[PTS Vol S - 5] [\z S /] [\f V /]
[PTS Page 437] [\q 437/]
[BJT Vol S 5-2] [\z S /] [\w Vb /]
[BJT Page 294] [\x 294/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

12. 4. 1

Siüsapàsuttaü

3873. Ekaü samayaü bhagavà kosambiyaü viharati siüsapàvake1. Atha kho bhagavà parittàni siüsapàpaõõàni pàõinà gahetvà bhikkhå àmantesi: "taü kiü ma¤¤atha bhikkhave, katamaü nu kho bahutaraü yàni2 và mayà parittàni siüsapàpaõõàni pàõinà gahitàni yàni upari siüsapàye"ti3? [PTS Page 438] [\q 438/] appamattakàni bhante, bhagavatà parittàni siüsapàpaõõàni pàõinà gahitàni, atha kho etàneva bahutaràni yadidaü upari siüsapàyeti2 evameva kho bhikkhave, etadeva bahutaraü yaü vo mayà abhi¤¤à anakkhàtaü. Appamattakaü akkhàtaü. Kasmà cetaü bhikkhave, mayà anakkhàtaü? Na hetaü bhikkhave, atthasaühitaü nàdibrahmacariyakaü na nibbidàya na viràgàya na nirodhàya na upasamàya nàbhi¤¤àya na sambodhàya na nibbànàya saüvattati, tasmà taü mayà anakkhàtaü.

Ki¤ca bhikkhave, mayà akkhàtaü: idaü dukkhanti bhikkhave, mayà akkhàtaü, ayaü dukkhasamudayoti mayà akkhàtaü, "ayaü dukkhanirodho"ti mayà akkhataü, ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadàti mayà akkhàtaü. Kasmà cetaü bhikkhave mayà akkhàtaü? Etaü hi bhikkhave, atthasaühitaü, etaü àdibrahmacariyakaü, etaü nibbidàya viràgàya nirodhàya upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati, tasmà taü mayà akkhàtaü. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkhanti" yogo karaõãyo, " ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyo, " ayaü dukkhanirodhoti yogo karaõãyo, . "Ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yogo karaõãyoti.

12. 4. 2

Khadirasuttaü

3874. Yo bhikkhave, evaü vadeyya: "ahaü dukkhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca, dukkhasamudayaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca, dukkhanirodhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca, dukkhanirodhagàminãpañipadaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca sammà dukkhassantaü karissàmãti" netaü ñhànaü vijjati. Seyyathàpi bhikkhave, yo evaü vadeyya: "ahaü khadirapattànaü4 và salalapattànaü5 và àmalakapattànaü và [PTS Page 439] [\q 439/] puñaü6 karitvà udakaü và tàlapakkaü7 và harissàmã"ti8. Netaü ñhànaü vijjati. Evameva kho bhikkhave, yo evaü vadeyya: "ahaü dukkhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca, dukkhasamudayaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca, dukkhanirodhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca, dukkhanirodhagàminãpañipadaü ariyasaccaü yathàbhåtaü anabhisamecca sammà dukkhassantaü karissàmã"ti. Netaü ñhànaü vijjati.

---------------------------

1. Sãsapàvane-machasaü, syà.

2. Yadidaü-machasaü, syà.

3. Siüsapàvane-machasaü, aññhakathà.

4. Ayaü daripattànaü-sã1, 2.

5. Palàsapattànaü-sã1, 2.

6. Kuñaü-sãmu, kuñiü-sã. 1, 2.

7. Nàlapattaü-sababattha.

8. âsàrissàmãti-machasaü

[BJT Page 296] [\x 296/]

Yo ca kho bhikkhave, evaü vadeyya: "ahaü dukkhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca, dukkhasamudayaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca, dukkhanirodhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca, dukkhanirodhagàminãpañipadaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca sammà dukkhassantaü karissàmã"ti. òhànametaü vijjati. Seyyathàpi bhikkhave, yo evaü vadeyya: "ahaü padumapattànaü và palàsapattànaü và màluvàpattànaü và puñaü1 karitvà udakaü và tàlapakkaü2 và harissàmã"ti. 3 òhànametaü vijjati, evameva kho bhikkhave, yo evaü vadeyya: "ahaü dukkhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca, dukkhasamudayaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca, dukkhanirodhaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca, dukkhanirodhagàminãpañipadaü ariyasaccaü yathàbhåtaü abhisamecca sammà dukkhassantaü karissàmã"ti ñhànametaü vijjati. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkhanti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodho" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhagàminãpañipadàti" yogo karaõãyoti.

