Abyakata vaggo

[BJT Page 380]

Suttantapiñake

Aïguttaranikàyo

2. Catuttho bhàgo

Sattakanipàto

2. Dutiyo paõõàsako

1. Abyàkata vaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

7. 2. 1. 1.

(Abyàkatavatthu suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

1. Atha kho a¤¤ataro bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà [PTS Page 068] ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca:

Ko nu kho bhante, hetu ko paccayo yena sutavato ariyasàvakassa vicikicchà nåppajjati avyàkatavatthusu. 1

Diññhinirodhà kho bhikkhu, sutavato ariyasàvakassa vicikicchà nåppajjati avyàkatavatthusu.

"Hoti tathàgato parammaraõà"ti, kho bhikkhu, diññhigata metaü. " Na hoti tathàgato parammaraõà"ti kho bhikkhu diññhigatametaü. "Hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõà"ti kho bhikkhu, diññhigatametaü " neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõà"ti kho bhikkhu diññhigatametaü.

Assutavà bhikkhå, puthujjano diññhiü nappajànàti, diññhisamudayaü nappajànàti, diññhinirodhaü nappajànàti, diññhinirodhagàminiü pañipadaü nappajànàti. Tassa sà diññhi pavaóóhati. So na parimuccati jàtiyà jaràmaraõena2 sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upàyàsehi, na parimuccati dukkhasmàti vadàmi.

Sutavà ca kho bhikkhu, ariyasàvako diññhiü pajànàti, diññhisamudayaü pajànàti, diññhinirodhaü pajànàti, diññhinirodhagàminiü pañipadaü pajànàti. Tassa sà diññhi nirujjhati. So parimuccati jàtiyà jaràmaraõe sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upàyàyehi, parimuccati dukkhasmàti vadàmi.

Evaü jànaü kho bhikkhu, sutavà ariyasàvako evaü passaü "hoti tathàgato parammaraõàti"pi na vyàkaroti. " Na hoti tathàgato parammaraõàti"pi na vyàkaroti. " Hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõàti"pi na vyàkaroti. " Neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõàti, pi na vyàkaroti. Evaü jànaü kho bhikkhu, sutavà ariyasàvako evaü passaü evaü avyàkaraõadhammo hoti avyàkatavatthusu.

Evaü jànaü kho bhikkhu, sutavà ariyasàvako evaü passaü nacchamhati, na kampati, na calati, na vedhati, 3 na santàsaü àpajjati avyàkatavatthusu.

1. Vatthåsåti machasaü 2 jaràya maraõenamachasaü 3. Na calati ånaü machasaü

[BJT Page 382]

"Hoti tathàgato parammaraõà"ti kho bhikkhu, taõhàgatametaü, 1 sa¤¤àgatametaü, [PTS Page 069 2] ma¤¤itametaü, 3 papa¤citametaü, 4 upàdànagatametaü, 5 vippañisàro eso.

"Na hoti tathàgato parammaraõà"ti kho bhikkhu taõhàgatametaü, 1, sa¤¤àgatametaü, 2, ma¤¤itametaü, 3 papa¤citametaü, 4, upàdànagatametaü, 5 vippañisàro eso. " Hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõà"ti kho bhikkhu taõhàgatametaü, 1 sa¤¤àgatametaü, ma¤¤itametaü, papa¤citametaü, upàdànagatametaü vippañisàro eso. "Neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõà"ti kho bhikkhå taõhàgatametaü, 1 sa¤¤àgatametaü, ma¤¤itametaü, papa¤citametaü, 4upàdànagatametaü vippañisàro eso.

Assutavà bhikkhu, puthujjano vippañisàraü nappajànàti. Vippañisàra samudayaü nappajànàti, vippañisàranãrodhaü nappajànàti, vippañisàranirodha gàminiü pañipadaü nappajànàti. Tassa so vippañisàro pavaóóhati. So na parimuccati jàtiyà jaràmaraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upàyàsehi. Na parimuccati dukkhasmàti vadàmi.

Sutavà bhikkhu, ariyasàvako vippañisàraü nappajànàti. Vippañisàra samudayaü pajànàti, vippañisàranãrodhaü pajànàti, vippañisàranirodha gàminiü pañipadaü pajànàti. Tassa so vippañisàro nirujjhati. So parimuccati jàtiyà jaràmaraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upàyàsehi. Na parimuccati dukkhasmàti vadàmi.

Evaü jànaü kho bhikkhu, sutavà ariyasàvako evaü passaü "hoti tathàgato parammaraõà"tipi na vyàkaroti, " na hoti tathàgato parammaraõà"tipi na vyàkaroti, "hoti ca na hoti ca tathàgato parammaraõà"tipi na vyàkaroti, " neva hoti na na hoti tathàgato parammaraõà"tipi na vyàkaroti.

Evaü jànaü kho bhikkhu, sutavà ariyasàvako evaü passaü evaü avyàkaraõadhammo hoti avyàkatavatthusu.

Evaü jànaü kho bhikkhu, sutavà ariyasàvako evaü passaü nacchambhati, na kampatina na calati, na vedhati, na santàsaü àpajjati avyàkatavatthusu.

[PTS Page 070]

Ayaü kho bhikkhu, hetu, ayaü paccayo yena sutavato ariyasàvakassa vicikicchà nuppajjati avyàkatavatthusåti.

7. 2. 1. 2

(Purisagati suttaü)

(Sàvatthi nidànaü)

2. Satta ca bhikkhave6 purisagatiyo desissàmi anupàdà ca parinibbànaü. Taü suõàtha, sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca.

1. Taõahàgatametaü pe machasaü 2. Sa¤¤àgatametaü pemachasaü 3. Ma¤¤itametaüpemachasaü, sãmu, 4. Papa¤avãtametaüpe machasaü 5. Upàdànagatametaü pe machasaü 6. Satta bhikkhave sãmu.

[BJT Page 384]

Katamà ca bhikkhave, satta purisagatiyo:

(1) Idha bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na ca me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà antarà parinibbàyã hoti.

Seyyathàpi bhikkhave, divasasantatte ayokapàle ha¤¤amàne papañikà nibbattitvà nibbàyeyya,

Evameva kho bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na [PTS Page 071] sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà antarà parinibbàyã hoti.

(2)

Idha pana bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà antarà parinibbàyã hoti.

1. Atthuttaripadaümachasaü, syà

[BJT Page 386]

Seyyathàpi bhikkhave, divasasantatte ayokapàle ha¤¤amàne papañikà nibbattitvà uppatitvà nibbàyeyya,

Evameva kho bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà antarà parinibbàyã hoti.

(3)

Seyyathàpi bhikkhave, divasasantatte ayokapàle ha¤¤amàne papañikà nibbattitvà uppatitvà anupahacca talaü nibbàyeyya,

Evameva kho bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. [PTS Page 072] na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà antarà parinibbàyã hoti.

