[PTS Vol S - 5] [\z S /] [\f V /]
[PTS Page 369] [\q 369/]
[BJT Vol S 5-2] [\z S /] [\w Vb /]
[BJT Page 182] [\x 182/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

11. 3. 1.

Mahànàmasuttaü

[PTS Page 369] [\q 369/]

3789. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho mahànàmo sakko yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho mahànàmo sakko bhagavantaü etadavoca: "idaü bhante, kapilavatthu iddha¤ceva phãta¤ca bàhuja¤¤aü2 àkiõõamanussaü sambàdhabyuhaü3. So khvàhaü bhante, bhagavantaü payirupàsitvà manobhàvanãyaü và bhikkhuü4, sàyanhasamayaü kapilavatthuü pavisanto bhantenapi* hatthinà samàgacchàmi. Bhantenapi assena samàgacchàmi. Bhantenapi purisena samàgacchàmi. Tassa mayhaü bhante, tasmiü samaye mussateva bhagavantaü àrabbha sati. Mussati dhammaü àrabbha sati mussati saïghaü àrabbha sati. Tassa mayhaü bhante, evaü hoti: "imehi càhaü samaye kàlaü kareyyaü kà mamassa5 gati, ko abhisamparàyo"ti?

Mà bhàyi mahànàma, mà bhàyi mahànàma apàpakaü te maraõaü bhavissati, apàpikà kàlakiriyà6. Yassa kassaci mahànàma, dãgharattaü saddhàparibhàvitaü cittaü, sãlaparibhàvitaü cittaü, sutaparibhàvitaü cittaü, càgaparibhàvitaü cittaü, pa¤¤àparibhàvitaü cittaü, tassa yo hi khvàyaü kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo [PTS Page 370] [\q 370/] odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedanaviddhaüsanadhammo, taü idheva7 kàkà và khàdanti, gijjhà và khàdanti, kulalà và khàdanti, supànà8 và khàdanti, sigàlà và khàdanti, vividhà và pàõakajàtà khàdanti, ya¤ca khvassa cittaü dãgharattaü saddhàparibhàvitaü, sãlaparibhàvitaü, sutaparibhàvitaü, càgaparibhàvitaü, pa¤¤àparibhàvitaü, taü uddhaügàmã hoti visesagàmã.

-------------------------

1. Saraõàni-machasaü.

2. Bahujanaü-sãmu, sã2.

3. Sambàdhavyuhaü-syà.

4. Mano bhàvanãye và bhikkhu

5. Kà mayhaü-machasaü, syà,

6. Kàlaükiriyà-machasaü.

7. Imeva-syà.

8. Sunakhà-machasaü, syà.

* Vibbhantena-aññhakathà.

[BJT Page 184] [\x 184/]

Seyyathàpi mahànàma, balavà puriso sappikumbhaü và telakumbhaü và gambhãraü udakarahadaü ogàhetvà bhindeyya, tatra yàssa1 sakkharà và kañhalà và sà adhogàmã assa. Ya¤ca khvassa tatra sappi và telaü và taü uddhaïgàmã assa visesagàmi. Evameva kho mahànàma, yassa kassaci dãgharattaü saddhàparibhàvitaü cittaü sãlaparibhàvitaü cittaü, sutaparibhàvitaü cittaü, càgaparibhàvitaü cittaü, pa¤¤àparibhàvitaü cittaü, tassa yo hi khvàyaü kàyo råpã càtummahàbhåtiko matàpettikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedanaviddhaüsanadhammo, taü idheva kàkà và khàdanti, gijjhà và khàdanti, kulalà và khàdanti, supànà và khàdanti, sigàlà và khàdanti, vividhà và pàõakajàtà khàdanti, ya¤ca khvassa cittaü saddhàparibhàvitaü, sãlaparibhàvitaü, sutaparibhàvitaü, càgaparibhàvitaü, pa¤¤àparibhàvitaü cittaü taü uddhaïgàmã hoti visesagàmã. Tuyhaü kho pana mahànàma, dãgharattaü saddhàparibhàvitaü cittaü sãlaparibhàvitaü, sutaparibhàvitaü, càgaparibhàvitaü, pa¤¤àparibhàvitaü. Mà bhàyi mahànàma, ma bhàyi mahànàma, apàpakaü te maraõaü bhavissati. Apàpikà kàlakiriyàti.

11. 3. 2

Dutiya mahànàmasuttaü

[PTS Page 371] [\q 371/]

3790. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho mahànàmo sakko yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho mahànàmo sakko bhagavantaü etadavoca: "idaü2 bhante, kapilavatthu iddha¤ceva phãta¤ca bàhuja¤¤aü àkiõõamanussaü sambàdhabyuhaü. So khvàhaü bhante, bhagavantaü và payirupàsitvà manobhàvaniyaü và bhikkhuü, sàyanhasamayaü kapilavatthuü pavisanto bhantenapi hatthinà samàgacchàmi. Bhantepi assena samàgacchàmi. Bhantepi rathena samàgacchàmi. Bhantepi sakañena gacchàmi. Bhantepi purisena samàgacchàmi. Tassa mayhaü bhante, tasmiü samaye mussateva bhagavantaü àrabbha sati, mussati dhammaü àrabbha sati, mussati saïghaü àrabbha sati, tassa mayhaü bhante, evaü hoti: imamhi càhaü samaye kàlaïkareyyaü kà mamassa gati, ko abhisamparàyo"ti?

