yà evaråpà icchà icchàgataü1 atricchatà ràgo sàràgo anunayo anurodho vandi nandiràgo cittassa sàràgo, ayaü vuccati atricchatà.

854. Tattha katamà mahicchatà: itarãtaracãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrehi pa¤cahi và kàmaguõehi asantuññhassa bhiyyokamyatà, yà evaråpà icchà icchàgataü mahicchatà ràgo sàràgo -pe- cittassa sàràgo, ayaü vuccati mahicchatà.

855. Tattha katamà pàpicchatà: idhekacco assaddho samàno saddhoti maü jano jànàtuti icchati, dussãlo samàno sãlavàti maü jano jànàtåti icchati, appassutosamàno bahussutoti maü jano jànàtuti icchati, saïgaõikàràmo samàno pavicittoti maü jano jànàtåti icchati, kusãto samàno àraddhaviriyoti maü jano jànàtuti icchati, muññhassati samàno upaññhitasatãti maü jano jànàtuti icchati, asamàhito samàno samàhitoti maü jano jànàtuti icchati. Duppa¤¤o samàno pa¤¤avàti maü jano jànàtåti icchati. Akhãõàsavo samàno khãõàsavoti maü jano jànàtåti icchati. Yi evaråpà icchà icchàgataü pàpicchatà ràgo sàràgo-pecittassa sàràgo, ayaü vuccati pàpicchatà.

856. Ttha katamaü siïgaü: yaü siïgaü siïgàratà caturatà2 càturiyaü parikkhattatà pàrikkhattiyaü, idaü vuccati siïgaü.

857. Tattha katamaü tintinaü: yaü tintinaü tintinàyanà tintinàyitattaü loluppaü loluppàyanà loluppayitattaü puccha¤cikatà3 sàdukamyatà4. Idaü vuccati tintinaü.

858. Tattha katamaü càpayyaü: 5 cãvaramaõóanà pattamaõóanà senàsanamaõóanà imassa và påtikàyassa bàhirànaü và parikkhàrànaü maõóanà vibhåsanà kelàyanà parikelàyanà6 gedhikatà gedhikattaü capalatà càpalyaü, idaü vuccati càpalyaü.

1. Icchàgatà- sirimu, machasaü 2. Càturatà-sirimu, machasaü. 3. Puccha¤jikatà-sirimu, machasaü. Pu¤cikatà-syà. 4. Sàdhukamyatà-sirimu, machasaü, syà. 5. Càpallaü-si p„vi. 6. Kelanà, parikelanà-sirimu, machasaü, syà.

[BJT Page 202] [\x 202/]

859. Tattha katamà asabhàgavutti: màtari và pitari và jeññhe và kaniññhe và bhàtariàcariyesu và upajjhàye và buddhe và sàvakesu và a¤¤atara¤¤ataresu garuññhànãyesu vippañikulagàhità vipaccanikasàtatà [PTS Page 352] [\q 352/] anàdariyaü anàdaratà1 agàravatà appatissavatà, ayaü vuccati asabhàgavutti.

860. Tattha katamà arati: pantesu và senàsanesu a¤¤atara¤¤ataresu và adikusalesu dhammesu arati aratità anabhirati anabhiramanà ukkanñhità paratassità, ayaü vuccati arati.

861. Tattha katamà tandi: yà tandi tandiyanà tandimanakatà àlasyaü àlasyàyanà àlasyàyitattaü, ayaü vuccati tandi.

862. Tattha katamà vijambhikà: yà kàyassa jambhanà vijambhanà ànamanà vinamanà sannamanà panamanà vyàdhiyakaü, ayaü vuccati vijambhikà.

863. Tattha katamo bhattasammado: yà bhuttàvissa bhattamucchà bhattakilamatho bhattaparilàho kàyaduññhullaü, ayaü vuccati bhattasammado.

864. Tattha katamaü cetaso ca lãnattaü: yà cittassa akallatà akamma¤¤atà olãyanà sallãyanà lãnaü lãyanà lãyitattaü thinaü thiyanà thiyitattaü cittassa, idaü vuccati cetaso ca lãnattaü.

865. Tattha katamà kuhanà: làbhasakkàrasilokasannissitassa pàpicchassa iccàpakatassa paccayapañisedhanasaïkhàtena và sàmantajappitena và iriyàpathassa và aññhapanà2 ñhapanà saõñhapanà bhàkuñità bhàkuñiyaü kuhanà kuhàyanà kuhitattaü, ayaü vuccati kuhanà.

866. Tattha katamà lapanà: làbhasakkàrasilokasannissitassa pàpicchassa icchàpakatassa yà paresaü àlapanà lapanà sallapanà ullapanà samullapanà unnahanà samunnahanà ukkàcanàsamukkàcanà anuppiyabhàõità3 càñukamyatà muggasuppyatà pàribhaññatà, ayaü vuccati lapanà.

867. Tathe katamà nemittikatà: làbhasakkàrasilokasannissitassa pàpicchassa icchàpakatassa [PTS Page 353] [\q 353/] yaü paresaü nimittaü nimittakammaü obhàso obhàsakammaü sàmantajappà parikathà, ayaü vuccati nemittikatà.

868. Tattha katamà nippesikatà: làbhasakkàrasilokasannissitassa pàpicchassa icchàpakatassa yà paresaü akkosanà vambhanà garahanà ukkhepanà samukkhepanà khipanà saükhipanà pàpanà sampàpanà avaõõàhàrikà4 parapiññhimaüsikatà, ayaü vuccati nippesikatà.

1. Anàdariyatà-sirimu, machasaü. 2. âñhapanà-sãmu. 3. Anuppiyabhàsità-sãp„vi. 4. Avanõahàriyà-sãp„vi.

[BJT Page 204] [\x 204/]

869. Tattha katamà làbhena labhaü nijigiüsanatà: làbhasakkàrasilokasannissito pàpiccho icchàpakato ito laddhaü àmisaü amutra harati, amutra và laddhaü àmisaü idha àharati, yà evaråpà àmisena àmisassa eññhi gaveññhi pariyeññhi esanà gavesanà pariyesanà, ayaü vuccati làbhena làbhaü nijigiüsanatà.

870. Tattha katamo seyyohamasmãti màno: idhekacco jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena vàsippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà mànaü jappeti, yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmodhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa ayaü vuccati seyyohamasmãti màno.

871. Tattha katamo sadisohamasmãti mano: idhekacco jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañihànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà mànaü jappeti, yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmodhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati sadiso'hamasmãti màno.

872. Tattha katamo hãnohamasmãti màno: idhekacco jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atane vatthunà omànaü jappeti, yo evaråpo omàno oma¤¤anà oma¤¤itattaü hãëanà ohãëanà ohãëitattaü attu¤¤à attava¤¤à attaparibhavo, ayaü vuccati hãno'hamasmãti màno. [PTS Page 354] [\q 354/]

873. Tattha katamo seyyassa seyyohamasmãti màno: idekacco seyyo hotijàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàyà và dhanena vàajjhanena và kammàyatananena và sippàyatananena và vijjàññhànena và sutena vàpañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi seyyaü attànaü dahati. So taü nissàya mànàü jappeti, yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati annàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati seyyassa seyye'hamasmãti màno.

874. Tattha katamo seyyassa sadiso'hamasmãti màno: idhe kacco seyyo hoti jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi sadisaü attànaü dahati. So taü nissàya mànaja jappeti. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati seyyassa sadiso'hamasmãti màno.

[BJT Page 206] [\x 206/]

875. Tattha katamo seyyassa hãno'hamasmãti màno: idhe kacco seyyo hoti jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi hãnaü attànaü dahati. So taü nissàya omànaü jappeti. Yo evaråpo omàno oma¤¤anà oma¤¤itattaü hãëanà ohãëanà ohãëitattaü attu¤¤à attava¤¤à attaparibhavo, ayaü vuccati seyyassa hãno'hamasmãti màno.

876. Tattha katamo sadisassa seyyo'hamasmãti màno: idhekacecà sadiso hoti jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi seyyaü attànaü dahati. So taü nissàya mànaü jappeti. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati sadisassa seyye'hamasmãti màno.

877. Tattha katamo sadisassa sadiso'hamasmãti màno: idhekacco sadiso hoti jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi sadisaü attànaü dahati. So taü nissàya mànaü jappeti. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati sadisassa sadiso'hamasmãti màno.

878. Tattha katamo sadisassa'hãnohamasmãti màno: idhekacco sadiso hoti jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi sadisaü attànaü dahati. So taü nissàya omànaü jappeti. Yo evaråpo omàno oma¤¤anà oma¤¤itattaü hãëanà ohãëanà ohãëitattaü attu¤¤à attava¤¤à attaparibhavo, ayaü vuccati hãnassa seyyo'hamasmãti màno.

879. Tattha katamo hãnassa seyye'hamasmãti màno: idhekacco hãno hoti jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi sadisaü attànaü dahati. So taü nissàya mànaü jappeti. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati hãnassa seyyo'hamasmãti màno.

880. Tattha katamo hãnassa sadiso'hamasmãti màno: idhekacco hãno hoti, jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi sadisaü attànaü dahati. So taü nissàya mànaü jappeti. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo [PTS Page 355] [\q 355/] dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati hãnassa sadiso'hamasmãti màno.

[BJT Page 208] [\x 208/]

881. Tattha katamo hãnassa hãno'hamasmãti màno: idhekacco hãno hoti jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi sadisaü attànaü dahati. So taü nissàya omànaü jappeti. Yo evaråpo omàno oma¤¤anà oma¤¤itattaü hãëanà ohãëanà ohãëittaü attu¤¤à attava¤¤à attaparibhavo, ayaü vuccati hãnassa hãno'hamasmãti màno.

882. Tattha katamo màno: yo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati màno.

883. Tattha katamo atimàno: idhekacco jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà parehi attànaü atima¤¤ati. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati atimàno. Seyyassa sadiso'hamasmãti màno.

884. Tattha katamo mànàtimàno: idhekacco jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà pubbakàlaü parehi sadisaü attànaü dahati. Aparakàlaü attànaü seyyaü dahati. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati mànàtimàno.

885. Tattha katamo omàno: idhekacco jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà omànaü jappeti. Yo evaråpo omàno oma¤¤anà oma¤¤itattaü hãëanà ohãëanà ohãëitattaü attu¤¤à attava¤¤à attaparibhavo, ayaü vuccati omàno.

886. Tattha katamo adhimàno: appatte pattasa¤¤ità akate katasa¤¤ità anadhigate adhigatasa¤¤ità asacchikate sacchikatasa¤¤ità, yo evaråpo màno ma¤¤ànà ma¤¤itattaüunnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati adhimàno. [PTS Page 356] [\q 356/]

887. Tattha katamo asmimàno: råpaü asmãti màno, asmiti chando, asmãti anusayo, vedanà -pe- sa¤¤à-pe- saïkhàrà -pe- vi¤¤àõaü asmãti màno, asmiti chando, asmãti anusayo. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati asmimàno.

888. Tattha katamo micchàmàno: idhekacco pàpakena và kammàyatanena pàpakenavà sippàyatanena pàpakena và vijjàññhànena pàpakena và sutena pàpakena và pañibhànena pàpakena và sãlena pàpakena và vatena pàpakena và sãlabbatena pàpikàya và diññhiyà a¤¤atara¤¤atarena vatthunà mànaü jappeti. Yo evaråpo màno ma¤¤anà ma¤¤itattaü unnati unnàmo dhajo sampaggàho ketukamyatà cittassa, ayaü vuccati micchàmàno.

[BJT Page 210] [\x 210/]

889. Tattha katamo ¤àtivitakko: ¤àtake àrabbha gehasito takko vitakko micchàsaïkappo, ayaü vuccati ¤àtivitakko.

890. Tattha katamo janapadavitakko: janapadaü àrabbha gehasito takko vitakko micchàsaïkappo, ayaü vuccati janapadavitakko.

891. Tattha katamo amaravitakko: dukkarakàrità pañisaüyutto và diññhigatapañisaüyutto và gehasito takko vitakko micchà saïkappo, ayaü vuccati amaravitakko.

892. Tattha katamo parànuddayatàpañisaüyutto vitakko: idhekacco gihãsaüsaññho viharati sahanandã sahasokã sukhãtesu sukhãte dukkhitesu dukkhito uppannesu kicca karaõayesu attanà và yogaü àpajjati. Yo tattha gehasito takko vitakko micchàsaïkappo, ayaü vuccati parànuddayatàpañisaüyutto vitakko.

893. Tattha katamo làbhasakkàrasilokapañisaüyutto vitakko: làbhasakkàrasilokaü àrabbha gehasito takko vitakko micchàsaükàppo, ayaü vuccati làbhasakkàrasilokapañisaüyutto vitakko.

894. Tattha katamo anava¤¤attipañisaüyutto vitakko: idhekacco jàtiyà và gottena và kolaputtiyena và vaõõapokkharatàya và dhanena và ajjhenena và kammàyatanena và sippàyatanena và vijjàññhànena và sutena và pañibhànena và a¤¤atara¤¤atarena vatthunà 'mà maü [PTS Page 357] [\q 357/] pare' avajàniüså1ti. Yo tattha gehasito takko vitakko micchàsaïkappo, ayaü vuccati anava¤¤attipañisaüyutto vitakko.

