Sambodhivaggo

[PTS Vol A - 4]

[BJT Vol A - 5]

[PTS Page 351]

[BJT Page 366]

Suttantapiñake

Aïguttaranikàyo

Navakanipàto

Pañhamo paõõàsako

1. Sambodhivaggo

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

9. 1. 1. 1

Sambodhipakkhiya suttaü

Evaü me sutaü ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme, tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi. Bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Sace bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbàjakà evaü puccheyyuü: sambodhipakkhiyànaü1 àvuso dhammànaü kà upanisà bhàvanàyàti. Evaü puññhà tumhe bhikkhave tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü kinti byàkareyyàthàti.

Bhagavammålakà no bhante dhammà bhagavannettikà, bhagavampañisaraõà, sàdhu vata bhante bhagavanta¤¤eva pañibhàtu etassa bhàsitasya attho. Bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãti.

Tena hi bhikkhave suõàtha sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti. Evaü bhanteti kho te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Sace bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbàjakà evaü puccheyyuü sambodhipakkhiyànaü àvuso dhammànaü kà upanisà bhàvanàyàti. Evaü puññhà tumhe bhikkhave tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü evaü byàkareyyàtha:

1. Sambodhipakkhikànaü machasaü.

[BJT Page 368]

1. Idhàvuso bhikkhu kalyàõamitto hoti kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko. [PTS Page 352] sambodhipakkhiyànaü àvuso dhammànaü ayaü pañhamà upanisà bhàvanàya.

2. Puna ca paraü àvuso bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Sambodhipakkhiyànaü àvuso dhammànaü ayaü dutiyà upanisà bhàvanàya.

3. Puna ca paraü àvuso bhikkhå yàyaü kathà abhisallekhikà cetovivaraõasappàyà seyyathãdaü: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà asaüsaggakathà viriyàrambhakathà sãlakathà samàdhikathà pa¤¤àkathà vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpiyà kathàya nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã. Sambodhipakkhiyànaü àvuso dhammànaü ayaü tatiyà upanisà bhàvanàya.

4. Puna ca paraü àvuso bhikkhu àraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahànàya, kusalànaü dhammànaü upasampadàya thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Sambodhipakkhiyànaü àvuso dhammànaü ayaü catutthi1 upanisà bhàvanàya.

5. Puna ca paraü àvuso bhikkhu pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhayagàminiyà. Sambodhipakkhiyànaü àvuso dhammànaü ayaü pa¤camã upanisà bhàvanàya.

Kalyàõamittassetaü bhikkhave bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa sãlavà bhavissati pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharissati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvi samàdàya sikkhati sikkhàpadesu.

Kalyàõamittassetaü bhikkhave bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa yàyaü kathà abhisallekhikà cetovivaraõasappàyà seyyathãdaü: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà asaüsaggakathà viriyàrambhakathà sãlakathà samàdhikathà pa¤¤àkathà vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpiyà kathàya nikàmalàbhã bhavissati akicchalàbhã akasiralàbhã.

1. Catutthà sãmu.

[BJT Page 370]

Kalyàõamittassetaü bhikkhave bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa: àraddhaviriyo viharissati [PTS Page 353] akusalànaü dhammànaü pahànàya kusalànaü dhammànaü upasampadàya thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu.

Kalyàõamittassetaü bhikkhave bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa: pa¤¤avà bhavissati udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhakkhagàminiyà.

Tena ca pana bhikkhave bhikkhunà imesu pa¤casu dhammesu patiññhàya cattàro dhammà uttariü bhàvetabbà:

6 9. Asubhà bhàvetabbà ràgassa pahànàya. Mettà bhàvetabbà vyàpàdassa pahànàya. ânàpànasati bhàvetabbà vitakkupacchedàya. Aniccasa¤¤à bhàvetabbà asmimànasamugghàtàya, aniccasa¤¤ino bhikkhave bhikkhuno anattasa¤¤à saõñhàti. Anattasa¤¤ã asmimànasamugghàtaü pàpuõàti, diññheva dhamme nibbànanti.

9. 1. 1. 2

Nissayasampanna suttaü

(Sàvatthinàdànaü)

Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: nissayasampanno nissayasampannoti bhante vuccati. Kittàvatà nu kho bhante bhikkhu nissayasampanno hotãti.

Saddha¤ce bhikkhu, bhikkhu nissàya1 akusalaü pajahati kusalaü bhàveti pahãnamevassa taü akusalaü hoti.

Hiri¤ce bhikkhu, bhikkhu nissàya2 akusalaü pajahati kusalaü bhàveti pahãnamevassa taü akusalaü hoti.

Ottappa¤ce bhikkhu, bhikkhu nissàya3 akusalaü pajahati kusalaü bhàveti pahãnamevassa taü akusalaü hoti.

Viriya¤ce bhikkhu, bhikkhu nissàya4 akusalaü pajahati kusalaü bhàveti pahãnamevassa taü akusalaü hoti.

