[BJT Page 062]
Suttantapiñake
Aïguttaranikàyo
Dasakanipàto
3. Mahàvaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
10. 1. 3. 1
Sãhanàda suttaü
(Sàvatthinidànaü)
Sãho bhikkhave migaràjà sàyanhasamayaü àsayà nikkhamati. âsayà nikkhamitvà vijambhati: vijambhitvà samantà catudadisaü1 [PTS Page 033] anuviloketi. Samantà catuddisaü anuviloketvà tikkhattuü sãhanàdaü nadati. Tikkhattuü sãhanàdaü naditvà gocaràya pakkamati. Taü kissa hetu: "màhaü khuddakepàõe visamagate saïghàtaü àpàdesinti".
Sãhoti kho bhikkhave tathàgatassetaü adhivacanaü arahato sammà sambuddhassa: yaü kho bhikkhave tathàgato parisàya dhammaü deseti, idamassa hoti sãhanàdasmiü.
Dasa imàni bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalàni yehi balehi samannàgato tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahamacakkaü pavatteti. Katamàni dasa:
1. Idha bhikkhave tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajanàti. Yampi bhikkhave tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti. Yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
2. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato atãtànàgatapaccuppannànaü kammasamàdànànaü ñhànaso hetuso vipàkaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampi bhikkhave tathàgato atãtànàgatapaccuppannànaü kammasamàdànànaü ñhànaso hetuso vipàkaü yathàbhåtaü pajànàti, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
3. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato sabbatthagàminãpañipadaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampi bhikkhave tathàgato sabbatthagàminãpañipadaü yathàbhåtaü pajànàti, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
1. Catuddisà syà kaü:
[BJT Page 064]
4. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato [PTS Page 034] anekadhàtu1nànàdhàtu1lokaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampi bhikkhave tathàgato anekadhàtu nànàdhàtu lokaü yathàbhåtaü pajànàti, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti. Yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
5. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato sattànaü nànàdhimuttikataü yathàbhåtaü pajànàti, yampi bhikkhave tathàgato sattànaü nànàdhimuttikataü yathàbhåtaü pajànàti, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
6. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato parasattàtaü parapuggalànaü indriyaparopariyattaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampi bhikkhave tathàgato parasattànaü parapuggalànaü indriyaparopariyattaü yathàbhåtaü pajànàti, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
7. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato jhànavimokkhasamàdhisampattãnaü saükilesaü vodànaü vuññhànaü yathàbhåtaü pajànàti, yampi bhikkhave tathàgato jhànavimokkhasamàdhisamàpattãnaü saükilesaü vodànaü vuññhànaü yathàbhåtaü pajànàti, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati brahmacakkaü pavatteti.
8. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, seyyathãdaü: ekampi jàtiü, dvepi jàtiyo, tissopi jàtiyo, vatassopi jàtiyo, pa¤capi jàtiyo [PTS Page 035] anekepi saüvaññakappe, anekepi vivaññakappe, anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo, evaügotto, evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü, dasapi jàtiyo anekepi saüvaññakappe, anekepi vivaññakappe, anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo, evaügotto, evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato vuto amutra upapàdiü, vãsampi jàtiyo, tiüsampi jàtiyo, cattàrãsampi jàtiyo, pa¤¤àsampi jàtiyo, jàtisatampi, jàtisahassampi, jàtisatasahassampi, anekepi saüvaññakappe, anekepi vivaññakappe, anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo, evaügotto, evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato vuto amutra upapàdiü.
1. Anekadhàtuü nànàdhàtuü machasaü
[BJT Page 066]
Tatràpàsiü evaü nàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto so tato cuto idhåpapannoti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Yampi bhikkhave tathàgato anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, seyyathãdaü ekampi jàtiü dvepi jàtiyo, tissopi jàtiyo, catassopi jàtiyo, pa¤capi jàtiyo, dasapi jàtiyo, vãsampi jàtiyo, tiüsampi jàtiyo, cattàrãsampi jàtiyo, pa¤¤àsampi jàtiyo, jàtisatampi, jàtisahassampi, jàtisatasahassampi, anekepi saüvaññakappe, anekepi vivaññakappe, anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahma cakkaü pavattenti.
9. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: "ime vata bhonto sattà kàya duccaritena samannàgatà, vacã duccaritena samannàgatà, mano duccaritena samannàgatà àriyànaü upavàdakà, micchàdiññhikà micchàdiññhikamma samàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacã sucaritena samannàgatà mano sucaritena samannàgatà. Ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannàti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena. Satte passati cavamàne uppajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. [PTS Page 036] yampi bhikkhave tathàgato dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. Yampi bhikkhave tathàgato dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. Idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti. Yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
[BJT Page 068]
10. Puna ca paraü bhikkhave tathàgato àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati yampi bhikkhave tathàgato àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati, idampi bhikkhave tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
Imàni kho bhikkhave dasa tathàgatassa tathàgatabalàni, yehi balehi samannàgato tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati. Brahmacakkaü pavattenti.
Sãhanàda suttaü pañhamaü.
10. 1. 3. 2
Adhivuttipada suttaü
(Sàvatthinidànaü)
Atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü ànandaü bhagavà etadavoca:
Ye te ànanda, dhammà tesaü tesaü adhivuttipadànaü1 abhi¤¤à sacchikiriyàya saüvattanti. Visàrado ahaü ànanda tatra pañijànàmi tesaü tesaü tathà tathà dhammaü desetuü, yathà yathà pañipanno santaü và atthãti ¤assati, asantaü và natthãti ¤assati, hãnaü và hãnanti ¤assati, paõãtaü và paõãtanti ¤assati. Sa uttaraü và sa uttaranti ¤assati, anuttaraü và anuttaranti ¤assati, yathà yathà và pana taü ¤àteyyaü và [PTS Page 037] daññheyyaü và sacchikàtayyaü và tathà tathà ¤assati và dakkhati và sacchikarissatãti và ñhànametaü vijjati. Etadanuttariyaü2 ànanda ¤àõànaü yadidaü tattha tattha yathàbhåta¤àõaü, etasmà càhaü ànanda ¤àõà a¤¤aü ¤àõaü uttarãtaraü và paõãtataraü và natthãti vadàmi.
1. Adhimuttipadànaü adhimuttipadhànaü katthaci.
2. Etadànutatariyaü machasaü
[BJT Page 070]
Dasa imàni ànanda, tathàgatassa tathàgatabalàni yehi, balehi samannàgato tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti, katamàni dasa:
1. Idhànanda, tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti, yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idaü panànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
2. Puna ca paraü ànanda, tathàgato atãtànàgatapaccuppannànaü kammasamàdànànaü ñhànaso hetuso vipàkaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idaü panànanda tathàgatassa tathàgata balaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti. Idampanànanda tathàgatassa tathàgata balaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
3. Puna ca paraü ànanda, tathàgato sabbatthagàminiü pañipadaü yathàbhåtaü pajànàti idaü panànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti. Idampanànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
4. Puna ca paraü ànanda, tathàgato anekadhàtunànàdhàtulokaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idampanànanda tathàgatassa tathàgata balaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahvacakkaü pavatteti.