12. 4. 3

Daõóasuttaü

3875. Seyyathàpi bhikkhave, daõóo upari vehesaü khitto sakimpi mulena nipatati, sakimpi majjhena nipatati, sakimpi aggena nipatati. Evameva kho bhikkhave, avijjànãvaraõà sattà taõhàsaüyojanà sandhàvannà sakimpi asmà lokà paraü lokaü gacchanti, sakimpi parasmà lokà imaü lokaü àgacchanti. Taü kissa hetu? Adiññhattà bhikkhave, catunnaü ariyasaccànaü. Katamesaü catunnaü: dukkhassa ariyasaccassa, dukkhasamudayassa ariyasaccassa, dukkhanirodhassa ariyasaccassa, dukkhanirodhagàminã pañipadàya ariyasaccassa. [PTS Page 440] [\q 440/] tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkhanti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhoti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadàti" yogo karaõãyoti.

12. 4. 4

Celasuttaü

3876. âditte bhikkhave, cele và sãye và kimassa karaõãyanti? âditte ca pana bhante, cele và sãse và tasseva celassa và sãsassa và nibbàpanàya adhimatto chando ca vàyàmo ca ussàho ca ussoëhi ca appañivànã ca sati ca sampaja¤¤a¤ca karaõãyanti. âdittaü bhikkhave, celaü và sãsaü và ajjhupekkhitvà4 amanasikaritvà anabhisametànaü catunnaü ariyasaccànaü yathàbhåtaü abhisamayàya adhimatto chando ca vàyàmo ca ussàho ca ussoëhi ca appañivànã ca sati ca sampaja¤¤a¤ca karaõãyaü. Katamesaü catunnaü: dukkhassa ariyasaccassa, dukkhasamudayassa ariyasaccassa, dukkhanirodhassa ariyasaccassa, dukkhanirodhagàminã pañipadàya ariyasaccassa. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkhanti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhoti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadàti" yogo karaõãyoti.

--------------------------

1. Kuñaü-sãmu, kuñiü-sã1, 2.

2. Tàlapattaü-sabbattha.

3. âhàrissàmiti-machasaü.

4. Anajjhupekkhitvà-sãmu, sã1, 2.

[BJT Page 298] [\x 298/]

12. 4. 5

Sattisatasuttaü

3877. Seyyathàpi bhikkhave, puriso vassasatàyuko vassasatajãvã tamenaü evaü vadeyyuü1 "ehambho2 purisa pubbaõhasamayaü taü sattisatena hanissanti, majjhantikaü samayaü sattisatena3 hanissanti. Sàyanhasamayaü sattisatena hanissanti, so kho tvaü ambho purisa, divase divase tãhi tãhi sattisatehi ha¤¤amàno vassasatàyuko vassatajãvã vassasatassa accayena anabhisametàni cattàri [PTS Page 441] [\q 441/] ariyasaccàni abhisamessasãti4. Atthavasikena bhikkhave, kulaputtena alaü upagantuü. Taü kissa hetu: anamataggoyaü bhikkhave, saüsàro, pubbà koñi na pa¤¤àyati sattippahàrànaü asippahàrànaü5 eva¤ce taü bhikkhave, assa. Na kho panàhaü bhikkhave, sahadukkhena sahadomanassena catunnaü ariyasaccànaü abhisamayaü vadàmi. Api càhaü bhikkhave, saha6sukhena saha6somanassena catunnaü ariyasaccànaü abhisamayaü vadàmi. Katamesaü catunnaü: dukkhassa ariyasaccassa, dukkhasamudayoti ariyasaccassa, dukkhanirodho ariyasaccassa, dukkhanirodhagàminã pañipadàya ariyasaccassa. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkhanti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyoti, "ayaü dukkhanirodhoti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yogo karaõãyoti.

