34:19 Asivisavaggo

[PTS Vol S - 4] [\z S /] [\f IV /]
[PTS Page 172] [\q 172/]
[BJT Vol S - 4] [\z S /] [\w IV /]
[BJT Page 340] [\x 340/]

Suttantapiñake
Saüyuttanikàyo
Catutthobhàgo
Saëàyatanasaüyuttaü
19. âsivisavaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

1. 19. 1

âsivisopamasuttaü

238. Evaü me sutaü ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti bhadanteti. Te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Seyyathàpi bhikkhave cattàro àsivisà-1. Uggatejà ghoravisà. Atha puriso àgaccheyya jãvitukàmo amaritukàmo sukhakàmo dukkhapañikkulo-2, tamenaü evaü vadeyyuü: "ime te ambho purisa, cattàro àsivisà uggatejà ghoravisà [PTS Page 173] [\q 173/] kàlenakàlaü vuññhàpetabbà, kàlena kàlaü nahàpetabbà, -3 kàlena kàlaü bhojetabbà, kàlena kàlaü saüvesetabbà, -4 yadà ca kho te ambho purisa maraõaü và nigacchasi-5. Maraõamattaü và dukkhaü: yante ambho, purisa karaõãyaü taü karohã" ti.

Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnaü àsivisànaü uggatejànaü ghoravisànaü yena và tena và palàyetha, tamenaü evaü vadeyyuü: ime te-6 ambho purisa, pa¤cavadhakà paccatthikà piññhito piññhito anubaddho-7. Yattheva naü passissàma tattheva jãvità voropessàmàti; yante ambho purisa karaõãyaü taü karehãti. Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnaü àsivisànaü uggatejànaü ghoravisànaü, bhãto pa¤cannaü vadhakànaü paccatthikànaü yena và tena và palàyetha.

Tamenaü evaü vadeyyuü: ayaü te ambho purisa chaññho antaracaro vadhako ukkhittàsiko piññhito piññhito anubaddho yattheva naü passissàmi tattheva siro pàtessàmãti-8. Yante ambho purisa karaõãyaü taü karohãti. Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnaü àsivisànaü uggatejànaü ghoravisànaü, bhãto pa¤cannaü vadhakànaü paccatthikànaü bhãto, chaññhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittàsikassa yena và tena và palàyetha.

-------------------------

1. âsivisà - syà

2. Dukkhappañikålo - machasaü, dukkhapañikulo - syà

3. Nahàpetabbà - machasaü syà, sã2

4. Pavesetabbà - sya. [PTS]

5. Nigacchissati - sã 1. 2.

6. Ime kho - machasaü

7. Anubandhà - sãmu. Machasaü

8. Pàtissàmi -sã 1. 2.

[BJT Page 342] [\x 342/]

So passeyya su¤¤aü gàmaü: ya¤¤adeva gharaü paviseyya rittaka¤¤eva paviseyya, tucchaka¤¤eva paviseyya, su¤¤aka¤¤eva paviseyya, ya¤¤adeva bhàjanaü parimaseyya, rittaka¤¤eva parimaseyya, tucchaka¤¤eva parimaseyya, su¤¤aka¤¤eva parimaseyya. Tamenaü evaü vadeyyuü: idànambho purisa, imaü su¤¤aü gàmaü corà gàmaghàtakà vadhissantã, -1. Yanne ambho purisa, karaõãyaü taü karohãti.

[PTS Page 174] [\q 174/]

Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnaü àsivisànaü uggatejànaü ghoravisànaü, bhãto pa¤cannaü vadhakànaü paccatthikànaü, bhãto chaññhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittàsikassa, bhãto corànaü gàmaghàtakànaü yena và tena và palàyetha. So passeyya mahantaü udakaõõavaü, orimaütãraü sàsaïkaü sappañibhayaü pàrimaütãraü khemaü appañibhayaü, natthassa-2. Nàvà santàraõã uttarasetu và aparàparaü-3. Gamanàya.

1. Pavisanti - machasaü

2. Na cassa sã - 1, 2.

3. Apàràpàraü - machasaü. Apàrapàraü sã2.

Atha kho bhikkhave tassa purisassa evamassa: 'ayaü kho mahà udakaõõavo, orima¤ca tãraü sàsaïkaü sappañibhayaü, pàrimaütãraü khemaü appañibhayaü; natthi ca nàvà santàraõã uttarasetu và aparàparaü gamanàya, yannånàhaü tiõakaññhasàkhàpalàsaü saükaóóhitvà kullaü bandhitvà taü kullaü nissàya hatthehi ca pàdehi ca vàyamamàno sotthinà pàraü gaccheyyanti. ' Atha kho so bhikkhave puriso tiõakaññhasàkhàpalàsaü saükaóóhitvà kullaü bandhitvà taü kullaü nissàya hatthehi ca pàdehi ca vàyamamàno sotthinà pàraü gaccheyya, tiõõo pàragato thale tiññhati bràhmaõo.

Upamà kho myàyaü bhikkhave, katà atthassa vi¤¤àpanatthàya, aya¤cevettha attho: cattàro àsivisà ugganatejà ghoravisàti kho bhikkhave, catunnetaü-4 mahàbhåtànaü adhivacanaü, pañhavidhàtuyà àpodhàtuyà tejodhàtuyà vàyodhàtuyà.

Pa¤ca vadhakà paccatthikàti kho bhikkhave, pa¤cannetaü-5. Upàdànakkhandhànaü adhivacanaü, seyyathãdaü: råpupàdànakkhandhassa, vedanåpàdànakkhandhassa, sa¤¤åpàdànakkhandhassa, saïkhàråpàdànakkhandhassa vi¤¤àõåpàdànakkhandhassa. Chaññho antaracaro vadhako ukkhittàsikoti kho bhikkhave, nandiràgassetaü adhivacanaü. Su¤¤o gàmoti kho bhikkhave, channetaü-6. Ajjhattikànaü àyatanànaü adhivacanaü.

4. Catunnaü sã-2

5. Pa¤cannaü - sã 2

6. Channaü - sã 2.

[BJT Page 344] [\x 344/]

Cakkhuto cepi naü bhikkhave paõóito vyatto medhàvi upaparikkhati, rittaka¤¤eva khàyati, tucchaka¤¤eva [PTS Page 175] [\q 175/] khàyati, su¤¤aka¤¤eva khàyati.

Sotato cepi naü bhikkhave paõóito vyatto medhàvi upaparikkhati, rittaka¤¤eva khàyati, tucchaka¤¤eva khàyati, su¤¤aka¤¤eva khàyati.

Ghànato cepi naü bhikkhave paõóito vyatto medhàvi upaparikkhati, rittaka¤¤eva khàyati, tucchaka¤¤eva khàyati, su¤¤aka¤¤eva khàyati.

Jivhàto cepi naü bhikkhave paõóito vyatto medhàvi upaparikkhati, rittaka¤¤eva khàyati, tucchaka¤¤eva khàyati, su¤¤aka¤¤eva khàyati.

Kàyako cepi naü bhikkhave paõóito vyatto medhàvi upaparikkhati, rittaka¤¤eva khàyati, tucchaka¤¤eva khàyati, su¤¤aka¤¤eva khàyati.

Manato cepi naü bhikkhave paõóito vyatto medhàvi upaparikkhati, rittaka¤¤eva khàyati, tucchaka¤¤eva khàyati, su¤¤aka¤¤eva khàyati.

Corà gàmaghàtakàti kho bhikkhave, channetaü bàhirànaü àyatanànaü adhivacanaü. Cakkhu bhikkhave ha¤¤ati manàpàmanàpesu råpesu, sotaü ha¤¤ati manàpàmanàpesu saddesu, ghànaü ha¤¤ati manàpàmanàpesu gandhesu, jivhà ha¤¤ati manàpàmanàpesu rasesu, kàyo ha¤¤atã manàpàmanàpesu phoññhabbesu. Mano ha¤¤ati manàpàmanàpesu dhammesu.

Mahàudakaõõavoti kho bhikkhave, catunnetaü oghànaü adhivacanaü: kàmoghassa, bhavoghassa, diññhoghassa, avijjoghassa. Orimaü tãraü sàsaïkaü sappañibhayanti kho bhikkhave sakkàyassetaü adhivacanaü. Pàrimaü tãraü khemaü appañibhayanti kho bhikkhave, nibbànassetaü adhivacanaü. Kullanti kho bhikkhave, ariyassetaü aññhaïgikassa maggassa adhivacanaü, seyyathãdaü: sammàdiññhiyà sammàsaïkappassa sammàvàcàya sammàkammantassa, sammààjãvassa, sammàvàyàmassa, sammàsatiyà, sammàsamàdhissa. Hatthehi ca pàdehi ca vàyamamànoti kho bhikkhave viriyàrambhassetaü adhivacanaü. Tiõõo pàragato thale tiññhati bràhmaõoti kho bhikkhave, arahato etaü adhivacananti.

1. 19. 2

Rathåpamasuttaü

239. Tãhi bhikkhave, dhammehi samannàgato bhikkhu diññheva dhamme sukhasomanassabahulo viharati, yoni cassa àraddhà hoti àsavànaü khayàya. Katamehi tãhi: indriyesu guttadvàro hoti, bhojane matta¤¤å, jàgariyaü anuyutto.

[PTS Page 176] [\q 176/] katha¤ca bhikkhave bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti.

Idha bhikkhave, bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na nimitataggàhã hoti nànubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye saüvaraü àpajjati.

[BJT Page 346] [\x 346/]

Sotena saddaü sutvà na nimitataggàhã hoti nànubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati sotandriyaü, sotindriye saüvaraü àpajjati.