---------------------------

1. Yà assa-machasaü, syà.

2. Idha-sã2.

[BJT Page 186] [\x 186/]

Mà bhàyi mahànàma. Mà bhàyi, mahànàma, apàpakaü te maraõaü bhavissati, apàpikà kàlakiriyà. Catåhi bho mahànàma, dhammehi samannàgato ariyasàvako nibbànaninno hoti nibbànapoõo nibbànapabbàro. Katamehi catåhi: idha mahànàma, ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammà sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaóaïgho ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti akhaõóehi acchiddehi asabalehi akammàsehi bhujissehi vi¤¤uppasatthehi aparàmaññhehi samàdhisaüvattanikehi. Seyyathàpi mahànàma, rukkho pàcãnaninno pàcãnapoõo pàcãnapabbhàro, so måle chinno katamena papateyyàti1? Yena bhante, ninno yena poõo yena pabbhàroti. Evameva kho mahànàma, imehi catåhi dhammehi samannàgato ariyasàvako nibbànaninno hoti nibbànapoõo nibbànapabbhàroti.

11. 3. 3.

Tatiya mahànimasuttaü

3781. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho mahànàmo sakko yena godhà sakko tenupasaïkami. Upasaïkamitvà godhaü sakkaü etadavoca: [PTS Page 372] [\q 372/] "katãhi tvaü godhe, dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàsi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõanti"? Tãhi khvàhaü mahànàma, dhammehi samannàgataü sotàpattaü puggalaü àjànàmi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõaü. Katamehi tãhi: idha mahànàma, ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijajàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti". Imehi kho'haü mahànàma, tãhi dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàmi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõaü.

Tvaü pana mahànàma, katãhi dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàsi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõanti? Catåhi khvàhaü bho godhe, dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàmi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõaü katamehi catåhi: idha bho godhe, ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavàti" dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàtã" ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti akhaõóehi acchiddehi asabalehi akammàsehi bhujissehi vi¤¤uppasatthehi aparàmaññhehi samàdhisaüvattanikehi. Imehi khvàhaü godhe catåhi dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàmi. Avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyanti. âgamehi tvaü mahànàma, àgamehi tvaü mahànàma, bhagavàva etaü jàneyya etehi dhammehi samannàgataü và asamannàgataü vàti. âyàma godhe, yena bhagavà tenupasaïkameyyàma upasaïkamitvà2 bhagavato etamatthaü àrocessàmàti.

---------------------------

1. Måle chinne-syà, målacchinno-machasaü. 2. Upasaïkamma-sãmu, sã. 2

[BJT Page 188] [\x 188/]

[PTS Page 373] [\q 373/]

Atha kho mahànàmo ca sakko godhà ca sakko yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho mahànàmo sakko bhagavantaü etadavoca: "idhàhaü bhante, yena godhà sakko tenupasaïkamiü upasaïkamitvà godhaü sakkaü etadavocaü: katãhi tvaü godhe, dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàsi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõanti? Evaü vutte bhante, godhà sakko maü etadavoca:

Tãhi khvàhaü mahànàma, dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàmi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõaü. Katamehi tãhi: idha mahànàma, ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavàti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti. Imehi kho'haü mahànàma, tãhi dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàmi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõaü. Tvaü pana mahànàma, katãhi dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàsi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõanti? Evaü vutte'haü1 bhante, godhaü sakkaü etadavocaü:

Catåhi khvàhaü godhe, dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàmi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõaü. Katamehi catåhi: idha godhe, ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti akhaõóehi acchiddehi asabalehi akammàsehi bhujissehi vi¤¤uppasatthehi aparàmaññhehi samàdhisaüvattanikehi. Imehi kho'haü godhe, catåhi dhammehi samannàgataü sotàpannaü puggalaü àjànàmi avinipàtadhammaü niyataü sambodhiparàyaõanti. Evaü vutte bhante, godhà sakko maü etadavoca:

âgamehi tvaü mahànàma, àgamehi tvaü mahànàma, bhagavàva etaü jàneyya etehi dhammehi samannàgataü và asamannàgataü vàti. [PTS Page 374] [\q 374/] idha' bhante, kocideva dhammasamuppàdo2 uppajjeyya ekato assa bhagavà, ekato bhikkhusaïgho ca yeneva bhagavà tenevàhaü assaü. Evaü pasannaü maü bhante, bhagavà dhàretu.

Idha bhante, kocideva dhammasamuppàdo2 uppajjeyya ekato assa bhagavà ekato bhikkhusaïgho, ekato bhikkhunãsaïgho ca, yeneva bhagavà tenevàhaü assaü. Evaü pasannaü maü bhante, bhagavà dhàretu.

---------------------------

1. Vuttàhaü-machasaü, syà.

2. Dhammo samuppàdo-machasaü.

3. Bhikkhusaïgho bhikkhunãsaïgho ca-machasaü.

[BJT Page 190] [\x 190/]

Idha bhante, kocideva dhammasamuppàdo uppajjeyya ekato assa bhagavà ekato bhikkhusaïgho, ekato bhikkhunãsaïgho, upàsakà ca. Yeneva bhagavà tenevàhaü assaü, evaü pasannaü maü bhante, bhagavà dhàretu.

Idha bhante, kocideva dhammasamuppàdo uppajjeyya. Ekato assa bhagavà ekato bhikkhusaïgho, ekato bhikkhunãsaïgho, upàsakà upàsikàyo ca, yeneva bhagavà tenevàhaü assaü evaü pasannaü maü bhante, bhagavà dhàretu.