[PTS Page 038]
5. Puna ca paraü ànanda, tathàgato sattànaü nànàdhimuttikataü yathàbhåtaü pajànàti. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idampanànanda tathàgatassa tathàgata balaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
6. Puna ca paraü ànanda, tathàgato parasattànaü parapuggalànaü indriya paropariyattaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idampanànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
7. Puna ca paraü ànanda tathàgato jhànavimokkhasamàdhisampattãnaü saükilesaü vodànaü vuññhànaü yathàbhåtaü pajànàti. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idampanànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
8. Puna ca paraü ànanda, tathàgato anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, seyyathãdaü: ekampijàtiü dvepijàtiyo, tissopi jàtiyo, catassopi jàtiyo, pa¤capi jàtiyo, dasapi jàtiyo, vãsampi jàtiyo, tiüsampi jàtiyo, cattàrãsampi jàtiyo, pa¤¤àsampi jàtiyo, jàtisatampi, jàtisahassampi, jàtisatasahassampi, anekepi saüvaññakappe, anekepi vivaññakappe, anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo, evaügotto, evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü, iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idaü panànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
[BJT Page 072]
9. Puna ca paraü ànanda tathàgato dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte pasasati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. "Ime vata bhonto sattà kàya duccaritena samannàgatà vacã duccaritena samannàgatà mano duccaritena samannàgatà àriyànaü upavàdakà, micchàdiññhikà micchàdiññhikamma samàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacã sucaritena samannàgatà mano sucaritena samannàgatà. âriyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü lokaü upapannàti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena. Satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. Yampanànanda tathàgato ñhàna¤ca ñhànato aññhàna¤ca aññhànato yathàbhåtaü pajànàti idampanànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti, yaü balaü àgamma tathàgato àsahaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavatteti.
10. Puna ca paraü ànanda tathàgato àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Yampanànanda tathàgato àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Idampanànanda tathàgatassa tathàgatabalaü hoti. Yambalaü àgamma tathàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavattenti.
Imàni kho ànanda dasa tathàgatassa tathàgatabalàni, yehi balehi samannàgato àsabhaü ñhànaü pañijànàti, parisàsu sãhanàdaü nadati, brahmacakkaü pavattetãti.
[PTS Page 039]
10. 1. 3. 3
Kàya suttaü
(Sàvatthinidànaü)
Atthi bhikkhave dhammà kàyena pahàtabbà no vàcàya. Atthi bhikkhave dhammà vàcàya pahàtabbà no kàyena. Atthi bhikkhave dhammà neva kàyena pahàtabbà no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbà.
Katame va bhikkhave dhammà kàyena pahàtabbà no vàcàya:
Idha bhikkhave bhikkhu akusalaü àpanno hoti ka¤cideva desaü1 kàyena. Tamenaü anuvicca vi¤¤å sabrahmacàrã evamàhaüsu: "àyasmà kho akusalaü àpanno ka¤cideva desaü kàyena, sàdhu vatàyasmà kàyaduccaritaü pahàya kàyasucaritaü bhàvetu" ti. So anuvicca vi¤¤åhi sabrahmacàrãhi vuccamàno kàya duccaritaü pahàya kàya sucaritaü bhàveti. Ime vuccanti bhikkhave dhammà kàyena pahàtabbà no vàcàya.
1. Kiüci desaü machasaü
[BJT Page 074]
Katame ca bhikkhave dhammà vàcàya pahàtabbà no kàyena:
Idha bhikkhave bhikkhu akusalaü àpanno hoti ka¤cideva desaü vàcàya. Tamenaü anuvivacca vi¤¤å sabrahmacàrã evamàhaüsu: àyasmà kho akusalaü àpanno ka¤cideva desaü vàcàya, sàdhuvatàyasmà vacã duccaritaü pahàya vacã sucaritaü bhàvetu"ti. So anuvicca vi¤¤åhi sabrahmacàrãhi vuccamàno vacãduccaritaü pahàya vacãsucaritaü bhàveti. Ime vuccanti bhikkhave dhammà vàcàya pahàtabbà, no kàyena.
Katame ca bhikkhave dhammà neva kàyena pahàtabbà no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbà:
Lobho bhikkhave neva kàyena pahàtabbo, no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbo. Doso bhikkhave neva kàyena pahàtabbo, no vàcàya. Pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbo. Moho bhikkhave neva kàyena pahàtabbo, no vàcàya. Pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbo. Kodho bhikkhave neva kàyena pahàtabbo, no vàcàya. Pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbo. Upanàho bhikkhave neva kàyena pahàtabbo, no vàcàya. Pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbo. Makkho bhikkhave neva kàyena pahàtabbo, no vàcàya. Pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbo. Paëàso [PTS Page 040] bhikkhave neva kàyena pahàtabbo, no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbo. Macchariyaü bhikkhave neva kàyena pahàtabbo no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbaü. Pàpikà bhikkhave issà neva kàyena pahàtabbà no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbà.
Katamà ca bhikkhave pàpikà issà:
Idha bhikkhave ijjhati gahapatissa và gahapatiputtassa và dhanena và dha¤¤ena và rajatena và jàtaråpena và. Tatra¤¤atatarassa dàsassa và opavàsassa và evaü hoti. "Aho vatimassa gahapatissa và gahapatiputtassa và na ijjheyya dhanena và dha¤¤ena và rajatena và jàtaråpena và"ti. Samaõo và pana bràhmaõevà làbhã hoti cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànaü tatra¤¤atarassa samaõassa và bràhmaõassa và evaü hoti: "aho vata ayamàyasmà na làbhã assa cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànanti". Ayaü vuccati bhikkhave pàpikà issà, pàpikà bhikkhave issà neva kàyena pahàtabbà no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbà.
[BJT Page 076]
Pàpikà bhikkhave icchà neva kàyena pahàtabbà no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbà.
Katamà ca bhikkhave pàpikà icchà:
Idha bhikkhave ekacco assaddho samàno 'saddho'ti maü jàneyyunti icchati, dussãlo samàno 'sãlavà'ti maü jàneyyunti icchati, appassuto samàno 'bahussuto' ti maü jàneyyunti icchati, saïgaõikàràmo samàno pavivittoti maü jàneyyunti icchati, kusãto samàno àraddhaviriyoti maü jàneyyunti icchati, muññhassatisamàno upaññhitasatãti maü jàneyyunti icchati asamàhito samàno samàhito ti maü jàneyyunti icchati, duppa¤¤o samàno pa¤¤avàti maü jàneyyunti icchati, akhãõàsavo samàno khãõàsavoti maü jàneyyunti icchati, [PTS Page 041] ayaü vuccati bhikkhave pàpikà icchà, pàpikà bhikkhave icchà neva kàyena pahàtabbà no vàcàya, pa¤¤àya disvà disvà pahàtabbà.