Ekakaü.

895. Tattha katamo kodho: yo kodho kujjhanà kujkditattaü doso dussanàdussitattaü, 2 vyàpatti vyàpajjanà vyàpajjitattaü, virodho pañivirodo caõóikkaü asuropo3 anattamanatà cittassa, ayaü vuccati kodho.

Tattha katamo upanàho: pubbakàlaü4 kodo aparakàlaü5 upanàho. Yo evaråpo upanàho upanayhanà upanayahitattaü. âñhapanà, ñhapanà saõñhapanà anusaüsandanà anupubbabandhanà daëhãkammaü kodhassa, ayaü vuccati upanàho.

1. Vatthunà, maü-sirimu. 2. Dåsanà dåsitattaü-syà. 3. Assuropo-sirimu. 4. Pubbakàle-sãp„vi. 5. Aparakàle-sãp„vi.

[BJT Page 212] [\x 212/]

896. Tattha katamo makkho: yo makko makkhiyanà1 makkhãyitattaü niññhuriyaü niññhuriyakammaü, ayaü vuccati makkho.

Tattha katamo paëàso: yo paëàso paëàsàyanà paëàsàhàro vivàdaññhànaü yugaggàho appañinissaggo, ayaü vuccati paëàso.

897. Tattha katamà issà: yà paralàbhasakkàragarukàramànanavandanapujanàsu issà issàyanà issàyitattaü, usåyà usåyanà usåyitattaü, ayaü vuccati issà.

Tattha katamaü macchariyaü: pa¤ca macchariyàni: àvàsamacchariyaü kula macchariyaü làbhamacchariyaü vaõõamacchariyaü dhammamacchariyaü. Yaü evaråpaü maccheraü maccharàyanà maccharàyitattaü vevicchaü kadariyaü kañuka¤cukatà aggahitattaü cittassa, idaü vucacti macchariyaü.

898. Tattha katamà màyà: idhekacco kàyena duccaritaü caritvà vàcàya duccaritaü caritvà manasà duccaritaü caritvà tassa pañicchàdana hetu pàpikaü icchaü panidahati, mà maü ja¤¤àti icchati, [PTS Page 358] [\q 358/] mà maü ja¤¤àti saükappeti, mà maü ja¤¤àti vàcaü bhàsati, mà maü ja¤¤àti kàyena parakkamati, yà evaråpà màyà màyàvità accàsarà2 va¤canà nikati vikiraõà pariharaõà guhanà pariguhanà chàdanà pañicchàdanà anuttànãkammaü anàcikammaü vecchàdanà pàpakiriyà, ayaü vuccati màyà.

Tattha katamaü sàñheyyaü: idhekacco sañho hoti parisañho. Yaü tattha sañhaü sañhatà sàñheyyaü kakkhaëatà kakkhaëiyaü3 parikkhattatà pàrikkhattiyaü, idaü vuccati sàñheyyaü.

899. Tattha katamà avijjà: yaü a¤¤àõaü adassanaü -peavijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati avijjà.

Tattha katamà bhavataõhà: yo bhavesu bhavacchando bhavaràgo bhavanandi bhavataõhà bhavasneho bhavaparilàho bhavamucchà bhavajjhosànaü. Ayaü vuccati bhavataõhà.

900. Tattha katamà bhavadiññhi: bhavissati attà ca lokocàti yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho4 ayaü vuccati bhavadiññhi.

Tattha katamà vibhavadiññhi: na bhavissati attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü-pe- vipariyesagàho, ayaü vuccati vibhavadiññhi.

901. Tattha katamà sassatadiññhi: sassato attà ca loko càti yà evaråpà diññhidiññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaü vuccati sassatadiññhi.

1. Makkhiyanà-sirimu-syà. Makkhàyanà-machasaü. 2. Accasarà-sãp„vi. 3. Kakkaratà kakkariyaü-sirimu. Machasaü. Kakkharatà, kakkhariyaü-aññhakathà 4. Vipariyàsaggàho-machasaü.

[BJT Page 214] [\x 214/]

Tattha katamà ucchedadiññhi: ucchijjissati attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaü vuccati ucchedadiññhi.

902. Tattha katamà antavàdiññhi: antavà attà ca loko càti yà evaråpà diññhidiññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaü vuccati antavàdiññhi. [PTS Page 359] [\q 359/]

Tattha katamà anantavàdiññhi: anantavà attà ca loko càti yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaü vuccati anantavàdiññhi.

903. Tattha katamà pubbantànudiññhi: pubbantaü àrabbha yà uppajjati diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaü vuccati pubbantànudiññhi.

Tattha katamà aparantànudiññhi: aparantaü àhabbha yà uppajjati diññhi diññhigataü -pe vipariyesagàho, ayaü vuccati aparantànudiññhi.

904. Ttha katamaü ahirikaü: yaü na hirãyati hirãyitabbena na hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati ahirikaü.

Tattha katamaü anottappaü: yà na ottappati ottappitabbena na ottappati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati anottappaü.

905. Tattha katamà dovacassatà: sahadhammike vuccamàno dovacassatà devacassàyaü dovacassiyaü dovacassatà vippañikålagàhità vipaccanikasàtatà anàdariyaü anàdaratà agàravatà appatissavatà, ayaü vuccati dovacassatà.

Tattha katamà pàpamittatà: ye te puggalà assaddhà dussãlà appassutà maccharino duppa¤¤à yà tesaü sevanà nisevanà saüsevanà bhajanà jaübhajanà bhatti sambhatti sampavaïkatà, ayaü vucacti pàpamittatà.

906. Tattha katamo anajjavo: yo anajjavo anajjavatà jimhatà vaïkatà kuñilatà, ayaü vuccati anajjavo.

Tattha katamo amaddavo: yà amudutà amaddavatà kakkhaëiyaü phàrusiyaü kakkhaëatà kañhinatà ujucittatà amudutà, ayaü vuccati amaddavo. [PTS Page 360] [\q 360/]

907. Tattha katamà akkhanti: yà akkhanti akkhamanatà anadhivàsanatà caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, ayaü vuccati akkhanti.

Tattha katamaü asoraccaü: kàyiko vãtikkamo vàcasiko vãtikkamo kàyika vàcasikovãtikkamo, idaü vuccati asoraccaü, sabbampi dussãlyaü asoraccaü.

[BJT Page 216] [\x 216/]

908. Tattha katamaü asàkhalyaü, yà sà vàcà aõóakà kakkasà parakañukà paràbhisajjanãkodhasàmantà asamàdhi saüvattanikà tathà rupiü vàcaü bhàsità hoti. Yàtattha asaõhavàcatà asakhilavàcatà pharusavàcatà, idaü vucacti asàkhalyaü.

Tattha katamo apañisavthàro: dve pañisanthàrà àmisapañisanthàro ca dhammapañisavthàro ca idhekacco apañisanthàrako hoti àmisapañisanthàrena và dhammapañisanthàrena và, ayaü vuccati apañisavthàro.

909. Tattha katamà indriyesu aguttadvàratà: idhekacco cakkhunà råpaü disvà nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõa menaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaüabhajjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssavyeü, tassa saüvaràya na pañipajjati na rakkhati cakkhundri cakkhundriye na saüvaraü àpajjati. Sotena saddaü sutvà -pa- ghànena gandhaü ghàyitvà -pe- jivhàya rasaü sàyitvà -pe kàyena phoññhabbaü phusitvà -pe- manasà dhammà vi¤¤àya nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà avvàssaveyyuü. Tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati manindriyaü manindriye na saüvaraü àpajjati. Yà imesaü channaü indriyànaü agutti agopanà anàrakkho asaüvaro, ayaü vuccati indriyesu aguttadvàratà.

Tattha katamà bhojane amatta¤¤utà: idhekacco appañisaïkhà ayoniso àhàraü àhàreti, davàya madàya maõóanàya vibhusanàya. Yà tattha asantuññhità amatta¤¤utà appañisaïkhà bhejane, ayaü vuccati bhojane amatta¤¤utà.

910. Tattha katamaü muññhasaccaü: yà asati ananussati appañissati asaraõatà adhàraõatà pilàpanatà saümussanatà, 1 idaü vuccati muññhasaccaü. [PTS Page 361] [\q 361/]

Tattha katamaü asampaja¤¤aü: yaü a¤¤àõaü adassanaü-peavijjàlaïgã moho akusalamålaü, idaü vuccati asampaja¤¤aü.

911. Tattha katamà sãlavipatti: yo kàyiko vitikkamo vàcisiko vitikkamo kàyikavàcasiko vãtikkamo, ayaü vuccati sãlavipatti. Sabbampi dussãlyaü sãlavipatti.

Tattha katamà diññhivipatti: nattha dinnaü natthi yiññhaü-pe- ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abi¤¤à sacchikatvà pavedentãti yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe vipariyesagàho, ayaü vuccati diññhivipatti sabbàpi micchàdiññhi diññhivipatti.

912. Tattha katamaü ajjhattasaüyojanaü: pa¤corambhàgiyàni saüyojanàni ajjhattasaüyojanaü. Pa¤cuddhambhàgiyàni saüyojanàni bahiddhàsaüyojanaü.

Dukaü.

1. Pammossanatà- sãp„vi.

[BJT Page 218. [\x 218/] ]

913. Tattha katamàni tãõi akusalamålàni: lobho doso moho

Tattha katamo lobho: yo ràgo sàràgo anunayo anurodho nandi1 nandiràgo cittassa sàràgo icchà mucchà ajjhosànaü gedho parigedho saïgo païko ejà màyà janikà2 sa¤jananã sibbanã3 jàlinã sarità visattikà suttaü4 visañà5 àyåhanã dutiyà paõidhi bhavanetti vanaü vanato santhavo sneho6 apekkhà pañibavdhu àsà àsiüsanà àsiüsitattaü råpàsà saddàsà gavdhàsà rasàsà phoññhabbàsà làbhàsà dhanàsà puttàsà jãvitàsà jappà abhijappà jappanà jappitattaü loluppaü loluppàyanà loluppàyitattaü puccha¤cikatà7 sàdukamyatà8 adhammaràgo visamalobho nikanti [PTS Page 362] [\q 362/] nikàmanà pañhthanà pihanà saüpatthanà kàmatanhà bhavataõhà vibhavataõhà råpatanhà aråpataõhà nirodhataõhà sdataõhà gavdhataõhà rasataõhà phoññhabbatanhà dhammataõhà ogho yogo gantho upàdànaü àvaraõaü nãvaranaü chadanaü bavdhanaü upakkileso anusayo pariyuññhànaü latà vevicchaü dukkhamålaü dukkhanidànaü dukkhappabhavo màrapàso màrabaëisaü màravisayo tanhànadã tanhàjàlaü tanhàgaddulaü taõhàsamuddo abhijjhà lobho akusalamålaü, ayaü vuccati lobho.

Tattha katamo doso: anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti àghàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati, piyassa me manàpassa anatthaü cari anatthaü carati anatthaü carissatãti àghàto jàyati, appiyassa me amanàpassa atthaü acari atthaü carati atthaü carissatãti àghàto jàyati, aññhàne và pana àghàto jàyati, yo evaråpo cittassa àghàto pañighàto pañighaü pañavirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byàpatti manopadoso kodho kujjhanà kujjhitattaü doso dussanà dussitattaü byàpatti byàpajjanà byàpajjitattaü virodho pañivirodho canóikkaü asuropo9 anattamanatà cittassa, ayaü vucacti doso.

Tattha katamo moho: dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü, dukkhanirodhe a¤¤àõaü, dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü, pubbante a¤¤àõaü, aparante a¤¤àõaü, pubbantàparante a¤¤àõaü, idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü. Yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü-peavijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati moho. Imàni tãõi akusalamålàni.

1. Nandã-machasaü. 2. Janiyà-sirimu, sãp„vi. 3. Sabbini-sirimu, syà, machasaü. 4. Sotaü-sirimu, machasaü. 5. Visadà-sirimu. 6. Sineho-machasaü, syà. 7. Puccha¤jikatà-sirimu, machasaü pu¤cikatàsãp„vi, syà. 8. Sàdhukamyatyà-sirimu, syà, machasaü. 9. Assuropo-sirimu.

[BJT Page 220] [\x 220/]

914. Tattha katame tayo akusalavitakkà: kàmavitakko vyàpàdavitakko vihiüsàvitakko. Tattha katamo kàmavitakko: [PTS Page 363] [\q 363/]

Ttha katamo vyàpàda vitakko: vyàpàdapañisaüyutto takko vitakko -pemicchàsaïkappo, ayaü vuccati vyàpàdavitakko.

Tattha katamo vihiüsàvitakko: vihiüsàpañisaüyutto takko vitakko -pemicchàsaïkappo, ayaü vuccati vihiüsàvitakko. Ime tayo akusalavitakkà.

915. Tattha katamà tisso akusalasa¤¤à: kàmasa¤¤à vyàpàdasa¤¤à vihiüsàsa¤¤à. Tattha katamà kàmasa¤¤à: kàmapañisaüyuttà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü vuccati kàmasa¤¤à.

Sattha katamà vyàpàdasa¤¤à: vayàpàdapañisaüyuttà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü, ayaü vuccati vyàpàdasa¤¤à.