12. 4. 6

Pàõasuttaü

3878. Seyyathàpi bhikkhave, puriso yaü imasmiü jambudãpe tiõakaññhasàkhàpalàsaü tacchetvà ekajjhaü saühareyya, ekajjhaü saüharitvà sålaü kareyya, sålaü katvà ye mahàsamudde mahantakà pàõà te mahantakesu sålesu àvuõeyya7, ye mahàsamudde majjhimakà pàõà te majjhimakesu sålesu àvuõeyya, ye mahàsamudde sukhumakà pàõà te subumakesu sålesu àvuõeyya7 apariyàdinnà ca bhikkhave, mahàsamudde oëàrikà pàõà assu. Atha imasmiü jambudãpe tiõakaññhasàkhàpalàsaü parikkhayaü pariyàdànaü gaccheyya. Ato8 bahutarà kho bhikkhave, mahàsamudde sukhumakà pàõà, ye na sukarà sålesu àvuõituü. Taü kissa hetu: [PTS Page 442] [\q 442/] sukhumattà bhikkhave, attabhàvassa. Evaü mahà kho bhikkhave, apàyo. Evaü mahantasmà kho bhikkhave, apàyamhà parimutto diññhisampanno puggalo yo "idaü dukkhanti" yathàbhåtaü pajànàti. "Ayaü dukkhasamudayoti" yathàbhåtaü pajànàti. "Ayaü dukkhanirodhoti" yathàbhåtaü pajànàti. "Ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yathàbhåtaü pajànàti. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkhanti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yogo karaõãyoti.

--------------------------

1. Vadeyya-machasaü, syà.

2. Evambho-sã1, 2.

3. Sattisatehi-sãmu, sã1. 2.

4. Abhisamessatãti-machasaü, sã1, 2

5. Asippahàrànaü usuppahàrànaü pharasuppahàrànaü-syà.

6. Sahàva-machasaü, syà.

7. Avineyya-sã1, 2.

8. Ito-machasaü, tato-sã1.

[BJT Page 300] [\x 300/]

12. 4. 7

Suriyåpamasuttaü

3879. Suriyassa1 bhikkhave, udayato etaü pubbaïgamaü etaü pubbanimittaü yadidaü aruõaggaü. Evameva kho bhikkhave, bhikkhuno catunnaü ariyasaccànaü yathàbhåtaü abhisamayàya etaü pubbaïgamaü etaü pubbanimittaü yadidaü sammàdiññhi. Sammàdiññhikassetaü bhikkhave, bhikkhuno pàñikaïkhaü "idaü dukkhanti yathàbhåtaü pajànissati ayaü dukkhasamudayoti yathàbhåtaü pajànissati ayaü dukkhanirodhoti yathàbhåtaü pajànissati ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadàti yathàbhåtaü pajànissati". Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkha"nti yogo karaõãyo, "ayaü dukkhasamudayo"ti yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodho"ti yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yogo karaõãyoti.

12. 4. 8.

Dutiya suriyåpamasuttaü

3880. Yàvakãva¤ca me bhikkhave, candimasuriyà loke nåppajjanti, neva tàva mahato àlokassa pàtubhàvo hoti mahato obhàsassa. Andhantamaü2 tadà hoti andhakàratimisà. Neva tàva rattindivà pa¤¤àyanti. Na màsaddhamàsà pa¤¤àyanti. Na utusaüvaccharà pa¤¤àyanti. Yato ca kho bhikkhave, candimasuriyà loke uppajjati, atha mahato àlokassa pàtubhàvo hoti, mahato obhàsassa. [PTS Page 443] [\q 443/] neva3 andhantamaü tadà hoti, na andhakàratimisà. Atha rattindivà pa¤¤àyanti. Màsaddhamàsà pa¤¤àyanti. Utusaüvaccharà pa¤¤àyanti.

