Suttantapiñake
Aïguttaranikàyo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa
3. Tikanipàto
Tatiyo paõõàsako
(8. Ràga peyyàlaü)
3. 8. 1 -170
Ràgassa bhikkhave abhi¤¤àya ime tayo dhammà bhàvetabbà.
Katame tayo:
Su¤¤ato samàdhi, animitto samàdhi, appaõihito samàdhi, ràgassa bhikkhave abhi¤¤àya ime tayo dhammà bhàvetabbà.
Ràgassa bhikkhave pari¤¤àya - parikkhayàya - pahàõàya - khayàya - vayàya - viràgàya - nirodhàya - càgàya - pañinissaggàya - ime tayo dhammà bhàvetabbàti.
Dosassa -pe- mohassa- kodhassa- upanàhassa -makkhassa - palàsassa - issàya - macchariyassa - màyàya - sàñheyyassa - thambhassa -sàrambhassa mànassa - atimànassa -madassa - pamàdassa abhi¤¤àya - pari¤¤àya - parikkhayàya - pahànàya - khayàya - vayàya - viràgàya - nirodhàya - - càgàya - pañinissaggàya ime tayo dhammà bhàvetabbàti.
Idamavoca bhagavà attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti.
Ràgapeyyàlaü niññhitaü*
Tikanipàto.
Ekakanipàto ca dukanipàto ca tikanipàto ca samattà.
[BJT Page 546]
[PTS Page 300]
(Uddànagàthà)
1. Aïguttaranikàyavare sabba¤¤unà paramavisuddhadassinà,
Nipàtà ekàdasayeva pavattità uddànato te nisàmetha àdito:
(Ekakanipàto)
2. Itthiråpaü purisaråpaü pa¤canãvaraõàni ca,
Akammaniyàdikaü pa¤ca pa¤ca cittaü adantato.
3. Såkaü paduññharahadà phandano lahu pabhassarà,
âsevabhàve manasi bhàgãhi apare duve.
4. Uppajjanti parihàni anattàya asammusà,
Catukoñi mukhà ete caturo sabbavatti tà.
5. Adhammà vinayà ca bhàsità ciõõapa¤¤attapa¤camaü,
âpatti lahu duññhullaü sàvasesakkamena ca.
6. Puggalo sàriputto ca etadagge tatheva ca.
Aññhàna¤ca nibbidà sambudhà anuppannaü ca kusalaü.
[BJT Page 548]
7. Micchàdiññhi pavaóóhati yeneva sattà asaddhammavuññhànena,
Pare sàvajjakhipaü durakkhàte ca ya¤ca saü.
8. Manussesu majjhime pa¤¤àcariyena cakkhunà,
Dassanasavaõadhàraõà upaparikkhaõa atthama¤¤àya dasa.
9. Saüvego saüviggena vavassaggàrammaõena ca,
Annena ca ye vuttà ye ye attharasena ca.
10. Dve manussà dve devà nirayà apare duve,
Dve tiracchànayoniyà dve petti visayà jambudãpehi yojaye.
11. Ara¤¤e piõóapàtaü paüsukålaü dhammakathikà vinayena ca,
Bàhusaccaü thàvareyyaü àkappà dve va honti.
12. Parivàrajjhànamettà uññhànaü padhàna indriyabalabojjhaïgà,
Maggo abhibhàyatanaü vimokkhakasiõena ca.
[PTS Page 301]
13. Dve sa¤¤à anussatiññhànà sahagatehi yojaye,
Accharà ca mahàsamuddo saüvegà passaddhi akusalaü kusalena ca.
14. Avijjàpa¤¤àppabhedo ca pañivedho pañisambhidà caturo,
Phalena pañilàbho vuddhi vepullatàya ca.
15. Mahàputhuvipula¤ca gambhãraü asàmantabhåri ca,
Bàhu sãgha lahu hàsu javana tikkhanibbedhena ca.
16. Bhu¤janti bhuttaparihãnaü viraddhampamàdiüsu te.
Sevanabhàvanabahulà abhi¤¤àpari¤¤àya ca atho sacchikiriyàyàti.
Pañhamo nipàto.
[BJT Page 550]
(Dukanipàto)
1. Vajjà padhànà dve tapanãyà upa¤¤àtena pa¤camaü,
Sa¤¤ojanaü ca kaõhaü ca sukkaü cariyàvassupanàyikena.
2. Balabojjhaïgajhànena desanàdhikaraõena ca,
Adhammacariyà akatattà ekaüsaü akusalaü athopi sammosà.
3. Bàlo ca duññho bhàsita¤ca neyyatthà pañicchannadiññhi,
Sãlena ara¤¤e vijjàbhàgiyena ca.
4. Bhåmiduppatikàro kiüvàdã dakkhiõeyyà,
Sa¤¤ojanasamacittà ca caraõakaccànacorà pañipattivya¤janena.