Ghànena gandhaü ghàyitvà na nimitataggàhã hoti nànubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü ghànãndriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati ghànãndriyaü, ghànãndriye saüvaraü àpajjati.

Jivhàya rasaü sàyitvà na nimitataggàhã hoti nànubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati jivhindriyaü, jivhatindriye saüvaraü àpajjati.

Manasà dhammaü vi¤¤àya na nimitataggàhã hoti nànubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjati.

Seyyathàpi bhikkhave, subhumiyaü càtummahàpathe àja¤¤aratho yutto assa-1. Odhastapatodo: -2. Tamenaü dakkho yoggàcariyo assadammasàrathã abhiråhitvà vàmena hatthena rasmiyo gahetvà dakkhiõena hatthena patodaü gahetvà yenicchakaü yadicchakaü sàreyyapi paccàsàreyyapi evameva kho bhikkhave, bhikkhu imesaü channaü indriyànaü àrakkhàya sikkhati. Sa¤¤amàya sikkhati, damàya sikkhati, upasamàya sikkhati, evaü kho bhikkhave, bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti.

Katha¤ca bhikkhave, bhikkhu bhojane matta¤¤å hoti: idha bhikkhave bhikkhu pañisaïkhàyoniso àhàraü àhàreti: 'neva davàya na madàya na maõóanàya na vibhusanàya, yàvadeva imassa kàyassa ñhitiyà yàpanàya vihiüsåparatiyà brahmacariyànuggahàya, iti puràõa¤ca vedanaü pañihaïkhàmi, nava¤ca vedanaü na uppàdessàmi, yàtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phàsuvihàro cà' ti. [PTS Page 177] [\q 177/] seyyathàpi bhikkhave, puriso vaõaü-3. âlimpeyya. Yàvadeva ropanatthàya-4. Seyyathà và pana akkhaü abbha¤jeyya yàvadeva bhàrassa nitraõatthàya; evameva kho bhikkhave bhikkhu pañisaïkhàyoniso àhàraü àhàreti. Neva davàya na madàya na maõóanàya, na vibhusanàya, yàvadeva imassa kàyassa ñhitiyà yàpanàya vihiüsuparatiyà brahmacariyànuggahàya, iti puràõa¤ca vedanaü pañihaïkhàmi, nava¤ca vedanaü na uppàdessimi, yàtrà ca me bhavissati anavajjatà ca phàsuvihàro càti. Evaü kho bhikkhave, bhikkhu bhojane matta¤¤å hoti.

Katha¤ca bhikkhave, bhikkhu jàgariyaü anuyutto hoti: idha bhikkhave, bhikkhu divasaü caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodheti.

1. Assa ñhito - syà, machasaü

2. Odhatapatodo - syà

3. öaõaü - syà.

4. Ropanatthàya - sã 1, 2.

[BJT Page 348] [\x 348/]

Rattiyà pañhamaü yàmaü caïkamena nissajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodheti, rattiyà majjhimaü yàmaü dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappeti pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasikaritvà. Rattiyà pacchimaü yàmaü paccuññhàya caïkamena nisajjàya àvaraõãyehi dhammehi cittaü parisodheti. Evaü kho bhikkhave, bhikkhu jàgariyaü anuyutto hoti. Imehi kho bhikkhave, tãhi dhammehi samannàgato bhikkhu diññheva dhamme sukhasomanassabahulo viharati; yoni cassa àraddhà hoti àsavànaü khayàyàti.

1. 19. 3

Kummopamasuttaü

240. Bhutapubbaü bhikkhave, kummo kacchapo sàyanhasamayaü anunadãtãre gocarapasuto ahosi; sigàlopi kho bhikkhave sàyanhasamayaü anunadãtãre gocarapasuto hoti. Addasà kho bhikkhave kummo kacchapo sigàlaü duratova gocarapasutaü, disvàna soõói pa¤camàni [PTS Page 178] [\q 178/] aïgàni sake kapàle samodahitvà appossukko tuõhã bhuto saükasàyati-1. Sigàlopi kho bhikkhave addasa kummaü kacchapà duratova, -2. Disvàna yena kummo kacchapo tenupasaïkami, upasaïkamitvà kummaü kacchapaü paccupaññhito ahosi; yadàyaü kummo kacchapo soõaóipa¤camànaü aïgànaü a¤¤ataraü và a¤¤ataraü và aïgaü abhininnàmessati, tattheva naü gahetvà uddàlitvà khàdissàmãti. Yadà kho bhikkhave kummo kacchapo soõóipa¤camànaü aïgànaü a¤¤ataraü và a¤¤ataraü và aïgaü na abhininnàmesi, atha sigàlo kummamhà nibbijja pakkami. Otàraü alabhamàno.

Evameva kho bhikkhave tumhepi màro pipàmà satataü samitaü paccupaññhito; 'appevanàmàhaü imesaü cakkhuto và otàraü labheyyaü, sotato và otàraü labheyyaü, ghànato và otàraü labheyyaü, jivhàto và otàraü labheyyaü, kàyato và otàraü labheyyaü, manato và otàraü labheyyaü' nti.

Tasmàtihabhikkhave indriyesu guttadvàrà viharatha,

Cakkhunà råpaü disvà mà nimitataggàhino ahuvattha, mànubya¤janaggàhino, yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjatha, rakkhatha cakkhundriyaü, cakkhundriye saüvaraü àpajjatha.

1. Saükalàyati - aññhakathà.

2. Duratova gocarapasutaü - machasaü, syà.

[BJT Page 350] [\x 350/]

Sotena saddaü sutvà mà nimitataggàhino ahuvattha, mànubya¤janaggàhino, yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjatha, rakkhati sotandriyaü, sotindriye saüvaraü àpajjatha.

Ghànena gandhaü ghàyitvà mà nimitataggàhino ahuvattha, mànubya¤janaggàhino, yatvàdhikaraõamenaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjatha, rakkhati ghànindriyaü, ghànandriye saüvaraü àpajjatha.

Jivhàya rasaü sàyitvà mà nimitataggàhino ahuvattha, mànubya¤janaggàhino, yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjatha, rakkhati jivhindriyaü, jivhandriye saüvaraü àpajjatha.

Kàyena phoññhabbaü phusitvà mà nimitataggàhino ahuvattha, mànubya¤janaggàhino, yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjatha, rakkhati kàyindriyaü, kàyindriye saüvaraü àpajjatha.

Manasà dhammaü vi¤¤àya mà nimitataggàhino ahuvattha, mànubya¤janaggàhino, yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjatha, rakkhati manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjatha.

Yato kho tumhe bhikkhave, indriyesu guttadvàrà viharissatha, atha tumhehipi màro pàpimà nibbijja pakkamissati otàraü alabhamàno kummambhàva sigàloti.

[PTS Page 179] [\q 179/] kummova aïgàni sake kapàle

Samodahaü bhikkhu mano vitakke

Anissito a¤¤amaheñhayàno

Parinibbuto na upavadeyya ka¤citi.

1. 19. 4

Dàrukkhandhopamasuttaü

241. Ekaü samayaü bhagavà ayojjhàyaü-1 viharati gaïgàya nadiyà tãre, addasà kho bhagavà mahantaü dàrukkhandhaü gaïgàya nadiyà sotena vuyhamànaü, disvàna bhikkhå àmantesi, passatha no tumhe bhikkhave amuü mahantaü dàrukkhandhaü gaïgàya nadiyà sotena vuyhamànanti? Evambhante.

Sace kho bhikkhave dàrukkhandho na orimaü tãraü upagacchati, na pàrimaü tãraü upagacchati, na majjhe saüsãdissati, na thale ussãdissati na manussaggàho bhavissati, na amanussaggàho bhavissati, na àvaññaggàho bhavissati, na antopåti bhavissati: evaü hi so bhikkhave dàrukkhandho samuddaninno bhavissati, samuddapoõo samuddapabhàro. Taü kissa hetu, samuddaninno bhikkhave, gaïgàya nadiyà soto, samuddapoõo, samuddapabbhàro.

Evameva kho bhikkhave sace tumhepi na orimaü tãraü upagacchatha-2 na pàrimaü tãraü upagacchatha na majjhe saüsãdissatha, na thale ussãdissatha, na manussaggàhà hessatha-3. Na amanussaggàhà hessatha, na àvaññaggàhà hessatha, na antopåti bhavissatha. Evaü [PTS Page 180] [\q 180/] tumhe bhikkhave nibbànaninnà bhavissatha, nibbànapoõà nibbànapabbhàrà. Taü kissa hetu: nibbànaninnà bhikkhave sammàdiññhi, nibbànapoõà, nibbànapabbhàràti.

1. Kosambiyaü - machasaü

2. Upagacchittha - sã 1

3. Gahessati - machasaü

[BJT Page 352] [\x 352/]

Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu bhagavantaü etadavoca: kinnu kho bhante orimaütãraü? Kiü pàrimaütãraü? Ko majjhe saüsàdo?-1. Ko thale ussàdo? Ko manussaggàho? Ko amanussaggàho? Ko àvaññaggàho? Ko antopåtibhàvoti?