Taü ce bhikkhave bhikkhu, lobho abhibhuyya irãyati. Doso abhibhuyya irãyati. Moho abhibhuyya irãyati. Kodho abhibhuyya irãyati. Upanàho abhibhuyya irãyati. Makkho abhibhuyya irãyati. Paëàso abhibhuyya irãyati. Macchariyaü pàpikà issà abhibhuyya irãyati. Pàpikà icchà abhibhuyya irãyati, so evamassa veditabbo: na ayamàyasmà tathà pajànàti, yathà pajànato lobho na hoti, tathà himaü àyasmantaü lobho abhibhuyya irãyati, na ayamàyasmà tathà pajànàti, yathà pajànato doso na hoti moho na hoti kodho na hoti upanàho na hoti makkho na hoti paëàso na hoti macchariyaü na hoti pàpikà issà na hoti pàpikà icchà na hoti tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà abhibhuyya irãyati. Ta¤ce bhikkhave bhikkhuü loho nàbhibhuyya irãyati. Doso nàbhibhuyya irãyati. Moho nàbhibhuyya irãyati. Kodho nàbhibhuyya irãyati. Upanàho nàbhibhuyya irãyati. Makkho nàbhibhuyya irãyati. Paëàso nàbhibhuyya irãyati. Pàpikà issà nàbhibhuyya irãyati. Pàpikà icchà nàbhibhuyya irãyati. So evamassa veditabbo: na ayamàyasmà tathà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti, tathà himaü àyasmantaü lobho nàbhibhuyya irãyati, tathà yamàyasmà pajànàti yathà pajànato doso na hoti. Moho na hoti. Kodho na hoti. Upanàho na hoti. Makkho na hoti. Paëàso na hoti. Macchariyaü na hoti. Pàpikà issà na hoti. Pàpikà icchà na hoti. Tathà hi maü àyasmantaü pàpikà icchà nàbhibhuyya irãyatãti.
[BJT Page 078]
10. 1. 3. 4
Mahàcunda suttaü
Ekaü samayaü àyasmà mahàcundo cetãsu viharati sahajàtiyaü. Tatra kho àyasmà mahàcundo bhikkhu àmantesi àvuso bhikkhavoti. 'âvuso'ti kho te [PTS Page 042] bhikkhu àyasmato mahàcundassa paccassosuü. âyasmà mahàcundo etadavoca.
¥àõavàdaü àvuso bhikkhu vadamàno jànàmimaü dhammaü passàmimaü dhamma"nti. Ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho abhibhuyya tiññhati. Doso abhibhuyya tiññhati. Moho abhibhuyya tiññhati. Kodho abhibhuyya tiññhati. Upanàho abhibhuyya tiññhati. Makkho abhibhuyya tiññhati. Paëàso abhibhuyya tiññhati. Macchariyaü abhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà abhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà abhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: na ayamàyasmà tathà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti. Tathà himaü àyasmantaü lobho abhibhuyya tiññhati. Na ayamàyasmà tathà pajànàti yathà pajànato doso na hoti. Moho na hoti. Kodho na hoti. Upanàho na hoti. Makkho na hoti. Paëàso na hoti. Macchariyaü na hoti. Pàpikà issà na hoti. Pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà abhibhuyya tiññhati.
Bhàvanàvàdaü àvuso bhikkhu vadamàno bhàvitakàyomhi bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti. Ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho abhibhuyya tiññhati. Doso abhibhuyya tiññhati. Moho abhibhuyya tiññhati. Kodho abhibhuyya tiññhati. Upanàho abhibhuyya tiññhati. Makkho abhibhuyya tiññhati. Paëàso abhibhuyya tiññhati. Macchariyaü abhibhuyya tiññhati. Pàpikà abhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà abhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà abhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: na ayamàyasmà tathà pajànàti, yathà pajànato lobho na hoti. Tathà hi maü àyasmantaü lobho abhibhuyya tiññhati. Na ayamàyasmà tathà pajànàti, yathà pajànato doso na hoti. Moho na hoti. Kodho na hoti. Upanàho na hoti. Makkho na hoti. Paëàso na hoti. Macchariyaü na hoti. Pàpikà issà na hoti. Pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà abhibhuyya tiññhati.
[BJT Page 080]
¥àõavàda¤ca àvuso bhikkhu vadamàno bhàvanàvàda¤ca jànàmimaü dhammaü passàmimaü dhammaü. Bhàvitakàyomhi bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti. Ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho abhibhuyya tiññhati. Doso abhibhuyya tiññhati. Moho abhibhuyya tiññhati. Kodho abhibhuyya tiññhati. Upanàho abhibhuyya tiññhati. Makkho abhibhuyya tiññhati. Paëàso abhibhuyya tiññhati. Macchariyaü abhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà abhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà [PTS Page 043] abhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: "na ayamàyasmà tathà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti. Tathà himaü àyasmantaü lobho abhibhuyya tiññhati. Na ayamàyasmà tathà pajànàti yathà pajànato doso na hoti moho na hoti. Kodho na hoti. Upanàho na hoti. Makkho na hoti. Paëàso na hoti. Macchariyaü na hoti. Pàpikà issà na hoti. Pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà abhibhuyya tiññhati.
Seyyathàpi àvuso puriso daëiddova samàno aóóhavàdaü vadeyya, adhanova samàno dhanavàdaü vadeyya, abhogavàva samàno bhogavàdaü vadeyya. So kismi¤cideva dhana karaõãye samuppanno na sakkuõeyya upanihattuü1 dhanaü và dha¤¤aü và rajataü và jàtaråpaü và. Tamenaü evaü jàneyya: daëiddova ayamàyasmà samàno aóóhavàdaü vadeti, adhanova ayamàyasmà samàno dhanavàdaü vadeti, abhogavàva ayamàyasmà samàno bhogavàdaü vadeti. Taü kissa hetu: tathà hi ayamàyasmà kismi¤cideva dhana karaõãye samuppannena na sakkoti upanihattuü dhanaü và dha¤¤aü và rajataü và jàtaråpaü vàti.
Evameva kho àvuso ¤àõavàda¤ca bhikkhu vadamàno bhàvanàvàda¤ca jànàmimaü dhammaü passàmimaü dhammaü, bhàvitakàyomhi bhàvitasãlo bhàvita citto bhàvitapa¤¤oti. Ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho abhibhuyya tiññhati, doso abhibhuyya tiññhati. Moho abhibhuyya tiññhati. Kodho abhibhuyya tiññhati. Upanàho abhibhuyya tiññhati. Makkho abhibhuyya tiññhati. Paëàso abhibhuyya tiññhati. Macchariyaü abhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà abhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà abhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: "na ayamàyasmà tathà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti. Tathà himaü àyasmantaü lobho abhibhuyya tiññhati. Na ayamàyasmà tathà pajànàti yathà pajànato doso na hoti moho na hoti kodho na hoti upanàho na hoti makkho na hoti paëàso na hoti macchariyaü na hoti [PTS Page 044] pàpikà issà na hoti pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà abhibhuyya tiññhati.
1. Upanihanatuü sãmu. Upanihàtuü machasaü
[BJT Page 082]
¥àõavàdaü àvuso bhikkhu vadamàno jànàmimaü dhammaü passàmimaü dhammanti. Ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho nàbhibhuyya tiññhati doso nàbhibhuyya tiññhati. Moho nàbhibhuyya tiññhati. Kodho nàbhibhuyya tiññhati. Upanàho nàbhibhuyya tiññhati. Makkho nàbhibhuyya tiññhati. Paëàso nàbhibhuyya tiññhati. Macchariyaü nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: tathà ayamàyasmà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti: tathà himaü àyasmantaü lobho nàbhibhuyya tiññhati. Tathà àyamàyasmà pajànàti yathà pajànato doso na hoti. Meho na hoti. Kodho na hoti. Upanàho na hoti. Makkho na hoti. Paëàso na hoti. Macchariyaü na hoti. Pàpikà issà na hoti. Pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhati.
