Ambapalivaggo

[PTS Vol S - 5] [\z S /] [\f V /]
[PTS Page 142] [\q 142/]
[BJT Vol S 5-1] [\z S /] [\w Va /]
[BJT Page 260] [\x 260/]

Suttantapiñake
Saüyuttanikàyo
Pa¤camo bhàgo
Mahàvaggo
3. Satipaññhànasaüyuttaü
1. Ambapàlivaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

3. 1. 1

Ambapàlisuttaü

[PTS Page 142] [\q 142/]

1179. Evaü me sutaü, ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati ambapàlivane. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: "bhikkhavo'ti. "Bhadante'ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca: ekàyano ayaü1 bhikkhave, maggo sattànaü visuddhiyà sokapariddavànaü2 samatikkamàya dukkhadomanassànaü atthaïgamàya ¤àyassa adhigamàya nibbànassa sacchikiriyàya. Yadidaü cattàro satipaññhànà. Katame cattàro: idha bhikkhave, bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ekàyano ayaü bhikkhave, maggo sattànaü visuddhiyà, sokapariddavànaü samatikkamàya, dukkhadomanassànaü atthaïgamàya, ¤àyassa adhigamàya, nibbànassa sacchikiriyàya. Yadidaü cattàro satipaññhànàti. Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinandunti.

3. 1. 2

Satosuttaü

[PTS Page 142 [\q 142/] 1180.] Ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati ambapàlivane. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: 'bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca. Sato bhikkhave, bhikkhu vihareyya sampajàno.

Ayaü vo amhàkaü anusàsanã. Katha¤ca bhikkhave, bhikkhu sato hoti: idha bhikkhave, bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Evaü kho bhikkhave, bhikkhu sato hoti.

---------------------------

1. Ekàyanacàyaü - machasaü, syà.

2. Sokaparidevànaü machasaü, syà.

[BJT Page 262] [\x 262/]

Katha¤ca bhikkhave, bhikkhu sampajàno hoti: idha bhikkhave, bhikkhu abhikkante pañikkante sampajànakàrã hoti. âlokite vilokite sampajànakàrã hoti. Sammi¤jite pasàrite sampajànakàrã hoti. Saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã hoti. Uccàrapassàvakamme sampajànakàrã hoti. Gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhãbhàve sampajànakàrã hoti. Evaü kho bhikkhave, bhikkhu sampajàno hoti. Sato bhikkhave, bhikkhu vihareyya sampajàno. Ayaü vo amhàkaü anusàsanãti.

3. 1. 3

Bhikkhusuttaü

1181. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: "sàdhu me bhante, bhagavà saïkhittena dhammaü desetu yamahaü bhagavato dhammaü sutvà eko [PTS Page 143] [\q 143/] våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto vihareyyanti" evameva panidhekacce moghapurisà mameva1 ajjhesanti dhamme ca bhàsite mameva anubandhitabbaü ma¤¤anatãti: "desetu me bhante, bhagavà saïkhittena dhammaü, desetu sugato saïakhittena dhammaü, appeva nàmahaü bhagavato bhàsitassa atthaü àjàneyyaü, appeva nàmahaü bhagavato bhàsitassa dàyàdo assanti. "

Tasmàtiha tvaü bhikkhu àdimeva visodhehi kusalesu dhammesu. Ko ca àdi kusalànaü dhammànaü: sãla¤ca suvisuddhaü, diññhi ca ujukà. Yato kho te bhikkhu, sãlaü suvisuddhaü bhavissati, diññhi ca ujukà, tato tvaü bhikkhu, sãlaü nissàya sãle patiññhàya cattàro satipaññhàne tividhena bhaveyyàsi. Katame cattàro: idha tvaü bhikkhu ajjhattaü2 kàye kàyànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Babhiddhà3 kàye kàyànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattabahiddhà4 kàye kàyànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhà domanassaü.

--------------------------

1. Ma¤ceva - machasaü.

2. Ajjhattaü và - machasaü, syà.

3. Bahiddhà và - machasaü, syà.

4. Ajjhattaü bahiddhà - sã. Mu.

[BJT Page 264] [\x 264/]

Ajjhattaü vedanàsu vedanànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Bahiddhà vedanàsu vedanànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattabahiddhà vedanàsu vedanànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattaü citte cittànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Bahiddhà citte cittànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattabahiddhà citte cittànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattaü dhammesu dhammànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Bahiddhà dhammesu dhammànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ajjhattabahiddhà dhammesu dhammànupassã viharàhi àtàpã sampajàno satimà nineyya loke abhijjhàdomanassaü. Yato kho tvaü bhikkhu sãlaü nissàya sãle patiññhàya ime cattàro satipaññhàne evaü tividhena bhàvessasi, tato tuyhaü bhikkhu, yà ratti và divaso và àgamissati vuddhiyeva pàñikaïkhà kusalesu dhammesu no parihànãti.