Tattha katamà vihiüsàsa¤¤à: vihiüsàpañisaüyuttà sa¤¤à sa¤jànanà sa¤jànitattaü. Ayaü vuccati vihiüsà sa¤¤à. Imà tisso akusalasa¤¤à.

916. Tattha katamà tisso akusaladhàtuyo: kàmadhàtu, vyàpàdadhàtu, vihiüsàdhàtu. Tattha katamà kàmadhàtu: kàmavitakko kàmadhàtu vyàpàdavitakko vyàpàdadhàtu vihiüsàvitakko vihiüsàdhàtu.

Tattha katamo kàmavitako: kàmapañisaüyutto takko vitakko -pe- vicchàsaïkappo, ayaü vuccati kàmavitakko.

Tattha katamo vyàpàda vitakko: vyàpadàpañisaüyutto takko vitakko -pemicchàsaïkappo, ayaü vuccati vayàpàdavitakko.

Tattha katamo vihiüsà vitakko: vihiüsàpañisaüyutto takko vitakko -pemicchajasaïkappo, ayaü vuccati vihiüsà vitakko. Imà tisso akusaladhàtuyo.

917. Tattha katamàni tãõi duccaritàni: kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritaü. Tatthakatamaü kàyaduccaritaü: pànàtipàto adinnàdànaü kàmesu micchàcàro, idaü vuccati kàyaduccaritaü.

Tattha katamaü vacãduccaritaü: musàvàdo pisuõàvàcà pharusàvàcà samphappalàpo, idaüvuccati vacãduccaritaü:

Tattha katamaü manoduccaritaü: [PTS Page 364] [\q 364/] abhijjhà vayàpàdo micchàdiññhi, idaü vuccati manoduccaritaü.

Tattha katamaü kàyaduccaritaü: akusalaü kàyakammaü kàyadaccaritaü, akusalaü vacãkammaü vacãduccaritaü, akusalaü manokammaü manoduccaritaü. Tattha katamaü akusalaü kàyakammaü: akusalà kàya sa¤cetanà akusalaü kàyakammaü, akusalà vacãsa¤cetanà akusalaüvacãkammaü, akusalà manosa¤cetanà akusalaü manokammaü. Imàni tãõi duccaritàni.

[BJT Page 222] [\x 222/]

918. Tattha katame tayo àsavà: kàmàsavo bhavàsavo avijjàsavo. Tattha katamo kàmàsavo: yo kàmesu kàmacchando -pe- kàmajjhosànaü, ayaü vuccati kàmàsavo.

Tattha katamo bhàvàsavo: yo bhavesu bhavacchavdo -pebhavajjhosànaü, ayaü vuccati bhavàsavo.

Tattha katamo avijjàsavo: dukhe a¤¤àõaü -pe- avijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati avijjàsavo. Ime tayo àsavà.

919. Tattha katamàni tãõi saüyojanàni: sakkàyadiññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso. Tattha katamà sakkàyadiññhi: idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati råpavantaü và attànaü attanivà råpaü råpasmiü và attànaü, vedanaü -pesa¤¤aü -pe- saïkhàre -pevi¤¤àõaü attato samanupassati vi¤¤àõavantaü và attànaü attani và vi¤¤àõaü vi¤¤àõasmiü và attànaü. Yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaüvuccati sakkàyadiññhi.

Tattha katamà vicikicchà: satthari kaïkhati vicikicchati, dhamme kaïkhati vicikicchati, saïghe kaïghativa vicikicchati, sikkhàya kaïkhati vicikicchati, pubbante saïkhati vicikicchati, aparante kaïkhati vicikicchati, pubbantàparante kaïkhati vichikicchati, [PTS Page 365] [\q 365/] idappaccayatà pañicca samuppannesu dhammesu kaïkhati vicikicchati. Yà evaråpà kaïkhà kaïkhàyanà kaïkhàyitattaü thambhitattaü1 cittassa manovileko, ayaü vuccati vicikicchà.

Tattha katamo sãlabbataparàmàso: ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddi vatnesuddhi sãlabbatena suddhãti yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaü vuccati sãlabbataparàmàso imàni taõi saüyojanàni.

920. Tattha katamà tisso taõhà: kàmataõhà bhavataõhà vibhavataõhà. Tattha katamà bhavataõhà: bhavadiññhisahagato ràgo sàràgo cittassa sàràgo, ayaü vuccati bhavataõhà.

Tattha katamà vibhavataõhà: ucchedadiññhi sahagato ràgo sàràgo cittassa sàràgo, ayaü vuccati vibhavataõhà. Avasesà taõhà kàmatanhà.

Tattha katamà kàmataõhà: kàmadhàtu pañisaüyutto ràgo sàràgo, -pe- cittassa sàràgo, ayaü vuccati kàmataõhà. Råpadhàtu aråpadhàtu pañisaüyutto ràgo sàràgo -pecittassa sàràgo, ayaü vuccati vibhavataõhà. Imà tisso taõhà.

1. Chamhitattaü-sirimu.

[BJT Page 224] [\x 224/]

921. Tattha katamà aparàpi tisso taõhà: kàmataõhà råpataõhà aråpataõhà. Tattha katamà kàmatanhà: kàmadhàtu pañisaüyutto ràgo sàràgo-pe- cittassa sàràgo, ayaü vuccati kàmataõhà. [PTS Page 366] [\q 366/]

Tattha katamà rupataõhà: råpadhàtupañisaüyutto ràgo sàràgo -pe- cittassa sàràgo, ayaü vuccati aråpataõhà. Imà tisso taõhà.

922. Tattha katamà aparàpi tisso taõhà: råpataõhà aråpataõhà nirodhataõhà. Tattha katamà råpataõhà: rupadhàtupañisaüyutto ràgo sàràgo -pe- cittassa sàràgo, ayaü vuccati råpataõhà.

Tattha katamà aråpataõhà: aråpadhàtupañisaüyutto ràgo sàràgo -pe- cittassa sàràgo, ayaü vuccati aråpataõhà.

Tattha katamà nirodhataõhà: ucchedadiññhi sahagato ràgo sàràgo-pe- cittassa sàràgo, ayaü vuccati nirodhataõhà. Imà tisso taõhà.

923. Tattha katamà tisso esàna: kàmesanà bhavesanà brahmacariyesanà. Tattha katamà kàmesanà: yo kàmesu kàmacchando -pe- kàmajjhosànaü, ayaü vuccati kàmesanà.

Tattha katamà bhavesanà: yo bhavesu bhavacchavdo -pebhavajjhosànaü, ayaü vuccati bhavesanà.

Tattha katamà brahmacariyesanà: sassato lokoti và asassato lokoti và -pe-neva hoti. Na na hoti tathàgato parammaranàti và yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe vipariyesagàho, ayaü vuccati brahmacariyesanà.

Tattha katamà kàmesanà: kàmabhavo, tadekaññhaü akusalaü kàya kammaü vacikammaü manokammaü, ayaü vuccati kàmesanà.

Tattha katamà bhavesanà: bhavaràgo tadekaññhaü akusalaü kàyakammaü vacãkammaü manokammaü, ayaü vuccati bhavesanà.

Tattha katamà [PTS Page 367] [\q 367/]

Brahmacariyesanà: antaggàhikàdiññhi tadekaññhaü akusalaü kàyakammaü vacãkammaümanokammaü, ayaü vuccati brahmacariyesanà. Imà tisse esanà.

924. Tassa katamà tisso vidhà: 'soyyohamasmã'tividhà. 'Sadiso hamasmã'ti vidhà'hãnohamasmã'ti vidhà. Imà tisso vidhà.

325. Tattha katamàni tãõã bhayàni: jàtibhayaü jaràbhayaü maraõabhayaü. Tattha katamaü jàtibhayaü: jitiü pañicca bhaü bhayànakaü chamhitattaü lomahaüso cetaso utràso, idaü vuccati jàtibhayaü.

[BJT Page 226. [\x 226/] ]

Tattha katamaü jaràbhayaü: jaraü pañicca bhayaü bhayànakaü chamhitattaü lomahaüso cetaso utràso, idaü vuccati jaràbhayaü.

Tattha katamaü maraõabhayaü: maraõaü pañicca bhayaü bhayànakaü chambhitattaü lomahaüso cetaso utràso, idaü vuccati maraõabhayaü. Imàni tãõi bhayàni.

926. Tattha katamàni tãõi tamàni: atãtaüvà addhànaü àrabbha kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasadati, anàgataü và addhànaü àrabbha kaïkhata vicikicchati nàdhimuccati nasampasãdati, etarahi và paccuppannaü addhànaü àrabbha kaïkhati vicikicchati nàdhimucchati na sampasãdati. Imàni tãõi tamàni.

927. Tattha katamàni tãõi titthàyatanàni: idhekacco samano và bràhmano và evaüvàdi hoti evaüdiññhi 'yaü ki¤càyaü purisaü puggalo pañisaüvedeti sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukaü và sabbantaü pubbekatahetu'ti.

Idha panekacco samaõo và bràhmaõo và evaüvàdi hoti evaüdiññhi. ' Yaü ki¤càyaü purisapuggalo pañisaüvedeti sukaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và sabbantaü issaranimaümàõahotra'ta.

Idha panekacco samano và bràhmano và evaüvàdi hoti evaüdiññhi 'yaü ki¤càyaü purisapuggalo pañisaüvedeti [PTS Page 368] [\q 368/] sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü vi sabbantaü ahotuappaccayà'ti. Imàni tãõi titthàyatanàni.

928. Tattha katame tayo ki¤canà: ràgo ki¤canaü doso ki¤canaü moho ka¤canaü. Imo tayo ki¤canà.

929. Tattha katamàni tãõi aïganàni: ràgo aïgaõaü doso aïgaõaü moho aïgaõaü. Imàni tãõi aïgaõàni.

930. Tattha katamàni tãõi malàni: ràgo malaü doso malaü moho malaü. Imànitãni malàni.

931. Tattha katamàni tãõi visamàni: ràgo visamaü doso visamaü mohe visamaü, imàni tãõi visamàni.

932. Tattha katamàni aparànipi taõa visamàni: kàyamisamaü vacãvisamaü manovisamaü. Imànitãõi visamàni.

933. Tattha katamo tayo aggã: ràgaggi dosaggi mohaggi, ime tayo aggã.

934. Tattha katamo tayo kasàvà: ràgakasàvo dosakasàvo mohakasàvo imo tayo kasàvà.

935. Tattha katame aparepi tayo kasàvà: kàyakasàvo vacikasàvo mano kasàvo. Imo tayo kasàvà.

[BJT Page 228] [\x 228/]

936. Tattha katamà assàdadiññhi: idhekacco samano và bràhmaõo và evaüvàdi hoti evaüdiññhi 'natthi kàmesu doso'ti. So kàmesu pàtavyataü àpajjati. Ayaüvuccati assàdadiññhi.

Tattha katamà attànudiññhi, idha assutavà puthujjano ariyànaü adssàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto, sappurisànaü adassàvã sappurisadambmassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati råpavantaü và attànaü attani vàråpaü råpasmiü và attànaü. Vedanà -pe- sa¤¤aü -pe- saïkhàre -pe vi¤¤àõaü attato samanupassati vi¤¤àõavantaü và attànaü attani và vi¤¤àõaü vi¤¤àõasmiü và attànaü, yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, ayaüvuccati attànudiññhi. [PTS Page 369] [\q 369/]

Tattha katamà micchàdiññhi: natthi dinnaü natthi yiññhaü-pe- ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti. Ya evaråpà diññhi diññhigataü -peviriyesagàho, 1 ayaü vuccati micchàdiññhi. Sassatadiññhi assàdadiññhi, sakkàyadiññhi attànudiññhi, uccheda diññhi micchàdiññhi.

937. Tattha katamà arati: pattesu và senàsanesu a¤¤atara¤¤ataresu và adhikulesu dhammesu arati aratità2 anabhirati anabiramaõà ukkaõñhità paritassità3, ayaü vucacti arati.

Tattha katamà vihesà: idhekacco pàninà và leóóunà và danóena và satthena và rajjuyà và a¤¤atara¤¤atarena satte viheñheti, yà evaråpà heñhanà viheñhanà hiüsanàvihiüsanà rosanà virosanà paråpaghàto, ayaü vuccati vihesà.

Tattha katamà adhammacariyà: kàye adhammacariyà visamacariyà vàcàya adhammacariyà visamacariyà manasà adhammacariyà visamacariyà, ayaü vuccati adhammacariyà.

938. Tattha katamà dovacassatà: sahadhammike vuccamàne dovacassàyaü devacassiyaü devacassatà vippañikulagàhità vipaccanikasàtatà anàdariyaü anàdaratà agàravatà appatissavatà, ayaü vucacti dovacassatà.

Tattha katamà pàpamittatà: ye te puggalà assaddhà dussãlà appassutà maccharino duppa¤¤à. Yà tesaü sevanà nivesanà saüsecanà bhajanà saübhajanà bhatti sambhatti taü sampavaïkatà, ayaü vucacti pàpamittatà.

Tattha katamà nànattasa¤¤à: kàmasa¤¤à vyàpàdasa¤¤à vihiüsà sa¤¤à, ayaü vuccati nànattasa¤¤à. Sabbàpi akusalasa¤¤à nànattasa¤¤à.