Evameva kho bhikkhave, yàvakãva¤ca tathàgato loke nåppajjati arahaü sammàsambuddho, neva tàva mahato àlokassa pàtubhàvo hoti mahato obhàsassa. Andhantamaü tadà hoti. Andhakàratimisà. Neva tàva catunnaü ariyasaccànaü àcikkhanà hoti desanà pa¤¤àpanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Yato ca kho bhikkhave, tathàgato loke uppajjati arahaü sammàsambuddho. Atha mahato àlokassa pàtubhàvo hoti mahato obhàsassa. Neva andhantamaü tadà hoti. Na andhakàratimisà. Atha catunnaü ariyasaccànaü àcikkhanà hoti desanà pa¤¤àpanà paññhapanà vivaraõà vibhajanà uttànãkammaü. Katamesaü catunnaü: dukkhassa ariyasaccassa dukkhasamudayassa ariyasaccassa dukkhanirodhassa ariyasaccassa dukkhanirodhagàminã pañipadàya ariyasaccassa. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkha"nti yogo karaõãyo, "ayaü dukkhasamudayo"ti yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodho"ti yogo karaõãyo, "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yogo karaõãyoti.

---------------------------

1. Sårayassa-machasaü.

2. Andhitamaü-machasaü, syà.

3. Na-sãmu, sã 1, 2.

[BJT Page 302] [\x 302/]

12. 4. 9

Indakhãlasuttaü

3881. Ye hi keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và "idaü dukkha"nti yathàbhåtaü nappajànanti "ayaü dukkhasamudayo"ti yathàbhåtaü nappajànanti "ayaü dukkhanirodho"ti yathàbhåtaü nappajànanti "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yathàbhåtaü nappajànanti. Te a¤¤assa samaõassa và bràhmaõassa và mukhaü olokenti1 "ayaü nuna bhavaü jànaü jànàti passaü passatã"ti. Seyyathàpi bhikkhave, tålapicu và kappàsapicu và lahuko vàtupàdàno same bhumibhàge nikkhitto, tamenaü [PTS Page 444] [\q 444/] puratthimo vàto pacchimena saühareyya, pacchimo vàto puratthimena saühareyya, uttaro vàto dakkhiõena saühareyya, dakkhiõo vàto uttarena saühareyya. Taü kissa hetu: lahukattà bhikkhave, kappàsapicuno. Evameva kho bhikkhave, ye keci2 samaõà và bràhmaõà và "idaü dukkha"nti yathàbhåtaü nappajànanti "ayaü dukkhasamudayo"ti yathàbhåtaü nappajànanti "ayaü dukkhanirodho"ti yathàbhutaü nappajànanti "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yathàbhåtaü nappajànanti. Te a¤¤assa samaõassa và bràhmaõassa và mukhaü olokenti "ayaü nåna bhavaü jànaü jànàti passaü passatã"ti, taü kissa hetu? Adiññhattà bhikkhave, catunnaü ariyasaccànaü.

Ye ca kho keci bhikkhave, samaõà và bràhmaõà và "idaü dukkha"nti yathàbhåtaü pajànanti "ayaü dukkhasamudayoti" yathàbhåtaü pajànanti "ayaü dukkhanirodhoti" yathàbhåtaü pajànanti "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yathàbhåtaü pajànanti, te nतassa samaõassa và bràhmaõassa và mukhaü olokenti "ayaü nånaü bhavaü jànaü jànàti passaü passatã"ti. Seyyathàpi bhikkhave, ayokhãlo và indakhãlo và gambhãranemo sunikhàto acalo asampakampã. Puratthimàya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi, neva naü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Pacchimàya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi, neva naü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Uttaràya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi, neva naü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Dakkhiõàya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi, neva naü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Taü kissa hetu? Gambhãrattà bhikkhave, nemassa, sunikhàtattà indakhãlassa. Evameva kho bhikkhave, ye hi keci samaõà và bràhmaõà và "idaü dukkha"nti yathàbhåtaü pajànanti "ayaü dukkhasamudayoti" yathàbhåtaü pajànanti "ayaü dukkhanirodhoti" yathàbhåtaü pajànanti "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yathàbhåtaü pajànanti. Te nतassa samaõassa và bràhmaõassa và mukhaü olokenti "ayaü nåna bhavaü jànaü jànàti passaü passatã"ti taü kissa hetu? Sudiññhattà bhikkhave, catunnaü ariyasaccànaü. Katamesaü catunnaü: [PTS Page 445] [\q 445/] dukkhassa ariyasaccassa dukkhasamudayassa ariyasaccassa dukkhanirodhassa ariyasaccassa dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ariyasaccassa. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkha"nti yogo karaõãyo "ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyo "ayaü dukkhanirodhoti" yogo karaõãyo "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yogo karaõãyoti.