Atha kho so bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinanditvà [PTS Page 144] [\q 144/] anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. Atha kho so bhikkhu eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi. Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti abbha¤¤àsi. A¤¤ataro ca pana so bhikkhu arahataü ahosãti.

3. 1. 4

Sàlàsuttaü

1182. Evaü me sutaü. Ekaü samayaü bhagavà kosalesu viharati sàlàyaü1 bràhmaõagàme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi2. Ye te bhikkhave, bhikkhå navà acirapabbajità adhunàgatà imaü dhammavinayaü, te vo3 bhikkhave, bhikkhå catunnaü satipaññhànànaü bhàvanàya samàdapetabbà, nivesetabbà patipaññhàpetabbà. Katamesaü catunnaü: etha tumhe àvuso, kàye kàyànupassino viharatha, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà kàyassa yathàbhåtaü ¤àõàya. Vedanàsu vedanànupassino viharatha, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà vedanànaü yathàbhåtaü ¤àõàya. Citte cittànupassino viharatha, àtàpino

Sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà cittassa yathàbhåtaü ¤àõàya. Dhammesu dhammànupassino viharatha, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà dhammànaü yathàbhåtaü ¤àõàya.

-------------------------

1. Sàlàya - machasaü, kosalàyaü - syà.

2. âmantesi pe - etadavoca - machasaü, syà.

3. Te ve - sã 1, 2

[BJT Page 266] [\x 266/]

[PTS Page 145] [\q 145/]

Ye'pi te bhikkhave, bhikkhå sekhà appattamànasà anuttaraü yogakkhemaü patthayamànà viharanti. Te'pi kàye kàyànupassino viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà kàyassa pari¤¤àya.

Vedanàsu vedanànupassino viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà vedanànaü1 pari¤¤àya.

Citte cittànupassino viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà cittassa pari¤¤àya.

Dhammesu dhammànupassino viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà dhammànaü pari¤¤àya.

Ye'pi te bhikkhave, bhikkhu arahanto khãõàsavà vusitavanto katakaraõãyà ohitabhàrà anuppattasadatthà parikkhãõabhavasaüyojanà sammada¤¤àvimuttà. Te'pi kàye kàyànupassino viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà kàyena visaüyuttà. Vedanàsu vedanànupassino

Viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà vedanàhi visaüyuttà. Citte cittànupassino viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà cittena visaüyuttà. Dhammesu dhammànupassino viharanti, àtàpino sampajànà ekodibhåtà vippasannacittà samàhità ekaggacittà dhammehi visaüyuttà. Ye'pi te bhikkhave, bhikkhu navà acirapabbajità adhunàgatà imaü dhammavinayaü, te vo bhikkhave, bhikkhå imesaü catunnaü satipaññhànaü bhàvanàya samàdapetabbà nivesetabbà patiññhàpetabbàti.

3. 1. 5

Kusalaràsisuttaü

1183. Akusalaràsãti bhikkhave, vadamàno2 pa¤canãvaraõe sammà vadamano vadeyya. Kevaloha'yaü bhikkhave, akusalaràsã yadidaü pa¤ca nãvaraõà. Katame pa¤ca: [PTS Page 146] [\q 146/] kàmacchandanãvaraõaü byàpàdanãvaraõaü thãnamiddhanãvaraõaü uddhaccakukkuccanãvaraõaü vicikicchànãvaraõaü. Akusalaràsãti bhikkhave, vadamàno ime pa¤canãvaraõe sammà vadamàno vadeyya. Kevaloha'yaü bhikkhave, akusalaràsã yadidaü pa¤ca nãvaraõà.

Kusalaràsãti bhikkhave, vadamàno cattàro satipaññhàne sammà vadamàno vadeyya. Kevaloha'yaü bhikkhave, kusalaràsi yadidaü cattàro satipaññhànà. Katame cattàro: idha bhikkhave, bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Kusalaràsãti bhikkhave, vadamàno ime cattàro satipaññhàne sammà vadamàno vadeyya. Kevaloha'yaü bhikkhave, kusalaràsi yadidaü cattàro satipaññhànàti.