Orimaütãranti kho bhikkhu, channetaü ajjhattikànaü àyatanànaü adhivacanaü, pàrimaütãranti kho bhikkhu channetaü bàhirànaü àyatanànaü adhivacanaü. Majjhe saüsàdoti kho bhikkhu, nandiràgassetaü adhivacanaü. Thale ussàdoti kho bhikkhu asmimànassetaü adhivacanaü. Katamo ca bhikkhu manussaggàho, idha bhikkhu gihãhi saüsaññho viharati sahanandi sahasokã sukhitesu sukhito dukkhitesu dukkhito uppannesu kicca karaõãyesu attanà voyogaü àpajjati, ayaü vuccati bhikkhu, manussaggàho. Katamo ca bhikkhu, amanussaggàho: idha bhikkhu ekacco a¤¤ataraü devanikàyaü paõidhàya brahmacariyaü carati: 'iminàhaü sãlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissàmã deva¤¤ataro và' ti. Ayaü vuccati bhikkhå amanussaggàho. âvaññaggàhoti kho bhikkhu, pa¤cannetaü kàmaguõànaü adhivacanaü, katamo ca bhikkhu antopåtibhàvo: idha bhikkhu ekacco dussãlo hoti pàpadhammo. Asuci saïkassarasamàcàro pañicchannakammanto assamaõo samaõapañi¤¤o [PTS Page 181] [\q 181/] abrahmacàrã brahmacàrãpañi¤¤o antopåti avassuto kasambujàto-2 , ayaü vuccati bhikkhu, antopåtibhàvoti.

Tena kho pana samayena nando gopàlako bhagavato avidåre ñhito hoti; atha kho nando gopàlako bhagavantaü etadavoca: ahaü kho bhante na orimaütãraü upagacchàmi, na pàrimaütãraü upagacchàmi, na majjhe saüsãdissàmi, na thale ussãdissàmi, na manussaggàho gahissati-3. Na amanussaggaho gahissati, na àvaññaggàho gahissati. Na antopåti bhavissàmi; labheyyàhaü bhante bhagavato santike pabbajjaü labheyyaü upasampadanti.

Tena hi tvaü nanda, sàmikànaü gàvo nãyyàdehãti-4. Gamissanti bhante gàvo vacchagiddhiniyoti, nãyyàdehve tvaü nanda, sàmikànaü gàvoti. Atha kho nando gopàlako sàmikànaü gàvo niyyàdetvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: niyyàdità bhante sàmikànaü gàvo, labheyayyàhaü bhante bhagavato santike pabbajjaü labheyyaü upasampadanti.

1. Saüside. Machasaü, syà. Sã1

2. Kasambukajàto - syà.

3. Gahessati - machasaü

4. Nãyyàtehãti - machasaü

[BJT Page 354] [\x 354/]

Alattha kho nando gopàlako bhagavato santike pabbajjaü, alatthupasampadaü; aciråpasampanno ca panàyasmà nando eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi, khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü kataü karaõãyaü nàparaü ittatthàyàti abbha¤¤àsi, a¤¤ataro ca panàyasmà nando arahataü ahosãti.

1. 19. 5

Dutiya dàrukkhandhopamasuttaü

242. Evaü me sutaü ekaü samayaü bhagavà kimbilàyaü-1 viharati gaïgàya nadiyà tãre. Addasà kho bhagavà mahantaü dàrukkhandhaü gaïgàya nadiyà sotena vuyhamànaü, disvàna bhikkhå àmantesi: passatha no tumhe bhikkhave amuü [PTS Page 182] [\q 182/] mahantaü [PTS Page 182] [\q 182/] dàrukkhandhaü gaïgàya nadiyà sotena vuyhamànanti? Evaü bhante.

Evameva kho bhikkhave sace tumhepi na orimaü tãraü upagacchatha- na pàrimaü tãraü upagacchatha na majjhe saüsãdissatha, na thale ussidissatha, na manussaggàhà hessatha na amanussaggàhà hessatha, na àvaññaggàhà hessatha, na antopåti bhavissatha. Evaü tumhe bhikkhave nibbànaninnà bhavissatha, nibbànapoõà nibbànapabbhàrà. Taü kissa hetu: nibbànaninnà bhikkhave sammàdiññhi, nibbànapoõà, nibbànapabbhàràti.

Evaü vutte àyasmà kimbilo-2 bhagavantaü etadavoca: kinnu kho bhante orimaütãraü? Kiü pàrimaütãraü? Ko majjhe saüsàdo? Ko thale ussàdo? Ko manussaggàho? Ko amanussaggàho? Ko àvaññaggàho? Ko antopåtibhàvoti?

Orimaütãranti kho bhikkhu, channetaü ajjhattikànaü àyatanànaü adhivacanaü, pàrimaütãranti kho bhikkhu channetaü bàhirànaü àyatanànaü adhivacanaü. Majjhe saüsàdoti kho bhikkhu, nandiràgassetaü adhivacanaü. Thale ussàdoti kho bhikkhu asmimànassetaü adhivacanaü. Katamo ca bhikkhu manussaggàho, idha bhikkhu gihãhi saüsaññho viharati sahanandi sahasokã sukhitesu sukhito dukkhitesu dukkhito uppannesu kicca karaõãyesu attanà voyogaü àpajjati, ayaü vuccati bhikkhu, manussaggàho. Katamo ca bhikkhu, amanussaggàho: idha bhikkhu ekacco a¤¤ataraü devanikàyaü paõidhàya brahmacariyaü carati: 'iminàhaü sãlena và vatena và tapena và brahmacariyena và devo và bhavissàmã deva¤¤ataro và' ti. Ayaü vuccati bhikkhå amanussaggàho. âvaññaggàhoti kho bhikkhu, pa¤cannetaü kàmaguõànaü adhivacanaü, katamo ca bhikkhu antopåtibhàvo: idha bhikkhu ekacco dussãlo hoti pàpadhammo. Asuci saïkassarasamàcàro pañicchannakammanto assamaõo samaõapañi¤¤o abrahmacàrã brahmacàrãpañi¤¤o antopåti avassuto kasambujàto, ayaü vuccati bhikkhu, antopåtibhàvo: idha kimbila bhikkhu a¤¤ataraü saïkiliññhaü àpattiü àpanno hoti yathàråpàya àpattiyà vuññhànaü-3. Pa¤¤àyati, ayaü vuccati kimbila, antopåtibhàvoti.

1. 19. 6

Avassutapariyàyasuttaü

243. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kàpilavatthusmiü nigrodhàràme. Tena kho pana samayena kapilavatthavànaü-4 sakyànaü navaü santhàgàraü acirakàritaü hoti, anajjhàvutthaü samaõena và bràhmaõena và kenaci và manussabhutena. Atha kho kàpilavatthavà sakyà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu, ekamantaü nisinnà kho kàpilavatthavà sakyà bhagavantaü etadavocuü;

-------------------------

1. Kimilàyaü - machasaü

2. Kimilo - machasaü

3. Na vuññhànaü - machasaü, syà

4. Kapilavatthuvàsinaü - syà.

[BJT Page 356] [\x 356/]

Idha bhante kàpilavatthavànaü sakyànaü navaü santhàgàraü acirakàritaü hoti, anajjhàvuttaü samaõena và bràhmaõena và kenaci và manussabhute, [PTS Page 183] [\q 183/] taü bhante bhagavà pañhamaü paribhu¤jatu, bhagavatà pañhamaü paribhuttaü pacchà kàpilavatthavà sakyà paribhu¤jissanti; tadassa kàpilavatthavànaü sakyànaü dãgharattaü hitàya sukhàyàti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena.

Atha kho kàpilavatthavà sakyà bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena navaü santhàgàraü tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà sabbasanthariü santhàgàraü santharàpetvà-1. âsanàni pa¤¤àpetvà udakamaõikaü patiññhàpetvà telappadãpaü àropetvà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü etadavocuü: sabbasantharisanthataü bhante santhàgàraü, àsanàni pa¤¤attàni udakamaõiko patiññhàpito, telappadãpo àropito yassadàni bhagavà kàlaü ma¤¤atãti. -2.

Atha kho bhagavà nivàsetvà pattacãvaraü àdàya saddhiü bhikkhusaïghena yena navaü santhàgàraü tenupasaïkami, upasaïkamitvà pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà majjhimathamhaü nissàya puratthàbhimukho nisãdi. Bhikkhusaïghopi kho pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà pacchimaü bhittiü nissàya puratthàbhimukho nisãdi bhagavanta¤¤eva purakkhatvà. Kàpilavatthavàpi kho sakyà pàde pakkhàletvà santhàgàraü pavisitvà puratthimaü bhittiü nissàya pacchimàbhimukhà-3 nisãdiüsu bhagavanta¤¤eva purakkhatvà.

Atha kho bhagavà kàpilavatthave sakye bahudeva rattiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uyyojesi: 'abhikkantà kho gotamà-4 ratti yassadàni kàlaü ma¤¤athà'ti. [PTS Page 184 [\q 184/] ']evambhante' ti kho kàpilavatthavà sakyà bhagavato pañissutvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkamiüsu.

Atha kho bhagavà acirapakkantesu kàpilavatthevesu sakyesu àyasmantaü mahàmoggallànaü àmantesi: vigatathãnamiddho kho moggallàna, bhikkhusaïgho, pañibhàtu taü moggallàna bhikkhånaü dhammã kathà, piññhi me àgilàyati-5 tamhaü àyamissàmãti. Evambhanteti kho àyasmà mahàmoggallàno bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavà catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpetvà dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi pàde pàdàü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasi karitvà.