Bhàvanàvàdaü àvuso bhikkhu vadamàno bhàvitakàyomhi bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti, ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho nàbhibhuyya tiññhati. Doso nàbhibhuyya tiññhati. Moho nàbhibhuyya tiññhati. Kodho nàbhibhuyya tiññhati. Upanàho nàbhibhuyya tiññhati. Makkho nàbhibhuyya tiññhati. Paëàso nàbhibhuyya tiññhati. Macchariyaü nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: tathà ayamàyasmà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti. Tathàhi maü àyasmantaü lobho nàbhibhuyya tiññhati. Tathà ayamàyasmà pajànàti yathà pajànato doso na hoti moho na hoti kodho na hoti upanàho na hoti makkho na hoti paëàso na hoti macchariyaü na hoti pàpikà issà na hoti pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhati.
¥àõavàda¤ca àvuso bhikkhu vadamàno bhàvanàvàda¤ca jànàmimaü dhammaü passàmimaü dhammaü, bhàvitakàyomhi bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti. Ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho nàbhibhuyya tiññhati. Doso nàbhibhuyya tiññhati. Moho nàbhibhuyya tiññhati. Kodho nàbhibhuyya tiññhati. Upanàho nàbhibhuyya tiññhati. Makkho nàbhibhuyya tiññhati. Paëàso nàbhibhuyya tiññhati. Macchariyaü nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: tathà ayamàyasmà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti. [PTS Page 045] tathà himaü àyasmantaü lobho nàbhibhuyya tiññhati. Tathà ayamàyasmà pajànàti yathà pajànato doso na hoti. Moho na hoti. Kodho na hoti. Upanàho na hoti. Makkho na hoti. Paëàso na hoti. Macchariyaü na hoti. Pàpikà issà na hoti. Pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhati.
[BJT Page 084]
Seyyathàpi àvuso puriso aóóho va samàno aóóhavàdaü vadeyya, dhanavàva samàno dhanavàdaü vadeyya, bhogavàva samàno bhogavàdaü vadeyya, so kismi¤cideva dhanakaraõãye samuppanne sakkuõeyya upanihattåü dhanaü và dha¤¤aü và rajataü và jàtaråpaü và. Tamenaü evaü jàneyyuü: "aóóhova ayamàyasmà samàno aóóhavàdaü vadeti, dhanavàva ayamàyasmà samàno dhanavàdaü vadeti, bhogavàva ayamàyasmà samàno bhogavàdaü vadeti. Taü kissa hetu: tathàhi ayamàyasmà kismi¤ci deva dhanakaraõãye samuppanne sakkoti upanihattuü dhanaü và dha¤¤aü và rajataü và jàtaråpaü và"ti.
Evameva kho àvuso ¤àõavàda¤ca bhikkhu vadamàno bhàvanàvàda¤ca jànàmimaü dhammaü passàmimaü dhammaü, bhàvitakàyomhi bhàvitasãlo bhàvitacitto bhàvitapa¤¤oti. Ta¤ce àvuso bhikkhuü lobho nàbhibhuyya tiññhati. Doso nàbhibhuyya tiññhati. Moho nàbhibhuyya tiññhati. Kodho nàbhibhuyya tiññhati. Upanàho nàbhibhuyya tiññhati. Makkho nàbhibhuyya tiññhati. Paëàso nàbhibhuyya tiññhati. Macchariyaü nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà issà nàbhibhuyya tiññhati. Pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhati. So evamassa veditabbo: tathà ayamàyasmà pajànàti yathà pajànato lobho na hoti, tathàhi maü àyasmantaü lobho nàbhibhuyya tiññhati. Tathà yamàyasmà pajànàti yathà pajànato doso na hoti. Moho na hoti. Kodho na hoti. Upanàho na hoti. Makkho na hoti. Paëàso na hoti. Macchariyaü na hoti. Pàpikà issà na hoti. Pàpikà icchà na hoti. Tathà himaü àyasmantaü pàpikà icchà nàbhibhuyya tiññhatãti.
[PTS Page 046]
10. 1. 3. 5
Kasiõa suttaü
Dasa imàni bhikkhave kasiõàyatanàni, katamàni dasa: pañhavikasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. âpokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Tejokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Vàyokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Nãlakasiõameko sa¤ajànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Pãtakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Lohitakasiõa meko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Odàtakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. âkàsakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Vi¤¤àõakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. Imàni kho bhikkhave dasa kasiõàyatanànãti.
[BJT Page 086]
10. 1. 3. 6
Kàlã suttaü
Ekaü samayaü àyasmà mahàkaccàno avantãsu viharati kuraraghare pavatte pabbate. Atha kho kàlã upàsikà kuraragharikà yenàyasmà mahàkaccàno tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàkaccànaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho kàlã upàsikà kuraragharikà àyasmantaü mahàkaccànaü etadavoca:
Vuttamidaü bhante bhagavatà kumàri pa¤hesu:
1. "Atthassa pattiü hadayassa santiü
Jetvàna senaü piyasàtaråpaü
Ekohaü jhàyaü sukhamanubodhiü
Tasmà jane1 na karomi sakkhiü2
Sakkhã3 na sampajjati kenacã me"ti.
[PTS Page 047]
Imassa nu kho bhante bhagavatà saïkhittena bhàsitassa kathaü vitthàrena attho daññhabboti?
Pañhavikasiõasamàpattiparamà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü4. Yàvatà kho bhagini pañhavi kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, 5 àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu6 àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
âpokasiõasamàpattiparamà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini àpo kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
Tejokasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini tejo kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu6 àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
Vàyokasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini vàyo kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
Nãlakasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini nãla kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
Pãtakasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini pãta kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
[BJT Page 088]
Lohitakasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini lohita kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassaõamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavamaddasa, àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa
Patti, hadayassa santi vidità hoti.
Odàtakasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini odàta kasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
âkàsakasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini àkàsakasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
Vi¤¤àõakasiõasamàpatti paramà kho bhagini eke samaõabràhmaõà atthàbhinibbattesuü. Yàvatà kho bhagini vi¤¤àõakasiõasamàpatti paramatà, tadabhi¤¤àsi bhagavà. Tadabhi¤¤àya bhagavà àdimaddasa, àdãnavamaddasa, nissaraõamaddasa, maggàmagga¤àõadassanamaddasa, tassa àdi dassanahetu àdãnavadassanahetu nissaraõadassanahetu maggàmagga¤ànadassanahetu atthassa patti, hadayassa santi vidità hoti.
Iti kho bhagini yantaü vuttaü bhagavatà kumàri pa¤hesu:
2. Atthassa pattiü hadayassa santiü
Jetvàna senaü piya sàtaråpaü
Ekohaü jhàyaü sukhamanubodhiü [PTS Page 048]
Tasmà jane na karomi sakkhiü
Sakkhã na sampajjati kenacã meti.
Imassa kho bhagini, bhagavatà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena attho daññhabboti.
1 . Tasmà janenamachasaü. 4. Atthoti abhi nãbabatetasuü machasaü
2. Sakhiü machasaü. 5. Asasàdamaddasaümachasaü.
3. Sakhã machasaü. 6. Asasàda dassanahetumachasaü
10. 1. 3. 7
Pañhama mahàpa¤ha suttaü
Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharaki jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho sambhahulà bhikkhu pubbanha samayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya sàvatthiyaü piõóàya pavisiüsu. Atha kho tesaü bhikkhånaü etadahosi:
"Atippago kho tàva sàvatthiyaü piõóàya carituü, yannåna mayaü yena a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü àràmo tenupasaïkameyyàmà"ti.