1. Vipariyàsaggàho-machasaü vipariyesaggàho-syà. 2. Aratikà -sirimu. Sãp„vi, syà. 3. Paritassikà-sirimu, sip„vi, syà.

[BJT Page 230] [\x 230/]

939. Tata katamaü uddhaccaü: yaü cittassa uddhaccaü avupasamo cetaso vikkhepo bhantattaü cittassa, idaü vuccati uddhccaü.

Tattha katamaü kosajjaü: kàyaduccarite và vacãduccarite và manoduccarite [PTS Page 370] [\q 370/] và pa¤casu và kàmaguõesu cittassa vossaggo vossaggànuppadànaü kusalànaü dhammànaü bhàvanàya asakkaccakiriyatà asàtaccakiriyatà anaññhitakiriyatà olãnavuttità nikkhittachandatà nikkhittadhuratà anàsevanà abhàvanà abahulãkammaü anadhiññhànaü ananuyogo pamàdo, idaü vuccati kosajjaü.

Tattha katamaü pamàdo: kàyaduccarite và vacãduccarite và manoduccarite và pa¤casu và kàmaguõesu cittassa vossaggo vossaggànuppadànaü kusalànaü dhammànaü bhàvanàya asakkaccakiriyatà asàtaccakiriyatà anaññhitakiriyatà olãnavuttità nikkhittachandatà nikkhittadhuratà anàsevanà abhàvanà abahulãkammaü anadhiññhànaü ananuyogo pamàdo, yo evaråpo pamàdo pamajjanà pamajjitattaü, ayaü vuccati pamàdo.

940. Tattha katamà asantuññhità: itarãtaracãvarapinóapàta senàsanagilànapaccayabhesajjaparikkàrehi pa¤cahi và kàmaguõehi asantuññhassa bhiyyokamyatà. Yà evaråpà icchà icchàgataü asantuññhità ràgo sàràgo -pe-cittassa sàràgo, ayaü vuccati asantuññhità.

Tattha katamà asampaja¤¤atà: yaü a¤¤àõaü adassanaü -peavijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati asampaja¤¤atà.

Tattha katamà mahicchatà: itarãtaracãvarapinóapàtasenàsana gilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi pa¤cahi và kàmaguõehi asantuññhassa bhiyyokamyatà. Yà evaråpà iccà icchàgataü mahicchatà ràgo sàràgo -pe- cittassa sàràgo, ayaü vucacti mahicchatà.

941. Tattha katamaü ahirikaü: yaü na hirãyati hirãyitabbena na hirãyati pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati ahirikaü.

Tattha katamaü anottappaü: yaü na ottappati ottappitabbena na ottappati pàpakànaü akusalànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, idaü vuccati anottappaü.

Tattha katamoü pamàdo: kàyaduccarite và vacãduccarite và manoduccarite và pa¤casu và kàmaguõesu cittassa vossaggo vossaggànuppadànaü [PTS Page 371] [\q 371/] kusalànaü dhammànaü bhàvanàya asakkaccakiriyatà asàtaccakiriyatà anaññhitakiriyatà olãnavuttità nikkhittachandatà nikkhittadhuratà anàsevanà abhàvanà abahulãkammaü anadhiññhànaü ananuyogo pamàdo, yo evaråpo pamàdo pamajjanà pamajjitattaü. Idaü vuccati pamàdo.

[BJT Page 232] [\x 232/]

942. Tattha katamaü anàdariyaü: yaü anàdariyaü anàdaratà agàravatà appatissavatà anaddà anaddàyanà anaddàyitattaü asãlyaü acittãkàro, idaü vuccati anàdariyaü.

Tattha katamà dovacassatà: sahadhammiko vuccamàno dovacassàyaü dovacassiyaü dovacassatà vippañikulagàhità vipaccanikasàtatà1 anàdariyaü anàdaratà agàravatà appatissavatà, ayaü vuccati dovacassatà.

Tattha katamà pàpamittatà: ye te puggalà assaddhà dussãlà appassutà maccharino duppa¤¤à. Yà tesaü sevanà nisevanà saüsevanà pañisevanà bhajanà saübhajanà bhatti saübhatti taü sampavaïkatà, ayaü vuccati pàpamittatà.

943. Tattha katamaü assaddhiyaü: idhekacco assaddho hoti. Na saddahati buddhaü vàdhammaü và saüghaü và. Yaü evaråpaü assaddhiyaü asaddahanà anosappanà anabhippasàdo, idaü vuccati assaddhiyaü.

Tattha katamà avada¤¤utà: pa¤camacchariyàni: àvàsamacchariyaü kulamacchariyaü làbhamcchariyaü vaõõamacchariyaü dhammamacchariyaü. Yaü evaråpaü maccheraü maccharàyanà maccharàyitattaü vevicchaü kadariyaü kañuka¤cukatà aggahitattaü cittassa, ayaü vuccati avada¤¤utà.

Tattha katamaü kosajjaü: kàyaduccarite và vaciduccarite và manoduccarite và. Pa¤casuvà kàmaguõesu cittassa vossaggo vossaggànuppadànaü kusalànaü dhammànaü bhàvanàya asakkaccakiriyatà asàtaccakiriyatà anaññhitakiriyatà olãnavuttità [PTS Page 372] [\q 372/] nikkhittachavdatà nikkhittadhuratà anàsevanà abhàvanà abahulãkammaü anadiññhànaü ananuyogo pamàdo, idaü vuccati kosajjaü.

944. Tattha katamaü uddhaccaü: yaü cittassa uddhaccaü avupasamo cetaso vikkhepobhantattaü cittassa, idaü vuccati uddhaccaü.

Tattha katamo asaüvaro: idhekacco cakkhunà råpaü disvà nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã. Yatthàdikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya na pañipajjati na rakkhiti cakkhundriyaü cakkhundriye na saüvaraü àpajjati, sotena saddaü sutvà -pe ghànena gavdhaü ghàyitvà -pe- jivhàya rasaü sàyitvà-pe- kàyena phoññhabbaü phusitvà -pemanasà dhammaü vi¤¤àya nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã, yatvàdikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà avvàssaveyyuü, tassasaüvaràya na pañipajjati na rakkhati manindriyaü manindriye na saüvaraü àpajjati, ayaü vuccati asaüvaro.

Tattha katamaü dussãlyaü: kàyiko vãtikkamo vàcasiko vãtikkamo kàyikavàcasiko vãtikkamo, idaü vuccati dussãlyaü.

1. Vippaccanikasàtatà-sãmu.

[BJT Page 234] [\x 234/]

945. Tattha katamà ariyànaü adassanakamyatà: tattha katame ariyà: ariyà vuccanti buddhà ca buddhasàvakà ca, yà imesaü ariyànaü adassanakamyatà adaññhukamyatà asametukamyatà asamàgantukamyatà, ayaü vuccati ariyànaü adassanakamyatà.

Tathe katamà saddhammaü asotukamyatà: tattha katamo sadadhammo: cattàro satipaññhànà cattàro sammappadhànà cattàro iddhipàdà pa¤cindriyàni pa¤ca balàni satta bojjhaïgà ariyo aññhaïgiko maggo, ayaü vuccati saddhammo. Yà imassa saddhammassa asotukamyatà asavanakamyatà anuggahetukamyatà adhàretukamyatà, ayaü vuccati saddhammaü asotukamyatà.

Tattha katamà upàrambhacittatà: [PTS Page 373] [\q 373/] tattha katamo upàrambho: yo upàrambho anupàrambho upàrambhanà anupàrambhanà anupàrambhitattaü u¤¤à ava¤¤à paribhavo ravdhagavesità. Ayaü vuccati upàrambha cittatà.

946. Tattha katamaü muññhasaccaü: yà asati ananussati appañissati asaraõatà adhàraõatà pilàpanatà pammussanatà, idaü vuccati muññhasaccaü.

Tattha katamaü asampaja¤¤aü: yaü a¤¤àõaü adassanaü-peavijjàlaïgã meho akusalamålaü, idaü vuccati asampaja¤¤aü.

Tattha katamo cetaso vikkhepo: yaü cittassa uddhaccaü avupasamo cetaso vikkhepo bhantattaü cittassa, ayaü vuccati cetaso vikkhepo

947. Tattha katamo ayoniso manasikàro: anicce niccanti ayoniso manasikàro, dukkhe sukhanti ayoniso manasikàro. Anattani attàti ayoniso manasikàro, asubhe subhanti ayoniso manasikàro, saccavippañikålena và cittassa àvaññanà anvàvaññana1 àbhogo samannàhàro manasikàro, ayaü vuccati ayoniso manasikàro.

Tattha katamà kumamggasevanà: tattha katamo kummaggo: micchà diññhi micchàsaïkappo miccàvàcà micchàkammanto micchààjivo micchà vàyàmo miccàsati miccàsamàdhi, ayaü vuccati kummaggo. Yà imassa kummaggassa sevanà nisevanà saüsevanà bhajanà jaübhajanà bhatti samhatti taü sampavaïkatà, ayaü vuccati kummaggasevanà.

Tattha katamaü cetaso ca lãnattaü: yà cittassa akalyatà akamma¤¤atà olãyanà sallãyanàlãnaü lãyanà lãyitattaü thinaü thiyanà lãyitattaü thinaü thiyanà thiyitattaü cittassa, idaü vuccati cetaso ca lãnattaü.

Tikaü.

1. Anàvaññanà- sirimu. Machasaü. âvajjanà, anàvajjanàsyà.

[BJT Page 236] [\x 236/]

948. Tattha katame cattàro àsavà: kàmàsavo bhàvàsavo diññhàsavo avijjàsavo, tattha katamo kàmàsavo: [PTS Page 374] [\q 374/] yo kàmesu kàmacchande kàmaràgo kàmanandi kàmataõhà kàmasneho kàma parilàhà kàmamucchà kàmajjhosànaü, ayaü vuccati kàmàsavo.

Tattha katamo bhavàsavo: yo bhavesu bhavacchavdo -pebhavajjhosànaü, ayaü vuccati bhavàsavo.

Tattha katamo diññàsavo: sassato lokoti và asassato lokoti và antavàlokoti và anantavà lokoti và taü jãvaü taü sarãranti và a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti và. Hoti tathàgato parammaranàti và. Na hoti tathàgato parammaraõàti và. Hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõàti và neva hoti na nahoti tathàgato parammaraõàti và yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe vipariyesagàho, ayaü vuccati diññhàsavo. Sabbàpi micchàdiññhi diññhàsavo.

Tattha katamo avijjàsavo: dukkhe a¤¤àõaü dukkhasamudaye a¤¤àõaü dukkhanirodhe a¤¤àõaü dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya a¤¤àõaü pubbante a¤¤àõaü aparante a¤¤àõaü pubantàparante a¤¤àõaü idappaccayatà pañiccasamuppannesu dhammesu a¤¤àõaü, yaü evaråpaü a¤¤àõaü adassanaü-pe- avijjàlaïgã moho akusalamålaü, ayaü vuccati avijjàsavo. Ime cattàro àsavà.

949. Tattha katame cattàro gavthà [PTS Page half [\q /] page missing]

-Pe- cattàro oghà -pecattàro yogà -pe- cattàri upàdànàni: kàmåpàdànaü diññhupàdànaü sãlabbatupàdànaü attavàdåpàdànaü. Tattha katamaü kàmåpàdànaü: yo kàmesu kàmacchando kàmaràgo nàmanandi kàmatanhà kàmasneho kàmaparilàho kàmamucchà kàmajjhosànaü, idaü vuccati kàmåpàdànaü.

Tattha katamaü diññhåpàdànaü: natthi dinnaü natthi yiññhaü -pe- ye ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti yà evaråpà diññhi diññhigataü-pe vipariyesagàho, idaü vuccati diññhupàdànaü. òhapetvà sãlabbatupàdàna¤ca attavàdåpàdàna¤ca sabbàpi micchàdiññhi diññhupàdànaü.

Tattha katamaü sãlabbatåpàdànaü: ito bahiddhà samaõabràhmaõànaü sãlena suddhi vatena suddhi sãlabbatena suddhiti yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, idaü vuccati sãlabbatåpàdànaü.

Tattha katamaü attavàdupàdànaü: idha assutavà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinãto råpaü attato samanupassati råpavantaü và attànaü attani vàråpaü råpasmiü và attànaü, vedanaü -pe- sa¤¤aü -pesaïkàre-pevi¤¤àõaü attato samanupassati. Vi¤¤àõavantaü và attànaü attani và vi¤¤àõaü. Vi¤¤àõasmiü và attànaü, yà evaråpà diññhi diññhigataü -pe- vipariyesagàho, idaü vuccati attavàdåpàdànaü. Imànã cattàri upàdànàni.

[BJT Page 238] [\x 238/]

950. Tattha katame cattàro taõhuppàdà: cãvarahetu và bhikkhuno tanhà uppajjamànà uppajjati, piõóapàtahetu và bhikkhuno tanhà uppajjamànà uppajjati, senàsanahetu và bhikkhuno tanhà uppajjamànà uppajjati, iti bhavàbhava hetu và bhikkhuno tanhà uppajjamànà uppajjati, ime cattàro taõhuppàdà.