[PTS Page 354] pa¤¤a¤ce bhikkhu, bhikkhu nissàya5 akusalaü pajahati kusalaü bhàveti pahãnamevassa taü akusalaü

Hoti.

Taü hi'ssa bhikkhuno akusalaü pahãnaü hoti suppahãnaü, yaüsa ariyàya pa¤¤àya disvà pahãnaü.

1. Saddha¤ceva bhikkhu nissàya sãmu

2. Hiri¤ce bhikkhu nissàya sãmu.

3. Ottappa¤ce bhikkhu nissàya sãmu.

4. Viriya¤ce bhikkhu nissàya sãmu.

5. Pa¤¤a¤ce bhikkhu nissàya sãmu.

[BJT Page 372]

Tena naca pana bhikkhå, bhikkhunà imesu pa¤casu dhammesu patiññhàya cattàro dhammà upanissàya vihàtabbà. Katame cattàro: idha bhikkhu, bhikkhu saïkhàyekaü pañisevati, saïkhàyekaü adhivàseti, saïkhàyekaü parivajjeti, saïkhàyekaü vinodeti, evaü kho bhikkhå, bhikkhu nissayasampanno hotãti.

9. 1. 1. 3

Meghiya suttaü

Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà càlikàyaü viharati càlikàya pabbate. Tena kho pana samayena àyasmà meghiyo bhagavato upaññhàko hoti, atha kho àyasmà meghiyo yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: icchàmahaü bhante, chantugàmaü1 piõóàya pavisitunti. Yassadàni tvaü meghiya kàlaü ma¤¤asãti.

Atha kho àyasmà meghiyo pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya jantugàmaü piõóàya pàvisi: jantugàme piõóàya caritvà paccàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena kimikàlàya nadiyà tãraü tenupasaïkami. Addasà kho àyasmà meghiyo kimikàlàya nadiyà tãre jaïghàvihàraü anucaïkamamàno anuvicaramàno ambavanaü [PTS Page 355] pàsàdikaü ramaõãyaü. Disvànassa etadahosi: pàsàdikaü vatidaü ambavanaü ramaõãyaü. Alaü vatidaü kulaputtassa padhànatthikassa padhànàya. Sace maü bhagavà anujàneyya, àgaccheyyàhaü imaü ambavanaü padhànàyàti.

Atha kho àyasmà meghiyo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: idhàhaü bhante pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya jantugàmaü piõóàya pàvisiü. Jantugàme piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena kimikàlàya nadiyà tãraü tenupasaïkamiü.

1. Jatugàmaü syà.

[BJT Page 374]

Addasaü kho ahaü bhante, kimikàlàya nadiyà tãre jaïghàvihàraü anucaïkamamàno anuvicaramàno ambavanaü pàsàdikaü ramaõãyaü, disvàna me etadahosi: pàsàdikaü vatidaü ambavanaü ramaõãyaü, alaü vatidaü kulaputtassa padhànatthikassa padhànàya. Sace maü bhagavà anujàneyya àgaccheyyàhaü imaü ambavanaü padhànàyàti. Sace maü bhagavà anujàneyya gaccheyyàhaü taü ambavanaü padhànàyàti.

âgamehi tàva meghiya, ekakamhà1 tàva yàva a¤¤epi koci bhikkhu àgacchatãti. 2

Dutiyampi kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: bhagavato bhante, natthi ki¤ci uttariü karaõãyaü, natthi katassa paticayo. Mayhaü kho pana bhante, atthi uttariü karaõãyaü, atthi katassa paticayo. Sace maü bhagavà anujàneyya, gaccheyyàhaü taü ambavanaü padhànàyàti.

âgamehi tàva meghiya, ekakamhà1 tàva yàva a¤¤epi koci bhikkhu àgacchatãti. 2

Tatiyampi [PTS Page 356] kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: bhagavato bhante, natthi ki¤ci uttariü karaõãyaü, natthi katassa paticayo. Mayhaü kho pana bhante, atthi uttariü karaõãyaü, atthi katassa paticayo. Sace maü bhagavà anujàneyya, gaccheyyàhaü taü ambavanaü padhànàyàti.

Padhànanti kho meghiya vadamànaü kinti vadeyyàma, yassadàni tvaü meghiya kàlaü ma¤¤asãti.

Atha kho àyasmà meghiyo uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena taü ambavanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà taü ambavanaü ajjhogàhetvà a¤¤atarasmiü rukkhamåle divàvihàraü nisãdi. Atha kho àyasmato meghiyassa tasmiü ambavane viharantassa yebhuyyena tayo pàpakà akusalà vitakkà samudàcaranti. Seyyathãdaü: kàmavitakko vyàpàdavitakko vihiüsàvitakko. Atha kho àyasmato meghiyassa etadahosi: acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, saddhàya vata camhi agàrasmà anagàriyaü pabbajito. Atha ca pana imehi tãhi pàpakehi akusalehi vitakkehi anvàsatto kàmavitakkena vyàpàdavitakkena vihiüsàvitakkenàti.