(4)

Idha pana bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na

Bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà upahacca parinibbàyã hoti.

Seyyathàpi bhikkhave, divasasantatte ayokapàle ha¤¤amàne papañikà nibbattitvà uppatitvà upahacca talaü nibbàyeyya,

Evameva kho bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà upahacca parinibbàyã hoti.

(5)

Idha pana bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na

Seyyathàpi bhikkhave, divasasantatte ayokapàle ha¤¤amàne papañikà nibbattitvà uppatitvà paritte tiõapu¤je và kaññhapu¤je và nipateyya, sà tattha aggimpi janeyya, dhåmampi janeyya, aggimpi janetvà dhåmampi janetvà tameva parittaü tiõapu¤jaü và kaññhapu¤jaü và pariyàdiyitvà anàhàrà nibbàyeyya,

Evameva kho bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà asaïkhàraparinibbàyã hoti.

[PTS Page 073]

(6)

Seyyathàpi bhikkhave, divasasantatte ayokapàle ha¤¤amàne papañikà nibbattitvà uppatitvà vipule tiõapu¤je và kaññhapu¤je và nipateyya, sà tattha aggimpi janeyya, dhåmampi janeyya, aggimpi janetvà dhåmampi janetvà tameva vipulaü tiõapu¤jaü và kaññhapu¤jaü và pariyàdiyitvà anàhàrà nibbàyeyya,

[BJT Page 388]

Evameva kho bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà sasaïkàraparinibbàyã hoti.

(7)

Idha pana bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na

Seyyathàpi bhikkhave, divasasantatte ayokapàle ha¤¤amàne papañikà nibbattitvà uppatitvà mahante tiõapu¤je và kaññhapu¤je và nipateyya, sà tattha aggimpi janeyya, dhåmampi janeyya, aggimpi janetvà dhåmampi janetvà tameva mahantaü [PTS Page 074] tiõapu¤jaü và kaññhapu¤jaü và pariyàdiyitvà kacchampi1 daheyya, dàyampi daheyya, kacchampi dahitvà dàyampi dahitvà haritantaü và patthantaü2và selantaü và udakantaü và ramaõãyaü và bhåmibhàgaü àgamma anàhàrà nibbàyeyya,

Evameva kho bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü na sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa na sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Na sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà uddhaü soto hoti akaniññhagàmã.

Imà kho bhikkhave, satta purisagatiyo.

Katama¤ca bhikkhave, anupàdàparinibbànaü:

Idha pana bhikkhave, bhikkhu evaü pañipanno hoti: no cassa, no ca me siyà. Na

Bhavissati, na me bhavissati. Yadatthi yaü bhåtaü taü pajahàmãti upekkhaü pañilabhati. So bhave na rajjati. Sambhave na rajjati. Atthuttariü padaü1 santaü sammappa¤¤àya passati. Ta¤ca khvàssa padaü sabbena sabbaü sacchikataü hoti. Tassa sabbena sabbaü mànànusayo pahãno hoti. Sabbena sabbaü bhavaràgànusayo pahãno hoti. Sabbena sabbaü avijjànusayo pahãno hoti. So àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati.

Idaü vuccati bhikkhave anupàdàparinibbànaü.

Imà kho bhikkhave, sattapurisagatiyo anupàdà ca parinibbànanti.

1. Gacchampi daheyya machasaü 2. Pathantaü machasaü.

[BJT Page: 390]

7. 2. 1. 3.

(Tissabrahma suttaü)

3. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati gijjhakåñe pabbate. Atha kho dve devatà abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevalakappaü gijjhakåñaü [PTS Page 075] obhàsetvà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità kho ekà devatà bhagavantaü etadavoca:

Età bhante bhikkhuniyo vimuttàti. Aparà devatà bhagavantaü etadavoca età bhante bhikkhuniyo anupàdisesà suvimuttàti. Idamavocuü tà devatà. Samanu¤¤o satthà ahosi. Atha kho tà devatà samanu¤¤o satthàti bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà tatthevantaradhàyiüsu.

Atha kho bhagavà tassà rattiyà accayena bhikkhå àmantesi: imaü bhikkhave, rattiü dve devatà abhikkantàya rattiyà abhikkantavaõõà kevalakappaü gijjhakåñaü obhàsetvà yenàhaü tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà maü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità kho bhikkhave ekà devatà maü etadavoca:

Età bhante, bhikkhuniyo vimuttàti. Aparà devatà maü etadavoca: età bhante, bhikkhåniyo anupàdisesà suvimuttàti. Idamavocuü bhikkhave, tà devatà. Idaü vatvà maü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà tatthevantaradhàyiüsu, ti.

Tena kho pana samayena àyasmà mahàmoggallàno bhagavato avidåre nisinno hoti. Atha kho àyasmato mahà moggallànassa etadahosi:

Katamesànaü kho devànaü evaü ¤àõaü hoti savupàdisese và savupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Tena kho pana samayena tisso nàma bhikkhå adhunà kàlakato a¤¤ataraü brahmalokaü upapanno hoti. Tatrapi naü evaü jànanti: "tisso brahmà mahiddhiko mahànubhàvo"ti.

Atha kho àyasmà mahàmoggallàno seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evamevaü gijjhakåñe pabbate antarahito tasmiü brahmaloke pàturahosi. Addasà kho tisso brahmà àyasmantaü mahàmoggallànaü dåratova àgacchantaü disvàna [PTS Page 076] àyasmantaü mahàmoggallànaü etadavoca:

[BJT Page 392]

Ehi kho màrisa moggallàna, svàgataü màrisa moggallàna, cãrassaü kho màrisa moggallàna, imaü pariyàyamakàsi yadidaü idhàgamanàya. Nisãda màrisa moggallàna, idamàsanaü pa¤¤attanti. Nisãdi kho àyasmà mahàmoggallàno pa¤¤atte àsane. Tissopi kho brahmà àyasmantaü mahàmoggallànaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho tissaü brahmànaü àyasmà mahà moggallàno etadavoca:

Katamesànaü kho tissa, devànaü evaü ¤àõaü hoti saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti

Brahmakàyikànaü kho màrisa moggallàna, devànaü evaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Sabbesaüyeva nu kho1 tissa, brahmakàyikànaü devànaü evaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Na kho màrisa moggallàna, sabbesaü brahmakàyikànaü devànaü evaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti. Ye kho te màrisa moggallàna, brahmakàyikà devà brahmena àyunà santuññhà, brahmena vaõõena brahmena sukhena brahmena yasena brahmena àdhipateyyena santuññhà, tassa ca uttariü2 nissaraõaü yathàbhåtaü nappajànantã, tesaü na evaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupadisesoti.