1. Sattharitvà - machasaü

2. Ma¤¤asãti - machasaü

3. Paccàmukhà - syà, sã 2

4. Gotama - sã 2.

5. Piññhimema àgilàyati - sã 1, 2.

[BJT Page 358] [\x 358/]

Tatra kho àyasmà mahàmoggallàno bhikkhu àmantesi 'àvuso bhikkhavo' ti. âvuso ti kho te bhikkhå àyasmato mahàmoggallànassa paccassosuü, àyasmà mahàmoggallàno etadavoca:

Avassutapariyàya¤ca vo àvuso desissàmi, anavassutapariyàya¤ca taü suõàtha. Katha¤càvuso avassuto hoti: idhàvuso bhikkhu cakkhunà råpaü disvà piyaråpe råpe adhimuccati, appiyaråpe råpe vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Sotena saddaü sutvà piyaråpe sadde adhimuccati, appiyaråpe sadde vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà [PTS Page 185] [\q 185/] nirujjhanti. Ghànena gandhaü ghàyitvà piyaråpe gandhe adhimuccati, appiyaråpe gandhe vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Jivhàya rasaü sàyitvà piyaråpe rase adhimuccati, appiyaråpe rase vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Kàyena phoññhabbaü phusitvà piyaråpe phoññhabbe adhimuccati, appiyaråpe phoññhabbe khyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Manasà dhammaü vi¤¤àya piyaråpe dhamme adhimuccati, appiyaråpe dhamme vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti; . Ayaü vuccatàvuso bhikkhu avassuto cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu avassuto sotavi¤¤eyyesu saddesu. Avassuto ghànavi¤¤eyyesu gandhesu, avassuto jivhàvi¤¤eyyesu rasesu, avassuto kàyavi¤¤eyyesu phoññhabbesu, avassuto manovi¤¤eyyesu dhammesu.

Evaü vihàraü càvuso bhikkhuü cakkhuto cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Sotato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Ghànato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Jivhàto cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Kàyato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Manato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Seyyathàpi àvuso naëàgàraü và tiõàgàraü và sukkhaü kolàpaü terovassikaü puratthimàya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya; labhetheva aggi otàraü, labhetha aggi àrammaõaü. Pacchimàya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya. Uttaràya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya. Dakkhiõàya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya. Heññhato cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya; uparito cepi naü disàya àdittàya tiõukkàya upasaïakameyya, yato kuto cepi naü puriso, àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya; labhetheva aggi otàraü labhetha aggi àrammaõaü.

[BJT Page 360] [\x 360/]

Evameva kho àvuso evaü vihàriü bhikkhuü cakkhuto cepi naü màro upasaïkamati; labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü.

Sotato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Ghànato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Jivhàto cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Kàyato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Manato cepi naü màro upasaïkamati, labhateva màro otàraü labhati màro àrammaõaü;

Evaü vihàriü càvuso bhikkhuü råpà adhibhaüsu, na bhikkhu råpe adhibhosi; saddà bhikkhuü adhibhaüsu na [PTS Page 186] [\q 186/] bhikkhu sadde adhibhosã; gandhà bhikkhuü adhibhaüsu, na bhikkhuü gandhe adhibhosi; rasà bhikkhuü adhibhaüsu, na bhikkhu rase adhibhosi; phoññhabbà bhikkhuü adhibhaüsu, na bhikkhu phoññhabbe adhibhosi; dhammà bhikkhuü adhibhaüsu, na bhikkhu dhamme adhibhosi;

Ayaü vuccatàvuso bhikkhu råpàdhibhuto-1 saddàdhibhuto gandhàdhibhuto rasàdhibhuto phoññhabbàdhibhuto dhammàdhibhuto, adhibhåto anadhibhå adhibhaüsu naü pàpakà akusalà dhammà saïkilesikà ponobhavikà-2 sadarà dukkhavipàkà àyatiü-3 jàti jaràmaraõãyà. Evaü kho àvuso avassuto hoti.

Katha¤càvuso anavassuto hoti: idhàvuso bhikkhu cakkhunà råpaü disvà piyaråpe råpe nàdhimuccati, appiyaråpe råpe na khyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Sotena saddaü sutvà piyaråpe sadde nàdhimuccati, appiyaråpe sadde na vyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Ghànena gandhaü ghàyitvà piyaråpe gandhe nàdhimuccati, appiyaråpe gandhe na vyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Jivhàya rasaü sàyitvà piyaråpe rase nàdhimuccati, appiyaråpe rase na vyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Kàyena phoññhabbaü phusitvà piyaråpe phoññhabbe nàdhimuccati, appiyaråpe phoññhabbe na vyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Manasà dhammaü vi¤¤àya piyaråpe dhamme nàdhimuccati, appiyaråpe dhamme na vyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti;

Ayaü vuccatàvuso bhikkhu anavassuto cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu anavassuto sotavi¤¤eyyesu saddesu. Anavassuto ghànavi¤¤eyyesu gandhesu, anavassuto jivhàvi¤¤eyyesu rasesu, anavassuto kàyavi¤¤eyyesu phoññhabbesu, anavassuto manovi¤¤eyyesu dhammesu.

Evaü vihàriü càvuso bhikkhuü cakkhuto cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Sotato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Ghànato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Jivhàto cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Kàyato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Manato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

1. Bhibhuto -sãmu. Sã 1, 2.

2. Ponobbhavikà - syà.

3. âyati - sã 2.

[BJT Page 362] [\x 362/]

Seyyathàpi àvuso kuñàgàrakà và kuñàgàrasàlà và1. [PTS Page 187] [\q 187/] bahalamattikà addàvalimpanà2 puratthimàya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya; neva labhetha aggi otàraü, na labhetha aggi àrammaõaü. Pacchimàya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya. Uttaràya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya. Dakkhiõàya cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya. Heññhato cepi naü disàya puriso àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya; yato kuto cepi naü puriso, àdittàya tiõukkàya upasaïkameyya; neva labhetha aggi otàraü na labhetha aggi àrammaõaü.

Evameva kho àvuso evaü vihàriü bhikkhuü cakkhuto cepi naü màro upasaïkamati; neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü.

Sotato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Ghànato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Jivhàto cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Kàyato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Manato cepi naü màro upasaïkamati, neva labhati màro otàraü na labhati màro àrammaõaü;

Evaü vihàrã càvuso bhikkhu råpe adhibhosi, na råpà bhikkhuü adhibhaüsu;

Sadde bhikkhu adhibhosi, na saddà bhikkhuü adhibhaüsu; gandhe bhikkhu adhibhosi, na gandhà bhikkhuü adhibhaüsu; rase bhikkhu adhibhosi, na rasà bhikkhuü adhibhaüsu. Phoññhabbe bhikkhu adhibhosi, na phoññhabbà bhikkhuü adhibhaüsu; dhamme bhikkhu adhibhosi, na dhammà bhikkhuü adhibhaüsu;

Ayaü vuccatàvuso bhikkhu råpàdhibhå saddàdhibhå gandhàdhibhå rasàdhibhå phoññhabbàdhibhå dhammàdhibhå; adhibhå anadhibhåto adhibhosu te pàpake akusale dhamme saïkilesike ponobhavike sadare dukkhavipàke àyatiü jàti jaràmaraõike. Evaü kho àvuso anavassuto hotãti.

Atha kho bhagavà uññhahitvà àyasmantaü mahàmoggallànaü àmantesi: sàdhu sàdhu moggallàna, sàdhu-3 kho tvaü moggallàna bhikkhånaü avassutapariyàya¤ca anavassutapariyàya¤ca abhàsãti. Idamavoca àyasmà mahàmoggallàno, samanu¤¤o [PTS Page 188] [\q 188/] satthà ahosi, attamanà te bhikkhå àyasmato mahàmoggallànassa bhàsitaü abhinandiüsåti. -4.

1. 19. 7

Dukkhadhammasuttaü

244. Yato kho bhikkhave bhikkhu sabbesaü yeva dukkhadhammànaü samudaya¤ca-5 atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti, tathà kho panassa kàmà diññhà honti, yathàssa kàme passato yo kàmesu kàmacchando kàmasneho kàmamucchà kàmapariëàho so nànuseti, tathà kho panassa càro ca vihàro ca anubuddho hoti, yathà carantaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà nànussavanti.

1. Kuñàgàraü và sàlà và - machasaü

2. Maddàvalepanà - syà

Addàvalepanà - machasaü

3. Sàdhusàdhu kho - syà.

4. Abhinandunti - machasaü syà.

5. Assàda¤ca àdãnava¤ca - sã 1. 2

6. Anubandho - syà.

[BJT Page 364] [\x 364/]

Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sabbesaüyeva dukkhadhammànaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti iti råpaü, itiråpassa samudayo, iti råpassa atthagamo iti vedanà, iti vedanàya samudayo, iti vedanàya atthagamo;

Iti sa¤¤à, iti sa¤¤àya samudayo, iti sa¤¤àya atthagamo iti saïkhàrà, iti saïkhàrànaü samudayo, iti saïkhàrànaü atthagamo;

Iti vi¤¤àõaü, iti vi¤¤àõassa samudayo, iti vi¤¤àõassa atthagamoti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu sabbesaüyeva dukkhadhammànaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti.

Katha¤ca bhikkhave bhikkhuno kàmà diññhà honti yathàssa kàme passato yo kàmesu kàmacchando kàmasneho kàmamucchà kàmapariëàho so nànuseti, seyyathàpi bhikkhave aïgàrakàsu sàdhikaporisà puõõà aïgàrànaü vãtaccikànaü vãtadhåmànaü, atha puriso àgaccheyya jãvitukàmo amaritukàmo sukhakàmo dukkhapañikkulo, tamenaü dve balavanto purisà nànàbàhàsu gahetvà taü aïgàrakàsuü upakaóeóhayyuü, so iti viti ceva-1. Kàyaü santàmeyya, taü kissa hetu ¤àtaü hi-2 bhikkhave [PTS Page 189] [\q 189/] tassa purisassa hoti: 'ima¤càhaü aïgàrakàsuü papatissàmi, -3. Tatonidànaü maraõaü và nigacchàmi-4. Maraõamattaü và dukkha'nti. Evameva kho bhikkhave bhikkhuno aïgàrakàsåpamà kàmà diññhà honti, yathàssa kàme passato yo kàmesu kàmacchando kàmasneho kàmamucchà kàmapariëàho so nànuseti.