1. Ekakamhi machasaü 2. Dissatuti sãmu.

[BJT Page 376]

Atha kho àyasmà meghiyo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà meghiyo bhagavantaü etadavoca: idha mayhaü bhante tasmiü ambavane viharantassa yebhuyyena tayo pàpakà akusalà vitakkà samudàcaranti. Seyyathãdaü: kàmavitakko vyàpàdavitakko vihiüsàvitakko. Tassa mayhaü bhante, etadahosi: acchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, saddhàya vatacamhã agàrasmà anagàriyaü pabbajito. Atha ca panimehi [PTS Page 357] tãhi pàpakehi akusalehi vitakkehi anvàsatto kàmavitakkena vyàpàdavitakkena vihiüsàvitakkenàti.

Aparipakkàya meghiya cetovimuttiyà pa¤cadhammà paripakkàya saüvattanti. Katame pa¤ca:

1. Idha meghiya, bhikkhu kalyàõamitto hoti kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko. Aparipakkàya meghiya ceto vimuttiyà ayaü pañhamo dhammo paripakkàya saüvattati.

2. Puna ca paraü meghiya bhikkhu sãlavà hoti pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Aparipakkàya meghiya, cetovimuttiyà ayaü dutiyo dhammo paripakkàya saüvattati.

3. Puna ca paraü meghiya bhikkhu yàyaü kathà abhisallekhikà cetovivaraõasappàyà seyyathãdaü: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà asaüsaggakathà viriyàrambhakathà sãlakathà samàdhikathà pa¤¤àkathà vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpiyà kathàya nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã. Aparipakkàya meghiya, cetovimuttiyà ayaü tatiyo dhammo paripakkàya saüvattati.

4. Puna ca paraü meghiya bhikkhu àraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahànàya, kusalànaü dhammànaü upasampadàya thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Aparipakkàya meghiya cetovimuttiyà ayaü catuttho dhammo paripakkàya saüvattati.

5. Puna ca paraü meghiya bhikkhu pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhakkhayagàminiyà. Aparipakkàya meghiya cetovimuttiyà ayaü pa¤camo dhammo paripakkàya saüvattati.

[BJT Page 378]

Kalyàõamittassetaü meghiya bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa sãlavà bhavissati pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharissati àcàragocarasampanno [PTS Page 358] aõumattesu vajjesu bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu.

Kalyàõamittassetaü meghiya bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa: yàyaü kathà abhisallekhikà cetovivaraõasappàyà, seyyathãdaü; appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà asaüsaggakathà viriyàrambhakathà sãlakathà samàdhikathà pa¤¤àkathà vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpiyà kathàya nikàmalàbhã hoti akicchalàbhã akasiralàbhã.

Kalyàõamittassetaü meghiya bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa, kalyàõasampavaïkassa àraddhaviriyo viharissati akusalànaü dhammànaü pahànàya kusalànaü dhammànaü upasampadàya thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu.

Kalyàõamittassetaü meghiya bhikkhuno pàñikaïkhaü kalyàõasahàyassa kalyàõasampavaïkassa: pa¤¤avà bhavissati udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammàdukkhakkhayagàminiyà.

69 Tena ca pana meghiya bhikkhuno imesu pa¤casu dhammesu patiññhàya cattàro dhammà uttariü bhàvetabbà: asubhà bhàvetabbà ràgassa pahànàya, mettà bhàvetabbà vyàpàdassa pahànàya, ànàpànasati bhàvetabbà vitakkupacchedàya, aniccasa¤¤à bhàvetabbà asmimànasamugghàtàya. Aniccasa¤¤ino meghiya anattasa¤¤à saõñhàti. Anattasa¤¤ã asmimànasamugghàtaü pàpuõàti. Diññheva dhamme nibbànanti.

9. 1. 1. 4

Nandaka suttaü

Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena àyasmà nandako upaññhànasàlàyaü bhikkhå dhammiyà kathàya sandesseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti.

[BJT Page 380]

Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito yena upaññhànasàlà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bahidvàrakoññhake aññhàsi kathàpariyosànaü àgamayamàno. Atha kho bhagavà kathàpariyosànaü viditvà ukkàsitvà aggalaü [PTS Page 359] àkoñesi. Vivariüsu kho te bhikkhu bhagavato dvàraü. Atha kho bhagavà upaññhànasàlaü pàvisi. Pavisitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Nisajja kho bhagavà àyasmantaü nandakaü etadavoca: dãgho kho tyàyaü nandaka dhammapariyàyo bhikkhånaü pañibhàsi. Api ca me1 piññhi àgilàyati bahidvàrakoññhake ñhitassa kathàpariyosànaü àgamayamànassàti.

Evaü vutte àyasmà nandako sàrajjàyamànaråpo2 bhagavantaü etadavoca, na kho mayhaü bhante jànàma bhagavà bahidvàrakoññhake ñhitoti. Sace hi mayaü bhante jàneyyàma bhagavà bahidvàrakoññhake ñhitoti ettakampi3 no nappañibhàseyyàti.