Ye ca kho te màrisa moggallàna, brahmakàyikà devà brahmena àyunà asantuññhà, brahmena vaõõena brahmena sukhena brahmena yasena brahmena àdhipateyyena asantuññhà, tassa cauttariü2 nissaraõaü [PTS Page 077] yathàbhåtaü pajànanti, tesaü evaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Idha màrisa moggallàna bhikkhu ubhatobhàgavimutto hoti tamenaü devà1 evaü jànanti: ayaü kho àyasmà ubhatobhàgavimutto, yàvassa kàyo ñhassati tàva naü dakkhinti devamanussà, kàyassa bhedà na naü dakkhinti devamanussàti evampi kho màrisa moggallàna, tesaü devànaü evaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

1. Sabbesa¤¤eca kho machasaü,

Te uttariü machasaü

[BJT Page 394]

Idha pana màrisa moggallàna, bhikkhu pa¤¤àvimutto hoti tamenaü te devà evaü jànanti: ayaü kho àyasmà pa¤¤àvimutto, yàvassa kàyo ñhassati tàva naü dakkhinti devamanussà, kàyassa bhedà, na naü dakkhinti devamanussàti. Evampi kho màrisa moggallàna, tesaü devànaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Idha pana màrisa moggallàna bhikkhu kàyasakkhã hoti. Tamenaü te devà evaü jànanti: ayaü kho àyasmà kàyasakkhi, appeva nàma ayamàyasmà anulomikàni senàsanàni pañisevamàno kalyàõamitte bhajamàno indriyàni samannànayamàno, yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyàti. Evampi kho màrisa moggalàna, tesaü devànaü ¤àõaü hoti saupàdisesevà saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Idha pana màrisa moggallàna bhikkhu diññhappatto hoti. Tamenaü te devà evaü jànanti: ayaü kho àyasmà kàyasakkhi, appeva nàma ayamàyasmà anulomikàni senàsanàni pañisevamàno kalyàõamitte bhajamàno indriyàni samannànayamàno, yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyàti. Evampi kho màrisa moggalàna, tesaü devànaü ¤àõaü hoti saupàdisesevà saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Idha pana màrisa moggallàna bhikkhu saddhàvimutto hoti. Tamenaü te devà evaü jànanti: ayaü kho àyasmà kàyasakkhi, appeva nàma ayamàyasmà anulomikàni senàsanàni pañisevamàno kalyàõamitte bhajamàno indriyàni samannànayamàno, yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyàti. Evampi kho màrisa moggalàna, tesaü devànaü ¤àõaü hoti saupàdisesevà saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Idha pana màrisa moggallàna bhikkhu dhammànusàrã hoti. Tamenaü te devà evaü jànanti: ayaü kho àyasmà [PTS Page 078] kàyasakkhi, appeva nàma ayamàyasmà anulomikàni senàsanàni pañisevamàno kalyàõamitte bhajamàno indriyàni samannànayamàno, yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyàti. Evampi kho màrisa moggalàna, tesaü devànaü ¤àõaü hoti saupàdisesevà saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

Atha kho àyasmà mahàmoggallàno tissassa brahmuno bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà seyyàthàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evameva brahmaloke antarahito gijjhakåñe pàturahosi.

Atha kho àyasmà mahàmoggallàno yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà mahàmoggallàno yàvatako ahosi tissena brahmunà saddhiü kathàsallàpo taü sabbaü bhagavato àrocesi.

Nahi pana te moggallàna tisso brahmà sattamaü animittavihàriü puggalaü desesãti.

Etassa bhagavà kàlo, etassa sugata kàlo, yaü bhagavà sattamaü animittavihàriü puggalaü deseyya, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãti.

[BJT Page 396]

Tena hi moggallàna suõàhi, sàdhukaü manasikarohi, bhàsissàmãti. Evambhanteti kho àyasmà mahàmoggallàno bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca:

Idha moggallàna, bhikkhu sabbanimittànaü amanasikàrà animittaü cetosamàdhiü upasampajja viharati. Tamenaü te devà evaü jànanti: ayaü kho àyasmà sabbanimittànaü amanasikàrà animittaü cetosamàdhiü upasampajja viharati. Appevanàma ayamàyasmà anulomikàni senàsanàni pañisevamàno kalyàõamitte bhajamàno indriyàni samannànayamàno yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à [PTS Page 079] sacchikatvà upasampajja vihareyyàti.

Evaü kho moggallàna, tesaü devànaü ¤àõaü hoti: saupàdisese và saupàdisesoti, anupàdisese và anupàdisesoti.

7. 2. 1. 4

(Sãhasenàpati suttaü)

4. Ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. Atha kho sãho senàpati yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho siho senàpati bhagavantaü etadavoca:

Sakkà nu kho bhante sandiññhikaü dànaphalaü pa¤¤àpetunti.

Tenhi sãha, taüyeva tattha1 pañipucchissàmi. Yathà te khameyya tathà naü byàkareyyàsi.

(1) Taü kiü ma¤¤asi sãha, idhassu dve purisà2 eko puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, eko puriso saddho dànapati anuppadànarato. Taü kiü ma¤¤asi sãha kaü nu kho arahanto pañhamaü anukampantà anukampeyyuü. Yo và so puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, yo và puriso saddho dànapati anuppadànaratoti?

Yo so bhante, puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, kintaü arahanto pañhamaü anukampantà anukampessanti. 3 Yo ca kho so bhante, puriso saddho dànapati anuppadànarato, taüyeva arahanto pañhamaü anukampantà anukampeyyuü.

1. Ka¤¤evettha machasaü 2. Idha dve purisàmachasaü 3. Anukampissanti machasaü.

[BJT Page 398]

(2) Taü kiü ma¤¤asi sãha, kaü nu kho arahanto pañhamaü upasaïkamantà upasaïkameyyuü: yo và so puriso assaddho macchirã kadariyo paribhàsako, yo và so [PTS Page 080] puriso saddho dànapati anuppadànaratoti?

Yo so bhante, puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, kiü taü arahanto pañhamaü upasaïkamantà upasaïkamissanti yo ca kho so bhante, puriso saddho dànapati anuppadànarato, taüyeva arahanto pañhamaü upasaïkamantà upasaïkameyyuü.

(3) Taü kiü ma¤¤asi sãha, kassa nukho arahanto pañhamaü patigaõhantà patigaõheyyuü: yo và so puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, yo và so puriso saddho dànapati anuppadànarato? Ti.

Yo so bhante, puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, kiü tassa arahanto pañhamaü patigaõhantà patigaõhissanti. Yo ca kho so bhante, pariso saddho dànapati anuppadànarato. Tasseva arahanto pañhamaü patigaõhantà patigaõheyyuü.