Atha kho te bhikkhu yena a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü àràmo tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà tehi a¤¤atitthiyehi paribbàjakehi saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinne kho te bhikkhu te a¤¤atitthiyà paribbàjakà etadavocuü.
[BJT Page 090]
"Samaõo àvuso gotamo sàvakànaü evaü dhammaü deseti: etha tumhe bhikkhave sabbaü dhammaü abhijànàtha: sabbaü dhammaü abhi¤¤àya abhi¤¤àya viharathà"ti. Mayampi kho àvuso sàvakànaü evaü dhammaü desema: "etha tumhe àvuso sabbaü dhammaü abhijànàtha: sabbaü dhammaü abhi¤¤àya abhi¤¤àya viharathà"ti.
Idha no àvuso ko viseso, ko adhippàyo, kiü nànàkaraõaü samaõassa và gotamassa amhàkaü và yadidaü [PTS Page 049] dhammadesanàya và dhammadesanaü, anusàsaniyà và anusàsaninti"?
Atha kho te bhikkhu tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü neva abhinandiüsu na pañikkosiüsu, anabhinanditvà appañikkositvà uññhàyàsanà pakkamiüsu bhagavato santike etassa bhàsitassa atthaü àjànissàmàti.
Atha kho te bhikkhu sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchà bhattaü piõóapàtapañikkantà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhu bhagavantaü etadavocuü
Idha mayaü bhante, pubbanhasamayaü nivàsetvà patta cãvaramàdàya sàvatthiyaü piõóàya pavisimha. Tesaü no bhante, amhàkaü etadahosi: "atippago kho tàva sàvatthiyaü piõóàya carituü, yannåna mayaü yena a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü àràmo tenupasaïkameyyàmà"ti. Atha kho mayaü bhante yena a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü àràmo, tenupasaïkamimha. Upasaïkamitvà tehi a¤¤atitthiyehi paribbàjakehi saddhiü sammodimha. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdimha. Ekamantaü nisinno kho bhante a¤¤atitthiyà paribbàjakà amhe etadavocuü: "samaõo àvuso gotamo sàvakànaü evaü dhammaü deseti: 'etha tumhe bhikkhave sabbaü dhammaü abhijànàtha, sabbaü dhammaü abhi¤¤àya abhi¤¤àya viharathà'ti. Mayampi kho àvuso sàvakànaü evaü dhammaü desema: "etha tumhe àvuso sabbaü dhammaü abhijànàtha, sabbaü dhammaü abhi¤¤àya abhi¤¤àya viharathà'ti. Idha no àvuso ko viseso, ko adhippàyo kiünànà karaõaü, samaõassa và gotamassa amhàkaü và yadidaü dhammadesanàya và dhammadesanaü anusàsaniyà và anusàsaninti".
[BJT Page 092]
Atha [PTS Page 050] kho mayaü bhante tesaü a¤¤atitthiyànaü paribbàjakànaü bhàsitaü neva abhinandimha, na pañikkosimha. Anabhinanditvà apañikkositvà uññhàyàsanà pakkamimha. "Bhagavato santike etassa bhàsitassa atthaü àjànissàmà"ti.
Evaü vàdino bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbàjakà evamassu vacanãyà: "eko àvuso pa¤ho, eko uddeso, ekaü veyyàkaraõaü, dve pa¤hà, dve uddesà, dve veyyàkaraõàni, tayo pa¤hà, tayo uddesà tãõi veyyàkaraõàni, cattàro pa¤hà, cattàro uddesà, cattàri veyyàkaraõàni, pa¤ca pa¤hà, pa¤cuddesà, pa¤ca veyyàkaraõàni, cha pa¤hà, cha uddesà, cha veyyàkaraõàni, satta pa¤hà, satta uddesà, satta veyyàkaraõàni, aññha pa¤hà, aññha uddesà, aññha veyyàkaraõàni, nava pa¤hà, nava uddesà, nava veyyàkaraõàni, dasa pa¤hà, dasuddesà, dasa veyyàkaraõànãti. Evaü puññho bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbàjakà na ceva sampàyissanti, uttari¤ca vighàtaü àpajjissanti. Taü kissa hetu: yathà taü bhikkhave avisayasmiü. Nàhantaü bhikkhave passàmi sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõa bràhmaõiyà pajàya sadeva manussàya, yo imesaü pa¤hànaü veyyàkaraõena cittaü àràdheyya, a¤¤atra tathàgatena và tathàgatasàvakena và, ito và pana sutvà.
1. Eko pa¤ho, eko uddeso, ekaü veyyàkaraõanti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: ekadhamme bhikkhave bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca1 diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti, katamasmiü eka dhamme: sabbe sattà àhàraññhitikà. [PTS Page 051] imasmiü kho bhikkhave ekadhamme bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Eko pa¤ho, eko uddeso, ekaü veyyàkaraõanti iti vuttaü, idametaü pañicca vuttaü.
1. Sammadatthaü abhisamecca machasaü
[BJT Page 094]
2. Dve pa¤hà, dve uddesà, dve veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü ki¤cetaü pañicca vuttaü: dvãsu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammàvimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca1 diññheva dhamme dukkassantakaro hoti, katamesu dvãsu: nàme ca råpe ca. Imesu kho bhikkhave dvãsu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammàvimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Dve pa¤hà, dve uddesà. Dve veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü idametaü pañiccavuttaü.
3. Tayo pa¤hà, tayo uddesà, tayo veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü ki¤cetaü pañicca vuttaü: tãsu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammàvimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca1 diññheva dhamme dukkassantakaro hoti, katamesu tãsu: tãsu vedanàsu. Imesu kho bhikkhave tãsu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammàvimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Tayo pa¤hà, tayo uddesà. Tãõi veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü idametaü pañiccavuttaü.
4. Cattàro pa¤hà, cattàro uddesà, cattàri veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: [PTS Page 052] catåsu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammàvirajjamàno sammàvimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca1 diññheva dhamme dukkassantakaro hoti, katamesu catåsu: catåsu àhàresu. Imesu kho bhikkhave catåsu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammàvimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Cattàro pa¤hà, cattàro uddesà. Cattàri veyyàkaraõànãti, iti yaü taü vuttaü idametaü pañiccavuttaü.
[BJT Page 096]
5. Pa¤ca pa¤hà, pa¤cuddessà, pa¤ca veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü:
Pa¤casu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca1 diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti.
Sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkassantakaro hoti, katamesu pa¤casu: pa¤casu upàdànakkhandhesu. Imesu kho bhikkhave pa¤casu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Pa¤ca pa¤hà, pa¤cuddesà pa¤caveyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañiccavuttaü.
Dukkhassantakaro hoti pa¤ca pa¤hà, pa¤cuddesà, pa¤caveyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü.
6. Cha pa¤hà, cha uddesà cha veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: chasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkassantakaro hoti, katamesu chasu. Chasu ajjhattikesu àyatanesu. Imesu kho bhikkhave chasu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimaccamàno sammà puriyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dakkhassantakaro hoti. Ja pa¤hà, ja uddesà, ja veyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü.