Atha kho bhagavà àyasmantaü nandakaü sàrajjàyamànaråpaü viditvà àyasmantaü nandakaü etadavoca: sàdhu sàdhu nandaka, evaü kho nandaka, tumhàkaü patiråpaü kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü yaü tumhe dhammiyà kathàya sannisãdeyyàtha. Sannipatitànaü vo nandaka dvayaü karaõãyaü: dhammã và kathà, ariyo và tuõhãbhàvo.

Saddho ca nandaka bhikkhu hoti no ca sãlavà, evaü so tenaïgena aparipåro hoti. Tena taü aïgaü paripåretabbaü: kinnàhaü saddho ca assaü [PTS Page 360] sãlavà càti. Yato ca kho nandaka, bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca, evaü so tenaïgena paripåro hoti.

Saddho ca nandaka bhikkhu hoti sãlavà ca, no ca làbhã ajjhattaü cetosamathassa. Evaü so tenaïgena aparipåro hoti. Tena taü aïgaü paripåretabbaü: kiü nàhaü saddho ca assaü sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassàti. Yato ca kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca, làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa, evaü so tenaïgena paripåro hoti. Saddho ca nandaka bhikkhu hoti sãlavà ca, làbhã ca ajjhattaü ceto samathassa. Na làbhã adhipa¤¤àdhammavipassanàya. Evaü so tenaïgena aparipåro hoti.

1. Api me machasaü

2. Sàrajjamànaråpo machasaü

Sàrajjayamànaråpo sãmu.

3. Ettakampi dhammaü machasaü.

[BJT Page 382]

Seyyathàpi nandaka pàõako catuppàdako, tassassa eko pàdo omako làmako, evaü so tenaïgena aparipåro assa, evameva kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa na làbhã adhipa¤¤àdhammavipassanàya, evaü so tenaïgena aparipåro hoti. Tena taü aïgaü paripåretabbaü; kinnàhaü saddho ca assaü sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa, làbhã ca adhipa¤¤àdhammavipassanàyàti yato ca kho nandaka, bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa làbhã ca adhipa¤¤àdhammavipassanàya, evaü so tenaïgena paripåro hotãti.

Idamavo ca bhagavà idaü vatvà sugato uññhàyàsanà vihàraü pàvisi.

Atha kho àyasmà nandako acirapakkantassa bhagavato bhikkhå àmantesi: idànàvuso bhagavà catåhi padehi kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàsetvà [PTS Page 361] uññhàyàsanà vihàraü paviññho: "saddho ca nandaka bhikkhu hoti, no ca sãlavà, evaü so tenaïgena aparipåro hoti, tena taü aïgaü paripåretabbaü: kinnàhaü saddho ca assaü sãlavà càti. Yato ca kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca, evaü so tenaïgena paripåro hoti. Saddho ca nandaka bhikkhu hoti sãlavà ca, no ca làbhã ajjhattaü cetosamathassa, làbhã ca adhipa¤¤àdhammavipassanàyàti yato ca kho nandaka, bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa na làbhã adhipa¤¤àdhammavipassanàya, evaü so tenaïgena aparipåro hoti.

Seyyathàpi nandaka, pàõako catuppàdako, tassassa eko pàdo omako làmako, evaü so tenaïgena aparipåro assa, evameva kho nandaka bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa na làbhã adhipa¤¤àdhammavipassanàya, evaü so tenaïgena aparipåro hoti. Tena taü aïgaü paripåretabbaü; kinnàhaü saddho ca assaü sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa làbhã ca adhipa¤¤àdhammavipassanàyàti yato ca kho nandaka, bhikkhu saddho ca hoti sãlavà ca làbhã ca ajjhattaü cetosamathassa làbhã ca adhipa¤¤àdhammavipassanàya, evaü so tenaïgena paripåro hotãti.

[BJT Page 384]

Pa¤cime àvuso. ânisaüsà kàlena dhammasavaõe, kàlena dhammasàkacchàya. Katame pa¤ca:

Idhàvuso, bhikkhu bhikkhånaü dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Yathà yathà àvuso, bhikkhu bhikkhånaü dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Tathà tathà so satthupiyo ca hoti manàpo ca garu ca bhàvanãyo ca ayaü àvuso, pañhamo ànisaüso kàlena dhammasavaõe, kàlena dhammasàkacchàya.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu bhikkhånaü dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü [PTS Page 362] pakàseti. Yathà yathà àvuso, bhikkhu bhikkhånaü dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Tathà tathà naü sabrahmacàrã uttariü sambhàventi. "Addhà ayamàyasmà patto và pacchati và" ti, ayaü àvuso, catuttho ànisaüso kàlena dhammasavaõe, kàlena dhammasàkacchàya.