Idha bhante, kocideva dhammasamuppàdo uppajjeyya. Ekato assa bhagavà ekato bhikkhusaïgho, ekato bhikkhunãsaïgho, upàsakà upàsikàyo sàdavako ca, loko1 samàrako sabrahmako sassamaõabràhmaõã pajà sadevamanussà. Yeneva bhagavà tenevàhaü assaü, evaü pasannaü maü bhante, bhagavà dhàretåti.

Evaüvàdã tvaü godhe, mahànàmaü sakkaü kiü vadesãti? Evaüvàdàhaü bhante, mahànàma sakkaü na ki¤ci vadàmi a¤¤atra kalyàõà a¤¤atra kusalàti.

11. 3. 4

Sarakànisuttaü

[PTS Page 375] [\q 375/]

3792. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Tena kho panasamayena sarakàni2 sakko kàlakato hoti. So bhagavatà vyàkato sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõoti. Tatra sudaü sambahulà sakkà saïgamma samàgamma ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho, etthadàni ko na sotàpanno bhavissati, yatra hi nàma sarakàni sakko kàlakato so bhagavatà vyàkato sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõoti. Sarakàni sakko sikkhàdubbalyamàpàdi, majjapànaü apàyã"ti.

---------------------------

1. Sadevako loko-sãmu, sã2.

2. Saraõàni-machasaü.

[BJT Page 192] [\x 192/]

Atha kho mahànàmo sakko yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho mahànàmo sakko bhagavantaü etadavoca: "idha bhante, sarakàni sakko kàlakato. So bhagavatà vyàkato sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõoti tatra sudaü bhante, sambahulà sakkà saïgamma samàgamma ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: "acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, etthadàni ko na sotàpanno bhavissati. Yatra hi nàma sarakàni sakko kàlakato, so bhagavatà vyàkato "sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo"ti, sarakàni sakko sikkhàdubbalyamàpàdi, majjànaü apàyã"ti.

Yo so mahànàma, dãgharattaü upàsako buddhaü saraõaü gato, dhammaü saraõaü gato, saïghaü saraõaü gato so kathaü vinipàtaü gaccheyya. Yaü hi taü mahànàma, sammàvadamàno vadeyya, dãgharattaü upàsako buddhaü saraõaü gato, dhammaü saraõaü gato, saïghaü saraõaü gatoti sarakàniü sakkaü sammà vadamàno vadeyya [PTS Page 376] [\q 376/] sarakàni mahànàma, sakko dãgharattaü upàsako buddhaü saraõaü gato, dhammaü saraõaü gato, saïghaü saraõaü gato. So kathaü vinipàtaü gaccheyya?

Idha mahànàma, ekacco puggalo buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti hàsupa¤¤o1 javanapa¤¤o vimuttiyà ca samannàgato. So àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Ayampi kho mahànàma, puggalo parimutto nirayà, parimutto tiracchànayoniyà, parimutto pettivisayà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

Idha mahànàma, ekacco puggalo buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti hàsupa¤¤o javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà opapàtiko hoti. Tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà2 lokà. Ayampi kho mahànàma, puggalo parimutto nirayà, parimutto tiracchànayoniyo, parimutto pettivisayà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

--------------------------

1. Hàsapa¤¤o-machasaü, syà.

2. Asmà lokà-syà.

[BJT Page 194] [\x 194/]

Idha pana mahànàma ekacco puggalo buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Na hàsupa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato. So tiõõaü saüyojanànaü parikkhayà ràgadosamohànaü tanuttà sakadàgàmã hoti sakideva imaü lokaü àgantvà dukkhassantaü karoti. Ayampi kho mahànàma, puggalo parimutto nirayà, parimutto tiracchànayoniyo, parimutto pettivisayà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

[PTS Page 377] [\q 377/]

Idha pana mahànàma ekacco puggalo buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Na hàsupa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato. So tiõõaü saüyojanànaü parikkhayà sotàpanno hoti avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo. Ayampi kho mahànàma, puggalo parimuttà nirayà, parimutto tiracchànayoniyo, parimutto pettivisayà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

Idha pana mahànàma ekacco puggalo buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Na hàsupa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato, api cassa ime dhammà honti saddhindriyaü viriyindrayaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü. Tathàgatappavedità cassa dhammà pa¤¤àya mattaso nijjhànaü khamanti. Ayampi kho mahànàma, puggalo agantà nirayaü, agantà tiracchànayoniü, agantà pettivisayaü, agantà apàyaduggativinipàtaü.

Idha pana mahànàma ekacco puggalo buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Na hàsupa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato, api cassa ime dhammà honti saddhindriyaü viriyindrayaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü. Tathàgate cassa saddhàmattaü hoti, pemamattaü. Ayampi kho mahànàma, puggalo agantà nirayaü, agantà tiracchànayoniü, agantà pettivisayaü, agantà apàyaduggativinipàtaü.

Ime cepi mahànàma, mahàsàlà subhàsitaü dubbhàsitaü àjàneyyuü, ime càhaü mahàsàle vyàkareyyaü: "sotàpannà avinipàtadhammà niyatà sambodhiparàyaõà"ti. Kimaïga pana sarakàniü sakkaü. Sarakàni mahànàma, sakko maraõakàle pana sikkhaü1 samàdiyãti.

--------------------------

1. Maraõakàle sikkhaü-machasaü, syà.

[BJT Page 196] [\x 196/]

11. 3. 5

Dutiya sarakàni suttaü

3793. Ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati [PTS Page 378] [\q 378/] kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Tena kho pana samayena sarakàni sakko kàlakato hoti. So bhagavatà vyàkato: "sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo"ti. Tatra sudaü sambahulà sakkà saïgamma samàgamma ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: "acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho, etthadàni ko na sotàpanno bhavissati. Yatra hi nàma sarakàni sakko kàlakato so bhagavatà vyàkato 'sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo'ti. Sarakàni sakko sikkhàya aparipårakàrã ahosã"ti.