(4) Taü kiü ma¤¤asi sãha, kassa nu kho arahanto pañhamaü dhammaü desentà deseyyuü, yo và so puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, yo và so puriso saddho dànapati anuppadànaratoti?

Yo so bhante, puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, kiü tassa1 arahanto pañhamaü dhammaü desentà desissanti, yo ca kho so bhante, puriso saddho dànapati anuppadànarato, tasseva arahanto pañhamaü dhammaü desentà deseyyuü.

(5) Taü kiü ma¤¤asi sãha, kassa nu kho kalyàõo kittisaddo abbhuggaccheyya yo và so puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, yo và so puriso assaddho macchari kadariyo paribhàsako, yo và so puriso saddho dànapati anuppadànaratoti?

Yo so bhante, puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako kiü tassa1 kalyàõo kittisaddo abbhuggacchissati, yo ca kho so bhante, puriso saddho dànapati anuppadànarato, tasseva kalyàõo kitti saddo abbhuggaccheyya.

(6) Taü kiü ma¤¤asi sãha, ko nu kho ya¤¤adeva parisaü upasaïkameyya yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü [PTS Page 081] visàrado upasaïkameyya amaïkubhåto, yo và so puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, yo và so puriso saddho dànapati anuppadànaratoti?

1. Kiütaü tassa machasaü,

[BJT Page 400]

Yo so bhante, puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, kiü so ya¤¤adeva1 parisaü upasaïkamissati, yadi khattãyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü, visàrado upasaïkamati amaïkubhåto, yo ca kho so bhante, puriso saddho dànapati anuppadànarato, so ya¤¤adeva parisaü upasaïkameyya yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü visàrado upasaïkamati amaïkubhåto.

(7) Taü kiü ma¤¤asi sãha, ko nu kho kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjissati, yo ca kho so puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, yo và so puriso saddho dànapati anuppadànaratoti?

Yo so bhante puriso assaddho maccharã kadariyo paribhàsako, kiü so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjissati, yo ca kho so bhante, puriso dànapati anuppadànarato, so kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjeyya.

Yànimàni bhante, bhagavatà cha sandiññhikàni dànaphalàni akkhàtàni, nàhaü ettha bhagavato saddhàya gacchàmi. Ahampetàni jànàmi.

Ahaü bhante, dàyako dànapati. Maü arahanto pañhamaü anukampantà anukampanti. Ahaü bhante, dàyako dànapati. Maü arahanto pañhamaü upasaïkamantà upasaïkamanti ahaü bhante, dàyako dànapati. Mayhaü arahanto pañhamaü patigaõhantà patigaõhanti. Ahaü bhante, dàyako dànapati. Mayhaü arahanto pañhamaü dhammaü desentà desentã. Ahaü bhante, dàyako dànapati. Mayhaü kalyàõo kitatisaddo abbhuggato: "sãho senàpati dàyako kàrako saïghåpaññhàko, ti. [PTS Page 082] ahaü bhante, dàyako dànapati. Ya¤¤adeva parisaü upasaïkamàmi yadi khattiyaparisaü, yadi bràhmaõaparisaü, yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü, visàrado upasaïkamàmi amaïkubhåto.

Yànãmàni bhante, bhagavatà cha sandiññhikàni dànaphalàni, akkhàtàni, nàhaü ettha bhagavato saddhàya gacchàmi. Ahampetàni jànàmi.

Yaü ca kho maü bhante, bhagavà evamàha: "dàyako sãha, dànapati kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjatã, ti. Etàhaü na jànàmi. Ettha ca panàhaü bhagavato saddhàya gacchàmi.

Evametaü sãha, evametaü sãha, dàyako sãha, dànapati kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjatãti.

1. Yaü yadeva parisaü machasaü

[BJT Page 402]

7. 2. 1. 5.

(Arakkheyya suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

5. Cattàrimàni bhikkhave, tathàgatassa arakkheyyàni. Tãhi ca anupavajjo.

Katamàni cattàri tathàgatassa arakkheyyàni:

(1) Parisuddhakàyasamàcàro bhikkhave, tathàgato natthi tathàgatassa kàyaduccaritaü, yaü tathàgato rakkheyya " mà me idaü paro a¤¤àsã" ti. (2) Parisuddhavacãsamàcàro bhikkhave, tathàgato. Natthi tathàgatassa vacãduccaritaü, yaü tathàgato rakkheyya "mà me idaü paro a¤¤àsã"ti. (3) Parisuddhamanosamàcàro bhikkhave, tathàgato. Natthi tathàgatassa manoduccaritaü, yaü tathàgato rakkheyya " mà me idaü paro a¤¤àsã"ti. (4) Parisuddhàjivo bhikkhave, tathàgato. Natthi tathàgatassa micchàjivo. 1 Yaü tathàgato rakkheyya "mà me idaü paro a¤¤àsã"ti.

Imàni cattàri tathàgatassa arakkheyyàni

Katamehi tãhi anupavajjo

[PTS Page 083]

(1) Svàkkhàtadhammo bhikkhave, tathàgato. Tatra vata maü samaõo và bràhmaõo và devo và màro và brahmà và koci và lokasmiü sahadhammena pañicodessati "itipi tvaü na2 svàkkhàtadhammo"ti. Nimittametaü bhikkhave, na samanupassàmi. Etampahaü3bhikkhave, nimittaü asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesàrajjappatto viharàmi.

(2) Supa¤¤attà kho pana me bhikkhave, sàvakànaü nibbànagàmiõãpañipadà yathàpañipannà mama sàvakà àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharanti. Tatra vata maü samaõo và bràhmaõo và devo và màro và brahmà và koci và lokasmiü sahadhammena pañicodessati "itipi te na supa¤¤attà sàvakànaü nibbànagàmiõã pañipadà yathà pañipannà tathàgatasàvakà4 àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharantã"ti. Nimittametaü bhikkhave na samanupassàmi. Etampahaü3 bhikkhave, nimittaü asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesàrajjappatto viharàmi.

1. Cicchààjivo, machasaü 2. Itipi te na sãmu. 3. Etamahaü machasaü 4: tavasàvakà machasaü.

[BJT Page 404]

(3) Anekasatà kho pana me bhikkhave, sàvakaparisà àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharantã. Tatra vata maü samaõo và bràhmaõo và devo và màro và brahmà và koci và lokasmiü sahadhammena pañicodessati "itipi te na anekasatà sàvakaparisà àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharantã"ti. Nimittametaü bhikkhave, na samanupassàmi. Etampahaü bhikkhave, [PTS Page 084] nimittaü asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesàrajjappatto viharàmi.

Imehi tãhi anupavajjo.

Imàni kho bhikkhave, cattàri tathàgatassa arakkheyyàni. Imehi tãhi anupavajjoti.