Puna ca paraü àvuso, bhikkhu bhikkhånaü dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Yathà yathà àvuso, bhikkhu bhikkhånaü dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Tattha tattha ye te bhikkhå sekhà appattamànasà anuttaraü yogakkhemaü patthayamànà viharanti, te taü dhammaü sutvà viriyaü àrabhanti appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàya. Ye pana tattha bhikkhu arahanto khãõàsavà vusitavanto katakaraõãyà ohitabhàrà anuppattasadatthà parikkhãõabhavasaüyojanà sammada¤¤à vimuttà, te taü dhammaü sutvà diññhadhammasukhavihàra¤¤eva [PTS Page 363] anuyuttà viharanti. Ayaü àvuso, pa¤camo ànisaüso kàlena dhammasavaõe, kàlena dhammasàkacchàya. Ime kho àvuso, pa¤ca ànisaüsà kàlena dhammasavaõe, kàlena dhammasàkacchàyàti.

1. Pajjati và machasaü gacchati và syà.

[BJT Page 386]

9. 1. 1. 5

Balasaïgahavatthu suttaü

(Sàvatthinidànaü)

Cattàrimàni bhikkhave balàni, katamàni cattàri: pa¤¤àbalaü viriyabalaü anavajjabalaü saïgahabalaü. Katama¤ca bhikkhave pa¤¤àbalaü: ye dhammà akusalà akusalasaïkhàtà, ye dhammà kusalà kusalasaïkhàtà, ye dhammà sàvajjà sàvajjasaïkhàtà, ye dhammà anavajjà anavajjasaïkhàtà, ye dhammà kaõhà kaõhasaïkhàtà, ye dhammà sukkà sukkasaïkhàtà, ye dhammà asevitabbà asevitabbasaïkhàtà, ye dhammà sevitabbà sevitabbasaïkhàtà, ye dhammà nàlamariyà nàlamariyasaïkhàtà, ye dhammà alamariyà alamariyasaïkhàtà, tyàssa dhammà pa¤¤àya vodiññhà honti vocarità honti. Idaü vuccati bhikkhave pa¤¤àbalaü.

Katama¤ca bhikkhave viriyabalaü: ye dhammà akusalà akusalasaïkhàtà, ye dhammà sàvajjà sàvajjasaïkhàtà, ye dhammà kaõhà kaõhasaïkhàtà, ye dhammà asevitabbà asevitabbasaïkhàtà, ye dhammà nàlamariyà nàlamariyasaïkhàtà, tesaü dhammànaü pahànàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati. Ye dhammà kusalà kusalasaïkhàtà, ye dhammà anavajjà anavajjasaïkhàtà, ye dhammà sukkà sukkasaïkhàtà, ye dhammà sevitabbà sevitabbasaïkhàtà, [PTS Page 364] ye dhammà alamariyà alamariyasaïkhàtà, tesaü dhammànaü pañilàbhàya chandaü janeti vàyamati viriyaü àrabhati cittaü paggaõhàti padahati. Idaü vuccati bhikkhave viriyabalaü.

[BJT Page 388]

Katama¤ca bhikkhave, anavajjabalaü: idha bhikkhave ariyasàvako anavajjena kàyakammena samannàgato hoti. Anavajjena vacãkammena samannàgato hoti, anavajjena manokammena samannàgato hoti. Idaü vuccati bhikkhave anavajjabalaü.

Katama¤ca bhikkhave, saïgahabalaü: cattàrimàni bhikkhave saïgahavatthåni. Dànaü peyyavajjaü atthacariyà samànattatà. Etadaggaü bhikkhave, dànànaü yadidaü dhammadànaü. Etadaggaü bhikkhave, peyyavajjànaü yadidaü atthikassa ohitasotassa punappunaü dhammaü deseti. Etadaggaü bhikkhave, atthacariyànaü yadidaü assaddhaü saddhàsampadàya samàdapeti niveseti patiññhàpeti. Dussãlaü sãlasampadàya samàdapeti nivesati patiññhàpeti, macchariü càgasampadàya samàdapeti niveseti patiññhàpeti. Duppa¤¤e pa¤¤àsampadàya samàdapeti niveseti patiññhàpeti, etadaggaü bhikkhave, samànattatànaü yadidaü sotàpanno sotàpannassa samànatto, sakadàgàmã sakadàgàmissa samànatto, anàgàmã anàgàmissa samànatto, arahaü arahato samànatto. Idaü vuccati bhikkhave saïgahabalaü. Imàni kho bhikkhave cattàri balànãti.

Imehi kho bhikkhave catåhi balehi samannàgato ariyasàvako pa¤cabhayàni samatikkanto hoti, katamàni pa¤ca: àjãvikabhayaü asilokabhayaü, parisasàrajjabhayaü, maraõabhayaü, [PTS Page 365] duggatibhayaü. Sa kho so bhikkhave ariyasàvako itipañisa¤cikkhati:

Nàhaü àjãvikabhayassa bhàyàmi, kissàhaü àjãvikabhayassa bhàyissàmi, atthi me cattàri balàni, pa¤¤àbalaü viriyabalaü anavajjabalaü saïgahabalaü. Duppa¤¤o kho àjãvikabhayassa bhàyeyya, kusãto àjãvikabhayassa bhàyeyya, sàvajjakàyakammanto vacãkammanto manokammanto àjãvikabhayassa bhàyeyya, asaïgàhako àjãvikabhayassa bhàyeyya.