Atha kho mahànàmo sakko yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho mahànàmo sakko bhagavantaü etadavoca: "idha bhante, sarakàni sakko kàlakato. So bhagavatà vyàkato: 'sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo'ti. Tatra sudaü bhante sambahulà sakkà saïgamma samàgamma ujjhàyanti khãyanti vipàcenti: acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, ettha'dàni kho na sotàpanno bhavissati. Yatra hi nàma sarakàni sakko kàlakato, so bhagavatà vyàkato: 'sotàpanno avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo'ti, sarakàni sakko sikkhàya aparipårakàrã ahosã"ti.

Yo so mahànàma, dãgharattaü upàsako buddhaü saraõaü gato dhammaü saraõaü gato saïghaü saraõaü gato, so kathaü vinipàtaü gaccheyya. Yaü hi taü mahànàma, sammà vadamàno vadeyya: "dãgharattaü upàsako buddhaü saraõaü gato dhammaü saraõaü gato saïghaü saraõaü gato"ti. Sarakàniü sakkaü sammà vadamàno vadeyya. Sarakàni mahànàma, sakko dãgharattaü upàsako buddhaü saraõaü gato, dhammaü saraõaü gato, saïghaü saraõaü gato, so kathaü vinipàtaü gaccheyya.

Idha, mahànàma, ekacco puggalo buddhe ekantigato1 hoti abhippasanno: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme ekantigato 1 hoti abhippasanno: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe ekantigato 1 hoti abhippasanno: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti hàsupa¤¤o javanapa¤¤o vimuttiyà ca samannàgato. So àsavànaü khayà àsavànaü ceto vimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Ayampi kho mahànàma, puggalo parimutto nirayà, parimutto tiracchànayoniyo, parimutto pettivisayà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

--------------------------

1. Ekantagato-machasaü, syà.

[BJT Page 198] [\x 198/]

Idha pana mahànàma, ekacco puggalo buddhe ekantigato hoti abhippasanno: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavàti. Dhamme ekantigato hoti abhippasanno: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe ekantigato hoti abhippasanno: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti. Hàsupa¤¤o javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü saüyojanànaü parikkhayà antarà parinibbàyã hoti. Upahacca parinibbàyã hoti. Sasaïkhàraparinibbàyã hoti. Asaïkhàraparinibbàyã1 hoti. Uddhaüsoto hoti akaõiññhagàmã. Ayampi kho mahànàma, puggalo parimutto nirayà, parimutto tiracchànayoniyo, parimutto pettivisayà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

Idha pana mahànàma, ekacco puggalo buddhe ekantigato hoti abhippasanno: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavàti. Dhamme ekantigato hoti abhippasanno: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe ekantigato hoti abhippasanno: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti. Na hàsupa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato. So tiõõaü saüyojanànaü parikkhayà ràgadosamohànaü tanuttà sakadàgàmã hoti, sakideva imaü lokaü àgantvà dukkhassantaü karoti. Ayampi kho mahànàma, [PTS Page 379] [\q 379/] puggalo parimutto nirayà, parimutto tiracchànayoniyo, parimutto pettivisayà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

Idha pana mahànàma, ekacco puggalo buddhe ekantigato hoti abhippasanno: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathi satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme ekantigato hoti abhippasanno: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe ekantigato hoti abhippasanno: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti. Na hàsupa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato so tiõõaü saüyojanànaü parikkhayà sotàpanno hoti avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõoti. Ayampi kho mahànàma, puggalo parimutto nirayà, parimutto tiracchànayoniyo, parimuttopettivisàyà, parimutto apàyaduggativinipàtà.

Idha pana mahànàma, ekacco puggalo nahave kho buddhe ekantigato hoti abhippasanno, na dhamme ekantigato hoti abhippasanno, na saïghe ekantigato hoti abhippasanno, na hàsupa¤¤à na javanapa¤¤à na ca vimuttiyà samannàgato. Api cassa ime dhammà honti: saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤andriyaü. Tathàgatappavedità cassa dhammà pa¤¤àya mattaso nijjhànaü khamanti. Ayampi kho mahànàma puggalo agantà nirayaü, agantà tiracchànayoniü, agantà pettivisayaü, agantà apàyaduggativinipàtaü.

Idha pana mahànàma, ekacco puggalo na heva kho buddhe ekantigato hoti abhippasanno. Na dhamme ekantigato hoti abhippasanno. Na saïghe ekantigato hoti abhippasanno. Na hàsupa¤¤o na javanapa¤¤o na ca vimuttiyà samannàgato. Api cassa ime dhammà honti: saddhindriyaü viriyindriyaü satindriyaü samàdhindriyaü pa¤¤indriyaü. Tathàgate cassa saddhàmattaü hoti. Pemamattaü ayampi kho mahànàma, puggalo agantà nirayaü, agantà tiracchànayoniü, agantà pettivisayaü, agantà apàyaduggati vinipàtaü.