Katha¤ca bhikkhave bhikkhuno càro ca vihàro ca anubuddho hoti yathà carantaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà nànussavanti, seyyathàpi bhikkhave puriso bahukaõñakaü dàyaü paviseyya: tassassa puratopi-5 kaõñako, pacchato pi kaõñako, uttaratopi kaõñako, dakkhiõatopi kaõñako, heññhatopi kaõñako, uparitopi kaõñako. So sato ca-6 abhikkameyya sato pañikkameyya; mà maü kaõñakoti, evaü kho bhikkhave yaü loke piyaråpaü sàtaråpaü ayaü vuccati ariyassa vinaye kaõñako; taü kaõñakoti iti viditvà saüvaro ca asaüvaro ca veditabbo.

Kata¤cava bhikkhave asaüvaro hoti.

Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà piyaråpe råpe adhimuccati, appiyaråpe råpe vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Sotena saddaü sutvà piyaråpe sadde adhimuccati, appiyaråpe sadde vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà [PTS Page 190] [\q 190/] pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Ghànena gandhaü ghàyitvà piyaråpe gandhe adhimuccati, appiyaråpe gandhe vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Jivhàya rasaü sàyitvà piyaråpe rase adhimuccati, appiyaråpe rase vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Kàyena phoññhabbaü phusitvà piyaråpe phoññhabbe adhimuccati, appiyaråpe phoññhabbe vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

1. Iti imameva - syà

2. A¤¤àõa¤hi - syà

3. Ca passàmi - syà

4. Gacchàmi - syà

Nigaccha sàmi - machasaü

5. Tassapuratopi - machasaü, syà

6. Sato abhikkameyya- sãmu. Sã 2.

[BJT Page 366] [\x 366/]

Katha¤ca bhikkhave saüvaro hoti:

Idha bhikkhu cakkhunà råpaü disvà piyaråpe råpe nàdhimuccati, appiyaråpe råpe na vyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Sotena saddaü sutvà piyaråpe sadde nàdhimuccati, appiyaråpe sadde na khyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Ghànena gandhaü ghàyitvà piyaråpe gandhe nàdhimuccati, appiyaråpe gandhe na khyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Tassa ce bhikkhave, bhikkhuno evaü carato evaü viharato kadàci karahaci satisammosà uppajjanti pàpakà akusalà dhammà sarasaïakappà sa¤¤ojaniyà, dandho bhikkhave, satuppàdo, atha kho naü-1 khippameva pajahati vinodeti, byantãkaroti, anabhàvaü gameti.

Seyyathàpi bhikkhave, puriso divasasantatte ayokañàhe dve và tãõi và udakaphusitàni nipàteyya; dandho bhikkhave udakaphusitànaü nipàto, atha kho naü khippameva parikkhayaü pariyàdànaü gaccheyya. Evameva kho bhikkhave, tassa ce bhikkhuno evaü carato evaü viharato kadàci karahaci satisammosà uppajjanti pàpakà akusalà dhammà sarasaïkappà sa¤¤ojaniyà; dandho bhikkhave, satuppàdo atha kho naü khippameva pajahati vinodeti byantã karoti anabhàvaü gameti. Evaü kho bhikkhave bhikkhuno càro ca vihàro ca anubuddho hoti yathà carantaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà nànussavanti.

Ta¤ce bhikkhave bhikkhuü evaü carantaü evaü viharantaü ràjàno và ràjamahàmattà và mittà và amaccà và ¤àtã và sàlohità và bhogehi abhihaññhuü pavàreyyuü: ehamho purisa, kinte ime kàsàva anudahanti?-2. Kiü muõóo kapàlamanucarasi? Ehi hãnàyàvattitvà bhoge ca bhu¤jassu, pu¤¤àni ca karohãti.

So vata bhikkhave bhikkhu evaü caranto evaü viharanto sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissatãti netaü ñhànaü vijjati.

1. Taü - sã 1, 2.

2. ôayhanti - sã 1, 2.

Dayhanti - syà.

[BJT Page 368] [\x 368/]

[PTS Page 191] [\q 191/] seyyathàpi bhikkhave gaïgànadã pàcãnaninnà pàcãna poõà pàcãnapabhàrà, atha mahàjanakàyo àgaccheyya kuddàlapiñakaü àdàya: mayaü imaü gaïgànadiü pacchàninnaü karissàma pacchàpoõaü pacchàpabbhàrantã; taü kimma¤¤atha bhikkhave, api nu se mahàjanakàyo gaïgànadiü pacchàninnaü kareyya pacchàpoõaü pacchàpabbhàranti? No hetaü bhante. Taü kissa hetu: gaïgànadã bhante pàcãna ninnà pàcãna poõà pàcãna pabbhàrà, sà na sukarà pacchàninnaü kàtuü paccàpoõaü pacchàpababhàraü, yàvadeva ca pana so mahàjanakàyo kilamathassa vighàtassa bhàgã assàti.

Evameva kho bhikhve ta¤ce-1 bhikkhuü evaü carantaü evaü viharantaü ràjàno và ràjamahàmattà và mittà và amaccà và ¤àtã và sàlohità và bhogehi abhihaññhuü pavàreyyuü: "ehamho purisa, kinte ime kàsàvà anudahanti? Kiü muõóo kapàlamanucarasi? Ehi hãnàyàvattitvà bhoge ca bhu¤jassu, pu¤¤àni ca karohi" ti. So pana bhikkhave bhikkhu evaü caranto evaü viharanto sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissatãti netaü ñhànaü vijjati, taü kissa hetu: yaü hi taü bhikkhave cittaü dãgharattaü vivekaninnaü vivekapoõaü vivekapabbhàraü. Tatha-2. Hãnàyàvattissatãti netaü ñhànaü vijjatãti.

1. 19. 8

Kiüsukopamasuttaü

245. Atha-3 kho a¤¤ataro bhikkhu yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü bhikkhuü etadavoca: "kittàvatà nu kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotã" ti? Yato kho àvuso bhikkhu channaü phassàyatanànaü [PTS Page 192] [\q 192/] samudaya¤ca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti, ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti.

Atha kho so bhikkhu asantuññho tassa bhikkhussa pa¤havyàkaraõena-4. Yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü bhikkhuü etadavoca: "kittàvatà nå kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotã" yatho kho àvuso bhikkhu pa¤cannaü upàdànakkhandhànaü samudaya¤aca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti, ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti.

1. Ta¤ca - sã 1

2. Tathà - machasaü. Sã 1, 2.

3. Yato - sã 2.

4. Pa¤ha veyyàkaraõena - machasaü.

[BJT Page 370] [\x 370/]

Atha kho so bhikkhu asantuññho tassa bhikkhussa pa¤havyàkaraõena yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü bhikkhuü etadavoca: "kittàvatà nå kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotã" ti? Yatho kho àvuso bhikkhu catunnaü mahàbhåtànaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti, ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti.

Atha kho so bhikkhu asantuññho tassa bhikkhussa pa¤havyàkaraõena [PTS Page 193] [\q 193/] yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü bhikkhuü etadavoca: "kittàvatà nå kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotã" yato kho àvuso bhikkhu "yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbantaü nirodhadhammanti" yathàbhåtaü pajànàti, ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti.

Atha kho so bhikkhu asantuññho tassa bhikkhuno pa¤havyàkaraõena yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: idhàhaü bhante yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü bhikkhuü etadavoca: "kittàvatà nu kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotã" ti? Evaü vutte bhante so bhikkhu maü etadavoca: yato kho àvuso bhikkhu channaü phassàyatanànaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti.

Atha khvàhaü bhante asantuññho tassa bhikkhussa pa¤havyàkaraõena yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaïakami, upasaïkamitvà taü bhikkhuü etadavoca: "kittàvatà nu kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotã" ti? Evaü vutte bhante so bhikkhu maü etadavoca: yato ca kho àvuso bhikkhu pa¤cannaü upàdànakkhandhànaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti, ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti. Yato ca kho àvuso bhikkhu catunnaü mahàbhåtànaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathàbhåtaü pajànàti ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti. Yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbantaü nirodhadhammanti yathàbhåtaü pajànàti, ettàvatà kho àvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti.

Atha khvàhaü bhante asantuññho tassa bhikkhuno pa¤havyàkaraõena yena bhagavà tenupasaïkami. Kittàvatà nu kho bhante bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti?

Seyyathàpi bhikkhu purisassa kiüsuko adiññhapubbo assa, so yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassàvã tenupasaïkameyya, upasaïkamitvà taü purisaü evaü vadeyya: "kãdiso bho purisa, kiüsuko" ti. So evaü vadeyya "kàëako kho ambho purisa, kiüsuko, seyyathàpi jhàmakhàõåti? Tena kho pana bhikkhu, samayena tàdiso vassa kiüsuko yathà tassa purisassa dassanaü.