Nàhaü asilokabhayassa bhàyàmi. Kissàhaü asilokabhayassa bhàyissàmi. Atthi me cattàri balàni, pa¤¤àbalaü viriyabalaü anavajjabalaü saïgahabalaü. Duppa¤¤o kho asilokabhayassa bhàyeyya, kusãto asilokabhayassa bhàyeyya, sàvajjakàyakammanetà vacãkammanto manokammanetà asilokabhayassa bhàyeyya, asaïgàhako asilokabhayassa bhàyeyya.

Nàhaü parisasàrajjabhayassa bhàyàmi, kissàhaü parisasàrajjabhayassa bhàyissàmi, atthi me cattàri balàni, pa¤¤àbalaü viriyabalaü anavajjabalaü saïgahabalaü. Duppa¤¤o kho parisasàrajjabhayassa bhàyeyya, kusãto parisasàrajjabhayassa bhàyeyya, sàvajjakàyakammanto vacãkammanto manokammanto parisasàrajjabhayassa bhàyeyya, asaïgàhako parisasàrajjabhayassa bhàyeyya.

Nàhaü maraõabhayassa bhàyàmi, kissàhaü maraõabhayassa bhàyissàmi, atthi me cattàri balàni, pa¤¤àbalaü viriyabalaü anavajjabalaü saïgahabalaü. Duppa¤¤o kho maraõabhayassa bhàyeyya, kusãto maraõabhayassa bhàyeyya, sàvajjakàyakammanto vacãkammanto manokammanto maraõabhayassa bhàyeyya, asaïgàhako maraõabhayassa bhàyeyya.

Nàhaü duggatibhayassa bhàyàmi, kissàhaü duggatibhayassa bhàyissàmi, atthi me cattàri balàni, pa¤¤àbalaü viriyabalaü anavajjabalaü saïgahabalaü. Duppa¤¤o kho duggatibhayassa bhàyeyya, kusãto duggatibhayassa bhàyeyya, sàvajjakàyakammanto vacãkammanto manokammanto duggatibhayassa bhàyeyya, asaïgàhako duggatibhayassa bhàyeyya.

Imehi kho bhikkhave catåhi balehi samannàgato ariyasàvako imàni pa¤cabhayàni samatikkanto hotãti.

[BJT Page 390]

9. 1. 1. 6

Sevitabbàsevitabba suttaü

(Sàvatthinidànaü)

Tatra kho àyasmà sàriputto bhikkhå àmantesi àvuso bhikkhavoti, àvusoti kho te bhikkhå àyasmato sàriputtassa paccassosuü, àyasmà sàriputto etadavoca: puggalopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopi, cãvarampi àvuso duvidhena veditabbaü sevitabbampi asevitabbampi. Piõóapàtopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopi, senàsanampi àvuso duvidhena veditabbaü sevitabbampi asevitabbampi. Gàmanigamopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi [PTS Page 366] asevitabbopi. Janapadapadesopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopi.

"Puggalopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" iti kho panetaü vuttaü ki¤cetaü pañicca vuttaü tattha yaü ja¤¤à puggalaü "imaü kho me puggalaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhaóanti kusalà dhammà parihàyanti ye ca kho me pabbajitena jãvita parikkhàrà samudànetabbà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrà, te ca kasirena samudàgacchanti. Yassa camhi atthàya agàrasmà anagàriyaü pabbajito, so ca me sàma¤¤attho na bhàvanà pàripåriü gacchati" ti. Tenàvuso, puggalena so puggalo rattibhàgaü và divasabhàgaü và saïkhàpi anàpucchà pakkamitabbaü nànubandhitabbo:

Tattha yaü ja¤¤à puggalaü "imaü kho me puggalaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhaóanti kusalà dhammà paribhàyanti. Ye ca kho me pabbajitena jãvitaparikkhàrà samudànetabbà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrà, te ca appakasirena samudàgacchanti. Yassa camhi atthàya agàrasmà anagàriyaü pabbajito, so ca me sàma¤¤attho na bhàvanà pàripåriü gacchatãti, tenàvuso puggalena so puggalo saïkhàpi anàpucchà pakkamitabbaü nànubandhitabbo.

[BJT Page 392]

Tattha yaü ja¤¤à puggalaü "imaü kho me puggalaü sevato akusalà [PTS Page 367] dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhaóanti. Ye ca kho me pabbajitena jãvitaparikkhàrà samudànetabbà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrà, te ca kasirena samudàgacchanti. Yassa camhi atthàya agàrasmà anagàriyaü pabbajito, so ca me sàma¤¤attho bhàvanà pàripåriü gacchatãti, tenàvuso puggalena so puggalo saïkhàpi anubandhitabbo na pakkamitabbaü.