---------------------------

1. Vedanà - sã 1, 2.

2. Sammàvadamàno - sã 1, 2.

[BJT Page 268] [\x 268/]

3. 1. 6

Sakuõagghisuttaü

1184. Bhåtapubbaü bhikkhave, sakuõagghi làpaü sakuõaü sahasà ajjhappattà aggahesi. Atha kho bhikkhave, làpo sakuõo sakuõagghiyà harãyamàno evaü hi paridevesi: "mayamevamhà1 alakkhikà. Mayaü appapu¤¤à, ye mayaü agocare carimhà2 paravisaye. Sacajja mayaü gocare careyyàma sake pettike visaye, nacàyaü3 sakuõagghi alaü abhavissa yadidaü yuddhàyà"ti. Ko pana te làpa gocaro sako pettiko visayoti. Yadidaü naïgalakaññhakaraõaü leóóuññhànanti. [PTS Page 147] [\q 147/] atha kho bhikkhave, sakuõagghi sake bale apatthaddhà sake bale avacamànà4 amu¤ci, gaccha kho tvaü làpa, tatthàpi me gantvà na mokkhasãti.

Atha kho bhikkhave, làpo sakuõo naïgalakaññhakaraõaü leóóuññhànaü gantvà mahantaü leóóuü abhiråhitvà sakuõagghiü avacamàno5 aññhàsi, ehi khodàni6 sakuõagghi, ehi kho6dàni sakuõagghãti. Atha kho sà bhikkhave, sakuõagghi sake bale apatthaddhà sake bale avacamànà ubho pakkhe sandhàya7 làpaü sakuõaü sahasà ajjhappattà. Yadà kho bhikkhave, a¤¤àsi làpo sakuõo bahu àgatà8 kho myà'yaü sakuõagghãti. Atha tasseva leóóussa antaraü paccupàdi. Atha kho bhikkhave, sakuõagghi tattheva uraü paccatàëesi. Evaü he'taü9 bhikkhave, hoti yo agocare carati paravisaye.

Tasmàtiha bhikkhave, mà agocare carittha paravisaye. Agocare bhikkhave, carataü parivisaye lacchati màro otàraü. Lacchati maro àrammaõaü. Ko ca bhikkhave, bhikkhuno agocaro paravisayo: yadidaü pa¤ca kàmaguõà. Katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà.

Sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ayaü bhikkhave, bhikkhuno agocaro paravisayo.

--------------------------

1. Mayamevamha - machasaü, syà.

2. Carimha - machasaü, syà.

3. Namyàyaü - machasaü, syà.

4. Asaüvadamànà - machasaü, avàdamànà - syà.

5. Vadamàno - machasaü, syà.

6. Dànime - machasaü, syà.

7. Sannayaha - machasaü.

8. Bahuü àgatà - sã 1, 2.

9. Hitaü - machasaü.

[BJT Page 270] [\x 270/]

Gocare bhikkhave, caratha sake pettike visaye. Gocare bhikkhave, carataü sake pettike visaye na lacchati màro otàraü, na lacchati màro àrammaõaü. [PTS Page 148] [\q 148/] ko ca bhikkhave, bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo, yadidaü cattàro satipaññhànà. Katame cattàro: idha bhikkhave,

Bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Ayaü bhikkhave, bhikkhuno gocaro sako pettiko visayoti.

3. 1. 7

Makkañasuttaü

1185. Atthi bhikkhave, himavato pabbataràjassa duggà visamà desà, yattha neva makkañànaü càrã na manussànaü. Atthi bhikkhave, himavato pabbataràjassa duggà visamà desà yattha makkañàna¤hi kho càrã na manussànaü atthi bhikkhave, himavato pabbataràjassa sama bhåmibhàgà ramaõãyà, yattha makkañànaü ceva càrã manussàna¤ca. Tatra bhikkhave, luddà makkañavãthisu lepaü oóóenti makkañànaü bàdhanàya tatra bhikkhave, ye te makkañà abàlajàtikà1 alola jàtikà1 te taü lepaü disvà àrakà parivajjenti2. Yo pana so hoti makkaño bàlajàtiko lolajàtiko so taü lepaü upasaïkamitvà hatthena gaõhàti. So tattha bajjhati. Hatthaü mocessàmãti dutiyena hatthena gaõhàti, so tattha bajjhati. Ubho hatthe mocessàmãti

Pàdenana gaõhàti, so tattha bajjhati. Ubho hatthe mocessàmãti pàdaü càti3 dutiyena pàdena gaõhàti, so tattha bajjhati. Ubho hatthe mocessàmi pàde càti tuõóena gaõhàti, so tattha bajjhati. Evaü hi so bhikkhave, makkaño pa¤cuóóito thanaü4 seti anayaü àpanno vyasanaü àpanno yathàkàmakaraõãyo [PTS Page 149] [\q 149/] luddassa. Tamenaü bhikkhave, luddo vijjhitvà5 tasmiü yeva makkañaü uddharitvà avissajjetvà6 yena kàmaü pakkamati. Evaü hi7 taü bhikkhave, hoti yo agocaro carati paravisaye.