[BJT Page 372] [\x 372/]

Atha kho so bhikkhu puriso asantuññho tassa purisassa pa¤havyàkareõana yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassàvã tenupasaïkameyya, upasaïkamitvà taü purisaü evaü vadeyya: "kãdiso bho purisa, kiüsuko" ti? So evaü vadeyya: "lohitako ambho purisa, kiüsuko seyyathàpi maüsapesã" ti. Tena kho pana bhikkhu samayena tàdiso vassa kiüsuko yathà tassa purisassa dassanaü.

Atha kho so bhikkhu puriso asantuññho tassa purisassa pa¤havyàkareõana yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassàvã tenupasaïkameyya, upasaïkamitvà taü purisaü evaü vadeyya: kãdiso bho purisa, kiüsukoti? So evaü vadeyya: ocãrakajàto-1 ko ambho purisa, kiüsuko àdinnasipàñiko, seyyathàpi sirãsoti. Tena kho pana bhikkhu samayena tàdisovassa kiüsuko yathà tassa purisassa dassanaü.

Atha kho so bhikkhu puriso asantuññho tassa purisassa [PTS Page 194] [\q 194/] pa¤havyàkareõana yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassàvã tenupasaïkameyya, upasaïkamitvà taü purisaü evaü vadeyya: kãdiso bho purisa, kiüsukoti? So evaü vadeyya: bahalapattapalàso ko ambho purisa, kiüsuko sandacchàyo seyyathàpi nigrodhoti. Tena kho pana bhikkhu samayena tàdisovassa kiüsuko yathà tassa purisassa dassanaü. Evameva kho bhikkhu yathà yathà adhimuttànaü tesaü sappurisànaü dassanaü suvisuddhaü-2. Tathà tathà tehi tehi sappurisehi-3. Byàkataü.

Seyyathàpi bhikkhå ra¤¤o paccantimaü nagaraü daëahuddàpaü-4. Daëha pàkàratoraõaü chadvàraü, tatrassa dovàriko paõóito vyatto medhàvã a¤¤àtànaü nivàretà ¤àtànaü pavesetà, puratthimàya disàya àgantvà sãghaü dutayugaü taü dovàrikaü evaü vadeyya: "katthambho purisa, imassa nagarassa nagarasàmã" ti? -5. So evaü vadeyya: eso bhante majjhe siüghàñake nisinnoti.

Atha kho taü sãghaü dutayugaü nagarasàmissa-5 yathàbhåtaü vacanaü nãyyàtetvà yathàgatamaggaü pañipajjeyya. Pacchimàya disàya àgantvà sãghaü dåtayugaü taü dovàrikaü evaü vadeyya: uttaràya disàya àgantvà sãghaü dutayugaü taü dovàrikaü evaü vadeyya: dakkhiõàya disàya àgantvà sãghaü dåtayugaü taü dovàrikaü evaü vadeyya: "katthambho purisa imassa nagarassa nagarasàmãti? So evaü vadeyya: "eso bhante majjhe siüghàñake nisinno" ti. Atha kho taü sãghaü dutayugaü nagarasàmissa-6 yathàbhåtaü vacanaü nãyyàtetvà yathàgatamaggaü pañipajjeyya.

1. Ojirakajàto - sã 2, [PTS]

2. Suvisuddhaü hoti - machasaü, syà

3. Tathà tathà botehi sappurisehi - machasaü.

Chekehi sappurisehi - syà.

4. Daëahuddhàpaü - machasaü

5. Nagarassasàmi - sãmu, syà.

Imassa nagarassàmã - machasaü.

[BJT Page 374] [\x 374/]

Upamà kho myàyaü bhikkhu katà atthassa vi¤¤àpanàya, aya¤cevettha attho: nagaranti kho bhikkhu imassetaü càtummahàbhutikassa kàyassa adhivacanaü. Màtàpettikasambhavassa odanakummàsåpacayassa aniccucchàdana parimaddana bhedana viddaüsana dhammassa. Chadvàranti kho bhikkhu, channetaü ajjhattikànaü àyatanànaü adhivacanaü. Dovàrikoti kho bhikkhu satiyà etaü adhivacanaü. [PTS Page 195] [\q 195/] sãghaü dutayuganti kho bhikkhu samathavipassanànetaü adhivacanaü. Nagarasàmiti kho bhikkhu vi¤¤àõassetaü adhivacanaü. Majjhe siïghàñakoti kho bhikkhu catunnetaü mahàbhåtànaü adhivacanaü: pañhavidhàtuyà àpodhàtuyà tejodhàtuyà vàyodhàtuyà. Yathàbhutavacananti kho bhikkhu nibbànassetaü adhivacanaü. Yathàgatamaggoti kho bhikkhu ariyassetaü aññhaïgikassa maggassa adhivacanaü syeyathãdaü: sammàdiññhiyà, sammàsaïkappà, sammàvàcà, sammàkammantà, sammààjãvà, sammàvàyàmà, sammàsati, sammàsamàdhissàti.

1. 19. 9

Vãõopamasuttaü

246. Yassa kassa ci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu uppajjeyya chando và ràgo và doso và moho và pañighaü-1 và cetaso, tato cittaü nivàraye, -2. Sabhayo ceso maggo sappañibhayo ca sakaõñako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca dubhitiko ca, asappurisasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito, na tvaü arahasãti tato cittaü nivàraye cakkhuvi¤¤eyyehi råpehi.

Yassa kassa ci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và sotavi¤¤eyyesu saddesu uppajjeyya chando và ràgo và doso và moho và pañighaü và cetaso, tato cittaü nivàraye, sabhayo ceso maggo sappañibhayo ca sakaõñako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca dubhitiko ca, asappurisasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito, na tvaü arahasãti tato cittaü nivàraye sotavi¤¤eyyehi saddehi.

Yassa kassa ci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và ghànavi¤¤eyyesu gandhesu uppajjeyya chando và ràgo và doso và moho và pañighaü và cetaso, tato cittaü nivàraye, sabhayo ceso maggo sappañibhayo ca sakaõñako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca dubhitiko ca, asappurisasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito, na tvaü arahasãti tato cittaü nivàraye ghànavi¤¤eyyehi gandhesu.

Yassa kassa ci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và jivhàvi¤¤eyyesu rasesu uppajjeyya chando và ràgo và doso và moho và pañighaü và cetaso, tato cittaü nivàraye, sabhayo ceso maggo sappañibhayo ca sakaõñako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca dubhitiko ca, asappurisasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito, na tvaü arahasãti tato cittaü nivàraye jivhàvi¤¤eyyehi rasesu.

Yassa kassa ci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và kàyavi¤¤eyyesu phoññhabbesu uppajjeyya chando và ràgo và doso và moho và pañighaü và cetaso, tato cittaü nivàraye, sabhayo ceso maggo sappañibhayo ca sakaõñako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca duhitiko ca, asappurisasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito, na tvaü arahasãti tato cittaü nivàraye kàyavi¤¤eyyehi phoññhabbehi.

Yassa kassa ci bhikkhave bhikkhussa và bhikkhuniyà và manovi¤¤eyyesu dhammesu uppajjeyya chando và ràgo và doso và moho và pañighaü và cetaso, tato cittaü nivàraye, sabhayo ceso maggo sappañibhayo ca sakaõñako ca sagahano ca ummaggo ca kummaggo ca duhitiko ca, asappurisasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito, na tvaü arahasãti tato cittaü nivàraye manovi¤¤eyyehi dhammehi.

1. Sappañighaü vàpi - syà.

2. Nivàreyya, sãmu.

[BJT Page 376] [\x 376/]

Seyyathàpi bhikkhave kiññhaü sampannaü, kiññharakkhako-1. Ca pamatto goõo ca kiññhàdo aduü kiññhaü [PTS Page 196] [\q 196/] otaritvà-2 yàvadatthaü madaü àpajjeyya, evameva kho bhikkhave assutavà puthujjano chasu phassàyatanesu asaüvutakàrã pa¤casu kàmaguõesu yàvadatthaü madaü àpajjati. Seyyathàpi bhikkhave kiññhaü sampannaü kiññharakkhako ca appamatto goõo ca kiññhàdo aduü kiññhaü otareyya-3. Tamenaü kiññharakkhako nàsàya suggahãtaü gaõheyya, nàsàya suggahãtaü gahetvà uparighañàyaü suniggahitaü niggaõheyya, uparighañàyaü suniggahitaü niggahetvà daõóena sutàëitaü tàëeyya, daõóena sutàëitaü tàëetvà ossajeyya, -4.

Dutiyampi kho bhikkhave goõo kiññhàdo aduü kiññhaü otareyya, tamenaü kiññharakkhako nàsàya suggahitaü gaõheyya, nàsàya suggahitaü gahetvà uparighañàyaü suniggahitaü niggaõaheyya, uparighañàyaü suniggahitaü niggahetvà daõóena sutàëitaü tàëeyya, daõóena sutàëitaü tàëetvà ossajeyya, evaü hi so bhikkhave goõo kiññhàdo gàmagato và ara¤¤agato và ñhàna bahulo assa nisajjabahulo, na taü kiññhaü puna otareyya. Tameva purimaü daõóasamphassaü samanussaranto. Evameva kho bhikkhave yato bhikkhuno chasu phassàyatanesu cittaü udujjitaü hoti sudujjitaü ajjhattaü santiññhati sannisãdati ekodi hoti samàdhiyati.