7. 2. 1. 6.

(Kimbila suttaü)

6. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kimbilàyaü viharati veëuvane. 1 Atha kho àyasmà kimbilo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà kimbilo bhagavantaü etadavoca:

"Ko nu kho bhante, hetu ko paccayo, yena tathàgate parinibbute saddhammo na ciraññhitiko hotã"ti.

Idha kimbila, tathàgate parinibbute bhikkhå bhikkhåniyo upàsakà upàsikàyo satthari agàravà viharantã appatissà, dhamme agàravà viharantã appatissà, saïghe agàravà viharantã appatissà, sikkhàya agàravà viharanti appatissà, samàdhismiü agàravà viharanti appatissà, appamàde agàravà viharantã appatissà, pañisanthàre agàravà viharanti appatissà.

Ayaü kho kimbila hetu ayaü paccayo yena tathàgate parinibbåte saddhammo na ciraññhitiko hotãti.

Ko pana bhante, hetu, ko paccayo yena tathàgate parinibbute saddhammo ciraññhitiko, hotã, ti.

1. Niculavane machasaü

[BJT Page 406]

Idha kimbila tathàgate parinibbute bhikkhå bhikkhuniyo upàsakà upàsikàyo satthari sagàravà viharanti sappatissà, dhamme sagàravà viharanti sappatissà, saïghe sagàravà viharanti sappatissà, sikkhàya sagàravà viharanti sappatissà, samàdhismiü sagàravà viharanti sappatissà, appamàde sagàravà viharanti sappatissà, pañisanthàre sagàravà viharanti sappatissà.

Ayaü kho kimbila hetu, ayaü paccayo yena tathàgate parinibbute saddhammo ciraññhitiko hotã, ti.

[PTS Page 085]

7. 2. 1. 7

(Sattadhamma suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

7. Sattahi bhikkhave, dhammehi samannàgato bhikkhu na cirasseva àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyya. Katamehi sattahi:

Idha bhikkhave, bhikkhå saddho hoti. Sãlavà hoti. Bahussuto hoti pañisallãno hoti. âraddhaviriyo hoti. Satimà hoti. Pa¤¤avà hoti.

Imehi kho bhikkhave, sattahi dhammehi samannàgato bhikkhu na cirasseva àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyàti.

7. 1. 2. 8

(Pacalàyana suttaü)

8. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà bhaggesu viharati suüsumàragire bhesakalàvane migadàye. Tena kho pana samayena àyasmà mahàmoggallàno magadhesu kallavàlamuttagàme1 pacalàyamàno nisinno hoti. Addasà kho bhagavà dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena àyasmantaü mahàmoggallànaü magadhesu kallavàlamuttagàme pacalàyamànaü nisinnaü. Disvà seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü2 và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evameva bhaggesu suüsumàragire bhesakalàvane migadàye antarahito magadhesu kallavàlamuttagàme àyasmato mahàmoggallànassa pamukhe pàturahosi. Nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane. Nisajja kho bhagavà àyasmantaü mahàmoggallànaü etadavoca.

1. Kallavàlaputtagàme machasaü 2. Sama¤jitaü machasaü.

[BJT Page 408]

Pacalàyasi no tvaü moggallàna, pacalàyasi no tvaü moggallànàti. Evaü bhanteti.

(1) Tasmàtiha tvaü moggallàna yathà sa¤¤ino1 te viharato taü middhaü okkamati, taü sa¤¤aü mà manasàkàsi. [PTS Page 086 2] taü sa¤¤aü mà bahulamakàsi. 3 òhànaü kho panetaü moggallàna vijjati yaü te evaü viharato taü middhaü pahãyetha.

(2) No ce te evaü viharato taü middhaü pahãyetha. Tato tvaü moggallàna yathà sutaü yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakkeyyàsi, anåvicàreyyàsi, manasànupekkheyyàsi. 4 òhànaü kho panetaü vijjati, yaü te evaü viharato taü middhaü pahãyetha.

(3) No ce te evaü viharato taü middhaü pahãyetha, tato tvaü moggallàna, yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü kareyyàsi. òhànaü kho panetaü vijjati yaü te evaü viharato taü middhaü pahãyetha.

(4) No ce te evaü viharato taü middhaü pahãyetha, tato tvaü moggallàna, ubho kaõõasotàni àvi¤jeyyàsi5 pàõinà gattàni anumajjeyyàsi. òhànaü kho panetaü vijjati yaü te evaü viharato taü middhaü pahãyetha.

(5) No ce te evaü viharato taü middhaü pahãyetha, tato tvaü moggallàna, uññhàyàsanà udakena akkhãni anumajjitvà6 disà anuvilokeyyàsi. Nakkhattàni tàrakaråpàni ullokeyyàsi. òhànaü kho panetaü vijjati yaü te evaü viharato taü middhaü pahãyetha.

(6) No ce te evaü viharato taü middhaü pahãyetha, tato tvaü moggallàna, àlokasa¤¤aü manasikareyyàsi, divàsa¤¤aü adhiññheyyàsi. Yathà divà tathà rattiü yathà rattiü tathà divà iti vivañena7 cetasà apariyonaddhena sappabhàsaü cittaü bhàveyyàsi. òhànaü kho panetaü vijjati yaü te evaü viharato taü middhaü pahãyetha.

[PTS Page 087]

(7) No ce te evaü viharato taü middhaü pahãyetha, tato tvaü moggallàna, pacchàpuresa¤¤i caïkamaü adhiññheyyàsi antogatehi indriyehi abahigatena mànasena. òhànaü kho panetaü vijjati yaü te evaü viharato taü middhaü pahãyetha.

No ce te evaü viharato taü middhaü pahãyetha, tato tvaü moggallàna dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappeyyàsi pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasikaritvà. Pañibuddheneva8 te moggallàna, khippaüyeva paccuññhàtabbaü: na seyyasukhaü na phassasukhaü na middhasukhaü anuyutto viharissàmiti. Evaü hi te moggallàna, sikkhitabbaü.

1. Sa¤¤issa machasaü, 2 manasikareyyàsi syà 3. Taüsa¤¤aümàbahulaükareyyàsi syà. 4. Anupekkheyyàsi machasaü. 5. âvi¤cheyyàsi machasaü. 6. Apanijitvà aññhakathàyaü, parimajjitvà machasaü, syà. 7. Vivaññena syà. 8. Pañibuddhenaca machasaü.

[BJT Page 410]

Tasmàtiha moggallàna evaü sikkhitabbaü: na uccàsoõóaü paggahetvà kulàni upasaïkamissàmiti. Evaü hi te moggallàna, sikkhitabbaü.