[PTS Page 053]
7. Satta pa¤hà satta uddesà satta veyyàkaraõànãti. Iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Sattasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamesu sattasu: sattasu vi¤¤àõaññhitisu. Imesu kho bhikkhave sattasu dhammesu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Sattapa¤hà, satta uddesà, satta veyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü.
[BJT Page 098]
8. Aññha pa¤hà aññhuddesà, aññha veyyàkaraõànãti. Iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Aññhasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamesu aññhasu: aññhasu lokadhammesu. Imesu kho bhikkhave aññhasu dhammesu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Aññha pa¤hà aññhuddesà aññha veyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü.
9. Nava pa¤hà nava uddesà, nava veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: navasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca1 diññheva
Dhamme dukkassantakaro hoti, katamesu navasu: navasu sattàvàsesu. [PTS Page 054] imesu kho bhikkhave navasu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammàvimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Nava pa¤hà, nava uddesà. Nava veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü, idametaü pañicca vuttaü.
10. Dasa pa¤hà, dasuddesà, dasa veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü, ki¤cetaü pañicca vuttaü: dasasu bhikkhave dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkassantakaro hoti, katamesu dasasu: dasasu akusalesu dhammesu, 1 imesu kho bhikkhave dasasu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti.
Dasa pa¤hà, dasuddesà, dasa veyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttanti.
1. Akusalesu kammapathesu, machasaü.
[BJT Page 100]
10. 1. 3. 8
Dutiya mahà pa¤ha suttaü
Ekaü samayaü bhagavà kajaïgalàyaü viharati veëuvane. Atha kho sambahulà kajaïgalà1 upàsakà yena kajaïgalà2 bhikkhunã tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà kajaïgalaü bhikkhuniü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu ekamantaü nisinnà kho kajaïgalà upàsakà kajaïgalaü bhikkhuniü etadavocuü.
Vuttamidaü ayye bhagavatà mahàpa¤hesu: ekopa¤ho, eko uddeso, ekaü veyyàkaraõaü. Dve uddesà dve veyyàkaraõàni, tayo pa¤hà tayo uddesà tãõi veyyàkaraõàni, [PTS Page 055] cattàro pa¤hà. Cattàro uddesà cattàri veyyàkaraõàni. Pa¤ca pa¤hà pa¤cuddesà pa¤ca veyyàkaraõàni. Cha pa¤hà cha uddesà, cha veyyàkaraõàni. Satta pa¤hà satta uddesà, satta veyyàkaraõàni. Aññha pa¤hà aññha uddesà aññha veyyàkaraõàni. Nava pa¤hà nava uddesà nava veyyàkaraõàni, dasa pa¤hà dasa uddesà dasa veyyàkaraõànãti. Imassa nu kho ayye bhagavatà saïkhittena bhàsitassa kathaü vitthàrena attho daññhabboti?
Na kho panetaü àvuso bhagavato sammukhà sutaü, sammukhà pañiggahãtaü. Napi manobhàvanãyànaü bhikkhånaü sammukhà sutaü, sammukhà pañiggahãtaü, api ca yathà mettha khàyati, taü suõàtha, sàdhukaü manasikarotha, bhàsissàmãti. Evaü ayyeti kho kajaïgalà upàsakà kajaïgalàya bhikkhuniyà paccassosuü. Kajaïgalà bhikkhunã etadavoca:
Eko pa¤ho, eko uddeso, ekaü veyyàkaraõanti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Ekadhamme àvuso bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamasmiü ekadhamme: sabbe sattà àhàraññhitikà, imasmiü kho àvuso ekadhamme bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno, sammà vimuccamàno sammàpariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Eko pa¤ho, eko uddeso, ekaü veyyàkaraõanti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañiccavuttaü.
1. Kajaïgalakà machasaü 2. Kajaïgalikà machasaü
[BJT Page 102]
[PTS Page 055]
Dve pa¤hà, dve uddesà, dve veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü. Dvãsu àvuso dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamesu dvãsu: nàme ca råpe ca. Imesu kho bhikkhave dvãsu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Dve pa¤hà, dve uddesà. Dve veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü. Katamesu tãsu: tãsu vedanàsu. Imesu kho àvuso tãsu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno, sammà virajjamàno, sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti, tayo pa¤hà tayo uddesà, tãõi veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü.
Cattàro pa¤hà, cattàro uddesà cattàri veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: catusu àvuso dhammesu bhikkhu sammà subhàvitacitto sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamesu catusu: catåsu satipaññhànesu. Imesu kho àvuso catusu dhammesu bhikkhu sammà subhàvitacitto sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Cattàro pa¤hà, cattàro uddesà, cattàri veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü.
Pa¤ca pa¤hà, pa¤cuddesà, pa¤ca veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: pa¤casu àvuso dhammesu bhikkhu sammà subhàvitacitto sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamesu pa¤casu: pa¤casu indriyesu. Imesu kho bhikkhave pa¤casu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti pa¤ca pa¤hà, pa¤cuddesà, pa¤ca veyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü. Katamesu chasu: [PTS Page 057] chasu nissàraõãyàsu dhàtusu. Imesu kho bhikkhave chasu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Cha pa¤hà, cha uddesà, cha veyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü. Katamesu sattasu: sattasu bojjhaïgesu. Imesu kho bhikkhave sattasu dhammesu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Satta pa¤hà, satta uddesà, satta veyyàkaraõànãti. Iti yaü taü vuttaü idametaü pañicca vuttaü. Katamesu aññhasu: ariye aññhaïgike magge1 imesu kho àvuso aññhasu dhammesu bhikkhu sammà subhàvitacitto sammà pariyantadassàvã, sammatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Aññha pa¤hà, aññha uddesà, aññha veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü.
1. Aññhasu ariyaaññhaïgikamaggesumachasaü
[BJT Page 104]
Nava pa¤hà, navuddesà nava veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: navasu àvuso dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammadatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamesu navasu: navasu sattàvàsesu. Imesu kho àvuso navasu dhammesu bhikkhu sammà nibbindamàno sammà virajjamàno sammà vimuccamàno sammà pariyantadassàvã sammadatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Nava pa¤hà, navuddesà nava veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü.
Dasa pa¤hà dasa uddesà, dasa veyyàkaraõànãti iti kho panetaü vuttaü bhagavatà, ki¤cetaü pañicca vuttaü: dasasu àvuso dhammesu bhikkhu sammà subhàvitacitto sammà pariyantadassàvã sammadatthàbhisamecca diññheva dhamme dukkhassantakaro hoti. Katamesu dasasu: dasasu kusalesu kammapathesu: [PTS Page 058] imesu kho àvuso dasasu dhammesu sammà subhàvitacitto sammà pariyantadassàvã sammadatthàhisamecca diññhevadhamme dukkhassantakaro hoti. Dasa pa¤hà, dasuddesà, dasa veyyàkaraõànãti iti yaü taü vuttaü bhagavatà, idametaü pañicca vuttaü.
Iti kho àvuso yaü taü vuttaü bhagavatà mahàpa¤hesu1 eko pa¤ho, eko uddeso, ekaü veyyàkaraõaü iti yaü taü vuttaü bhagavatà idametaü pañicca vuttaü. Dasaveyyàkaraõànãti imassa kho ahaü àvuso bhagavatà saïkhittena bhàsitassa evaü vitthàrena atthaü àjànàmi. âkaïkhamànà ca pana tumhe àvuso bhagavantaü yeva upasaïkamitvà etamatthaü puccheyyàtha2, yathà no bhavà vyàkaroti3, tathà naü dhàreyyàthàti.