Tatiyampi kho bhikkhave goõo kiññhàdo aduü kiññhaü otareyya, tamenaü kiññharakkhako nàsàya suggahitaü gaõheyya, nàsàya suggahitaü gahetvà uparighañàyaü suniggahitaü niggaõaheyya, uparighañàyaü suniggahitaü niggahetvà daõóena sutàëitaü tàëeyya, daõóena sutàëitaü tàëetvà ossajeyya, evaü hi so bhikkhave goõo kiññhàdo gàmagato và ara¤¤agato và ñhàna bahulo assa nisajjabahulo, na taü kiññhaü puna otareyya. Tameva purimaü daõóasamphassaü samanussaranto. Evameva kho bhikkhave yato bhikkhuno chasu phassàyatanesu cittaü udujjitaü-5. Hoti sudujjitaü-6. Ajjhattaü santiññhati sannisãdati ekodi hoti samàdhiyati.

Seyyathàpi bhikkhave ra¤¤o và ràjamahàmattassa và vãõàya saddo assutapubbo assa, so vãõàsaddaü suõeyya, so evaü vadeyya: "ambho kissa-7 nukho eso saddo evaü rajanãyo evaü kamanãyo evaü madanãyo [PTS Page 197] [\q 197/] evaü mucchanãyo evaü bandhanãyo" ti? Tamenaü evaü vadeyyuü: "esà kho bhante vãõà nàma yassà eso sadde evaü rajanãyo evaü kamanãyo evaü madanãyo evaü mucchanãyo evaü bandhanãyo" ti.

So evaü vadeyya: "gacchatha me bho taü vãõaü àharathà ti. Tassa taü vãõaü àharayyeü, tamenaü evaü vadeyyuü: "ayaü kho sà bhante vãõà yassà eso saddo evaü rajanãyo evaü kamanãyo evaü mucchanãyo evaü bandhanãyo" ti. So evaü vadeyya: "alaü me bho tàya vãõàya, tameva me saddaü àharathà"ti.

1. Kiññhàrakkho - machasaü

2. Otàritvà - sã 1, 2

3. Otàreyya - sã 2.

4. Osajjeyya - machasaü, syà.

5. Ujujànaü - sã 1, 2. Udujitaü - machasaü

6. Sammujujàtaü - sã 1, 2, sudujitaü - machasaü

7. Kassa - machasaü, syà.

[BJT Page 378] [\x 378/]

Tamenaü evaü vadeyyuü: "ayaü kho bhante vãõà nàma anekasambhàrà mahàsambhàrà, anekehi sambhàrehi samàraddhà vadati-1. Seyyathãdaü? Doõi¤ca pañicca camma¤ca pañicca daõóa¤ca pañicca upaveõa¤ca-3. Pañicca tantiyo ca pañicca koõa¤ca pañicca purisassa ca tajjaü vàyàmaü pañicca evàyaü bhante vãõà nàma anekasambhàrà mahàsambhàrà, anekehi sambhàrehi samàraddhà vadatãti.

So taü vãõaü dasadhà và satadhà-4. Và phàleyya, dasadhà và satadhà và taü phàletvà sakalikaü sakalikaü kàreyya sakalikaü sakalikaü karitvà agginà óaheyya, agginà óahetvà masiü kareyya, masiü karitvà mahàvàte và opuneyya, nadiyà và sãghasotàya pavàheyya.

So evaü vadeyya: asatã-5. Kiràyaü bho vãõà nàma, yathevaü yaü ki¤ci vãõà nàma, ettha ca panàyaü jano ativelaü pamatto palàëito-6. Ti. Evameva kho bhikkhave bhikkhu råpaü samantesati yàvatà råpassa gati. Vedanà samantesati yàvatà vedanàya gati, sa¤¤aü samantesati yàvatà sa¤¤àya gati saïkhàre samantesati yàvatà saïkhàrànaü gati. Vi¤¤àõaü samantesati yàvatà vi¤¤àõassa gati. Tassa råpaü samantesato yàvatà råpassa gati. Vedanaü samantesato yàvatà vedanassa gati. Sa¤¤aü samantesato yàvatà sa¤¤àõassa gati. Saïkhàre samantesato yàvatà saïkhàrassa gati. Vi¤¤àõaü samannesato yàvatà vi¤¤àõassa gati. Yampassa taü [PTS Page 198] [\q 198/] hoti ahanti và mamanti và asamãti và tampi tassa na hotãti.

1. 19. 10

Chappàõakasuttaü

247. Seyyathàpi bhikkhave puriso arugatto pakkagatto saravanaü paviseyya, tassa kusakaõñakà ceva pàde vijejhayyuü, sarapattàni ca gattàni vilikheyyuü-7. Evaü hi so bhikkhave puriso bhiyyo somattàya tato nidànaü dukkhaü domanassaü pañisaüvediyetha. Evameva kho bhikkhave idhekacco bhikkhu gàmagato và ara¤¤agato và labhati cattàraü: aya¤ca so-8 àyasmà evaükàrã evaüsamàcàro asuci gàmakaõñakoti, taü kaõñakotã iti viditvà saüvaro ca asaüvaro ca veditabbo.

Katha¤ca bhikkhave asaüvaro hoti:

Katha¤càvuso avassuto hoti: idhàvuso bhikkhu cakkhunà råpaü disvà piyaråpe råpe adhimuccati, appiyaråpe råpe vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

1. Carati - syà

2. Ma¤caü - syà

3. Upadhàraõeva - machasaü, syà

4. Satata dhà - sã 1

5. Asakkiràyaü - sã 1, 2.

6. Palaëito - machasaü

7. Vilekheyuü - machasaü

Vilàkheyuü- syà

8. Aya¤ca kho [PTS]

[BJT Page 380] [\x 380/]

Sotena saddaü sutvà piyaråpe sadde adhimuccati, appiyaråpe sadde vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Ghànena gandhaü ghàyitvà piyaråpe gandhe adhimuccati, appiyaråpe gandhe vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Jivhàya rasaü sàyitvà piyaråpe rase adhimuccati, appiyaråpe rase vyàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti. Kàyena phoññhabbaü phusitvà piyaråpe phoññhabbe adhimuccati, appiyaråpe phoññhabbe byàpajjati, anupaññhitakàyasati ca viharati parittacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü nappajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

Seyyathàpi bhikkhave puriso chappàõake gahetvà nànà visaye nànàgocare daëhàya bandheyya: ahiü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya, suüsumàraü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya, pakkhiü gahetvà daëhàya rajjuyà bandhayya, kukkuraü gahetvà daëhàya rajjuyà [PTS Page 199] [\q 199/] bandheyya, sigàlaü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya, makkañaü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya; daëhàya rajjuyà bandhitvà majjhe gaõañhiü karitvà ossajjeyya, atha kho te bhikkhave chappàõakà nànà visayà nànà gocarà sakaü sakaü gocaravisayaü àvi¤jeyyuü,

Ahi àvi¤jeyya vammikaü pavekkhàmãti, suüsumàro àvi¤jeyya udakaü pavekkhàmãti, pakkhi àvi¤jeyya àkàsaü óessàmãti, kukkuro àvi¤jeyya gàmaü pavekkhàmãti, sigàlo àvi¤jeyya sãvathikaü pavekkhàmãti, makkaño àvi¤jeyya vanaü pavekkhàmãti. Yadà kho te bhikkhave chappàõakà jhattà assu kilantà, atha yo nesaü pàõako-1. Balavataro assa, tassa te anuppavatteyyuü, anuvidhàyeyyuü, 2. Vasaü gaccheyyuü.

Evameva kho bhikkhave yassa kassaci bhikkhuno kàyagatà sati abhàvità abahulãkatà, taü cakkhu àvi¤jati manàpikesu råpesu, amanàpikassa råpà pañikkulà honti, sotaü àvi¤jati manàpikesu saddesu, amanàpikassa saddà pañikkulà honti, ghànaü àvi¤jati manàpikesu gandhesu, amanàpikassa gandhà pañikkulà honti, jivhà àvi¤jati manàpikesu rasesu, amanàpikassa rasà pañikkulà honti, kàyo àvi¤jati manàpikesu phoññhabbesu, amanàpikassa phoññhabbà pañikkulà honti, mano àvi¤jati manàpikesu dhammesu, amanàpikassa dhammà pañikkulà honti.

Evaü kho bhikkhave asaüvaro hoti.

Katha¤ca bhikkhave saüvaro hoti: idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà piyaråpe råpe nàdhimuccati, appiyaråpe råpe na vyàpajjati, upaññhitakàyasati ca viharati appamàõacetaso, ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü yathàbhåtaü pajànàti yatthassa te uppannà pàpakà akusalà dhammà aparisesà nirujjhanti.

1. Pàõakànaü - machasaü

Pàõakà - syà

2. Anuvidhiseyyuü- sã 1, 2.

[BJT Page 382] [\x 382/]

Seyyathàpi bhikkhave puriso chappàõake gahetvà nànà visaye nànàgocare daëhàya rajjuyà bandheyya, ahiü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya, suüsumàraü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya, pakkhiü gahetvà daëhàya rajjayà bandhayya, kukkuraü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya, sigàlaü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya, makkañaü gahetvà daëhàya rajjuyà bandheyya; daëhàya rajjuyà bandhitvà daëhe khãle và thamhe và upanibandheyya.

Atha kho te bhikkhave chappàõakà nànà visayà nànà gocarà sakaü sakaü gocaravisayaü àvi¤jeyyuü; ahi àvi¤jeyya vammikaü pavekkhàmãti, suüsumàro àvi¤jeyya udakaü pavekkhàmãti, pakkhã àvi¤jeyya àkàsaü óessàmãti, kukkuro àvi¤jeyya gàmaü pavekkhàmãti sigàlo àvi¤jeyya sãvathikaü pavekkhàmãti. Makkaño àvi¤jeyya vanaü pavekkhàmãti. Yadà kho pana te bhikkhave chappàõakà jhattà assu kilantà, atha tameva khãlaü và thamhaü và upatiññheyyuü, upanisãdeyyuü, upanipajjeyyuü, vasaü gaccheyyuü.