5. Uttànà vaggà aggavatã ariyakasañena pa¤camaü,
Ukkàcita àmisagarå visamaadhammikà adhammavàdinã.
6. Hita accherakaü anutappathåpàrahà athopi dve buddhà,
Asani tayo kiüpurisavijàyanà atha sannivàsaü sàrena càti.
7. Gihã ca kàmaupadhã àsavà sàmisa¤ca ariyena,
Kàyapãtisàtasamàdhinivattã ca.
8. Nidàna¤ca hetu saïkhàrapaccayaråpaü,
Vedayitaü sa¤¤aü vi¤¤àõaü ya¤ca saïkhataü.
9. Vimuttã paggaho nàmaü,
[PTS Page 302]
Vijjàbhavesu diññhi ahirihiri dovacassaü,
Atha dhàtuyo àpattivuññhànakusalatàti.
10. Bàlà ca kappiyàpatti adhammavinayena ca,
Kukkuccakappiyàpatti adhammavinayena ca.
11. Puggalo subhanimitta¤ca ceto bàlena pa¤camaü,
Pa¤¤à asoka pubbakàrã ca titto go duttappapaccaya¤ca. *
12. Vuttagarukà lahukà duññhullena càti
âyàcàni cattàro khatehi ca dåraparisacittako ca, *
13. (Vinaye) càgaü pariccàgaü bhogàsambhogà
Saüvibhàga saïgàhamanuggàhaü athopi anukampena càti.
[BJT Page 552]
14. Satthàrà pañisanthàrà esanà pariyesanà,
Pariyeññhiye påjà àtitheyyà vuddhiratanasannicayà.
15. Samàpatti ajjava¤ca khantisàkhalyaü avihiüsà dve,
Indriyapañisaükhàna satisamato vipattisampadà,
Visuddhidiññhi asantuññhi muññhasaccena ca pa¤¤àsako.
16. Dve dhammà sekho ta¤ca sàñheyyaü kusalànavajjaü ca.
Sukhudraya¤ca vipàkà sabyàpajjha dukkhe ca tayo ca.
17. Sammukhà dve pavàraõà tajjanãyaü niyassaü ca,
Pabbàjanãya¤ca sàraõaü ukkhepo parivàso ca
Målamànatta abbhànanti.
Dutiyo nipàto.
(Tikanipàto)
1. Bhayalakkhaõacintã ca accayaü ca ayoniso,
Akusalaü ca sàvajjaü sabyàpajjhaü dhataü malanti.
2. ¥àtako sàràõãyo niràso cakkavatti pacetano,
Apaõõakattà devo ca duve pàpaõikena càti.
[PTS Page 303]
3. Kàyasakkhi gilàno saïkhàro bahukàro aråko,
Asevitabbo jegucchi pupphabhàõã andho avakujjena ca.
4. Sabrahmakànandasàriputta nidànà àëavakena ca,
Devadåtà dve ca ràjà sukhumàlàdhipateyyo vaggo
5. Sammukhiññhànatthakathàpavattanã paõóito sãlavà,
Saïkhataü pabbatàtappà mahàcorena te dasa.
6. Dve jiõõà bràhmaõaparibbàjakà nibbànamahàsàlena ca,
Vacchagottaü ca tikaõõo jàõussoõã saügàravena ca
7. Titthaü bhaya¤ca venàgo sarabho kesaputtiyà,
Sàëho ca kathàvatthuü a¤¤atitthiyà,
Akusalamålauposathaïgena te dasa.
8. Channo àjãviko sakko nigaõñhasamàdapetabbena ca,
Bhava cetanà- patthanà upaññhànagandha abhibhåsahasamaõà ca.
[BJT Page 554.]
9. Gadrabho sukhettaü vajjiputtaü sekhena pa¤camà sà,
Yo ca sàvikà puttà dve sikkhà atha païkadhànena ca.
10. Accàyikaü ca pavivekaü aggavatãparisà ca.
Tayo àjànãyà vatthaü atha potthakaü loõaphalena,
Paüsudhovaka suvaõõakàrena ca paõõàsako.
11. Pubbe pariyesanà assàdo ruõõotiõõaü.
Atitti dve ca pa¤camaü kåñà dve nidànàni apare duve.
[PTS Page 304]
12. Apàpayikadullabho appameyyo àne¤jàyatanena vipattiyo,
Apaõõako kammantaü dve soceyyà moneyyena ca vaggo.
13. Kusinàrabhaõóanagotamakà bharaõóuhatthakena ca,
Kañuviyaü dve anuruddhà pañicchannapàsàõalekhena tedasa.
14. Yodhà parisàmitto uppàdakesakambalasampadà vuddhittayo,
Assakhaluïkà tayo ca moranivàpena vaggo.
15. Akusalà sàvajjà visamà asucità saha khato ca honti,
Cattàri vandana sukha pubbanhena vaggoti. *
Tatiyo nipàto.