Sace moggallàna, bhikkhå uccàsoõóaü paggahetvà kulàni upasaïkamati, santi hi moggallàna, kulesu kiccakaraõãyànã yena1 manussà àgataü bhikkhåü na manasikaronti. Tatra bhikkhussa evaü hoti: kosudàni2 maü imasmiü kule paribhindi. Virattaråpàdàni me manussàti. 3 Itissa alàbhena maïkubhàvo. Maïkubhåtassa uddhaccaü. Uddhatassa asaüvaro. Asaüvutassa àrà cittaü samàdhimhà.

Tasmàtiha moggallàna, evaü sikkhitabbaü: na viggàhikakathaü kathessàmiti.

Evaü hi te moggallàna, sikkhitabbaü. Viggàhikàya moggallàna kathàya sati kathàbàhullaü pàñikaïkhaü. Kathàbàhulle sati uddhaccaü. Uddhatassa asaüvaro. Asaüvutassa àrà cittaü samàdhimhà.

Nàhaü moggallàna, sabbeheva saüsaggaü vaõõayàmi. [PTS Page 088] na panàhaü moggallàna sabbeheva saüsaggaü na vaõõayàmi. Sagahaññhapabbajitehi kho ahaü moggallàna saüsaggaü na vaõõayàmi. Yàni ca kho tàni senàsanàni appasaddàni appanigghosàni vijanavàtàni manussaràhaseyyakàni pañisallànasàruppàni, tathàråpehi senàsanehi saüsaggaü vaõõayàmãti.

Evaü vutte àyasmà mahàmoggallàno bhagavantaü etadavoca: kittàvatà nu kho bhante, bhikkhu saïkhittena taõhàsaïkhayavimutto hoti accantaniññho accantayogakkhemã accantabrahmacàrã accantapariyosàno seññho devamanussànanti?

Idha moggallàna, bhikkhuno sutaü hoti sabbe dhammà nàlaü abhinivesàyàti. Evaü cetaü moggallàna, bhikkhuno sutaü hoti sabbe dhammà nàlaü abhinivesàyàti.

So sabbaü dhammaü abhijànàti. So sabbaü dhammaü abhi¤¤àya sabbaü dhammaü parijànàti. Sabbaü dhammaü pari¤¤àya yaü ki¤ci vedanaü vediyati sukhaü và dukkhaü và adukkhamasukhaü và, so tàsu vedanàsu aniccànupassã viharati, viràgànupassã viharati, nirodhànupassã viharati, pañinissaggànu passã viharati. So tàsu vedanàsu aniccànupassã viharanto, viràgànupassã viharanto, nirodhànupassã viharanto, pañinissàggànupassã viharanto na ca ki¤ci loke upàdiyati. Anupàdiyaü na paritassati. Aparitassaü paccattaüyeva parinibbàyati. Khãõà jàti vusitaü brahmacariyaü kataü karaõãyaü nàparaü itthattàyàti pajànàti.

1. Yehi machasaü 2. Kosunàmaidàni machasaü 3. Cirattaråpàdàni me mayi manussà machasaü

[BJT Page 412]

Ettàvatà kho moggallàna, bhikkhå saïkhittena taõhàsaïkhayavimutto hoti accantaniññho accantayogakkhemã accantabrahmacàrã accantapariyosàno. Seññho devamanussànanti.

7. 2. 1. 9

(Màpu¤¤abhàyi suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

9. Mà bhikkhave, pu¤¤ànaü bhàyittha. Sukhassetaü [PTS Page 089] bhikkhave, adhivacanaü yadidaü pu¤¤anti. 1. Abhijànàmi kho panàhaü bhikkhave, dãgharattaü katànaü pu¤¤ànaü dãgharattaü iññhaü kantaü manàpaü vipàkaü paccanubhåtaü. Sattavassàni mettaü cittaü2 bhàvesiü. Sattavassàni mettaü cittaü bhàvetvà sattasaüvaññavivaññakappe3 nayimaü lokaü punaràgamàsiü. Saüvaññamànassudàhaü4 bhikkhave, loke àbhassaråpago homi. Vivaññamàne loke su¤¤aü brahmavimànaü upapajjàmi. Tatra sudaü bhikkhave, (sattakkhattuü) brahmà homi mahàbrahmà abhibhå anabhibhåto a¤¤adatthu daso vasavattã. Chattiüsakkhattuü kho panàhaü bhikkhave sakko ahosiü devànamindo. Anekasatakkhattuü ràjà ahosiü cakkavatti dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvi janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassa mayhaü bhikkhave, imàni sattaratanànã ahesuü. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho pana me bhikkhave, puttà ahesuü sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. Sohaü imaü pañhaviü 5 sàgarapariyantaü adaõóena asatthena dhammena abhivijiya ajjhàvasinti. 6

41. Passa pu¤¤ànaü vipàkaü kusalànaü sukhesino7

Mettaü cittaü vãbhàvetvà sattavassàni bhikkhave,

Satta saüvañña vivaññakappe nayimaü lokaü punàgamaü.

[PTS Page 090]

42. Saüvaññamàne lokambhi homi àbhassaråpago,

Vivaññamàne lokambhi su¤¤aü brahmåpago8 ahuü.

43. Sattakkhattuü mahàbrahmà vasavatti tadà ahuü.

Chattiüsakkhattuü devindo devarajjamakàrayiü

44. Cakkavatti ahuü ràjà jambudãpassa issaro

Muddhàvasitto khattiyo manussàdhipatã ahuü.

45. Adaõóena asatthena vijeyya pañhaviü imaü

Asàhasena dhammena samena anusàsiyaü. 9

46. Dhammena rajjaü kàretvà asmiü pañhavimaõóale10

Mahaddhane mahàbhoge aóóhe ajàyisaü11 kule

1. Pu¤¤ànanti machasaü 2. Mettacittaü syà. 3. Sattasaüvaññakappe sãmu

4. Saüvaññamànesudàhaü syà. 5. So imaü pañhaviü sãmu. 6. Ajjhàvasati sãmu. 7. Sukhesinaü sãmu. 8. Su¤¤abrahamåpago machasaü, syà. 9. Manusàsitaü machasaü, syà manusàsiü[PTS] Manusàsiyaü katthaci. 10. Puthavimaõóalesãmu. 11 Ajàyihaümachasaü

[BJT Page 414]

47. Sabbakàmehi sampanno ratanehi ca sattahi,

Buddhà saïgàhakà loke tehi etaü1 sudesitaü.

48. Esa2 hetumahantassa pathavyo3 yena vuccati.

Pahåtavittåpakaraõo ràjà homi4 patàpavà

49. Iddhimà yasavà homi jambusaõóassa issaro.

Ko sutvà nappasãdeyya api kaõhàbhijàtiyo.