--------------------------

1. Jàtiyaü - sã 1, 2.

2. Paricajjanti - machasaü.

3. Pàdaü càti - sãmu, sã 1, 2.

4. Pa¤coóóito thunaü - machasaü, syà.

5. Jhatvà - sã 1, 2.

6. Tasmiü yeca kaññhakataïgàre avissajjetvà - machasaü, tasmiü yeva makkañaü uddharitatà àcajjetvà - sã 1, 2.

7. Evaü hetaü - machasaü, evaü hetaü - syà.

[BJT Page 272] [\x 272/]

Tasmàtiha bhikkhave, mà agocare carittha paravisaye. Agocare bhikkhave, carataü paravisaye lacchati màro otàraü, lacchati màro àrammaõaü. Ko ca bhikkhave, bhikkhuno agocaro paravisayo: yadidaü pa¤cakàmaguõà. Katame pa¤ca: cakkhuvi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà.

Gocare bhikkhave, caratha sake pettike vãsaye. Gocare bhikkhave, carataü sake pettike visaye na lacchati màro otàraü, na lacchati màro àrammaõaü. Ko ca bhikkhave, bhikkhuno gocaro sako pettiko visayo: yadidaü cattàro satipaññhànà. Katame cattàro: idha bhikkhave, bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü ayaü bhikkhave, bhikkhuno gocaro sako pettiko visayoti.

3. 1. 8

Sådasuttaü

1186. Seyyathàpi bhikkhave, bàlo avyatto akusalo sådo ràjànaü và ràjamahàmattaü1 và nànaccayehi såpehi paccupaññhito assa: ambilaggehipi tittakaggehipi kañukaggehipi madhuraggehipi khàrikehipi akhàrikehipi loõikehipi aloõikehipi. [PTS Page 150] [\q 150/] sakho so bhikkhave, bàlo avyatto akusalo sådo sakassa bhattu2 nimittaü na uggaõhàti:

Idaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, imassa và

Abhiharati, imassa và bahuü gaõhàti, imassa và vaõõaü bhàsati,

Ambilaggaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, ambilaggassa và abhiharati, ambilaggassa và bahuü gaõhàti, ambilaggassa và vaõõaü bhàsati, tittakaggaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, tittakaggassa và abhiharati, tittakaggassa và bahuü gaõhàti, tittakaggassa và vaõõaü bhàsati, kañukaggaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, kañukaggassa và abhiharati, kañukaggassa và bahuü gaõhàti, kañukaggassa và vaõõaü bhàsati, madhuraggaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, madhuraggassa và abhiharati, madhuraggassa và bahuü gaõhàti, madhuraggassa và vaõõaü bhàsati, khàrikaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, khàrikassa và abhiharati, khàrikassa và bahuü gaõhàti, khàrikassa và vaõõaü bhàsati, akhàrikaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, akhàrikassa và abhiharãti, akhàrikassa và bahuü gaõhàti, akhàrikassa và vaõõaü bhàsati, loõikaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, loõikassa và abhiharati, loõikassa và bahuü gaõhàti, loõikassa và vaõõaü bhàsati, aloõikaü và me ajja bhattu2 såpeyyaü ruccati, aloõikassa và abhiharati, aloõikassa và bahuü gaõhàti, aloõikassa và vaõõaü bhàsati, sakho so bhikkhave, bàlo avyatto akusalo sådo naceva làbhã hoti: acchàdanassa, na làbhã vetanassa, na làbhã abhihàrànaü. Taükissa hetu: tathà hi so bhikkhave, bàlo avyatto akusalo sådo sakassa bhattu nimittaü na uggaõhàti.