Tattha yaü ja¤¤à puggalaü "imaü kho me puggalaü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhaóanti. Ye ca kho me pabbajitena jãvitaparikkhàrà samudànetabbà cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrà, te ca appakasirena samudàgacchanti. Yassa camhi atthàya agàrasmà anagàriyaü pabbajito, so ca me sàma¤¤attho bhàvanà pàripåriü gacchatãti, tenàvuso puggalena so puggalo yàvajãvaü anubandhitabbo na pakkamitabbaü api panujjamànena. "Puggalopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" ti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañiccavuttaü.

Cãvarampi kho àvuso1 duvidhena veditabbaü sevitabbampi asevitabbampã" ti. Iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: tattha yaü ja¤¤à cãvaraü "idaü kho me cãvaraü sevato akusalà dhammà abhivaóóhaóanti kusalà dhammà parihàyantã" ti. Evaråpaü cãvaraü na sevitabbaü tattha yaü ja¤¤à cãvaraü idaü kho me cãvaraü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhaóantã" ti. Evaråpaü cãvaraü sevitabbaü. "Cirampi [PTS Page 368] kho àvuso duvidhena veditabbaü sevitabbampi asevitabbampã" ti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü.

"Piõóapàtopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" ti. Iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: tattha yaü ja¤¤à piõóapàtaü "imaü kho me piõóapàtaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhaóanti kusalà dhammà parihàyantã" ti. Evaråpo piõóapàto na sevitabbo. Tattha yaü ja¤¤à piõóapàtaü imaü kho me piõóapàtaü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhaóantã" ti. Evaråpo piõóapàto sevitabbo "piõaóapàtopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" ti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü.

1. Civarampi àvuso machasaü

[BJT Page 394]

"Senàsanampi kho àvuso duvidhena veditabbaü sevitabbampi asevitabbampã" ti. Iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañiccavuttaü: tattha yaü ja¤¤à senàsanaü "idaü kho me senàsanaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhaóanti kusalà dhammà parihàyantã" ti. Evaråpaü senàsanaü na sevitabbaü. Tattha yaü ja¤¤à senàsanaü idaü kho me senàsanaü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhaóantã" ti. Evaråpaü senàsanaü sevitabbaü. "Senàsanampi àvuso duvidhena veditabbaü sevitabbampi asevitabbampã" ti iti yaü taü vuttaü idametaü pañiccavuttaü.

"Gàmanigamopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" ti. Iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: tattha yaü ja¤¤à gàmanigamaü "imaü kho me gàmanigamaü sevato akusalà dhammà abhivaóóhaóanti kusalà dhammà parihàyantã" ti. Evaråpo gàmanigamo na sevitabbo. Tattha yaü ja¤¤à gàmanigamaü "imaü kho me gàmanigamaü [PTS Page 369] sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhaóantã" ti. Evaråpo gàmanigamo sevitabbo "gàmanigamopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" ti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü.

"Janapadapadesopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" ti. Iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: tattha yaü ja¤¤à janapadapadesaü "imaü kho me janapadapadesaü sevato akusalà dhammà parihàyanti kusalà dhammà abhivaóóhaóanti" ti. Evaråpo janapadapadeso na sevitabbo. "Janapadapadesopi àvuso duvidhena veditabbo sevitabbopi asevitabbopã" ti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttanti.

[BJT Page 396]

9. 1. 1. 7

Sutavàparibbàjaka suttaü

Evaü me sutaü, ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati gijjhakåñe pabbate. Atha kho sutavà paribbàjako yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho sutavà paribbàjako bhagavantaü etadavoca:

Ekamidaü bhante, samayaü bhagavà idheva ràjagahe viharati giribbaje, tatra me bhante, bhagavato sammukhà pañiggahãtaü "yo so sutavà1 bhikkhu arahaü khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro [PTS Page 370] anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammada¤¤à vimutto, abhabbo so pa¤cañhànàni ajjhàcarituü. Abhabbo khãõàsavo bhikkhu sa¤cicca pàõaü jãvità voropetuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu adinnaü theyyasaïkhàtaü àdàtuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu methunaü dhammaü patisevituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sampajànamusà bhàsituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sannidhikàrakaü kàme paribhu¤jituü, seyyathàpi pubbe agàrikabhåtoti. " Kacci metaü bhante, bhagavato sussutaü suggahãtaü sumanasikataü såpadhàritanti.

Taggha tetaü2 sutavà, sussutaü suggahãtaü sumanasikataü supadhàritaü. Pubbevàhaü sutavà, etarahi ca evaü vadàmi. "Yo so bhikkhu arahaü khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammada¤¤àvimutto. Abhabbo sonavañhànàni ajjhàcarituü: abhabbo khãõàsavo bhikkhu sa¤cicca pàõaü jãvità voropetuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu adinnaü theyyasaïkhàtaü àdàtuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu methunaü dhammaü patisevituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sampajànamusà bhàsituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sannidhikàrake kàme paribhu¤jituü, seyyathàpi pubbe agàriyabhåto.