[PTS Page 091]

50. Tasmà hi atthakàmena5 mahattamabhikaïkhatà6

Saddhammo garukàtabbo saraü buddhàna sàsanaü.

7. 2. 1. 10

(Sattabhariyà suttaü)

10. Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. * Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi.

Tena kho pana samayena anàthapiõóikassa gahapatissa nivesane manussà uccàsaddà mahàsaddà honti. Atha kho anàthapiõóiko gahapati yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho anàthapiõóikaü gahapatiü bhagavà etadavoca:

Kinnu te gahapati nivesane manussà uccàsaddà mahàsaddà, kevaññà ma¤¤e macchavilopeti? Ayaü bhante, sujàtà gharasuõhà aóóhà aóóhakulà ànãtà. Sà neva sassuü àdiyati. Na sasuraü àdiyati. Na sàmikaü àdiyati. Bhagavantampi na sakkaroti, na garukaroti na màneti, na påjetãti.

Atha kho bhagavà sujàtaü gharasuõhaü àmantesi ehi sujàteti. Evambhanteti kho sujàtà gharasuõhà bhagavato pañissutvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho sujàtaü gharasuõhaü bhagavà [PTS Page 092] etadavoca:

Satta kho imà sujàte, purisassa bhariyàyo. Katamà satta:

Vadhakasamà, corisamà, ayyasamà, màtusamà, bhaginisamà, sakhãsamà, dàsãsamà, imà kho sujàte, satta purisassa bhariyàyo

Tàsaü tvaü katamàti.

Na kho ahaü bhante, imassa bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü àjànàmi.

1. Tehenaü katthaciü 2. Eso machasaü, 3. Puthaveyyà sãmu 4. Hoti machasaü 5. Attakàmena sãmu. 6. Mahatthamabhikaïkhatà sãmu. *Ayaü pàñho marammapotthake nadissate.

[BJT Page 416]

Sàdhu me bhante, bhagavà tathà dhammaü desetu, yathà ahaü imassa bhagavatà saïkhittena bhàsitassa vitthàrena atthaü àjàneyyanti.

Tena hi sujàte, såõàhi, sàdhukaü manasikarohi, bhàsissàmiti. Evaü bhanteti kho sujàtà gharasuõhà bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca:

51. Paduññhacittà ahitànukampinã

A¤¤esu rattà atima¤¤ate patiü,

Dhanena kãtassa vadhàya ussukà,

Yà evaråpà purisassa bhariyà

Vadhakà ca bhariyàti ca sà pavuccati

52. Yaü itthiyà vindati sàmiko dhanaü

Sippaü vaõijja¤ca kasiü adhiññhahaü,

Appampi tasmà1 apahàtumicchati,

Yà evaråpà purisassa bhariyà

Cori ca bhariyàti ca sà pavuccati.

53. Akammakàmà alasà mahagghasà

Pharusà caõóã ca duruttavàdinã,

Uññhàyakànaü abhibhuyya vattati,

Yà evaråpà purisassa bhariyà

Ayyà ca bhariyàti ca sà pavuccati.

[PTS Page 093]

54. Yà sabbadà hoti hitànukampinã

Màtàva puttaü anurakkhate patiü,

Tato dhanaü sambhatamassa rakkhati,

Yà evaråpà purisassa bhariyà

Màtà ca bhariyàti ca sà pavuccati.

55. Yathàpi jeññhe2 bhaginã kaniññhà

Sagàravà hoti sakamhi sàmike,

Hirimanà3 bhattuvasànuvattãnã,

Yà evaråpà purisassa bhariyà

Bhagini ca bhariyàti ca sà pavuccati.

56. Yà cãdha disvàna patiü pamodati

Sakhã sakhàraüva cirassamàgataü,

Koleyyakà sãlavatã patibbatà,

Yà eva råpà purisassa bhariyà

Sakhã ca bhariyàti ca sà pavuccati.

57. Akkuddhasantà4 vadhadaõóatajjità,

Aduññhacittà patino titikkhati,

Akkodhanà bhattuvasànuvattãnã,

Yà evaråpà purisassa bhariyà

Dàsã ca bhariyàti ca sà pavuccati.

1. Appampi tassa machasaü, appampissa katthaci. 2. Jeññhà sãmå. 3. Hirãmatàsãmu. 4. Akkuññhasantà jàtaka aññhakathà.

[BJT Page 418]

58. Yà cãdha bhariyà vadhakàti vuccati,

Cori ca ayyàti ca yà pavuccati,

Dussãlaråpà pharusà anàdarà

Kàyassa bhedà nirayaü vajanti tà.

59. Yà cãdha màtà bhaginã sakhã ca

Dàsã ca bhariyàti ca yà pavuccati,

Sãle ñhitattà cirarattasaüvutà

Kàyassa bhedà sugatiü vajanti tà.

Imà kho sujàte satta purisassa bhariyàyo. Tàsaü tvaü katamàti? [PTS Page 094] ajjatagge maü bhante, bhagavà dàsi samaü sàmikassa bhariyaü dhàretåti.

7. 2. 1. 11

(Kodhana suttaü)

(Sàvatthinidànaü)

11. Sattime bhikkhave, dhammà sapattakantà sapattakaraõà kodhanaü àgacchanti itthiü và purisaü và. Katame satta:

(1) Idha bhikkhave, sapatto sapattassa evaü icchati: aho vatàyaü dubbaõõo assàti. Taü kissa hetu: na bhikkhave, sapatto sapattassa vaõõavatàya nandati. Kodhanoyaü bhikkhave purisapuggalo kodhàbhibhåto kodhapareto. Ki¤càpi so hoti sunahàto suvilitto kappitakesamassu odàtavatthavasano, atha kho so dubbaõõova hoti kodhàbhibhåto. Ayaü bhikkhave, pañhamo dhammo sapattakanto sapattakaraõo kodhanaü àgacchati itthiü và purisaü và.

(2) Punacaparaü bhikkhave, sapatto sapattassa evaü icchati: aho vatàyaü dukkhaü sayeyyàti. Taü kissa hetu? Na bhikkhave, sapatto sapattassa sukhaseyyàya nandati. Kodhanoyaü bhikkhave, purisapuggalo kodhàbhibhåto kodhapareto. Ki¤càpi so pallaïke seti goõakatthate pañikatthate pañalikatthate kàdalimigapavarapaccattharaõe sauttaracchade ubhato lohitakåpadhàne, atha kho so dukkhaüyeva seti kodhàbhibhåto. Ayaü bhikkhave dutiyo dhammo sapattakanto sapattakaraõo kodhanaü àgacchati itthiü và purisaü và.

