2. 1. 2. 2
Dvemàni bhikkhave balàni. Katamàni
dve. Pañisaïkhànabala¤ca, bhàvanàbala¤ca.
Katama¤ca bhikkhave pañisaïkhànabalaü: idha
bhikkhave ekacco iti pañisa¤cikkhati: kàyaduccaritassa
kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤ca,
vacãduccaritassa pàpako vipàko diññhe
ceva dhamme abhisamparàya¤ca, manoduccaritassa pàpako
vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti.
So iti pañisaïkhàya kàyaduccaritaü pahàya
kàyasucaritaü bhàveti. Vacãduccaritaü pahàya
vacãsucaritaü bhàveti, manoduccaritaü pahàya
manosucaritaü bhàveti. Suddhaü attànaü pariharati.
Idaü vuccati bhikkhave pañisaïkhànabalaü.
Katama¤ca bhikkhave bhàvanàbalaü: idha bhikkhave
[PTS Page 053] bhikkhu satisambojjhaïgaü bhàveti, vivekanissitaü
viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü.
Dhammavicayasambojjhaïgaü bhàveti, vivekanissitaü
viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü.
Viriyasambojjhaïgaü bhàveti, vivekanissitaü viràganissitaü
nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü. Pãtisambojjhaïgaü
bhàveti, vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü
vossaggaparinàmiü. Passaddhisambojjhaïgaü bhàveti,
vivekanissitaü viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü.
Samàdhisambojjhaïgaü bhàveti, vivekanissitaü
viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü.
Upekkhàsambojjhaïgaü bhàveti vivekanissitaü
viràganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparinàmiü.
Idaü vuccati bhikkhave bhàvanàbalaü imàni
kho bhikkhave dve balànãti.
[BJT Page 106.]
2. 1. 2. 3.
Dvemàni bhikkhave balàni. Katamàni
dve, pañisaïkhànabala¤ca, bhàvanàbala¤ca.
Katama¤ca bhikkhave pañisaïkhànabalaü: idha
bhikkhave ekacco iti pañisa¤cikkhati: kàyaduccaritassa
kho pàpako vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤ca,
vacãduccaritassa pàpako vipàko diññhe
ceva dhamme abhisamparàya¤ca, manoduccaritassa pàpako
vipàko diññhe ceva dhamme abhisamparàya¤càti.
So iti pañisaïkhàya kàyaduccaritaü pahàya
kàyasucaritaü bhàveti. Vacãduccaritaü pahàya
vacãsucaritaü bhàveti, manoduccaritaü pahàya
manosucaritaü bhàveti. Suddhaü attànaü pariharati.
Idaü vuccati bhikkhave pañisaïkhànabalaü.
Katama¤ca bhikkhave bhàvanàbalaü: idha bhikkhave
bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü
savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü
jhànaü(6) upasampajja viharati.
Vitakkavicàrànaü vupasamà ajjhattaü sampasàdanaü
cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü
pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati.
Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato
ca sampajàno, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti,
yaü taü ariyà àcikkhanti upekkhako satimà
sukhavihàrãti, tatiyaü jhànaü upasampajja
viharati. Sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà
pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü
asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü
upasampajja viharati. Idaü vuccati bhikkhave bhàvanàbalaü.
Imàni kho bhikkhave dve balànãti.
2. 1. 2. 4.
14. Dvemà bhikkhave tathàgatassa
dhammadesanà. Katamà dve: saïkhittena ca, vitthàrena
ca. Imà kho bhikkhave deva tathàgatassa dhammadesanàti.
2. 1. 2. 5.
15. Yasmiü bhikkhave adhikaraõe
àpanno(7) ca bhikkhu codako ca bhikkhu
na sàdhukaü attanàva attànaü paccavekkhati(8),
tasmetaü bhikkhave adhikaraõe pàñikaïkhaü,
[PTS Page 054] dãghattàya kharattàya vàëattàya
saüvattissati, bhikkhå ca na phàsukaü(9)
viharissantãti.(10) Yasmiü
ca kho bhikkhave adhikaraõe àpanno ca bhikkhu codako ca bhikkhu
sàdhukaü attanàva attànaü paccavekkhati,(11)
tasmetaü bhikkhave adhikaraõe pàñikaïkhaü,
na dãghattàya kharattàya vàëattàya
saüvattissati, bhikkhå ca phàsukaü(12)
viharissantãti:
[BJT Page 108.]