-------------------------

1. Ràjamahàmattànaü - sãmu.

2. Bhatta - machasaü, syà.

[BJT Page 274] [\x 274/]

Evameva kho bhikkhave, idhekacco bàlo avyatto akusalo bhikkhu kàye na kàyànupassã1 viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa kàye na kàyànupassino2 viharato cittaü ni samàdhiyati, upakkilesà na pahãyanti. So taü nimittaü na uggaõhàti. Vedanàsu na

Vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa kàye na vedanànupassino viharato cittaü ni samàdhiyati, upakkilesà na pahãyanti. So taü nimittaü na uggaõhàti. Citte na cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa kàye na cittànupassino viharato cittaü ni samàdhiyati, upakkilesà na pahãyanti. So taü nimittaü na uggaõhàti. Dhammesu na dhammànupassã3 viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa kàye na dhammànupassino4 viharato cittaü ni samàdhiyati, upakkilesà na pahãyanti. So taü nimittaü na uggaõhàti. Sakho so bhikkhave, bàlo avyatto akusalo bhikkhu naceva làbhã hoti diññhadhammasukhavihàrànaü, 5 na làbhã [PTS Page 151] [\q 151/] satisambojjhaïgassa. Taükissa hetu? Tathà hi so bhikkhave, bàlo avyatto akusalo bhikkhu sakassa cittassa nimittaü na uggaõhàti.

Seyyathàpi bhikkhave, paõóito viyatto kusalo sådo ràjànaü và ràjamahàmattaü và nànaccayehi såpehi paccupaññhito assa: ambilaggehipi tittakaggehipi kañukaggehipi madhuraggehipi khàrikehipi akhàrikehipi loõikehipi aloõikehipi. Sakho so bhikkhave, paõóito viyatto kusalo sådo sakassa bhattu nimittaü uggaõhàti: "idaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, imassa và

Abhiharati, imassa và bahuü gaõhàti, imassa và vaõõaü bhàsati,

Ambilaggaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, ambilaggassa và abhiharati, ambilaggassa và bahuü gaõhàti, ambilaggassa và vaõõaü bhàsati, tittakaggaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, tittakaggassa và abhiharati, tittakaggassa và bahuü gaõhàti, tittakaggassa và vaõõaü bhàsati, kañukaggaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, kañukaggassa và

Abhiharati, kañukaggassa và bahuü gaõhàti, kañukaggassa và vaõõaü bhàsati, madhuraggaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, madhuraggassa và

Abhiharati, madhuraggassa và bahuü gaõhàti, madhuraggassa và vaõõaü bhàsati, khàrikaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, khàrikassa và

Abhiharati, khàrikassa và bahuü gaõhàti, khàrikassa và vaõõaü bhàsati, akhàrikaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, akhàrikassa và

Abhiharati, akhàrikassa và bahuü gaõhàti, akhàrikassa và vaõõaü bhàsati, loõikaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, loõikassa và

Abhiharati, loõikassa và bahuü gaõhàti, loõikassa và vaõõaü bhàsati, aloõikaü và me ajja bhattu såpeyyaü ruccati, aloõikassa và abhiharati, aloõikassa và bahuü gaõhàti, aloõikassa và vaõõaü bhàsatãti, sakho so bhikkhave, paõóito vyatto kusalo sådo sakassa bhattu nimittaü uggaõhàti.

--------------------------

1. Kàye kàyànupassã - machasaü, syà.

2. Kàye kàyànupassino - machasaü, syà.

3. Dhammesu dhammànupassã - machasaü, syà.

4. Dhammesu dhammànupassino - machasaü, syà.

5. Diññheva dhamme sukhavihàrànaü - machasaü, syà.

[BJT Page 276] [\x 276/]

Evameva kho bhikkhave, idhekacco paõóito viyatto kusalo bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa kàye kàyànupassino viharato cittaü samàdhiyati, upakkilesà [PTS Page 152] [\q 152/] pahãyanti, so taü nimittaü uggaõhàti. Vedanàsu

Vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa vedanàsu vedanànupassino viharato cittaü samàdhiyati, upakkilesà pahãyanti, so taü nimittaü uggaõhàti. Citte cittànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa citte cittànupassino viharato cittaü samàdhiyati, upakkilesà [PTS Page 152] [\q 152/] pahãyanti, so taü nimittaü uggaõhàti. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa dhammesu dhammànupassino viharato cittaü samàdhiyati, upakkilesà pahãyanti, so taü nimittaü uggaõhàti. Sakho so bhikkhave, paõóito viyatto kusalo bhikkhu làbhã ceva hoti diññhadhammasukhavihàrànaü, làbhã hoti satisampaja¤¤assa. Taü kissa hetu: tathà hi so bhikkhave, paõóito vyatto kusalo bhikkhu sakassa cittassa nimittaü uggaõhàtãti.