Evameva kho bhikkhave yassa kassaci bhikkhuno kàyagatà sati bhàvità bahulãkatà, taü cakkhu nàvi¤jati manàpikesu råpesu, amanàpikassa råpàni nappañikkulà honti; sotaü nàvi¤jati manàpikesu saddesu, amanàpikassa saddàni nappañikkulà honti, ghànaü nàvi¤jati manàpikesu gandhesu, amanàpikassa gandhà nappañikkulà honti, jivhà nàvi¤jati manàpikesu rasesu, manàpikassa rasà nappañikkulà honti, kàyo nàvi¤jati manàpikesu phoññhabbesu, amanàpikassa phoññhabbà nappañikkulà honti, mano nàvi¤jati manàpikesu dhammesu, amanàpikassa dhammà nappañikkulà honti. Evaü kho bhikkhave saüvaro hoti.

Daëhe khãle và thamhe và. Ti kho bhikkhave kàyagatà satiyà etaü adhivacanaü, tasmàtiha bhikkhave evaü sikkhitabbaü: "kàyagatà no sati bhàvità bhavissati bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà" ti, evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbanti.

[BJT Page 384] [\x 384/]

1. 19. 11

Yavakalàpãsuttaü

[PTS Page 201] [\q 201/] seyyathàpi bhikkhave yavakalàpã càtummahàpathe nikkhittà assa, atha cha purisà àgaccheyyuü vyàbhaïgihatthà, ne taü yavakalàpiü chahi vyàbhaïgãhi haneyyuü, evaü hi sà bhikkhave yavakalàpã suhatà assa chahi vyàbhaïgãhi bha¤¤amànà, atha sattamo puriso àgaccheyya vyàbhaïgihattho, sotaü yavakalàpiü sattamàya vyabhaïgiyà haneyya, evaü hi sà bhikkhave yavakalàpi suhatatarà assa sattamàya vyàbhaïgiyà bha¤¤amànà.

Evameva kho bhikkhave assutavà puthujjano cakkhusmiü ha¤¤ati manàpàmanàpehi råpehi, sotasmiü ha¤¤ati manàpàmanàpehi saddehi, ghànasmiü ha¤¤ati manàpàmanàpehi gandhehi, jivhàya ha¤¤ati manàpàmanàpehi rasehi, kàyasmiü ha¤¤ati manàpàmanàpehi phoññhabbehi, manasmiü ha¤¤ati manàpàmanàpehi dhammehi.

Sace so bhikkhave assutavà puthujjano àyatiü punabbhavàya ceteti evaü hi so bhikkhave moghapuriso suhatataro hoti, seyyathàpi bhikkhave sà yavakalàpã sattamàya vyàbhaïgiyà ha¤¤amànà,

Bhutapubbaü bhikkhave, devàsurasaïgàmo samåpabbuëho ahosi, atha kho bhikkhave vepacitti asurindo asure àmantesi: "sace màrisà, devàsurasaïgàme samåpabbåëhe, asurà jineyyuü devà paràjineyyuü, yena naü-1 sakkaü devànamindaü kaõñhapa¤camehi bandhanehi bandhitvà mama santike àneyyàtha asurapuranti", sakkopi kho bhikkhave devànamindo deve tàvatiüse àmantesi: "sace màrisà devàsurasaïgàme samåpabbuëhe devà jineyyuü asurà paràjineyyuü yena naü vepacittiü-2. Asurindaü kaõñapa¤camehi bandhanehi bandhitvà mama santike àneyyàtha sudhamma devasahanti" -3. Tasmiü kho pana bhikkhave saïgàme devà jiniüsu asurà paràjiniüsu, [PTS Page 202] [\q 202/] atha kho bhikkhave devà tàvatiüsà vepacittiü asurindaü kaõñhapa¤camehi bandhanehi bandhitvà sakkassa devànamindassa santike ànesuü sudhammadevasabhaü. Tatra sudaü bhikkhave vepacitti asurindo kaõñhapa¤camehi bandhanehi baddho-4 hoti yadà kho bhikkhave vepacittissa asurindassa evaü hoti; "dhammikà kho devà adhammikà asurà, idhevadànàhaü-5. Devapuraü-6. Gacchàmã" ti. Atha kaõñhapa¤camehi bandhanehi muttaü attànaü samanupassati. Dibbehi pa¤cakàmaguõehi samappito samaïgãbhuto paricàreti.

1. Taü - sã 1, 2.

2. Vepacitti - sã 1, 2

3. Sudhammaü sahaü - sã 1, 2.

4. Bandho - sã 1, 2, syà.

5. Idànàhaü - syà.

6. Devapåre - sã 1.

[BJT Page 386] [\x 386/]

Yadà ca kho bhikkhave vepacittissa asurindassa evaü hoti; dhammikà kho asurà, adhammikà devà, tattheva dànàhaü asurapuraü gamissàmãti, atha kaõñapa¤camehi bandhanehi baddhaü-1. Attànaü samanupassati; dibbehi pa¤cakàmaguõehi parihàyati, evaü sukhumaü kho bhikkhave vepacittibandhanaü, tato sukhumataraü màrabandhanaü, ma¤¤amàno bhikkhave baddho-2. Màrassa, ama¤¤amàno mutto pàpimato.

Asmãti bhikkhave ma¤¤itametaü ayamahamasmãti ma¤¤itametaü, bhavissanti ma¤¤itametaü, na bhavissanti ma¤¤itametaü, råpi bhavissanti ma¤¤itametaü, aråpã bhavissanti ma¤¤itametaü, sa¤¤ãbhavissanti ma¤¤itametaü, asa¤¤ã bhavissanti ma¤¤itametaü, nevasa¤¤inàsa¤¤i bhavissanti ma¤¤itametaü; ma¤¤itaü bhikkhave rogo, ma¤¤itaü gaõóo, ma¤¤itaü sallaü, tasmàtiha bhikkhave ama¤¤amànena cetasà viharissàmàti, evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbaü.

Asmãti bhikkhave i¤jitametaü ayamahamasmãti i¤jitametaü, bhavissanti i¤jitametaü, na bhavissanti i¤jitametaü, råpi bhavissanti i¤jitametaü, aråpã bhavissanti i¤jitametaü, sa¤¤ãbhavissanti i¤jitametaü, asa¤¤ã bhavissanti i¤jitametaü, nevasa¤¤inàsa¤¤i bhavissanti i¤jitametaü; i¤jitaü [PTS Page 203] [\q 203/] bhikkhave rogo, i¤jitaü gaõóo, i¤jitaü sallaü, tasmàtiha bhikkhave ani¤jamànena cetasà viharissàmàti, evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbaü.

Asmãti bhikkhave phanditametaü, ayamahamasmãti phanditametaü, bhavissanti phanditametaü, na bhavissanti phanditametaü, råpi bhavissanti phanditametaü, aråpã bhavissanti phanditametaü, sa¤¤ã bhavissanti phanditametaü, asa¤¤i bhavissanti phanditametaü, nevasa¤¤inàsa¤¤i bhavissanti phanditametaü; phanditaü bhikkhave rogo, phanditaü gaõóo, phanditaü sallaü. Tasmàtiha bhikkhave aphandamànena cetasà viharissàmàti evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbaü.

1. Bandhaü - sã 1, 2 syà.

1. Bandho - syà.

[BJT Page 388] [\x 388/]

Asmãti-1. Bhikkhave papa¤citametaü, ayamahamasmãti papa¤citametaü bhavissanti papa¤citametaü, na bhavissanti papa¤citametaü, råpi bhavissanti papa¤citameü, aråpã bhavissanti papa¤citametaü, sa¤¤ã bhavissanti papa¤citameü, asa¤¤ã bhavissanti papa¤citametaü, nevasa¤¤ãnàsa¤¤ã bhavissanti papa¤citametaü, papa¤citaü bhikkhave rogo, papa¤citaü gaõóo, papa¤citaü sallaü tasmàtiha bhikkhave nippapa¤càràmena cetasà viharissàmàti, evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbaü.

Asmãti-1. Bhikkhave mànagatametaü, ayamahamasmãti mànagatametaü, bhavissanti mànagatametaü, na bhavissanti mànagatametaü, råpi bhavissanti mànagatametaü, aråpã bhavissanti mànagatametaü, sa¤¤ã bhavissanti mànagatametaü, asa¤¤ã bhavissanti mànagatametaü, nevasa¤¤ã nàsa¤¤ã bhavissanti mànagatametaü, mànagatametaü bhikkhave rogo, mànagatametaü gaõóo, mànagatametaü sallaü, tasmàtiha bhikkhave nihatamànena cetasà viharissàmàti evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbanti.

âsãvisavaggo ekunavãsatimo.

Tatruddànaü:

[PTS Page 204] [\q 204/] àsiviso ratho kummo dve dàrukkhandhena avassutà

Dukkhadhammà kiüsukà vãõà chappàõakà-2. Yavakalàpena càti

Catuttho paõõàsako.

Tatra vagguddànaü:

Nandikkhayà saññhinayà samuddo uragena ca

Catutthapaõõàsakà ete nipàtesu pakàsitàti.

1. Asmãtiha - sã 1, 2.

2. Vãõà cchappàõaka. - Sã

3. Idaü potthakesu na dissate