------------------------

1. Asaïkhàraparinibbàyã hoti sasaïkhàraparinibbàyi-machasaü, syà.

[BJT Page 200] [\x 200/]

Seyyathàpi mahànàma, dukkhettaü dubbhåmiü1 avihatakhàõukaü, bãjàni cassu2 khaõóàni påtãni vàtàtapahatàni asàràdàni asukhasayitàni, devo ca na sammàdhàraü anuppaveccheyya api nu tàni bãjàni vuddhiü viråëahiü vepullaü àpajjeyyunti? No hetaü bhante, evameva kho mahànàma, idha dhammo durakkhàto hoti duppavedito aniyyàniko anupasamasaüvattaniko asammàsambuddhappavedito idamahaü dukkhettasmiü vadàmi. [PTS Page 380] [\q 380/] tasmi¤ca dhamme sàvako viharati dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã idamahaü dubbãjasmiü vadàmi.

Seyyathàpi mahànàma, sukhettaü3 subhumiü5 suvihatakhàõukaü bãjànicassu akhaõóàni apåtãni àvàtàtapahatàni sàràdàni sukhasayitàni, devo ca sammà dhàraü anuppaveccheyya, api nu tàni bãjàni vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjeyyunti? Evaü bhante, evameva kho mahànàma, idha dhammo svàkkhàto hoti suppavedito niyyàniko upasamasaüvattaniko sammàsambuddhappavedito. Idamahaü sukhettasmiü vadàmi. Tasmi¤ca dhamme sàvako viharati dhammànudhammapañipanno sàmãcipañipanno anudhammacàrã. Idamahaü subãjasmiü vadàmi. Kimaïga pana sarakàniü sakkaü, sarakàni mahànàma sakko maraõakàle sikkhàya paripårakàri ahosãti.

11. 3. 6

Anàthapiõóika suttaü

3794. Tena kho pana samayena anàthapiõóiko gahapati àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagilàno. Atha kho anàthapiõóiko gahapati a¤¤ataraü purisaü àmantesi: "ehi tvaü ambho purisa, yenàyasmà sàriputto tenupasaïkama, upasaïkamitvà mama vacanena àyasmato sàriputtassa pàde sirasà vanda, "anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagilàko, so àyasmato sàriputtassa pàde sirasà vandatã"ti. Eva¤ca vadehi: "sàdhu kira bhante, àyasmà sàriputto yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyà"ti.

[PTS Page 381] [\q 381/]

Evaü bhantehi kho so puriso anàthapiõóikassa gahapatissa pañissutvà yenàyasmà sàriputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü sàriputtaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so puriso àyasmantaü sàriputtaü etadavoca: "anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagipàno. So àyasmato sàriputtassa pàde sirasà vandati, eva¤ca vadeti: "sàdhukira bhante, àyasmà sàriputto yena aõàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyà"ti. Adhivàsesi kho àyasmà sàriputto tuõhãbhàvena.

-------------------------

1. Dubbhumaü-sã2.

2. Bãjànicassa-sã2.

3. Sukekhattaü-syà.

4. Subhumaü-sã2.

5. Cassa-syà.

[BJT Page 202] [\x 202/]

Atha kho àyasmà sàriputto pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya àyasmatà ànandena, pacchàsamaõena yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho àyasmà sàriputto anàthapiõóikaü gahapatiü etadavoca: kacci te gahapati, khamanãyaü kacci yàpanãyaü kacci dukkhà vedanà pañikkamanti no abhikkamanti. Pañikkamosànaü pa¤¤àyati no abhikkamoti? Na me bhante, khamanãyaü na yàpanãyaü bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamo"ti.

Yathàråpena ca kho gahapati, buddhe appasàdena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Tathàråpo te buddhe appasàdo natthi. Atthi ca kho te gahapati, buddhe aveccappasàdo: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Ta¤ca pana te buddhe aveccappasàdaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü1.

Yathàråpena kho gahapati, dhamme appasàdena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà [PTS Page 382] [\q 382/] apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpo te dhamme appasàdo natthi atthi ca kho te gahapati, dhamme aveccappasàdo: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Ta¤ca pana te dhamme aveccappasàdaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü1.

Yathàråpena kho gahapati, saïghe appasàdena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpo te saïghe appasàdo natthi. Atthi ca kho te gahapati, saïghe aveccappasàdo: "supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassà"ti. Ta¤ca pana te saïghe aveccappasàdaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambhayyuü1.

Yathàråpena kho gahapati, dussãlyena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpaü te dussãlyaü natthi. Atthi ca kho te gahapati ariyakantàni sãlàni akhaõóàni acchiddàni asabalàni akammàsàni bhujissàni vi¤¤uppasatthàni aparàmaññhàni samàdhisaüvattanikàni. Tàni ca pana te ariyakantàni sãlàni attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Yathàråpàya kho gahapati, micchàdiññhiyà samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpà te micchàdiññhi natthi atthi ca kho te gahapati, sammàdiññhi. Ta¤ca pana te sammàdiññhiü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

--------------------------

1. Pañippassambheyya-sãmu, machasaü.

[BJT Page 204] [\x 204/]

Yathàråpena kho gahapati, micchàsaïkappena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpo te micchàsaïkappo natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammàsaïkappo. Ta¤ca pana te sammàsaïkappaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

[PTS Page 383] [\q 383/]

Yathàråpàya kho gahapati, micchàvàcàya samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpà te micchàvàcà natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammàvàcà ta¤ca pana te sammàvàcaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Yathàråpena kho gahapati, micchàkammantena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpo te micchàkammanto natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammàkammanto ta¤ca pana te sammàkammantaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Yathàråpena kho gahapati, micchà àjãvena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpo te micchààjãvo natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammààjãvo ta¤ca pana te sammààjãvaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Yathàråpena kho gahapati, micchàvàyàmena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpo te micchàvàyàmo natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammàvàyàmo. Ta¤ca pana te sammàvàyàmaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Yathàråpàya kho gahapati, micchàsatiyà samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpà te micchàsati natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammàsati ta¤ca pana te sammàsatiü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Yathàråpena kho gahapati, micchàsamàdhinà samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpo te micchàsamàdhi natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammàsamàdhi ta¤ca pana te sammàsamàdhiü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