951. Tattha katamàni cattàri agatigamanàni: [PTS Page 376] [\q 376/] chandàgatiü gacchati dosàgatiü gacchati. Mo hàgatiü bhayàgatiü gacchati. Yà evaråpà agatigamànà chandagamanà vaggagamanà vàrigamanà, imàni cattàri agatigamanàni.

952. Tattha katamo cttàro vipariyesà1: anicce niccanti sa¤¤à vipariyeso cittavipariyeso diññhivipariyeso, dukkhe sukhanti sa¤¤à vipariyeso cittavipariyeso diññhivipariyeso, anattani attàti sa¤¤àvipariyeso cittavipariyeso diññhivipariyeso, asubhe subhanti sa¤¤àvipariyeso cittavipariyeso diññhivipariyeso. Ime cattàro vipariyesà.

953. Tattha katamo cattàro anariyavohàrà: adiññhe diññhavàdità assute sutavàdità amuto mutavàdità avi¤¤àte vi¤¤àtavàdità. Ime cattàro anariyavohàrà.

954. Tattha katamo aparepi cattàro anariyavohàrà: diññhe adiññhavàdità sute assutavàdità mute amutavàdità vi¤¤àte avi¤¤àtavàdità. Ime cattàro anariyavohàrà.

955. Tattha katamàni cattàri duccaritàni: pàõàtipàto adinnàdànaü kàmesu micchàcàro musàvàdo, imàni cattàri duccaritàni.

956. Tattha katamàni aparànipi cattàri duccaritàni: musàvàdo pisunàvàcà pharusàvàcà samphappalàpe, imàni cattàri duccaritàni.

957. Tattha katamàni cattàri bhayàni: jàtibhayaü jaràbhayaü vyàdhibhayaü maraõabhayaü, imàni cattàri bhayàni.

958. Tattha katamàni aparàni cattàri bhayàni: ràjabhayaü cora bhayaü aggibhayaü udakabhayaü, imàni cattàri bhayàni.

959. Tattha katamàni aparànipi cattàri bhayàni: åmibhayaü, kumabhãlabhayaü, àvaññabhayaü, susukàbhayaü, imàni cattàri bhayàni.

960. Tattha katamàni aparànipi cattàri bhayàni: attànuvàdabhayaü. Parànuvàdàbhayaü daõóabhayaü duggatibhayaü, imàni cattàri bhayàni.

1. Viriyàsà-machasaü.

[BJT Page 240] [\x 240/]

961. Tattha katamà catasso diññhiyo: sayaü kataü sukhadukkhanti saccato thetato diññhiuppajjati. Paraü kataü sukhadukkhanti saccato thetato [PTS Page 377] [\q 377/] diññhi uppajjati. Sayaü kata¤ca paraü kata¤ca sukhadukkhanti saccato thetato diññhi uppajjati. Asayaükàraü aparaükàraü adhiccasamuppannaü sukhadukkhanti saccato thetato diññhi uppajjati. Imà catasso diññhiyo

Catukkaü.

962. Tattha katamàni pa¤corambhàgiyàni sa¤¤ojanàni: sakkàya diññhi vicikicchà sãlabbataparàmàso kàmacchando vyàpàdo, imàni pa¤corambhàgiyàni sa¤¤ojanàni.

963. Tattha katamàni pa¤cuddhambhàgiyàni sa¤¤ojanàni: råpa ràgo aråparàgo mànouddhaccaü avijjà, imàni pa¤cuddhambhàgiyàni sa¤¤ojanàni.

964. Tattha katamàni pa¤camacchariyàni: àvàsamacchariyaü kulamacchariyaü làbhamacchariyaü vaõõamacchariyaü dhammamacchariyaü. Imàni pa¤ca macchariyàni.

965. Tattha katame pa¤ca saïgà: ràgasaïgo dosasaïgo mohasaïgo mànasaïgo diññhisaïgo, ime pa¤casaïgà.

966. Tattha katame pa¤casallà: ràgasallaü dosasallaü mohasallaü mànasallaü diññhisallaü, ime pa¤ca sallà.

967. Tattha katame ¤cacetokhilà: satthiri kaïkhatã vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati, dhamme kaïkhati vicikicchati nàdimuccati na sampasãdati, saïghe kaïkhati vicikicchati nàdhimucchati na sampasãdati, sikkhàya kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Sabrahmacàrãsu kupito hoti anattamanato àhatacitto kilajàto, ime pa¤ca cetokhilà.

968. Tattha katame pa¤ca cetaso vinãbandhà: kàme avãtaràgohoti avigatachando avigatapemo avigatapipàso avigatapariëàho avigatatanho. Kàye avãtaràgo hoti. -Peråpe avitaràgo hoti. [PTS Page 378] [\q 378/]

-Pe- yàvadatthaü udaràvadehakaü bhu¤jitvà seyyasukaü passasukaü1 middhasukaü anuyutto viharati. A¤¤ataraü devanikàyaü paõidhàya brahmacariyaü carati iminàhaü sãlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissàmi deva¤¤ataro vàti, ime pa¤ca cetaso vinibandhà.

969. Tattha katamàni pa¤ca nãvaraõàni: kàmacchandanãvaraõaü vyàpàdanãvaranaü thinamiddhanãvaranaüuddhaccakukkuccanãvaranaü vicikicchànãvaranaü, imàni pa¤ca nãvaraõàni.

1. Phassasukhaü - simu.

[BJT Page 242. [\x 242/] ]

970. Tattha katamàni pa¤ca kammàni ànantariyàni: màtà jãvità voropità hoti. Pità jãvità voropito hoti. Arahanto jãvità voropito hoti. Duññhena cittena tathàgatassa lohitaü uppaditaü hoti. Saïgho bhinno hoti. Imàni pa¤ca kammàni ànantariyàni.

971. Tattha katamà pa¤ca diññhiyo: sa¤¤ã attà hoti arogo parammaraõàti ittheke abivadanti, asa¤¤ã attà hoti arogo parammaraõàti ittheke abivadanti, nevasa¤¤ã nàsa¤¤i attà hoti arogo parammaraõàti ittheke abhivadanti, sato vàpana sattassa ucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤àpenti. Diññhadhammanibbànaü vàpaneke abhivadanti, imà pa¤ca diññhiyo.

972. Tattha katame pa¤ca verà: pàõàtipàto adinnàdànaü kàmesumicchàcàro musàvàdo suràmerayamajjapamàdaññhànaü, ime pa¤ca verà.

973. Tattha katame pa¤ca vyasanà: ¤àtivyasanaü bogavyanaü rogavyasanaü sãlavyasanaü diññhivyasanaü, ime pa¤ca vyasanà.

974. Tattha katame pa¤ca akhantiyà àdãnavà: bahuno janassa appiyo hoti amanàpo, verabahulo ca hoti, vajjabahulo ca, sammuëho kàlaü karoti, kàyassa [PTS Page 379] [\q 379/] bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ime pa¤ca akhantiyà àdãnavà.

975. Tattha katamàni pa¤ca bhayàni: àjivikabhayaü asilokabhayaü parasasàrajjabhayaü maraõabhayaü duggatibhayaü, imàni pa¤cabhayàna.

976. Tattha katamo pa¤ca diññhadhammanibbànavàdà: idhekacco samano và bràhmaõo và evaüvàdi hoti evaüdiññhi. Yato ko bo ayaü attà pa¤cahi kàmaguõehi samappito samaïgãbhuto paricàreti. Ettàvatà ko bo ayaü attà paramadiññhadhamma nibbànappatto hotãti, ittheke sato sattassa paramadiññhadhamma nibbànaü pa¤¤àpenti.

Tama¤¤o evamàha: atthi ko bo eso attà yaü tvaü vadesi neso natthãti vadàmi. Ne ca ko bo ayaü attà ettàvatà paramadiññhadhammanibbànappatto hoti. Taü kissa hetu: kàmà hà bo aniccà dukkà vipariõàmadhammà, tesaü vipariõàma¤¤athàbhàvà uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà. Yato ko bhoayaü attà vivicceva kàmehi -pe- pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. Ettàvatàko bho ayaü attà paramadiññhadhammanibbànappatto hotãti ittheke sato sattassa paramadiññhadhammanibbànaü pa¤¤àpenti.

[BJT Page 214] [\x 214/]

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvaü vadesi. Neso natthãti vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà paramadiññhadhammanibbànappatto hoti. Taü kissa hetu: yadeva tattha vitakkitaü vicàritaü etena etaü oëàrikaü akkhàyati. Yato kho bho ayaü attà vitakkavicàrànaü våpasamà -pe dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. Ettàvatà kho bho ayaü attà parama diññhadhamma nibbànappatto hotãti ittheke sato sattassa paramadiññhadhamma nibbànaü pa¤¤àpenti.

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvaü vadesi. Neso natthãti vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà paramadiññhadhammanibbànappatto hoti. Taü kissa hetu: yadeva tattha pãtigataü cetaso ubbillàvitattaü1 etena etaü oëàrikaü akkhàyati. Yato kho bho ayaü attà pãtiyà ca viràgà -pe- tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Ettàvatà kho bho ayaü attà parama diññhadhamma [PTS Page 380] [\q 380/] nibbànappatto hotãti ittheke sato sattassa paramadiññhadhamma nibbànaü pa¤¤àpenti.

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvaü vadesi. Neso natthãti vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà paramadiññhadhammanibbànappatto hoti. Taü kissa hetu: yadeva tattha sukhamiti cetaso2 àbhogo etena etaü oëàrikaü akkhàyati. Yato kho bho ayaü attà sukhassa ca pahànà -pe-catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Ettàvatà kho bho ayaü attà parama diññhadhamma nibbànappatto hotãti ittheke sato sattassa paramadiññhadhamma nibbànaü pa¤¤àpenti.

¥¤àpenti.

Pa¤cakaü.

977. Tattha katamàni cha vivàdamålàni: kodho makkho issà sàñheyyaü pàpicchatà sandiññhiparàmàsità. Imàni cha vivàdamålàni.

978. Tattha katamo cha chandaràgà hegasità dhammà: manàpiyesu råpesu gehasito ràgo sàràgo cittassa sàràgo. Manàpiyosu saddesu -pe- manàpiyesu gandhesu- pe- manàpiyesu rasesu -pe- manàpiyesu phoññhabbesu -pe- manàpiyesu dhammesu gehasito ràgo sàràgo cittassa sàràgo, ime cha chandaràgà gehasità dhammà.

979. Tattha katamàni cha virodhavatthåni: amanàpiyosu råpesu cittassa àghàto pañigàto canóikkaü asuropo anattamanatà cittassa. Amanàpiyesu saddesu -peamanàpiyesu gandhesu -peamanàpiyosu rasosu -pe- amanipiyesu phoññhabbesu -peamanàpiyesu dhammesu cittassa àghàto pañighàto caõóikkaü asuropo anattamanatà cittassa, imàni cha virodhevatthanu.

1. Ubillàvitaü -sã- ubbillàvitaü [pts] upillàvitaü -sirimu. Machasaü 2. Sukhapãti cetaso àbogo- sirimu, machasaü.

[BJT Page 246] [\x 246/]

980. Tattha katamà cha taõhàkàyà: råpataõhà saddataõhà gandhataõhà rasataõhà phoññhabbataõhà dhammataõhà. Ime cha taõhàkàyà. [PTS Page 381] [\q 381/]

981. Tattha katamo cha agàravà: satthari agàravo viharati appatisso, dhamme agàravo viharati appatisso, saïghe agàravo viharati appatisso, sikkhàya agàravo viharati appatisso. Appamàdo agàravo viharati appatisso pañisavthàreagàravo virahati appatisso ime cha agàravà.

982. Tattha katamo cha parihàniyà dhammà: kammàràmatà bhassàràmatà niddàràmatà saïgaõikàràmatà saüsaggàràmatà papa¤càràmatà, ime cha parihàniyà dhammà.

983. Tattha katame aparepi cha parihàniyà dhammà: kamamàràmatà bhassàràmatà niddàràmatà saïgaõikàràmatà dovacassatà pàpamittatà. Ime cha parihàniyà dhammà.

984. Tattha katamo cha somanasasupavicàrà: cakkhunà råpaü disvà somanassaññhàniyaüråpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà -pe ghànena gavdhaü ghàyitvà -pe- jivhàya rasaü sàyitvà -pe kàyena phoññhabbaü phåsitvà -pemanasà dhammaü vi¤¤¤àya somanassaññhànãyaü dhammaü upavicarati, ime cha somanassupavicàrà.

985. Tattha katamo cha domanasasupavicàrà: cakkhunà råpaü disvà domanassaññhàniyaü råpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà -pe ghànena gavdhaü ghàyitvà -pe- jivhàya rasaü sàyitvà -pe kàyena phoññhabbaü phåsitvà -pe- manasà dhammaü vi¤¤¤àya domanassaññhànãyaü dhammaü upavicarati, ime cha domanassupavicàrà.

986. Tattha katamo cha upekkhåpavicàrà: cakkhunà råpaü disvà upekkhàniyaüråpaü upavicarati. Sotena saddaü sutvà -pe ghànena gavdhaü ghàyitvà -pe- jivhàya rasaü sàyitvà -pe kàyena phoññhabbaü phåsitvà -pe- manasà dhammaü vi¤¤¤àya upekkhànãyaü dhammaü upavicarati, ime cha upekkhåpavicàrà.