--------------------------

1. Ullokenti-machasaü, sã1, 2.

2. Ye hi keci-syà.

[BJT Page 304] [\x 304/]

12. 4. 10

Vàdasuttaü

3882. Yo hi koci bhikkhave, bhikkhu "idaü dukkha"nti yathàbhåtaü pajànàti "ayaü dukkhasamudayoti" yathàbhåtaü pajànàti "ayaü dukkhanirodhoti" yathàbhåtaü pajànàti "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yathàbhåtaü pajànàti. Puratthimàya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vàdagavesã vàdamassa àropessàmãti. "Taü vata sahadhammena saïkampessati và sampakampessati và sampecàlessati và"ti netaü ñhànaü vijjati. Pacchimàya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vàdagavesã vàdamassa àropessàmãti. "Taü vata sahadhammena saïkampessati và sampakampessati và sampacàlessati và"ti netaü ñhànaü vijjati. Uttaràya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vàdagavesã vàdamassa àropessàmãti. "Taü vata sahadhammena saïkampessati và sampakampessati và sampacàlessati và"ti netaü ñhànaü vijjati. Dakkhiõàya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vàdagavesã vàdamassa àropessàmãti, "taü vata sahadhammena saïkampessati và sampakampessati và sampacàlessati và"ti netaü ñhànaü vijjati. Seyyathàpi bhikkhave, silà yåpo soëasa kukkuko tassa assu aññha kukku heññhànemaïgamà aññha kukku uparinemassa. Puratthimàya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi neva taü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Pacchimàya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi neva taü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Uttaràya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi neva taü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Dakkhiõàya cepi disàya àgaccheyya bhusà vàtavuññhi neva taü saïkampeyya na sampakampeyya na sampacàleyya. Taü kissa hetu? Gambhãrattà bhikkhave, nemassa, sunikhàtattà silàyåpassa.

Evameva kho bhikkhave, yo hi koci bhikkhu idaü dukkhanti yathàbhåtaü pajànàti ayaü dukkhasamudayoti yathàbhåtaü pajànàti ayaü dukkhanirodhoti yathàbhåtaü pajànàti ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadàti yathàbhåtaü pajànàti, [PTS Page 446] [\q 446/] puratthimàya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vadegavesã vàdamassa àropessàmãti. Taü vata sahadhammena saükampessati và sampakampessati và sampacàlessati vàti netaü ñhànaü vijjati. Pacchimàya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vàdagavesã vàdamassa àropessàmãti. Taü vata sahadhammena saükampessati và sampakampessati và sampacàlessati vàti netaü ñhànaü vijjati. Uttaràya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vàdagavesã vàdamassa àropessàmãti. Taü vata sahadhammena saïkampessati và sampakampessati và sampacàlessati vàti netaü ñhànaü vijjati. Dakkhiõàya cepi disàya àgaccheyya samaõo và bràhmaõo và vàdatthiko vàdagavesã vàdamassa àropessàmãti. Taü vata sahadhammena saükampessati và sampakampessati và sampacàlessati vàti netaü ñhànaü vijjati. Taü kissa hetu? Sudiññhattà bhikkhave, catunnaü ariyasaccànaü. Katamesaü catunnaü: dukkhassa ariyasaccassa dukkhasamudayassa ariyasaccassa dukkhanirodhassa ariyasaccassa dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya ariyasaccassa. Tasmàtiha bhikkhave, "idaü dukkhanti" yogo karaõãyo "ayaü dukkhasamudayoti" yogo karaõãyo "ayaü dukkhanirodhoti" yogo karaõãyo "ayaü dukkhanirodhagàminã pañipadà"ti yogo karaõãyoti.

Siüsapàvanavaggo catuttho.

Tatruddànaü:

Siüsapà khadiro daõóo celo sattisatena ca,

Pàõo dve suriyåpamà indakhãlo vàdena càti.