3. 1. 9

Gilànasuttaü

1187. Ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati beluvagàmake1. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: "etha tumhe bhikkhave, sàmantà2 vesàliyà yathàmittaü yathàsandiññhaü yathàsambhattaü vassaü upetha. Idhevàhaü beluvagàmake vassaü upagacchàmã"ti. "Evaü bhante"ti kho te bhikkhå bhagavato pañisasutvà sàmantà vesàliyà yathàmittaü yathàsandiññhaü sathàsambhattaü vassaü upaga¤chuü. Bhagavà pana tattheva beluvagàmake3 vassaü upaga¤chã. Atha kho bhagavato vassåpagatassa kharo àbàdho uppajji. Bàëhà vedanà vattanti màraõantikà. Tà4 sudaü bhagavà sato sampajàno adhivàsesi aviha¤¤amàno. Atha kho bhagavato etadahosi: na kho pana me taü patiråpaü yo'haü anàmantetvà upaññhàke, anapaloketvà bhikkhusaïghaü parinibbàyyeü5. Yannånàhaü imaü àbàdhaü viriyena pañippaõàmetvà6 jãvitasaïkhàraü [PTS Page 153] [\q 153/] adhiññhàya vihareyyanti. Atha kho bhagavà taü àbàdhaü viriyena pañippaõàmetvà jãvitasaïkhàraü adhiññhàya vihàsi. Atha kho bhagavà gilànà vuññhito7 aciravuññhito gela¤¤à vihàrapacchàyàyaü8 pa¤¤atte àsane nisãdi.

--------------------------

1. Vephavagàmake - machasaü.

2. Samantà - machasaü, syà.

3. Bhagavà pana beluvagàmake - sã 1, 2.

4. Tatra sudaü - machasaü, syà.

5. Parinibbàpeyyaü - sã 1.

6. Pañipaõàmetvà - machasaü.

7. Gilànavuññhito - machasaü.

8. Vihàrapacchàyàyaü - sã 1, 2, syà.

[BJT Page 278] [\x 278/]

Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca:* "diññhaü bhante, bhagavato khamanãyaü, diññhaü bhante, bhagavato yàpanãyaü, api me bhante, madhurakajàto viya kàyo. Disàpi me na pakkhàyanti. Dhammàpi maü nappañibhanti, bhagavato gela¤¤ena. Api ca me bhante, ahosi: kàcideva assàsamattà1 na tàva bhagavà parinibbàyissati. Na tàva bhagavà bhikkhusaïghaü àrabbha ki¤cideva udàharatã"ti.

Kimpanadàni ànanda bhikkhusaïgho mayi paccàsiüsati: desito ànanda, mayà dhammo anantaraü abàhiraü katvà, natthànanda, tathàgatassa dhammesu àcariyamuññhi. Yassa2 nåna ànanda, evamassa ahaü bhikkhusaïghaü pariharissàmãti và, mamuddesikà bhikkhusaïghoti và so nåna ànanda, bhikkhusaïghaü àrabbha ki¤cideva udàhareyya. Tathàgatassa kho ànanda, na evaü hoti ahaü bhikkhusaïghaü pariharissàmãti và mamuddesiko bhikkhusaïghoti và, sakiü ànanda, tathàgato bhikkhusaïghaü àrabbha ki¤cideva udàharissati: etarahi kho panànanda, jiõõo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto àsãtiyo me vayo vattati. Seyyathàpi ànanda, jajjarasakañaü3 velumissakena4 yàpeti, evameva kho ànanda, velumissakena ma¤¤e tathàgatassa kàyo yàpeti.

[PTS Page 154] [\q 154/]

Yasmiü ànanda, samaye tathàgato sabbanimittànaü amanasikàrà ekaccànaü vedanànaü nirodhà animittaü cetosamàdhiü upasampajja viharati. Phàsutaraü ànanda, tasmiü samaye tathàgatassa hoti. Tasmàtihànanda, attadãpà viharatha attasaraõà ana¤¤asaraõà, dhammadãpà dhammasaraõà ana¤¤asaraõà. Katha¤cànanda, bhikkhu attadãpo viharati attasaraõo ana¤¤asaraõo, dhammadãpo dhammasaraõo ana¤¤asaraõo: idhànanda, bhikkhu kàye kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Vedanàsu vedanànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke

Abhijjhàdomanassaü. Citte cittànupassã

Viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Dhammesu dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Evaü kho ànanda, bhikkhu attadãpo viharati attasaraõo ana¤¤asaraõo dhammadãpo dhammasaraõo ana¤¤asaraõo. Ye hi keci ànanda, etarahi và mamaccaye và attadãpà viharissanti attasaraõà ana¤¤asaraõà, dhammasaraõà ana¤¤asaraõà tamatagge me te ànanda, bhikkhu bhavissanti ye keci sikkhàkàmàti.