1. Sutaü syà 2. Te etaü machasaü

[BJT Page 398]

Abhabbo khãõàsavo bhikkhu buddhaü paccakkhàtuü1 abhabbo khãõàsavo bhikkhu dhammaü paccakkhàtuü2 abhabbo khãõàsavo bhikkhu saïghaü paccakkhàtuü3 abhabbo khãõàsavo bhikkhu sikkhaü paccakkhàtuü4 pubbevàhaü [PTS Page 371] sutavà, etarahi ca evaü vadàmi: yo so bhikkhu arahaü vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammada¤¤à vimutto. Abhabbo so imàni navañhànàni ajjhàcaritunti.

9. 1. 1. 8

Sajjhaparibbàjaka suttaü

Evaü me sutaü, ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati gijjhakåñe pabbate. Atha kho sajjho paribbàjako yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho sajjho paribbàjako bhagavantaü etadavoca:

Ekamidaü bhante, samayaü bhagavà idheva ràjagahe viharati giribbaje, tatra me bhante, bhagavato sammukhà sutaü sammukhà pañiggahãtaü "yo so sajjha, bhikkhu arahaü khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammada¤¤à vimutto, abhabbo so pa¤cañhànàni ajjhàcarituü.

Abhabbo khãõàsavo bhikkhu sa¤cicca pàõaü jãvità voropetuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu adinnaü theyyasaïkhàtaü àdàtuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu methunaü dhammaü patisevituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sampajànamusà bhàsituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sannidhikàrake kàme pañisevituü, seyyathàpi pubbe agàriyabhåtoti. Kacci metaü bhante, bhagavato sussutaü suggahãtaü sumanasikataü såpadhàritanti.

1. Paccàcikkhituü sãmu chandagatiü ganatuü machasaü

2. Paccàvikkhituü, sãmu dosàgatiü ganatuü machasaü

3. Paccàvikkhituü, sãmu mohàgatiü ganatuü machasaü

4. Paccàvikkhituü, sãmu bhayàgatiü ganatuü machasaü

[BJT Page 400]

Taggha [PTS Page 372] tetaü1 sajjha, sussutaü suggahãtaü sumanasikataü supadhàritaü. Pubbecàhaü sajjha, etarahi ca evaü vadàmi. "Yo so bhikkhu arahaü khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammada¤¤àvimutto. Abhabbo so navañhànàni ajjhàcarituü: abhabbo khãõàsavo bhikkhu sa¤cicca pàõaü jãvità voropetuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu adinnaü theyyasaïkhàtaü àdàtuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu methunaü dhammaü patisevituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sampajànamusà bhàsituü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu sannidhikàrake kàme paribhu¤jituü, seyyathàpi pubbe agàriyabhåto.

Dhammaü abhabbo khãõàsavo bhikkhu chandàgatiü gantuü abhabbo khãõàsavo bhikkhu dosàgatiü gantuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu mohàgatiü gantuü, abhabbo khãõàsavo bhikkhu bhayàgatiü gantuü. Pubbecàhaü sajjha, etarahi ca evaü vadàmi. "Yo kho bhikkhu arahaü khãõàsavo vusitvà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano, sammada¤¤à vimutto, abhabbo so imàni navañhànàni ajjhàcaritu" nti.

9. 1. 1. 9

Puggala suttaü

(Sàvatthinidànaü)

Nava ime bhikkhave, puggalà santo saüvijjamànà lokasmiü, katame nava: arahà, arahattàya pañipanno, anàgàmã, anàgàmiphalaü sacchikiriyàya pañipanno, sakadàgàmi, sakadàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanno, sotàpanno, sotàpattiphalasacchikiriyàya pañipanno, puthujjano. Ime kho bhikkhave, navapuggalà santo saüvijjamànà lokasminti.

9. 1. 1. 10

âhuneyyapuggala suttaü

(Sàvatthinidànaü)

Nava [PTS Page 273] ime bhikkhave, puggalà àhuneyyà pàhuõeyyà dakkhiõeyyà a¤jalikaraõãyà anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Katame nava: arahà, arahattàya pañipanno, anàgàmã, anàgàmiphala sacchikiriyàya pañipanno, sakadàgàmi, sakadàgàmiphalasacchikiriyàya pañipanno, sotàpanno, sotàpattiphalasacchikiriyàya pañipanno, gotrabhå. Ime kho bhikkhave, navapuggalà àhuneyyà pàhuõeyyà dakkhiõeyyà a¤jalikaraõãyà anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassàti.

Sambodhivaggo pañhamo.

Tatruddànaü:

Sambodhinissayo ceva meghiyaü nandakaü balaü,

Sevanà sutavà sajjhe puggalo àhuneyyo càti.

1. Te etaü machasaü.