Katha¤ca bhikkhave àpanno bhikkhu sàdhukaü attanàva attànaü paccavekkhati: idha bhikkhave àpanno bhikkhu iti pañisa¤cikkhati, ahaü kho akusalaü àpanno ka¤cideva desaü kàyena. Taü maü(13) so bhikkhu addasa akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva desaü kàyena. No ce ahaü akusalaü àpajjeyyaü ka¤cideva desaü kàyena, na maü so bhikkhu passeyya akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva desaü kàyena. Yasmà ca kho ahaü akusalaü àpanno ka¤cideva desaü kàyena, tasmà maü so bhikkhu addasa akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva desaü kàyena. Disvà ca pana maü so bhikkhu akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva desaü kàyena anattamano ahosi. Anattamano samàno anattamanavacanaü maü so bhikkhu avaca. Anattamanavacanàhaü tena bhikkhunà vutto samàno anattamano ahosiü. Anattamano samàno paresaü àrocesiü. Iti mameva tattha accayo accagamà suïkadàyakaüva bhaõóasminti. Evaü kho bhikkhave àpanno bhikkhu sàdhukaü attanàva attànaü paccavekkhati.
Kata¤ca bhikkhave codako bhikkhu sàdhukaü attanàva attànaü paccavekkhati: idha bhikkhave codako bhikkhu iti pañisa¤cikkhati, ayaü kho bhikkhu akusalaü àpanno ka¤cideva desaü kàyena. Tàhaü(14) imaü bhikkhuü addasaü akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva desaü kàyena. No ce ayaü bhikkhu akusalaü àpajjeyya ka¤cideva desaü kàyena, nàhaü imaü bhikkhuü passeyyaü akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva [PTS Page 055] desaü kàyena. Yasmà ca kho ayaü bhikkhu akusalaü àpanno ka¤cideva desaü kàyena, tasmà ahaü imaü bhikkhuü addasaü akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva desaü kàyena. Disvà ca panàhaü imaü bhikkhuü akusalaü àpajjamànaü ka¤cideva desaü kàyena anattamano ahosiü. Anattamano samàno anattamanavacanàhaü imaü bhikkhuü avacaü. Anattamanavacanàyaü bhikkhu mayà vutto samàno anattamano ahosi. Anattamano samàno paresaü àrocesi. Iti mameva tattha accayo accagamà suïkadàyakaüva(15) bhaõóasminti. Evaü kho bhikkhave codako bhikkhu sàdhukaü attanàva attànaü paccavekkhati.
Yasmiü bhikkhave adhikaraõe àpanno
ca bhikkhu codako ca bhikkhu na sàdhukaü attanàva attànaü
paccavekkhati, tasmetaü bhikkhave adhikaraõe pàñikaïkhaü,
dãghattàya kharattàya vàëattàya
saüvattissati, bhikkhå ca na phàsukaü viharissantãti.
Yasmiü kho bhikkhave adhikaraõe àpanno ca bhikkhu codako
ca bhikkhu sàdhukaü attanàva attànaü paccavekkhati,
tasmetaü bhikkhave adhikaraõe pàñikaïkhaü,
na dãghattàya kharattàya vàëattàya
saüvattissati, bhikkhå va phàsukaü viharissantãti.
[BJT Page 110.]
2. 1. 2. 6.
16. Atha kho a¤¤ataro bràhmaõo
yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà
saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü
vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü
nisinno kho so bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: ko nu
kho bho gotama hetu, ko paccayo, yena midhekacce sattà kàyassa
bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü
vinipàtaü nirayaü upapajjantãti ?
(Bhagavà:)
Adhammacariyà(16) visamacariyà hetu kho bràhmaõa evamidhekacce sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjantãti.
(Bràhmaõo:)
Ko pana bho gotama hetu, ko paccayà yenamidhekacce sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjantãti ?
(Bhagavà:)
Dhammacariyà samacariyà hetu kho bràhmaõa [PTS Page 056] evamidhekacce sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjantãti.
(Bràhmaõo:)
Abhikkantaü bho gotama abhikkantaü bho gotama, seyyathàpi bho gotama nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya, 'cakkhumanto råpàni dakkhinti'ti,(17) evameva bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhagavantaü gotamaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatanti.
2. 1. 2. 7.
17. Atha kho jàõussoõã
bràhmaõo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà
bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü
sàràõãyaü vãtisàretvà
ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so jàõussoõã
bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: ko nu kho bho gotama
hetu, ko paccayo, yena midhekacce sattà kàyassa bhedà
parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü
nirayaü upapajjantãti ?
(Bhagavà:)
Katattà ca bràhmaõa akatattà ca evamidhekacce sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjantãti.