[BJT Page 206] [\x 206/]

[PTS Page 384] [\q 384/]

Yathàråpena kho gahapati, micchà¤àõena samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpaü te micchà¤àõaü natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammà¤àõaü ta¤ca pana te sammà¤àõaü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Yathàråpàya kho gahapati, micchàvimuttiyà samannàgato assutavà puthujjano kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati, tathàråpà te micchàvimutti natthi. Atthi ca kho te gahapati, sammàvimutti ta¤ca pana te sammàvimuttiü attani samanupassato ñhànaso vedanà pañippassambheyyuü.

Atha kho anàthapiõóikassa gahapatissa ñhànaso vedanà pañippassambhiüsu. 1 Atha kho anàthapiõóiko gahapati àyasmantaü sàriputtaü àyasmanta¤ca ànandaü sakeneva thàlipàkena parivisi. Atha kho anàthapiõóiko gahapati, àyasmantaü sàriputtaü bhuttàviü onãtapattapàõiü a¤¤ataraü nãcaü àsanaü gahetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho anàthapiõóikaü gahapatiü àyasmà sàriputto imàhi gàthàhi anumodi:

"Yassa saddhà tathàgate acalà suppatiññhità,

Sãla¤ca yassa kalyàõaü ariyakantaü pasaüsitaü.

Saïghe pasàdo yassatthi ujubhåta¤ca dassanaü,

Adaëiddoti taü àhu amoghaü tassa jãvitaü.

Tasmà saddha¤ca sãla¤ca pasàdaü dhammadassanaü,

Anuyu¤jetha medhàvã saraü buddhànasàsananti".

Atha kho àyasmà sàriputto anàthapiõóikaü gahapatiü imàhi gàthàhi anumoditvà uññhàyàsanà pakkami. [PTS Page 385] [\q 385/] atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü ànandaü bhagavà etadavoca: "handa kuto nu tvaü ànanda, àgacchasi divàdivassà"ti. âyasmatà bhante, sàriputtena anàthapiõóiko gahapati iminà ca iminà ca ovàdena ovaditoti. Paõóito ànanda, sàriputto mahàpa¤¤o ànanda, sàriputto, yatra hi nàma cattàri sotàpattiyaïgàni dasahi àkàrehi2 vibhajissatãti.

-------------------------

1. Pañippassambhi-syà.

2. Dasahàkàrehi-syà, machasaü.

[BJT Page 208] [\x 208/]

11. 3. 7

Dutiya anàthapiõóika suttaü

3795. Tena kho pana samayena anàthapiõóiko gahapati àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagilàno. Atha kho anàthapiõóiko gahapati a¤¤ataraü purisaü àmantesi: ehi tvaü ambho purisa yenàyasmà ànando tenupasaïkama. Upasaïkamitvà mama vacanena àyasmato ànandassa pàde sirasà vanda, " anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko dukkhito bàëhagilàno, so àyasmato ànandassa pàde sirasà vandatã"ti. Eva¤ca vadehi' "sàdhu kira bhante, àyasmà ànando yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyà"ti.

Evaü bhanteti kho so puriso anàthapiõóikassa gahapatissa pañissutvà yenàyasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so puriso àyasmantaü ànandaü etadavoca: "anàthapiõóiko bhante, gahapati àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagilàno, so àyasmato ànandassa pàde sirasà vandati. Eva¤ca vadeti: "sàdhu kira bhante, àyasmà ànando yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyàti. Adhivàsesi kho àyasmà ànando tuõhãbhàvena.

Atha kho àyasmà ànando pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho àyasmà ànando anàthapiõóikaü gahapatiü etadavoca: "kacci te gahapati khamanãyaü kacci yàpanãyaü kacci dukkhà vedanà pañikkamanti no abhikkamanti pañikkamosànaü pa¤¤àyati no abhikkamo"ti? Na me bhante, khamanãyaü na yàpanãyaü bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti, no pañikkamanti, abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamoti.

[PTS Page 386] [\q 386/]

Catåhi kho gahapati, dhammehi samannàgatassa assutavato puthujjanassa hoti uttàso1 hoti chambhitattaü, hoti samaparàyikaü maraõabhayaü. Katamehi catåhi? Idha gahapati, assutavà puthujjano buddhe appasàdena samannàgato hoti. Ta¤ca panassa buddhe appasàdaü attani samanupassato hoti uttàso, hoti chambhitattaü, hoti samparàyikaü maraõabhayaü.

Punaca'paraü gahapati, assutavà puthujjano dhamme appasàdena samannàgato hoti. Ta¤ca panassa dhamme appasàdaü attani samanupassato hoti uttàso, hoti chambhitattaü, hoti samparàyikaü maraõabhayaü.

Punaca'paraü gahapati, assutavà puthujjano saïghe appasàdena samannàgato hoti. Ta¤ca panassa saïghe appasàdaü attani samanupassato hoti uttàso, hoti chambhitattaü, hoti samparàyikaü maraõabhayaü.

Punaca'paraü gahapati, assutavà puthujjano dussãlyena samannàgato hoti. Ta¤ca panassa dussãlyaü attani samanupassato hoti uttàso, hoti chambhitattaü, hoti samparàyikaü maraõabhayaü. Imehi kho gahapati, catåhi dhammehi samannàgatassa assutavato puthujjanassa hoti uttàso, hoti chambhitattaü, hoti samparàyikaü maraõabhayaü.