Pavicàrà.

987. Tattha katamàni cha gehasitàni somanassàni: manàpiyesu råpesu gehasitaü cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü, ceto samphassajaü sàtaü sukhaü vedayitaü, ceto samphassajà sàtà sukhà vedanà, manàpiyesu saddesu -pe- manàpiyesu gandhesu -pemanàpiyesu rasosu -pemanàpiyesu phoññhabbesu -pemanàpiyosu dhammesu gehasitaü cetasikaü sàtaü cetasikaü sukhaü ceto samphassajaü sàtaü [PTS Page 382] [\q 382/] sukhaü vedayitaü, cetosamphassajà sàtà sukhà vedanà, imàni cha hegasitàni somanassàni.

[BJT Page 248. [\x 248/] ]

988. Tattha katamàni cha gehasitàni domanassàni: amanàpiyosu råpesu gehasitaü cetasikaü asàtaü cetasikaü dukkhaü, ceto samphassajaü asàtaü dukkhaü vedayitaü, cetosamphassajà asàtà dukkhà vedànà, amanàpiyesu saddesu -pe-amanàpiyesu gavdhesu -pe- amanàpiyesu rasosu -pe- amanàpiyesu phoññhabbesu -peamanàpiyesu dhammesu gehasitaü cetasikaü asàtaü cetasikaü dukkhaü cetosamphassajaü asàtaü dukkaü vediyitaü cetosamphassajà asàtà dukkà vedàni, imàni cha gehasitàni domanassàni.

989. Tattha katamà cha gehasità upekkhà: upekkhàñhànãyesu råpesu gehasitaü cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedanà upekkhàñhànãyesu saddesu -peupekkhàñhànãyesu gavdhesu -pe-upekkhàñhànãyesu rasesu -peupekkhàñhànãyesu phoññhabbesu -peupekkàñhànãyesu dhammesu gehasitaü cetasikaü nevasàtaü nàsàtaü cetosamphassajaü adukkhamasukhaü vedayitaü cetosamphassajà adukkhamasukhà vedànà, imà cha gehasità upekkhà.

990. Tattha katamà cha diññhiyo: atthi me attàti và assa saccato thetato diññhi uppajjati, natthi me attàti và assa saccato thetato diññhi uppajjati. Attanàvà attànaü sa¤jànàmãti và assa saccato thetato diññhi uppajjati. Attanàvà anattànaü sa¤jànàmãti và assa saccato thetato diññhi uppajjati. Anattanà và attànaü sa¤jànàmãti và assa saccato thetato diññhi uppajjati. Atha và panassa evaü diññi hoti. So me ayaü attà vado vedeyyo. Tatra tatra dãgharattaü kalyàõapàpakànaü kammànaü vipàkaü paccanubhoti na so jàto nàhosi. Na so jàto na bhavissati. Nicco dhuvo sassato aviparinàmadhammoti và panassa saccato thetato diññhi uppajjati, imà cha diñhiyo.

Chakkaü. [PTS Page 383] [\q 383/]

991. Tattha katame sattànusayà: kàmaràgànusayo pañighànusayo mànànusayo diññhànusayo vicikicchànusayo bhavaràgànusayo avijjànusayo, ime satta anusayà.

992. Tattha katamàni satta sa¤¤ojanani: kàmaràgasa¤¤ojanaü pañighasa¤¤ojanaü mànasa¤¤ojanaü diññhisa¤¤ojanaü vicikicchàsa¤¤ojanaü bhavaràgasa¤¤ojanaü avijjàsa¤¤ojanaü, imàni satta sa¤¤ojanàni.

993. Tattha katamàni satta pariyuññhànàni: kàmaràgapariyuññhànaü pañighapariyuññhànaü mànapariyaññhànaü diññhipariyuññhànaü vicikicchà pariyuññhànaü bhavaràgapariyuññhànaü avijjàpariyuññhànaü, imàni satta pariyuññhànàni.

[BJT Page 250] [\x 250/]

994. Tattha katame satta asaddhammà: assaddho hoti, ahiriko hoti, anottappã hoti, appassuto hoti. Kusãto hoti. Muññhassati hoti, ppa¤¤o hoti. Imo satta asaddhammà.

995. Tattha katamàni satta duccaritàni: pàõàtipàto adinnàdànaü kàmosu micchàcàro musàvàdo pisunàvàcà pharusàvàcà samphappalàpo. Imàni satta duccaritàni.

996. Tattha katamo satta mànà: màno atãmàno mànàtimàno omànoadhimàno asmimàno miccàmàno. Ime satta mànà.

997. Tattha katamà satta diññhiyo: idhekacco samaõo và bràhmaõo và evaüvàdihoti evaüdiññhi. Yato kho bho ayaü attà råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo kàyassa bhedà ucjijjati vinassati na hoti parammaranà ettàvatà kho bho ayaü attà sammà samucchinno hotãti. Ittheke sato sattassa ucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤apenti.

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvà vadesi neso natthi vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà dibbo råpi kàmàvacaro kabaëiïkàrabhakkho, [PTS Page 384] [\q 384/] taü tvaü na jànàsi na passasi tamahaü jànàmi passàmi. So kho bo attà yato kàyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti parammaraõà, ettàvatà kho bho ayaü attà sammà samucchinno hotãti, ittheke sato sattassa ucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤àpenta.

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvaü vadesi neso natthãti vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà sammà samucchinno hoti atthi kho bo a¤¤o attà dibbo råpã manomayo sabbaïgapaccaïgã ahãnindriyo, taü tvaü na jànàsi na passasi, tamahaü jànàmi passàmi. So kho bho attà yato kàyassa bhedà ucchijjati, vinassati, na hoti, parammaraõà. Ettàvatà ko bho ayaü attàsammà samucchinno hotãti, ittheke sato sattassa ucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤àpenti.

Tama¤¤o evamàha: atthi ko bho eso attà yaü tvaü vadesi noso natthãti vadàmi. No ca kho bo ayaü attà ettàvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàsoti àkàsàna¤càyatanåpago taü tvaü na jànàsi na passasi, tamahaü jànàmi passàmi. So kho bho attà yato kàyassa bhedà uccijjati, vinassati, na hoti parammaraõà. Ettàvatà kho bho ayaü attà sammà samucchinno hotãti, ittheke sato sattassa ucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤àpenti.

[BJT Page 252. [\x 252/] ]

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvaü vadesi neso natthãti vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà sammà samucchinno hoti. Atthi ko bho a¤¤o attà sabbaso, àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanåpago, taü tvaü na jànàsi na passasi tamahaü jànàmi passàmi. So kho bho attà yato kàyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti parammaraõà, ettàtà kho bho ayaü attà sammà samucchinno hotãti, ittthake sato sattassaucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤àpenti.

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvaü vadesi neso natthãti vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà sabbaso, àki¤ca¤¤càyatanaü samatikkamma nattha ki¤citi àki¤ca¤¤àyatanåpago, taü tvaü na jànàsi na passasi [PTS Page 385] [\q 385/] tamahaü jànàmi passàmi. So kho bho attà yato kàyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti parammaraõà, ettàtà kho bho ayaü attà sammà samucchinno hotãti, ittthake sato sattassa ucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤àpenti.

Tama¤¤o evamàha: atthi kho bho eso attà yaü tvaü vadesi neso natthãti vadàmi. No ca kho bho ayaü attà ettàvatà sammà samucchinno hoti. Atthi kho bho a¤¤o attà sabbaso, àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤à yatanåpago. Taü tvaü na jànàsi na passasi tamahaü jànàmi passàmi. So kho bho attà yato kàyassa bhedà ucchijjati vinassati na hoti parammaraõà, ettàtà kho bho ayaü attà sammà samucchinno hotãti, ittthake sato sattassaucchedaü vinàsaü vibhavaü pa¤¤àpenti. Ime satta diññhiyo.

Sattakaü.

998. Ttha katamàni aññha kilesavatthuni: lobho doso moho màno diññhi vicikicchà thinaü uddhaccaü. Imàni aññha kilesavatthuni.

999. Tattha katamàni aññha kusãtavatthuni: idha bhikkhunà kammaü kàtabbaü hoti, tassa evaü hoti: kammaü kho me kàtabbaü bhavissati. Kammaü kho pana me karontassa kàyo kilamissati. Handàhaü nipajjàmãti so nipajjati na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü pañhamaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü bhikkhunà kammaü kataü hoti. Tassa evaü hoti: ahaü kho kammaü akàsiü, kammaü ko pana me karontassa kàyo kilanto handàhaü nipajjàmãti so nipajjati. Na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü dutiyaü kusãtavatthu.

[BJT Page 254] [\x 254/]

Puna ca paraü bhikkhunà maggo gantabbo hoti, tassa [PTS Page 386] [\q 386/] evaü hoti: maggo kho pana me gantabbo bhavissati. Maggaü kho pana me gacchantassa kàyo kilamissati, handàhaü nipajjàmãti, so nipajjati. Na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü tatiyaü kusåtavatthu.

Puna ca paraü bhikkunà maggo gato hoti. Tassa evaü hoti: ahaü kho maggaü agamàsiü. Maggaü ko pana me gacchantassa kàyo kilanto handàhaü nipajjàmãti. So nipajjati. Na viriyaü àrabhati. Appattassa pattayà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü catutthaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto na labhati lukhassa và paõãtassa và bojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: ahaü ko gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto nàlatthaü lukhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa me kàyo kilanto akamma¤¤o handàhaü nipajjàmãti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadigatassa adigamàya asacchikatassa saccikiriyàya. Idaü pa¤camaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto labhati lukhassa và paõãtassa vàbojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: ahaü kho gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto alatthaü lukhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåri. Tassa me kàyo kilanto akamma¤¤o màsàcitaü va¤¤e. Handàhaü nipajjàmãti se nipajjati na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü chaññhaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü bhikkhuno uppanno hoti appamattako àbàdho. Tassa evaü hoti: uppanno kho me ayaü appamattako àbàdho atthi kappo nipajjituü. Handàhaü nipajjàmãti so nipajjati na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü sattamaü kusãtavatthu.

Puna ca paraü bikkhu gilànà vucaññhito hoti aciravuññhito gela¤¤à, tassa evaü hoti: ahaü kho gilànà vuññhito aciravuññhito gela¤¤à. Tassa me kàyo dubbalo akamma¤¤o havdàhaü nipajjàmãti. So nipajjati. Na viriyaü àrabhati, appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü aññhamaü kusãtavatthu. Imàni aññha kusãtavatthuni. [PTS Page 387] [\q 387/]

1000. Tattha katamesu aññhasu lokadhammesu cittassa pañighàto: làbhe sàràgo alàbhe pañivirodho yaso sàràgo ayase pañivirodho pasaüsàya sàràgo nindàya pañivirodho sukho sàràgo dukkhe pañivirodo, imesu aññhasu lokadhammesu cittassa pañighàto.

[BJT Page 256] [\x 256/]

1001. Tattha katame aññha anariyavohàrà: adiññhe diññhavàdità assute sutavàdità amute mutavàdità avi¤¤àte vi¤¤àtavàdità diññhe adiññhavàdità sute assutavàdità, mute amutavàdità, vi¤¤àte avi¤¤àtavàdità. Ime aññha anariyavohàrà.

1002. Tattha katame aññha micchattà: micchàdiññhi micchàsaïkappo micchàvàcà micchàkammanto miccààjãvo micchàvàyàmo micchàsati micchàsamàdhi. Ime aññhamicchattà.

1003. Tattha katame aññha purisadosà: idha bhikkhu bhikkhuü àpattiyà codenti so bhikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno na saràmi na saràmã'ti asatiyàva nibbeñheti. Ayaü pañhamo purisa doso.

Puna ca paraü bhikkhå bhikkhuü àpattiyà codenti, so bhikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno codakaü yeva pañippharati. Kiü nu kho tuyhaü bàlassa avyattassa bhaõitena, tuvampi nàma maü bhaõitabbaü ma¤¤asãti. Ayaü dutiyo purisadoso.

Punaca paraü bhikkhå bhikkhuü àpattiyà codenti, so bhikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno vodakaüyeva paccàropeti. Tvampi khosi itthannàmaü apàttiü àpanno, tvaü tàva pañhamaü pañikarohãti ayaü tatiyo purisadoso.

Puna ca paraü bhikkhå bhikkhuü àpattiyà codenti. So bikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno a¤¤ena¤¤aü pañicarati. Bahiddhà kathaü apanàmeti. Kopa¤ca dosa¤ca appaccaya¤ca pàtukaroti. Ayaü catuttho purisadoso.

Puna ca paraü bhikkhå bhikkhuü àpattiyà codenti. So [PTS Page 388] [\q 388/] bhikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno saïghamajjhe bàhà vikkhepakaü bhaõati. Ayaü pa¤camo purisadoso. Appaccaya¤ca pàtukaroti. Ayaü catuttho purisadoso.

Puna ca paraü bhikkhå bhikkhuü àpattiyà codenti. So bhikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno nevàhaü àpannosmi na panàhaü anàpannosmãti tuõhãbhuto saïghaü viheseti. Ayaü chaññho purisadoso.