Evaü ayyeti kho kajaïgalà upàsakà kajaïgalàya bhikkhuniyà bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà kajaïgalaü bhikkhuniü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho kajaïgalà upàsakà yàvatako ahosi kajaïgalàya bhikkhuniyà saddhiü kathàsallàpo, taü sabbaü bhagavato àrocesuü.
1. Saïkhittena bhàsãtaüsu mahàpa¤hàsu machasaü.
2. Pañipuccheyyàtha machasaü.
3. Yathà no taü machasaü.
[BJT Page 106]
Sàdhu, sàdhu gahapatayo, paõóità gahapatayo kajaïgalà bhikkhunã mahàpa¤¤à gahapatayo kajaïgalà bhikkhunã. Sacepi1 tumhe gahapatayo maü upasaïkamitvà etamatthaü puccheyyàtha, ahampi cetaü [PTS Page 059] evameva byàkareyyaü yathà taü kajaïgalàya bhikkhuniyà byàkataü. Eso ceva tassattho, eva¤ca taü dhàreyyathàti.
10. 1. 3. 9
Pañhamakosala suttaü
(Sàvatthi)
1. Yàvatà bhikkhave kàsikosalà, yàvatà ra¤¤o pasenadissa kosalassa vijite2, ràjà tattha pasenadã kosalo ràjà aggamakkhàyati. Ra¤¤opi kho bhikkhave pasenadissa kosalassa attheva a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo. Evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati. Tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
2. Yàvatà bhikkhave candimasuriyà pariharanti, disà bhanti virocanà, tàva sahassadhà loko. Tasmiü sahassadhà loke sahassaü candànaü, sahassaü suriyànaü2, sahassaü sinerupabbataràjànaü, sahassaü jambudãpànaü, sahassaü aparagoyànànaü sahassaü uttarakurånaü, sahassaü pubbavidehànaü, cattàri mahàsamuddasahassàni, cattàri mahàràjasahassàni, sahassaü càtummahàràjikànaü, sahassaü tàvatiüsànaü, sahassaü yàmànaü, sahassaü tusitànaü, sahassaü nimmàõaratãnaü, sahassaü paranimmitavasavattãnaü, sahassaü brahmalokànaü, yàvatà bhikkhave sahassãlokadhàtu, mahàbrahmà tattha aggamakkhàyati. [PTS Page 060] mahàbrahmunopi kho bhikkhave attheva a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati. Tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
1. Ma¤ce machasaü.
2. Vijitaü machasaü
3. Såriyànaü machasaü
[BJT Page 108]
3. Hoti kho so bhikkhave samayo, yaü ayaü loko saüvaññati, saüvaññamàne bhikkhave loke yebhuyyena sattà àbhassara saüvattanikà1 bhavanti, te tattha honti manomayà, pãtibhakkhà sayaü pabhà antalikkhe carà subhaññhàyino ciraü dãghamaddhànaü tiññhanti. Saüvaññamàne bhikkhave loke àbhassarà devà aggamakkhàyanti. âbhassarànampi kho bhikkhave devànaü attheva a¤¤athattaü. Atthi vipariõàmo, evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati, tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
4. Dasaimàni bhikkhave kasiõàyatanàni. Katamàni dasa: pañhavikasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü. âpokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. Tejokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. Vàyokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. Nãlakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. Pãtakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. Lohitakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. Odàtakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. âkàsakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü. Vi¤¤àõakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho, tiriyaü advayaü appamàõaü imàni kho bhikkhave dasa kasiõàni. Etadaggaü bhikkhave imesaü dasannaü kasiõàyatanànaü yadidaü vi¤¤àõakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü, evaüsa¤¤inopi kho bhikkhave santi sattà. Evaü sa¤¤ãnampi bhikkhave sattànaü attheva a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo. Evaü [PTS Page 061] passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati. Tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
5. Aññhimàni bhikkhave abhibhàyatanàni, katamàni. Aññha: ajjhattaü råpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõa dubbaõõàni. "Tàni abhibhuyya jànàmi passàmã"ti evaüsa¤¤ã hoti idaü pañhamaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü råpasa¤¤ã ekobahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõa dubbaõõàni, tàni abhibhuyya jànàmi, passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü dutiyaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati parittàni suvaõõadubbaõõàni, "tàni abhibhuyya jànàmi, passàmã" ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü tatiyaü abhibhàyatanaü.
1. Vantanikà sãmu.
[BJT Page 110]
Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõadubbaõõàni, 'tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti idaü catutthaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati nãlàni nãlavaõõàni nãla nidassanàni nãla nibhàsàni seyyathàpi nàma ummà pupphaü1 nãlaü nãlavaõõaü nãladassanaü nãlanibhàsaü, seyyathàpi và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàga vimaññhaü nãlaü nãlavaõõaü nãladassanaü nãla nibhàsaü. Evameva ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati nãlàni nãlavaõõàni nãlanidassanàni. 'Tàni abhibhuyya jànàmi, passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti, imaü pa¤camaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati pãtàni pãtavaõõàni pãtanidassanàni, pãtanibhàsàni seyyathàpi nàma kaõikàrapupphaü pãtaü pãtavaõõaü pãtanidassanaü pãtanibhàsaü,
Seyyathàpi và pana taü vatthaü [PTS Page 062] bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü pãtaü pãtavaõõaü pãtanidassanaü pãtanibhàsaü. Evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati pãtàni pãtavaõõàni pãtanidassanàni pãtanibhàsàni. 'Tàni abhibhuyya jànàmi, passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti idaü chaññhaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati lohitakàni lohitakavaõõàni lohitakanidassanàni lohitakanibhàsàni seyyathàpi nàma bandhujãvakapupphaü lohitakaü lohitakavaõõaü lohitakanidassanaü lohitakanibhàsaü, seyyathàpi và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü lohitakaü lohitavaõõaü lohitakanidassanaü lohitaka nibhàsaü. Evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati lohitakàni lohitakavaõõàni lohitaka nidassanàni lohitaka nibhàsàni tàni abhibhuyya jànàmi, passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti idaü sattamaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni odàta nibhàsàni.
1. Umà puppaü, machasaü
[BJT Page 112]
Seyyathàpi nàma osadhãtàrakà odàtà odàtavaõõà odàtanidasasanà odàtanibhàsà. Seyyathàpi và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü odàtaü odàtavaõõaü odàtanidassanaü odàtanibhàsaü evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni odàtanibhàsàni. 'Tàni abhibhuyya jànàmi, passàmã'ti evaüsa¤¤ã hoti idaü aññhamaü abhibhàyatanaü.