(Bràhmaõo:)
Ko pana bho gotama hetu, ko paccayo, yena midhekacce
sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü
saggaü lokaü upapajjantãti.
[BJT Page 112]
(Bhagavà:)
Katattà ca bràhmaõa akatattà ca evamidhekacce sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjantãti.
(Bràhmaõo:)
Na kho ahaü imassa bhoto gotamassa saükhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü(18) avibhattassa vitthàrena atthaü àjànàmi. Sàdhu me bhavaü gotamo tathà dhammaü desetu, yathà ahaü imassa bhoto gotamassa saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü avibhattassa vitthàrena atthaü àjàneyyanti.
Tena hi bràhmaõa suõàhi, sàdhukaü manasi karohi, bhàsissàmãti. [PTS Page 057] evambhoti kho jàõussoõã bràhmaõo bhagavato paccassosi: bhagavà etadavoca:
Idha bràhmaõa ekaccassa kàyaduccaritaü kataü hoti, akataü hoti kàyasucaritaü. Vacãduccaritaü kataü hoti, akataü hoti vacãsucaritaü. Manoduccaritaü kataü hoti, akataü hoti manosucaritaü. Evaü kho bràhmaõa katattà ca akatattà ca evamidhekacce sattà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjanti.
Idha pana bràhmaõa ekaccassa kàyasucaritaü kataü hoti, akataü hoti kàyaduccaritaü. Vacãsucaritaü kataü hoti, akataü hoti vacãduccaritaü. Manosucaritaü kataü hoti, akataü hoti manoduccaritaü. Evaü kho bràhmaõa katattà ca akatattà ca evamidhekacce sattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjantãti.
(Bràhmaõo:)
Abhikkantaü bho gotama abhikkantaü bho gotama, seyyathàpi bho gotama nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya' andhakàre và telapajjotaü dhàreyya, 'cakkhumanto råpàni dakkhinti'ti,(19) evameva bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhagavantaü gotamaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaügha¤ca. Upàsakaü maü bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gatanti.
2. 1. 2. 8.
18. Atha kho àyasmà ànando
yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü
abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü
nisinnaü kho àyasmantaü ànandaü bhagavà
etadavoca:
Ekaüsenàhaü ànanda akaraõãyaü
vadàmi kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritanti.
[BJT Page 114]
(ânando:)
Yamidaü bhante bhagavato ekaüsena akaraõãyaü akkhàtaü kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritaü. Tasmiü akaraõãye kayiramàne ko àdãnavo pàñikaïkhoti.
(Bhagavà:)
Yamidaü ànanda mayà ekaüsena akaraõãyaü akkhàtaü kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritaü. Tasmiü akaraõãye kayiramàne ayaü àdãnavo pàñikaïkho:
Attàpi attànaü upavadati, anuvicca vi¤¤å garahanti, pàpako kittisaddo abbhuggacchati, sammåëho kàlaü karoti, kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati.
Yamidaü ànanda mayà ekaüsena akaraõãyaü akkhàtaü kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritaü. Tasmiü akaraõãye kayiramàne ayaü àdãnavo pàñikaïkho:
Ekaü senàhaü ànanda [PTS Page 058] karaõãyaü vadàmi kàyasucaritaü vacãsucaritaü manosucaritanti.
(ânando:)
Yamidaü bhante bhagavatà ekaüsena karaõãyaü akkhàtaü kàyasucaritaü vacãsucaritaü manosucaritaü. Tasmiü karaõãye kayiramàne ko ànisaüso pàñikaïkhoti. ?
(Bhagavà:)
Yamidaü ànanda mayà ekaüsena karaõãyaü akkhàtaü kàyasucaritaü vacãsucaritaü manosucaritaü. Tasmiü karaõãye kayiramàne ayaü ànisaüso pàñikaïkho:
Attàpi attànaü na upavadati, anuvicca vi¤¤å pasaüsanti, kalyàõo kittisaddo abbhuggacchati, asammåëho kàlaü karoti, kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati.
Yamidaü ànanda mayà ekaüsena karaõãyaü akkhàtaü kàyasucaritaü vacãsucaritaü manosucaritaü. Tasmiü karaõãye kayiramàne ayaü ànisaüso pàñikaïkhoti.
2. 1. 2. 9.