Puna ca paraü bhikkhå bhikkhuü àpattiyà codenti. So bhikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno anàdiyitvà saïghaü, anàdisitvà codakaü, sàpattikova yena kàmaü pakkamati. Ayaü sattamo purisadoso.

Puna ca paraü bhikkhå bhikkhuü àpattiyà codenti. So bhikkhu bhikkhåhi àpattiyà codiyamàno evamàha: kiü nu kho tumhe àyasmanto atibàëhaü mayi byàvañà. Idànàhaü sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmãti. So sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattitvà evamàha: 'idàni ko tumhe àyasmanto attamanà hothà'ti. Ayaü aññhamo purisadoso. Ime aññha purisadosà.

[BJT Page 258] [\x 258/]

1004. Tattha katame aññha asa¤¤ivàdà: råpã attà hoti arogo parammaraõàtiasa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Aråpã attà -peråpã ca aråpã ca -penevaråpã nàråpã -pe- antavà attà hoti arogo parammaraõàti asa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Anantavà attà hoti arogo parammaraõàti. Asa¤¤iti na pa¤¤àpenti. [PTS Page 389] [\q 389/] antavà ca anantavà ca attà hoti arogo parammaraõàti asa¤¤iti naü pa¤¤apenti. Nevantavà nànantavà attà hoti arogo parammaraõàti asa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Ime aññha asa¤¤ivàdà.

1005. Tattha katame aññha nevasa¤¤ã nàsa¤¤ivàdà: råpi attà hoti arogo parammaraõàti nevasa¤¤ã nàsa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Aråpã attà hoti arogo parammaraõàti nevasa¤¤ã nàsa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Råpã ca aråpã ca attà hoti arogo parammaraõàti nevasa¤¤ã nàsa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Neva råpi nà råpi attà hoti arogo parammaraõàti nevasa¤¤ã nàsa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Antavà attà hoti arogo parammaraõàti nevasa¤¤ã nàsa¤¤iti na pa¤¤àpenti. Anantavà attà hotiarogo parammaraõàti nevasa¤¤ã nàsa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Antavà ca anantavàca attà hoti arogo parammaranàti nevasa¤¤inàsa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Nevantavà nànantavà attà hoti arogo parammaraõàti nevasa¤¤inàsa¤¤iti naü pa¤¤àpenti. Ime aññha nevasa¤¤inàsa¤¤ivàdà.

Aññhakaü

1006. Tattha katamàni nava àghàtavatthåni: anatthaü me acarãti àghàto jàyati. Anatthaü me caratãti àghàto jàyati. Anatthaü me carissatãti àghàto jàyati. Piyassa me manàpassa anatthaü acari, anatthaü carati, anatthaü carissatãti. âghàto jàyati. Appiyasasa me amanàpassa atthaü acari, atthaü carati, atthaü carissatãti àghàto jàyati. Imàni nava àghàtavatthåti.

1007. Tattha katamàni nava purisamalàni: kodhe makkho issà macchariyaü màyà sàñheyyaü musàvàdo pàpicchatà micchàdiññhi imàni nava purisamalàni.

1008. Tattha katame navavidhà mànà: seyyassa seyyohamasmãti màno, [PTS Page 390] [\q 390/] seyyassa sadiso hamasmãti màno, seyyassa hãno hamasmãti màno, sadisassa seyyo hamasmãtimàno, sadisassa sadiso hamasmãti màno, sadisassa hãno hamasmãti màno, hãnassa seyyo hamasmãti màno, hãnassa sadiso hamasmãti màno, hãnassa hãno hamasmãti màno. Ime navavidhà mànà.

[BJT Page 260] [\x 260/]

1009. Tattha katame nava taõhàmulakà dhammà: taõhà pañicca pariyesanà, pariyesanaü pañicca làbho, làbhaü pañicca vinicchayo, vinicchayaü pañicca chandaràgo, chandaràgaü pañicca ajjhosànaü, ajjhosànaü pañicca pariggaho, pariggahaü pañicca macchariyaü, macchariyaü pañicca àrakkho, àrkhàdhikaraõaü daõóàdànasatthàdànakalahaviggaha vivàdatuvaütuvaüpesu¤¤amusàvàdà, aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Ime nava taõhàmålakà dhammà.

1010. Tattha katamàni nava i¤jitàni: 'asmã'ti i¤jitametaü 'ahamasmã'ti i¤jitametaü, 'ayamahamasmã'ti i¤jitametaü, 'bhavissa'nti i¤jitametaü, 'råpi bhavissa'nti i¤ajitametaü, 'aråpã bhavissa'ntã i¤jitametaü, 'sa¤¤ã bhavissa'nti i¤jitametaü, 'asa¤¤ã bhavissa'nti i¤jitametaü, 'nevasa¤¤inàsa¤¤ã bhavissa'nti i¤jitametaü. Imàni nava i¤jitàni.

1011. Tattha katamàni nava ma¤¤itàni-pe- nava phanditàni-pe- nava papa¤citàni -pe nava saïkhatàni: 'asmã'ti saïghatametaü, 'ahamasmi'ti saïkhatametaü, 'ayamahamasmã'ti saüghatametaü, [PTS Page 391 [\q 391/] ']bhavissa'ntisaïghatametaü, 'råpã bhavissa'nti saïghatametaü, 'aråpi bhavissa'nti saüghatametaü, 'sa¤¤ã bhavissa'nti saïghatametaü, 'asa¤¤i bhavissa'nti saïghatametaü, 'nevasa¤¤inàsa¤¤ã bhavissa'nti saüghatametaü, imàni nava saïghatàni.

Navakaü.

1012. Tattha katamàni dasa kilesavatthåni: lobho doso moho màno diññhi vicikicchà thãnaü uddhaccaü ahirikaü anottappaü, imàni dasa kilesavatthåni.

1013. Tattha katamàni dasa àghàtavatthåni: anatthaü me acarãti àghàto jàyati, anatthaü me caratãti àgàto jàyati, anatthaü me carissatãti àghàto jàyati, piyassame manàpassa anatthaü acari anatthaü carati anatthaü carissatãti àghàto jàyati, appiyassa me amanàpassa atthaü acari atthaü carati atthaü carissatãti àghàto jàyati, aññhàne và pana àghàto jàyati, imàni dasa àghàtavatthåni.

1014. Tattha katame dasa akusalakammapathà: pàõàtipàto adinnàdànaü kàmesu micchàcàro musàvàdo pisunàvàcà pharusàvàcà samphappalàpo abhijjhà vyàpàdo micchàdiññhi, ime dasa akusala kammapathà.

1015. Tattha katamàni dasa sa¤¤ojanàni: kàmaràgasa¤¤ojanaü, pañighasa¤¤ojanaü, mànasa¤¤ojanaü, diññhisa¤¤ojanaü, vicikicchàsa¤¤ojanaü, sãlabbataparàmàsasa¤¤ojanaü, bhavaràgasa¤¤ojanaü, issàsa¤¤ojanaü, macchariyasa¤¤ojanaü, avijjàsa¤¤ojanaü, imàni dasa sa¤¤ojanàni.

[BJT Page 262] [\x 262/]

1016. Tattha katamo dasa micchattà: micchàdiññhi micchàsaïkappo miccàvàcà micchàkammanto micchààjãvo miccàvàyàmo micchàsati micchàsamàdhi [PTS Page 392] [\q 392/] miccà¤àõaü miccàmimutti, ime dasa micchattà.

1017. Tattha katamà dasavatthukà micchàdiññhi: natthi dinnaü, nattha yiññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkamànaü kammànaü phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, natthi màtà, natthi pità, natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammà pañipannà ya ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentãti, ayaü dasavatthukà micchàdiññhi.

1018. Tattha katamà dasavatthukà antaggàhikà diññhi: sassato lokoti và, asassato lokoti và antavà lokoti và anantavà lokoti và, taü jãvaü taü sarãranti và, a¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti và, hoti tathàgato parammaraõàti và, na hoti tathàgato parammaraõàti và, hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõàti và, neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõàti và, ayaü dasavatthukà antaggàhikà diññhi.

Dasakaü.

1019. Tattha katamàni aññhàrasa tanhàvicaritàni ajjhattikassa upàdàya: asmãti hoti, itthasmiti heti, evasmãti hoti, a¤¤athàsmãti hoti, bhavissanti hoti, itthaü bhavissanti hoti. Evaü bhavissanti hoti. A¤¤athà bhavissanti hoti, asasmãti1 hoti, satasmãti2 hoti, siyanti hoti, itthaü siyanti hoti, evaü siyanti hoti, a¤¤athà siyanti hoti, [PTS Page 393] [\q 393/] apàhaü siyanti hoti, apàhaü itthaü siyanti hoti, apàhaü evaü siyanti hoti, apàhaü a¤¤atha siyanti hoti.

Katha¤ca asmãti hoti: ka¤ci dhammaü anavakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü asmãti chandaü pañilabhati. Asmãti mànaü pañilabhati asmãti diññhiü pañilabhati. Tasmaü sati imàni papa¤citàni honti: itthasmãti và evasmãti và a¤¤athàsmãti và.

Katha¤ca itthasmãti hoti: khattiyosmãti và bràhmanosmãti và vessosmiti và suddosmãti và gahaññhosmãti và pabbajikosmãti và devosmãti và manussosmãti và rupãsmãti và aråpãsmãti vàsa¤¤ismãti và asa¤¤ismãti và nevasa¤¤inàsa¤¤ãsmiti và, evaü itthasmãti hoti.

1. Sasmiti -sirimu. 2. Asasmãti -sirimu, sàtasmãti - machasaü, syà.

[BJT Page 264] [\x 264/]

Katha¤ca evasmãti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo tathàhaü khattiyosmãtivà, yathà so bràhmaõe tathàhaü bràhmaõosmãti và, yathà so cesso tathàhaü vessosmãti và, yathà so suddo, tathàhaü suddàsmãti và, yathà so gahaññho tathàhaü gahaññhosmãti và, yathà so pabbajito tathàhaü pabbajitosmiti và, yathà so devo tathàhaü devosmãti và yathà so manusso tathàhaü manussosmitivà, yathà so råpã tathàhaü råpãsmãti và, yathà so aråpã tathàhaü aråpãsmãti và, yathà so sa¤¤ã tathàhaü sa¤¤ismãti và, yathà so asa¤¤ã tathàhaü asa¤¤ismãti và, yathà so nevasa¤¤i nàsa¤¤ã tathàhaü nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã tathàhaü nevasa¤¤ã nàsa¤¤ismãti và, evaü evasmãti hoti.

Katha¤ca a¤¤athàsmãti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo nàhaü tathà khattiyosmãti và, yathà so bràhmaõo nàhaü tathà bràhmaõosmãti và, yathà so vesso nàhaü tathà vessosmãti và, yathà so suddo nàhaü tathà suddosmãti và, yathà so gahaññho nàhaü tathà gahaññhosmãti và, yathà so pabbajito nàhaütathà pabbajitosmãti và, yathà so devo nàhaü tathà devosmiti và, yathàso manusso nàhaü tathà [PTS Page 394] [\q 394/] manussosmãti và, yathà so råpã nàhaü tathà råpãsmãti và, yathà so aråpã nàhaü tathà aråpãsmãti và, yathà so sa¤¤ã nàhaü tathà sa¤¤ismãti và, yathà so asa¤¤i nàhaü tathà asa¤¤ismãti và, yathà so nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã nàhaü tathà nevasa¤¤ã nàsa¤¤ismãti và, evaü a¤¤athàsmãti hoti.

Katha¤ca bhavissanti hoti: ka¤ci dhammaü anavakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü bhavissanti chandaü pañilabhati, bhavissanti mànaü pañilabhati. Bhavissanti diññhiü pañilabhati. Tasmiü sati imàni papa¤citàni honti: itthaü bhavissanti và evaü bhavissanti và a¤¤athà bhavissanti và.

Katha¤ca itthaü bhavissanti hoti: khattiyo bhavissanti và, bràhmano bhavissanti và, vesso bhavissanti và, suddo bhavissanti và, gahaññho bhavissanti và, pabbajito bhavissanti và, devo bhavissanti và, manusso bhavisnanti và, råpã bhavissanti và, aråpã bhavissanti và, sa¤¤ã bhavissanti và, asa¤¤i bhavissanti và, nevasa¤¤inàsa¤¤ã bhavissanti và, evaü itthaü bhavissanti hoti.

Katha¤ca evaü bhavissanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo tathàhaü khattiyo bhavissanti và, yathà so bràhmaõo tathàhaü bràhmaõo bhavissanti và -pe-yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã tathàhaü nevasa¤¤inàsa¤¤ã bhavissanti và, evaü bhavissanti hoti.

Katha¤ca a¤¤athà bhavissanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo nàhaü tathàkhattiyo bhavissanti và, yathà so bràhmaõo nàhaü tathà bràhmaõo bhavissanti và-pe- yathà so nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã nàhaü tathà nevasa¤¤inàsa¤¤ã bhavissanti và, evaü a¤¤athà bhavissanti hoti.

[BJT Page 266] [\x 266/]

Katha¤ca asasmãti hoti: ka¤ci dhammaü anavakàriü1 karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü niccosmi dhuvosmi sassatosmi aviparãnàmadhammosmãti evaü asasmãti hoti. [PTS Page 395] [\q 395/]

Katha¤ca satasmãti hoti: ka¤ci dhammaü anavakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàrevi¤¤àõaü ucchijjissàmi minassissàmi na bhavissàmãti, evaü satasmiti hoti.