[BJT Page 420]

(3) Punacaparaü bhikkhave, sapatto sapattassa evaü icchati: aho vatàyaü na pacurattho assàti. Taü kissa hetu? Na bhikkhave, sapatto sapattassa pacuratthatàya [PTS Page 095] nandatã. Kodhanoyaü bhikkhave, purisapuggalo kodhàbhibhåto kodhapareto. Anatthampi gahetvà attho me gahitoti ma¤¤ati. Atthampi gahetvà anattho me gahitoti ma¤¤ati. Tassime dhammà a¤¤ama¤¤aü vipaccanãkà gahità dãgharattaü ahitàya dukkhàya saüvattanti kodhàbhibhåtassa. Ayaü kho bhikkhave, tatiyo dhammo sapattakanto sapattakaraõo kodhanaü àgacchati itthiü và purisaü và.

(4) Punacaparaü bhikkhave, sapatto sapattassa evaü icchati: aho vatàyaü na bhogavà assàti. Taü kissa hetu? Na bhikkhave, sapatto sapattassa bhogavatàya nandati. Kodhanassa bhikkhave, purisapuggalassa kodhàbhibhåtassa kodhaparetassa yepissa te honti bhogà uññhànaviriyàdhigatà bàhàbalaparicità sedàvakkhittà dhammikà dhammaladdhà, tepiràjàno ràjakosaü pavesenti kodhàbhibhåtassa. Ayaü bhikkhave, catuttho dhammo sapattakanto sapattakaraõo kodhanaü àgacchati itthiü và purisaü và.

(5) Punacaparaü bhikkhave, sapatto sapattassa evaü icchati: aho vatàyaü na yasavà assàti. Taü kissa hetu? Na bhikkhave, sapatto sapattassa yasavatàya nandati. Kodhanoyaü bhikkhave, purisapuggalo kodhàbhibhåto kodhapareto. Yopissa so hoti yaso appamàdàdhigato tamhàpi dhaüsati kodhàbhibhåto. Ayaü bhikkhave, pa¤camo dhammo sapattakanto sapattakaraõo kodhanaü àgacchati itthiü và purisaü và.

(6) Punacaparaü bhikkhave, sapatto sapattassa evaü icchati: aho vatàyaü na mittavà assàti. Taü kissa hetu? Na bhikkhave, sapatto sapattassa mittavatàya nandati. Kodhanoyaü bhikkhave, purisapuggalo kodhàbhibhåto kodhapareto. Yepissa te honti mittàmaccà ¤àtisàlohità, tepi àrakà taü parivajjentã kodhàbhibhåtaü. Ayaü bhikkhave,

Chaññho dhammo sapattakanto sapattakaraõo kodhanaü àgacchati itthiü và purisaü và.

[PTS Page 096]

(7) Punacaparaü bhikkhave, sapatto sapattassa evaü icchati: aho vatàyaü kàyassa bhedà parammaraõa apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjeyyàti. Taü kissa hetu? Na bhikkhave, sapatto sapattassa sugatigamanena nandati. Kodhanoyaü bhikkhave, purisapuggalo kodhàbhibhuto kodhapareto kàyena duccaritaü carati, vàcàya duccaritaü carati, manasà duccaritaü carati so kàyena duccaritaü caritvà so vàcàya duccharitaü caritvà so manasà duccaritaü caritvà kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Kodhàbhi bhåto. Ayaü bhikkhave, sattamo dhammo sapattakanto sapattakaraõo kodhanaü àgacchati itthiü và purisaü và.

[BJT Page 422]

Ime kho bhikkhave, satta dhammà sapattakantà sapattakaraõà kodhanaü àgacchanti itthiü và purisaü vàti.

60. Kodhano dubbaõõo hoti atho dukkhampi seti so

Atho atthaü gahetvàna anatthaü adhipajjati. 1

61. Tato kàyena vàcàya vadhaü2 katvàna kodhano,

Kodhàbhibhåto puriso dhanajàniü nigacchati,

62. Kodhasammadasammatto àyasakayyaü nigacchati

¥àtimittà suhajjà ca parivajjenti kodhanaü.

63. Anatthajanano kodho kodho cittappakopano,

Bhayamantarato jàtaü taü jano nàvabujjhati.

64. Kuddho atthaü na jànàti kåddho dhammaü na passati,

Andhantamaü tadà hoti yaü kodho sahate naraü.

[PTS Page 097]

65. Yaü kuddho uparodheti sukaraü viya dukkaraü,

Pacchà so vigate kodhe aggidaóóhova tappati.

66. Dummaïkuyaü sadasseti dhåmaggi viya pàvako3

Yato patàyatã kodho yena kujjhanti mànavà.

67. Nàssa hiri na ottappaü na vàco hoti gàravo,

Kodhena abhibhåtassa na dãpaü hoti ki¤canaü.

68. Tapanãyàni kammàni yàni dhammehi àrakà,

Tàni àrocayissàmi taü suõàtha yathà tathaü:

69. Kuddhohi pitaraü hanti kuddho hanti samàtaraü,

Kuddho hi brahmaõaü hanti hanti kuddho puthujjanaü.

70. Yàya màtu bhato poso imaü lokaü avekkhati,

Tampi pàõadadiü santiü hanti kuddho puthujjano.

71. Attåpamàya4 te sattà attà hi paramaü5 piyo,

Hanti kuddho puthuttànaü nànàråpesu mucchito,

72. Asinà hantã attànaü visaü khàdanti mucchità,

Rajjuyà6 bajjha mãyanti pabbatàmapi kandare.

[PTS Page 098]

73. Bhåtabhaccàni kammàni attamàraõãyànã ca,

Karontà nàvabujjhanti kodhajàto paràbhavo

74. Ità, yaü kodharåpena maccupàso guhàsayo7

Taü damena samucchinde pa¤¤à viriyena diññhiyà.

1. Adhigacchati sãmu. Pañipajjati machasaü, syà. 2. Vaõaü [PTS] 3. Dummaïkuyaü padasseti dhåmaü dhåmiva pàvako, machasaü 4. Attåpamàhi machasaü 5. Paramo machasaü 6. Rajjubaddhà sãmu. 7. Guhàsamo sãmu.

[BJT Page 424]

75. Ekametaü akusalaü samucchindetha paõóito,

Tatheva dhamme sikkhetha mà no dummaïkuyaü ahu.

76. Vãtakodhà anàyàsà vãtamohà anussukà,

Dantà kodhaü pahatvàna parinibbanti anàsavàti.

Abyàkata vaggo niññhito.

Tassuddànaü:

Abyàkato purisagati tissasãhàrakkheyya1 kimbilo

Sattapacalàyana màpu¤¤a bhariyàkodhanekàdasà, ti. 2

1. Sãharakkhitapa¤camaü sãmu, machasaü 2. Tatra vata maü kimbilo satta bhariyàya kodhanà sãmu. Kimilaü satta pacalà mettà bhariyà kodhekàdasàti machasaü