--------------------------

1. Assàdamattà - sã 1, 2.

2. Yannåna - syà.

3. Jarasakañaü -.

4. Veghamissakena - sã 1, 2. Vekhamissakena - machasaü, vedhamissakena - [PTS]

* "Diññho me bhante bhagavato phàsu" iti pàñho machasaü potthake ettha dissate.

[BJT Page 280] [\x 280/]

3. 1. 10

Bhikkhunåpassayasuttaü

1188. Atha kho àyasmà ànando pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya yena¤¤ataro bhikkhunåpassayo1 tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho sambahulà bhikkhuniyo yenàyasmà ànando tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà àyasmattaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho tà bhikkhuniyo àyasmantaü ànandaü etadavocuü: "idha bhante, ànanda, sambahulà bhikkhuniyo catusu satipaññhànesu såpaññhitacittà2 viharantiyo uëàraü pubbenàparaü visesaü sa¤jànantã"ti. [PTS Page 155] [\q 155/] "evametaü bhaginiyo, [PTS Page 155] [\q 155/] evametaü bhaginiyo, yo hi ko ci bhaginiyo, bhikkhu và bhikkhunã và catusu satipaññhànesu såpaññhitacitto3 viharati, tassetaü pàñikaïkhaü" "uëàraü pubbenàparaü visesaü sa¤jànissatã"ti. Atha kho àyasmà ànando tà bhikkhuniyo dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkami.

Atha kho àyasmà ànando sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: idhàhaü bhante, pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya yena¤¤ataro bhikkhunåpassayo tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà pa¤¤atena àsane nisãdiü. Atha kho bhante, sambahulà bhikkhuniyo yenàhaü tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà maü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho bhante, tà bhikkhuniyo maü etadavocuü: "idha bhante ànanda, sambahulà bhikkhuniyo catusu satipaññhànesu såpaññhitacittà viharantiyo uëàraü pubbenàparaü visesaü sa¤jànantã"ti. Evaü vuttàhaü bhante, tà bhikkhuniyo etadavocaü: "evametaü bhaginiyo, evametaü bhaginiyo, yo hi koci bhaginiyo, bhikkhu và bhikkhunã và catusu satipaññhànesu såpaññhitacitto viharati, tassetaü pàñikaïkhaü: "uëàraü pubbenàparaü visesaü sa¤jànissatã"ti.

--------------------------

1. Bhikkhunãpassaya - sã 1.

2. Suppatiññhitacittà - machasaü.

3. Supañañhitacittà - sã 1.

[BJT Page 282] [\x 282/]

Evametaü ànanda, evametaü ànanda, yo hi koci ànanda, bhikkhu và bhikkhunã và catusu satipaññhànesu såpaññhitacitto viharati, tassetaü pàñikaïkhaü: "uëàraü pubbenàparaü visesaü sa¤jànissatã"ti. Katamesu catusu: idhànanda, bhikkhu kàye kàyànupassã viharati, àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. [PTS Page 156] [\q 156/] tassa kàye kàyànupassino viharato kàyàrammaõo và uppajjati, kàyasmiü pariëàho, cetaso và lãnattaü, bahiddhà và cittaü vikkhipati. Tena hànanda, bhikkhunà kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahitabbaü tassa kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahato pàmujjaü jàyati. Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vediyati. Sukhino cittaü samàdhiyati. So iti pañisa¤cikkhati: yassa kho'haü atthàya cittaü paõidahiü so me attho abhinipphanno, handadàni pañisaüharàmãti. So pañisaüharati ceva na ca vitakketi. Na ca vicàreti. "Avitakkomhi avicàro ajjhattaü satimà sukhitasmã"ti pajànàti.