------------------------

1. Uttràso-syà.

[BJT Page 210] [\x 210/]

Catåhi kho gahapati, dhammehi samannàgatassa sutavato ariyasàvakassa na hoti uttàso, na hoti chambhitattaü, na hoti samparàyikaü maraõabhayaü katamehi catåhi? Idha gahapati, sutavà ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Ta¤ca panassa buddhe aveccappasàdaü attani samanupassato na hoti uttàso, na hoti chambhitattaü, na hoti samparàyikaü maraõabhayaü.

Punaca'paraü gahapati, sutavà ariyasàvako dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Ta¤ca panassa dhamme aveccappasàdaü attani samanupassato na hoti uttàso, na hoti chambhitattaü. Na hoti samparàyikaü maraõabhayaü.

Punaca'paraü gahapati sutavà ariyasàvako saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti". Ta¤ca panassa saïghe aveccappasàdaü attani samanupassato na hoti uttàso, na hoti chambhitattaü, na hoti samparàyikaü maraõabhaya.

Punaca'paraü gahapati sutavà ariyasàvako ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti akhaõóehi acchiddehi asabalehi akammàsehi bhujissehi vi¤¤uppasatthehi aparàmaññhehi samàdhisaüvattanikehi. Tàni ca panassa ariyakantàni sãlàni attani samanupassato [PTS Page 387] [\q 387/] na hoti uttàso. Na hoti chambhitattaü, na hoti samparàyikaü maraõabhayaü. Imehi kho gahapati, catåhi dhammehi samannàgatassa sutavato ariyasàvakassa na hoti uttàso, na hoti chambhitattaü, na hoti samparàyikaü maraõabhayanti.

Nàhaü bhante, ànanda, bhàyàmi. Kyàhaü bhàyissàmi1, ahaü hi bhante buddhe aveccappasàdena samannàgato: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato : svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato : supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Yànimàni2 bhante, bhagavatà gihãsàmãcikàni sikkhàpadàni pa¤¤attàni3, nàhaü tesaü ki¤ci attani khaõóaü samanupassàmãti, làbhà te gahapati, suladdhaü te gahapati, sotàpattiphalaü gahapati, vyàkatanti.

11. 3. 8

Tatiya anàthapiõóikasuttaü

3796. Atha kho anàthapiõóiko gahapati yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho anàthapiõóikaü gahapatiü bhagavà etadavoca: yato ca kho gahapati, ariyasàvakassa pa¤ca bhayàni veràni våpasantàni4 honti, catåhi ca sotipattiyaïgehi samannàgato hoti, ariyo cassa ¤àyo pa¤¤àya sudiññho hoti suppañividdho. So àkaïkhamàno attanàva attànaü vyàkareyya: "khãõanirayomhi khãõatiracchànayoniyo khãõapettivisayo khãõàpàyaduggativinipàto, sotàpanno'hamasmi avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo". Katamàni pa¤ca bhayàni veràni våpasantàni honti:

--------------------------

1. Tyàhaü bhàsissàmi-syà.

2. Yàni cimàni-machasaü, syà.

3. Desitàni-machasaü, syà.

4. Våpasantàni ca-machasaü, syà.

[BJT Page 212] [\x 212/]

Yaü gahapati, pàõàtipàtã pàõàtipàtapaccayà diññhadhammikampi bhayaü veraü pasavati, samparàyikampi [PTS Page 388] [\q 388/] bhayaü veraü pasavati, cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvediyati, pàõàtipàtà pañiviratassa etaü bhayaü1 veraü våpasannaü hoti. Yaü gahapati, adinnàdàyã adinnàdànapaccayà diññhadhammikampi bhayaü veraü pasavati, samparàyikampi bhayaü veraü pasavati, cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvediyati, adinnàdànà pañiviratassa etaü bhayaü veraü våpasannaü hoti. Yaü gahapati, kàmesumicchàcàrã kàmesumicchàcàrapaccayà diññhadhammikampi bhayaü veraü pasavati, samparàyikampi bhayaü veraü pasavati, cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvediyati, kàmesumicchàcàrà pañiviratassa etaü bhayaü veraü våpasannaü hoti. Yaü gahapati, musàvàdã musàvàdapaccayà diññhadhammikampi bhayaü veraü pasavati, samparàyikampi bhayaü veraü pasavati, cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvediyati, musàvàdà pañiviratassa etaü bhayaü veraü våpasannaü hoti. Yaü gahapati, suràmerayamajjapamàdaññhàyi suràmerayamajjapamàdaññhànapaccayà diññhadhammikampi bhayaü veraü pasavati, samparàyikampi bhayaü veraü pasavati, cetasikampi dukkhaü domanassaü pañisaüvediyati. Suràmerayamajjapamàdaññhànà pañiviratassa etaü bhayaü veraü våpasannaü hoti. Imàni pa¤ca bhayàniveràni våpasantàni honti.

Katamehi catåhi sotàpattiyaïgehi samannàgato hoti: idha gahapati, ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sasambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti akhaõóehi acchiddehi asabalehi akammàsehi bhujissehi vi¤¤uppasatthehi aparàmaññhehi samàdhisaüvattanikehi. Imehi catåhi sotàpattiyaïgehi samannàgato hoti.