19. Akusalaü bhikkhave pajahatha. Sakkà
bhikkhave akusalaü pajahituü. No ce taü(20)
bhikkhave sakkà abhavissa akusalaü pajahituü, nàhaü
evaü vadeyyaü "akusalaü bhikkhave pajahathà"ti. Yasmà
ca kho bhikkhave sakkà akusalaü pajahituü, tasmàhaü
evaü vadàmi "akusalaü bhikkhave pajahathà"ti. Akusalaü
ca hidaü bhikkhave pahãnaü ahitàya dukkhàya
saüvatteyya, nàhaü evaü vadeyyaü "akusalaü
bhikkhave pajahathà"ti. Yasmà ca kho bhikkhave akusalaü
pahãnaü hitàya sukhàya saüvattati, tasmàhaü
evaü vadàmi "akusalaü bhikkhave pajahathà"ti.
[BJT Page 116]
Kusalaü bhikkhave bhàvetha. Sakkà bhikkhave kusalaü bhàvetuü. No ce taü(21) bhikkhave sakkà abhavissa kusalaü bhàvetuü, nàhaü evaü vadeyyaü "kusalaü bhikkhave bhàvethà"ti. Yasmà ca kho bhikkhave sakkà kusalaü bhàvetuü, tasmàhaü evaü vadàmi "kusalaü bhikkhave bhàvethà"ti. Kusalaü ca hidaü bhikkhave bhàvitaü ahitàya dukkhàya saüvatteyya, nàhaü evaü vadeyyaü "kusalaü bhikkhave bhàvethà"ti. Yasmà ca kho bhikkhave kusalaü bhàvitaü hitàya sukhàya saüvattati, tasmàhaü evaü vadàmi "kusalaü bhikkhave bhàvethà"ti.
2. 1. 2. 10.
20. Dve me bhikkhave dhammà saddhammassa
sammosàya antaradhànàya saüvantanti. Katame dve
? Dunnikkhitta¤ca padabya¤janaü, attho ca dunnãto.
[PTS Page 059] dunnikkhittassa bhikkhave padabya¤janassa atthopi
dunnayo hoti. Ime kho bhikkhave dve dhammà saddhammassa sammosàya
antaradhànàya saüvattantãti.
Dve me bhikkhave dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvantanti. Katame dve ? Sunikkhitta¤ca padabya¤janaü, attho ca sunãto. Sunikkhittassa bhikkhave padabya¤janassa atthopi sunayo hoti. Ime kho bhikkhave dve dhammà saddhammassa ñhitiyà asammosàya anantaradhànàya saüvattantãti.
Adhikaraõavaggo dutiyo
1.
[BJTS] = diññhe
ceva dhamme + 1.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
2.
[BJTS] = diññhe
ceva dhamme + 1. 1. Diññheva dhamme-sãmu [PTS]
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
3.
[BJTS] = yamidaü + 2. Yadidaü-sãmu.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
4.
[BJTS] = sekhametaü + 3.
Sekhàna metaü balaü-machasaü. Sekhassetaüci
balaü-katthaci.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
5.
[BJTS] = karoti + 4. Na taü
karoti-machasaü
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
6.
[BJTS] = pañhamaü
jhànaü + 1. 1. Pañhamajjhànaü-sãmu.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
7.
[BJTS] = àpanno + 2. âpattàpanno
- katthaci.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
8.
[BJTS] = paccavekkhati + 3. Paccavekkhanti-sãmu.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
[BJTS] = phàsukaü
+ 4. Phàsu-katthaci
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
9.
[BJTS] = phàsukaü
+ 4. Phàsu-katthaci
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
10.
[BJTS] = viharissantãti
+ 5. Viharissanti-sãmu
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
11.
[BJTS] = paccavekkhati + 3. Paccavekkhanti-sãmu.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
12.
[BJTS] = Phàsukaü
+ 4. Phàsu-katthaci
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
13.
[BJTS] = taü maü +
1. Maü so bhikkhu-machasaü. Tasmà maü so bhikkhu-syà.
Sã. 1.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
14.
[BJTS] = tàhaü +
2. Ahaü imaü bhikkhuü-machasaü. Syà.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
15.
[BJTS] = suïkadàyakaüva
+ 3. Suïkhadàyikaüva-syà.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
16.
[BJTS] = adhammacariyà
+ 1. Adhammacariya visamacariyà hetu-syà
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
17.
[BJTS] = dakkhinti + 2. Dakkhantãti-syà.
Machasaü
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
18.
[BJTS] = atthaü + 1. Vitthàrena
atthaü avibhattassa-syàmapotthake ayaü na dissati.
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
19.
[BJTS] = dakkhinti + 2.dakkhantãti
- siya. machasaü
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
20.
[BJTS] = No ce taü + 1.
Nocedaü-machasaü
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =
21.
[BJTS] = No ce taü + 1.
Nocedaü-machasaü
[ChS]=
[PTS] =
[Thai] =
[Kambodian] =