Punacaparaü ànanda, bhikkhu vedanàsu vedanànupassã viharati, àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa vedanàsu vedanànupassino viharato vedanàrammaõo và uppajjati, kàyasmiü pariëàho, cetaso và lãnattaü, bahiddhà và cittaü vikkhipati. Tena hànanda, bhikkhunà kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahitabbaü tassa kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahato pàmujjaü jàyati. Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vediyati. Sukhino cittaü samàdhiyati. So iti pañisa¤cikkhati: yassa kho'haü atthàya cittaü paõidahiü so me attho abhinipphanno, handadàni pañisaüharàmãti. So pañisaüharati ceva na ca vitakketi. Na ca vicàreti. "Avitakkomhi avicàro ajjhattaü satimà sukhitasmã"ti pajànàti.

Punacaparaü ànanda, bhikkhu citte cittànupassã viharati, àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa citte cittànupassino viharato cittàrammaõo và uppajjati, kàyasmiü pariëàho, cetaso và lãnattaü, bahiddhà và cittaü vikkhipati. Tena hànanda, bhikkhunà kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahitabbaü tassa kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahato pàmujjaü jàyati. Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vediyati. Sukhino cittaü samàdhiyati. So iti pañisa¤cikkhati: yassa kho'haü atthàya cittaü paõidahiü so me attho abhinipphanno, handadàni pañisaüharàmãti. So pañisaüharati ceva na ca vitakketi. Na ca vicàreti. "Avitakkomhi avicàro ajjhattaü satimà sukhitasmã"ti pajànàti.

Punacaparaü ànanda, bhikkhu dhammesu dhammànupassã viharati, àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü. Tassa dhammesu dhammànupassino viharato dhammàrammaõo và uppajjati, kàyasmiü pariëàho, cetaso và lãnattaü, bahiddhà và cittaü vikkhipati. Tena hànanda, bhikkhunà kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahitabbaü tassa kismicideva pasàdanãye nimitte cittaü paõidahato pàmujjaü jàyati. Pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vediyati. Sukhino cittaü samàdhiyati. So itipañisa¤cikkhati: yassa kho'haü atthàya cittaü paõidahiü so me attho abhinipphanno, handadàni pañisaüharàmãti. So pañisaüharati ceva na ca vitakketi. Na ca vicàreti. "Avitakkomhi avicàro ajjhattaü satimà sukhitasmã"ti pajànàti.

[BJT Page 284] [\x 284/]

Katha¤cànanda, appaõidhàya bhàvanà hoti: bahiddhà ànanda, bhikkhu cittaü appaõidhàya "appaõihitaü me bahiddhà cittanti" pajànàti. Atha pacchà pure asaïkhittaü vimuttaü appaõihitanti pajànàti. Atha ca pana kàye kàyànupassã viharàmi àtàpã sampajàno satimà sukhitasmã1ti pajànàti.

[PTS Page 157] [\q 157/]

Bahiddhànanda, bhikkhu cittaü appaõidhàya

"Appaõihitaü me bahiddhà cittanti" pajànàti. Atha pacchà pure asaïkhittaü vimuttaü appaõihitanti pajànàti. Atha ca pana vedanàsu vedanànupassã viharàmi, àtàpã sampajàno satimà sukhitasmãti pajànàti.

Bahiddhànanda, bhikkhu cittaü appaõidhàya "appaõihitaü me bahiddhà cittanti" pajànàti. Atha pacchà pure asaïkhittaü vimuttaü appaõihitanti pajànàti. Atha ca pana cittesu cittànupassã viharàmi, àtàpã sampajàno satimà sukhitasmãti1 pajànàti.

Bahiddhànanda, bhikkhu cittaü appaõidhàya "appaõihitaü me bahiddhà cittanti" pajànàti. Atha pacchà pure asaïkhittaü vimuttaü appaõihitanti pajànàti. Atha ca pana dhammesu dhammànupassã viharàmi, àtàpã sampajàno satimà sukhitasmãti pajànàti. Evaü kho ànanda, appaõidhàya bhàvanà hoti.

Iti kho ànanda, desità mayà paõidhàya bhàvanà, desità appaõidhàya bhàvanà. Yaü ànanda, satthàrà karaõãyaü sàvakànaü hitesinà anukampakena anukampaü upàdàya, kataü vo taü mayà: etàni ànanda, rukkhamålàni, etàni su¤¤àgàràni, jhàyathànanda, mà pamàdattha, mà pacchà vippañisàrino ahuvattha, ayaü vo amhàkaü anusàsanãti.

Ambapàlivaggo pañhamo.

[PTS Page 158] [\q 158/]

Tatraddànaü:

Ambapàli sato bhikkhu sàlà kusalaràsi ca

Sakukaõagghi makkaño sådo gilàno bhikkhunåpassayoti.

--------------------------

1. Sukhamasmiti - machasaü, syà.