Katamo cassa ariyo ¤àyo pa¤¤àya sudiññho hoti suppañividdho? Idha gahapati, ariyasàvako pañiccasamuppàdaü yeva sàdhukaü yoniyo manasikaroti: "iti imasmiü sati idaü hoti, imassuppàdà idaü upapajjati, iti imasmiü asati idaü na hoti, imassa nirodhà idaü nirujjhati, yadidaü avijjàpaccayà saïkhàrà, saïkhàrapaccayà vi¤¤àõaü, vi¤¤àõapaccayà nàmaråpaü nàmaråpapaccayà saëàyatanaü, saëàyatanapaccayà phasso, phassapaccayà vedanà, vedanà paccayà taõhà, taõhà paccayà upàdànaü, upàdànapaccayà bhavo, bhavapaccayà jàti, jàtipaccayà jaràmaraõaü soka parideva dukkhadomanassupàyàsà sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijjàyatveva asesaviràganirodhà saïkhàranirodho, saïkhàranirodhà vi¤¤àõanirodho vi¤¤àõanirodhà nàmaråpanirodhà, nimaråpanirodhà saëàyatananirodhà, saëàyatananirodhà phassanirodhà, phassanirodhà vedanànirodho, vedanànirodhà taõhànirodho, taõhànirodhà upàdànanirodho, upàdànanirodhà bhavanirodho, bhavanirodhà jàtinirodho, jàtinirodhà jaràmaraõaü sokaparideva dukkhadomanassupàyàsà nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotã"ti. [PTS Page 389] [\q 389/] ayamassa ariyo ¤àyo pa¤¤àya sudiññho hoti suppañividdho.

--------------------------

1. Evaü taü bhayaü-machasaü, syà,

[BJT Page 214] [\x 214/]

Yato kho gahapati, ariyasàvakassa imàni pa¤ca bhayàni veràni våpasantàni honti, imehi catåhi sotipattiyaïgehi samannàgato hoti. Ayamassa1 ariyo ¤àyo pa¤¤àya sudiññho hoti suppañividdho. So àkaïkhamàno attanàva attànaü vyàkareyya: "khãõanirayomhi khãõatiracchànayoniyo khãõapettivisayo khãõàpàyaduggativinipàto, sotàpannohamasmi avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo"ti.

11. 3. 9

Bhikkhusuttaü

3797. Atha kho samabahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinne kho te bhikkhå bhagavà etadavoca: yato kho bhikkhave, ariyasàvakassa imàni pa¤ca bhayàni veràni våpasantàni honti, imehi catåhi sotàpattiyaïghehi samannàgato hoti. Ayamassa ariyo ¤àyo pa¤¤àya sudiññho hoti suppañividdho. So àkaïkhamàno attanàva attànaü vyàkareyya: "khãõanirayomhi khãõatiracchànayoniyo khãõapettivisayo khãõàpàyaduggativinipàto, sotàpannohamasmi avinipàtadhammo niyato sambodhiparàõo"ti.

11. 3. 10

Nandakasuttaü

3798. Ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. Atha kho nandako licchavimahàmatto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho nandakaü licchavimahàmattaü bhagavà etadavoca: catåhi kho nandaka, dhammehi samannàgato ariyasàvako sotàpanno [PTS Page 390] [\q 390/] hoti avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo. Katamehi catåhi: idha nandaka, ariyasàvako buddhe aveccappasàdena samannàgato hoti: "itipi so bhagavà arahaü sammà sambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà"ti. Dhamme aveccappasàdena samannàgato hoti: "svàkkhàto bhagavatà dhammo sandiññhiko akàliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhã"ti. Saïghe aveccappasàdena samannàgato hoti: supañipanno bhagavato sàvakasaïgho, ujupañipanno bhagato sàvakasaïgho, ¤àyapañipanno bhagavato sàvakasaïgho, sàmãcipañipanno bhagavato sàvakasaïgho, yadidaü cattàri purisayugàni aññhapurisapuggalà esabhagavato sàvakasaïgho àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti. " Ariyakantehi sãlehi samannàgato hoti akhaõóehi acchiddehi asabalehi akammàsehi bhujissehi vi¤¤uppasatthehi aparàmaññhehi samàdhisaüvattanikehi. Imehi kho nandaka, catåhi dhammehi samannàgato ariyasàvako sotàpanno hoti avinipàtadhammo niyato sambodhiparàyaõo.

--------------------------

1. Aya¤cassa-machasaü, syà.

[BJT Page 216] [\x 216/]

Imehi ca pana nandaka, catåhi dhammehi samannàgato ariyasàvako àyunà saüyutto hoti dibbenapi mànusenepi. Vaõõena saüyutto hoti dibbenapi mànusenapi. Sukhena saüyutto hoti dibbenapi mànusepi. Yasena saüyutto hoti dibbenapi mànusenapi. âdhipateyyena saüyutto hoti dibbenapi mànusenapi. Taü kho panàhaü nandaka, nतassa samaõassa và bràhmaõassa và sutvà vadàmi. Api ca yadeva mayà sàmaü ¤àtaü sàmaü diññhaü sàmaü viditaü tadevàhaü vadàmãti. Evaü vutte a¤¤ataro puriso nandakaü licchavimahàmantaü etadavoca: "nahànakàlo1 bhante, "ti. "Alandàni bhaõe, etena bàhirena nahànena. Alamidaü ajjhattaü nahànaü. Bhavissati yadidaü bhagavatippasàdo"ti.

Sarakànivaggo tatiyo.

Tatruddànaü:

Mahànàmà tayo vuttà sarakànenapare duve,

Tayo 'nàthapiõóikena bhikkhu ca nandako dasàti.

---------------------------

1. Nahànakàlo-syà