Katha¤ca siyanti hoti: ka¤ci dhammaü anavakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü siyanti chandaü pañilabhati, siyanti mànaü pañilabhatà, siyanta diññhiü pañilabhati, tasmiüsati imàni papa¤citàni honti: itthaü siyanti và, evaü sinti và, a¤¤athà siyanti và.

Katha¤ca itthaü siyanti hoti: khattiyo siyanti và, bràhmaõo siyanti và, vesso siyanti và, suddo siyanti và, gahaññho siyanti và, pabbajito siyanti và, devosiyanti và, manusso siyanti và, råpã siyanti và, aråpã siyanti và, sa¤¤ã siyanti và, asa¤¤ã siyanti và, nevasa¤¤inàsa¤¤ã siyanti và, evaü itthaü siyanti hoti.

Katha¤ca evaü siyanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo tathàhaü khattiyosiyanti và, yathà so bràhmaõo tathàhaü bràhmaõo siyanti và -pe- yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤i, tathàhaü nevasa¤¤inàsa¤¤ã siyanti và, evaü evaü siyantihoti.

Katha¤ca a¤¤athà siyanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo nàhaü tathàkhattiyo sinti và, yathà so bràhmaõo nàhaü tathà bràhmaõo siyanti và -peyathà so navesa¤¤inàsa¤¤ã nàhaü tathà nevasa¤¤inàsa¤¤ã siyanti và, evaü a¤¤athà siyanti hoti.

Katha¤ca apàhaü siyanti hoti: ka¤ci dhammaü anavakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü apàhaü siyanti chandaü pañilabhati. Apàhaü siyanti mànaü pañilabhati. Apàhaü siyanti diññhiü pañilabhati. Tasmiü sati imàni papa¤citàni honti: apàhaü itthaü siyanti và, apàhaü evaü siyanti và, apàhaü a¤¤athà siyanti và.

Katha¤ca apàhaü itthaü siyanti hoti: apàhaü khattiyo siyanti và, apàhaü bràhmanosiyanti và, apàhaü vesso siyanti và, apàhaü suddo siyanti và, apàhaü gahaññho siyanti và, apàhaü pabbajito [PTS Page 396] [\q 396/] siyanti và, apàhaü devo siyanti và, apàhaü manusso siyanti và, apàhaü råpã siyanti và, apàhaü aråpã siyanti và, apàhaü sa¤¤ã siyanti và, apàhaü asa¤¤i siyanti và, apàhaü nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã siyantivà. Evaü apàhaü itthi siyanti hoti.

1. Anavakàrã -simu.

[BJT Page 268] [\x 268/]

Katha¤ca apàhaü evaü siyanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo apàhaü tathà khattiyo siyanti và, yathà so bràhmaõo apàhaü tathà bràhmaõo siyanti và -pe- yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã apàhaü tathà nevasa¤¤inàsa¤¤ã siyanti và. Evaü apàhaü evaü siyanti hoti.

Katha¤ca apàhaü a¤¤athà siyanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo apàhaü na tathà khattiyo siyanti và, yathà so bràhmaõo apàhaü na tathà bràhmano siyantivà -pe- yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã apàhaü na tathà nevasa¤¤inàsa¤¤ã siyanti và. Evaü apàhaü a¤¤athà siyanti hoti. Imàni aññhàrasa taõhà vicaritàni ajjhattikassa upàdàya.

Tattha katamàni aññàrasa taõhàvicaritàni bàhirassa upàdàya: iminà asmãti hoti iminà itthasmãti hoti. Iminà evasmãti hoti. Iminà a¤¤athàsmiti hoti iminà bhavissanti hoti iminà itthaü bhavissanti hoti. Iminà evaü bhavissanti hoti iminà a¤¤athà bhavissanti hoti. Iminà asasmiti hoti. Iminà satasmãti hoti. Iminà siyantihoti. Iminà itthaü siyanti hoti iminà evaü siyanti hoti. Iminà a¤¤athà siyanti hoti. Iminà apàhaü siyanti hoti. Iminà apàhaü tthaü siyanti hoti, iminà apàhaü evaü siyanti hoti iminà apàhaü a¤¤athà siyanti hoti.

Katha¤ca iminà asmãti hoti: [PTS Page 397] [\q 397/] ka¤ci dhammaü avakàriü1 karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü. Iminà asmãti g¤andaü pañilabhati. Imànà asmãti mànaü pañilabhati. Iminà asmãti diññhiü pañilabhati. Tasmiü sati imàni papa¤citàni honti: iminà itthasmãti và iminà evasmãti và iminà a¤¤athàsmãti và.

Katha¤ca iminà itthasmãti hoti: iminà khattiyosmãti và, iminà bràhmaõosmãti và, iminà vessosmãtivà, iminà suddosmãti và, iminà gahaññhosmãti và, iminà pabbajitosmãti và, iminà devosmãti và. Iminà manussosmãti và, iminà råpãsmiti và, iminà aråpãsmãti và, iminà sa¤¤ismãti và, iminà asa¤¤ismiti và, iminà nevasa¤¤inàsa¤¤ismiti và, evaü iminà itthasmãti hoti.

Katha¤ca iminà evasmãti hoti: para puggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà tathàhaü khattiyosmãti và, yathà so bràhmaõo iminà tathàhaü bràhmaõosmãti và -pe- yathà so nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã iminà tathàhaü nevasa¤¤inàsa¤¤ismãti và, evaü iminà evasmãti hoti.

Katha¤ca iminà a¤¤athàsmãti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà nàhaü tathà khattiyosmãti và, yathà so bràhmaõo iminà nàhaü tathà bràhmaõosmãti và -pe- yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã iminà nàhaü tathà nevasa¤¤inàsa¤¤ismiti và. Evaü iminà a¤¤athàsmãti hoti.

1. Avakàrã-sãmu.

[BJT Page 270] [\x 270/]

Katha¤ca iminà bhavissanti hoti: ka¤cidhammaü avakàriü1 karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü iminà bhavissanti chandaü pañilabhati. Iminà bhavissanti manaü pañilabhati: iminà bhavissanti diññhiü pañilabhati. Tasmiü sati imàni papa¤citàni honti: iminà itthaü bhavissanti và, iminàevaü bhavissanti và, iminà a¤¤athà bhavissanti và.

Katha¤ca iminà itthaü bhavissanti hoti: iminà khattiyo bhavissanti và [PTS Page 398 [\q 398/] missing two lines]

-Pe- iminà aråpã bhavissanti và, iminà sa¤¤ã bhavissanti và, iminà asa¤¤ã bhavissanti và, iminà nevasa¤¤ã nàsa¤¤i bhavissanti và, evaü iminà itthaü bhavissanti hoti.

Katha¤ca iminà evaü bhavissanti hoti: para puggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà tathàhaü khattiyo bhavissanti và, yathà so bràhmaõo iminà tathàhaü bràhmaõo bhavissanti và -pe- yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã iminà tathàhaü nevasa¤¤inàsa¤¤ã bhavissanti và, evaü iminà evasmãti

Katha¤ca iminà a¤¤athà bhavissanti hoti: para puggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà nàhaü tathà khattiyo bhavissanti và, yathà so bràhmaõo iminà nàhaü tathà bràhmaõo bhavissanti và -pe- yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã iminà nàhaü tathaü nevasa¤¤inàsa¤¤ã bhavissanti và, evaü iminà a¤¤athà bhavissanti hoti.

Katha¤ca iminà asasmãti hoti- ka¤ci dhammaü avakàriü1 karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü iminà naccosmi dhuvosmi sassatosmi avipariõàmadhammosmãti, evaü iminà asasmãti hoti.

Katha¤ca iminà satasmãti hoti: ka¤ci dhammaü avakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü iminà ucchijjissàmi minassissàmi na bhavissàmãti, evaü iminà satasmãti hoti.

Katha¤ca iminà siyanti hoti: ki¤ci dhammaü avakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü, iminà siyanti chandaü pañilabhati, iminà siyanti mànaü pañilabhati, iminà siyanti diññhiü pañilabhati. Tasmiü sati imàni papa¤cãtàni honti: iminà itthaü siyanti và, iminà evaü siyanti và, iminà a¤¤athà siyanti và.

Katha¤ca iminà itthaü siyanti hoti: minà khattiyo siyanti và, iminà bràhmaõo siyanti và, iminà messo siyanti và, iminà suddo siyanti và, iminà gahaññho siyanti và, iminà pabbajito siyanti và, iminà devo siyanti và, iminà manusso siyantivà, iminà råpã siyanti và, iminà aråpã siyanti và, iminà [PTS Page 399] [\q 399/] sa¤¤ã siyanti và, iminà asa¤¤ã siyanti và, iminà nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã siyanti và, evaü iminà itthaüsiyanti hoti.

1. Avakàrã-sãmu.

[BJT Page 272] [\x 272/]

Katha¤ca iminà evaü siyanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà tathàhaü khattiyo siyanti và, yathà so bràhmaõo iminàtathàhaü bràhmano siyanti và -pe- yathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã iminà tathàhaü nevasa¤¤inàsa¤¤ã siyanti v„, evaü iminà evaü siyanti hoti.

Katha¤ca iminà a¤¤athà siyanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà nàhaü tathà khattiyo siyanti và, yathà so bràhmaõo iminà nàhaü tathà bràhmaõosiyanti và-peyathà so nevasa¤¤inàsa¤¤ã iminà nàhaü tathà nevasa¤¤i nàsa¤¤ã siyanti và, evaü iminà a¤¤athà siyanti hoti.

Katha¤ca iminà apàhaü siyanti hoti: ka¤ci dhammaü avakàriü karitvà råpaü vedanaü sa¤¤aü saïkhàre vi¤¤àõaü iminà apàhaü siyanti g¤andaü pañilabhati, iminà apàhaü siyantimànaü pañilabhati, iminà apàhaü siyanti diññhiü pañilabhati. Tasmiü sati ini papa¤citàni honti: iminà apàhaü itthaü siyanti và, iminà apàhaü evaü siyanti và, iminà apàhaü a¤¤athà siyanti và.

Katha¤ca iminà apàhaü itthaü siyanti hoti: iminà apàhaü khattiyo siyanti và, iminà apàhaü bràhmaõo siyanti và, iminà apàhaü vesso siyanti và, iminà apàhaü suddo siyanti và, iminà apàhaü gahaññho siyanti và, iminà apàhà pabbajito siyanti và, iminà apàhaü devo siyanti và, iminà apàhaü manusso siyanti và, iminà apàhaü råpã siyanti và, iminà apàhaü aråpã siyanti và, iminà apàhaü sa¤¤i siyanti và, iminà apàhaü asa¤¤ã siyanti và, minà apàhaü nevasa¤¤i, nàsa¤¤ã siyantivà, evaü iminà apàhaü itthaü siyanti hoti.

Katha¤ca iminà apàhaü evaü siyanti hoti: parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà apàhaü tathà khattiyo siyanti và, yathà so bràhmaõo iminà apàhaü tathà bràhmano siyanti và -peyathà so nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã iminà apàhaü tathà nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã siyanti và. Evaü iminà apàhaü evaü siyanti hoti.

Katha¤ca iminà apàhaü a¤¤athà siyanti hoti: [PTS Page 400] [\q 400/] parapuggalaü upanidhàya yathà so khattiyo iminà apàhaü na tathà khattiyo siyanti và, yathà so bràhmaõo iminà apàhaü na tathà bràhmano siyanti và -pe- yathà so nevasa¤¤ã nàsa¤¤i iminà apàhaü na tathà nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã siyanti và. Evaü iminà apàhaü a¤¤athà siyanti hoti. Imàni aññhàrasa taõhàvivaritàni bàhirassa upàdàya.

[BJT Page 274] [\x 274/]

Iti imàni aññhàrasa taõhàvicaritàni ajjhattikassa upàdàya, imàni aññhàrasa taõhàvicaritàni bàhirassa upàdàya. Tadekajjhaü abhisa¤¤åhitvà ahisaükhipitvà chattiüsa taõhàvicaritàni honti. Iti evaråpàni atitàni chattiüsa taõhàvicaritàni, anàgatàni chattiüsa taõhàvicaritàni, paccuppannàni chattiüsa taõhàvicaritàni, tade kajjhaü abhisa¤¤åhitvà abhisaükhipitvà aññhataõhàvicaritasataü hoti.

Tattha katamàni dvàsaññhi diññhigatàni brahmajàle veyyàkaraõe vuttàni bhagavatà: cttàro sassatavàdà, cattàro ekaccasassatikà, cattàro antànantikà, cattàro amaràvikkhepikà, dve adhicca samuppannikà, soëasa sa¤¤ivàdà, aññha asa¤¤ivàdà, aññha nevasa¤¤ã nàsa¤¤ivàdà, satta ucchedavàdà, pa¤ca diññhadhammanibbànavàdà, imàni dvàsaññhi diññhigatàni brahmajàle veyyàkaraõe vuttàni bhagavatàti.

Khuddakavatthuvibhaïgo niññhito.