Imàni kho bhikkhave aññha abhibhàyatanàni. Etadaggaü bhikkhave imesaü aññhannaü abhibhàyatanànaü yadidaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni odàtanibhàsàni. Tàni abhibhuyya jànàmi passàmãti evaü sa¤¤ã hoti. Evaü sa¤¤inopi kho bhikkhave santi sattà. Evaü sa¤¤ãnampi kho bhikkhave sattànaü attheva [PTS Page 063] a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo, evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati. Tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
6. Catasso imà bhikkhave pañipadà. Katamà catasso: dukkhà pañipadà dandhàbhi¤¤à, dukkhà pañipadà khippàbhi¤¤à, sukhàpañipadà dandhàbhi¤¤à, sukhàpañipadà khippàbhi¤¤à. Imà kho bhikkhave catasso pañipadà. Etadaggaü bhikkhave imàsaü catunnaü pañipadànaü yadidaü sukhà pañipadà khippàbhi¤¤à. Evaü pañipannàpi kho bhikkhave santi sattà. Evaü pañipannànampi kho bhikkhave sattànaü attheva a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo. Evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati. Tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
7. Catasso imà bhikkhave sa¤¤à, katamà catasso: parittameko sa¤jànàti, mahaggatameko sa¤jànàti, appamàõameko sa¤jànàti natthi ki¤cãti àki¤ca¤¤àyatanameko sa¤jànàti, imà kho bhikkhave catasso sa¤¤à. Etadaggaü bhikkhave imàsaü catunnaü sa¤¤ànaü yadidaü "natthi ki¤cã"ti àki¤ca¤¤àyatanameko sa¤jànàti. Evaü sa¤¤inopi kho bhikkhave santi sattà. Evaü sa¤¤ãnampi kho bhikkhave sattànaü attheva a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo evaü passaü bhikkhave sutavà, ariyasàvako tasmimpi nibbindati. Tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
[BJT Page 114]
8. Etadaggaü bhikkhave bàhirakànaü diññhigatànaü yadidaü no cassaü, no ca me siyà, na bhavissàmi, na me bhavissantãti. Evaüdiññhino bhikkhave etaü pàñikaïkhaü: yà càyaü bhave appañikulyatà, sà cassa [PTS Page 064] na bhavissati, yàcàyaü bhavanirodhe pàñikulyatà, sà cassa na bhavissatãti. Evaü diññhinopi kho bhikkhave santi sattà. Evaü diññhinampi kho bhikkhave sattànaü attheva a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo. Evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati. Tasmiü nibbindanto agge virajjati, pageva hãnasmiü.
9. Santi bhikkhave eke samaõabràhmaõà paramatthavisuddhiü pa¤¤àpenti. Etadaggaü bhikkhave paramatthavisuddhiü pa¤¤àpentànaü yadidaü sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Te tadabhi¤¤àya tassa sacchikiriyàya dhammaü desenti. Evaü vàdinopi kho bhikkhave santi sattà. Evaü vàdãnampi kho bhikkhave sattànaü attheva a¤¤athattaü, atthi vipariõàmo. Evaü passaü bhikkhave sutavà ariyasàvako tasmimpi nibbindati, tasmiü nibbindanto agge virajjati. Pageva hãnasmiü.
10. Santi bhikkhave eke samaõabràhmaõà paramadiññhadhammanibbànavàdà. Te paramadiññhadhammaü nibbànaü pa¤¤àpenti. Etadaggaü bhikkhave paramadiññhadhamma nibbànaü pa¤¤àpentànaü yadidaü channaü phassàyatanànaü samudaya¤ca atthagama¤ca assàda¤ca àdãnava¤ca nissaraõa¤ca yathàbhåtaü viditvà anupàdà vimokkho. Evaü vàdiü kho maü bhikkhave evamakkhàyiü. Eke samaõabràhmaõà asatà tucchà musà abhåtena abbhàcikkhanti: na samaõo gotamo kàmànaü pari¤¤aü pa¤¤àpeti. Na råpànaü pari¤¤aü pa¤¤àpeti, na vedanànaü pari¤¤aü pa¤¤àpetãti. [PTS Page 065] kàmànaü kho ahaü bhikkhave pari¤¤aü pa¤¤àpemi, råpàna¤ca pari¤¤aü pa¤¤àpemi, vedanàna¤ca pari¤¤aü pa¤¤àpemi diññheva dhamme nicchàto nibbuto sãtibhåto anupàdà parinibbànaü pa¤¤àpemãti.
[BJT Page 116]
10. 1. 3. 10
Dutiya kosala suttaü
Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena ràjà pasenadã kosalo uyyodhikàya1 nivatto hoti vijitasaïgàmo laddhàdhippàyo atha kho ràjà pasenadi kosalo yena àràmo tena pàyàsi. Yàvatikà yànassabhåmi, yànena gantvà yànà paccàrohitvà pattikova àràmaü pàvisi. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhu abbhokàse caïkamanti. Atha kho ràjà pasenadã kosalo yeta te bhikkhu tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te bhikkhu etadavoca:
Kahannu kho bhante bhagavà etarahi viharati arahaü sammà sambuddho? Dassanakàmà hi mayaü bhante taü bhagavantaü arahantaü sammàsambuddhanti.
Eso mahàràja vihàro saüvutadvàro, tena appasaddo upasaïkamitvà ataramàno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggalaü àkoñehi, vivarissati te bhagavà dvàranti.
Atha kho ràjà pasenadã kosalo yena so vihàro saüvutadvàro, tena appasaddo upasaïkamitvà ataramàno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggalaü àkoñesi. Vivari bhagavà dvàraü. Atha kho ràjà pasenadi kosalo vihàraü pavisitvà bhagavato pàdesu sirasà nipatitvà bhagavato pàdàni mukhena ca paricumbati, pàõãhi ca parisambàhati, nàmaü ca sàveti: 'ràjàhaü bhante pasenadã kosalo, ràjàhaü bhante pasenadã kosalo'ti.
Kampana tvaü mahàràja atthavasaü sampassamàno imasmiü sarãre evaråpaü paramanipaccàkàraü karosi mettupahàraü upadaüsesãti?
[PTS Page 066]
Kata¤¤utaü kho ahaü bhante kataveditaü sampassamàno bhagavati evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi, mettupahàràü upadaüsemi.
1. Bhagavà hi bhante bahujanahitàya pañipanno bahujanasukhàya, bahunojanassa ariye ¤àye patiññhàpità yadidaü kalyàõadhammatàya kusaladhammatàya, yampi bhante bhagavà bahujanahitàya pañipanno bahujanasukhàya bahuno janassa ariye ¤àye patiññhàpità yadidaü kalyàõadhammatàya kusaladhammatàya, idampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavatã evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi, mettupahàraü upadaüsemi.
1. Uyyodhikà machasaü
[BJT Page 118]
2. Puna ca paraü bhante bhagavà sãlavà vuddhasãlo ariyasãlo kusalasãlo kusalasãlena samannàgato. Yampi bhante bhagavà sãlavà vuddhasãlo ariyasãlo kusalasãlo kusalasãlena samannàgato, imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavati evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi, mettupahàraü upadaüsemi.
3. Puna ca paraü bhante bhagavà dãgharattaü àra¤¤ako ara¤¤e vanapatthàni pantàni senàsanàni pañisevati. Yampi bhante bhagavà dãgharattaü àra¤¤ako ara¤¤e [PTS Page 067] vanapatthàni pantàni senàsanàni pañisevati, imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavati evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi, mettupahàraü upadaüsemi.
4. Puna ca paraü bhante bhagavà santuññho itarãtaracãvara piõóapàtasayanàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrena, yampi bhante bhagavà santuññho itarãtara cãvarapiõóapàtasayanàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrena, imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavati evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi mettupahàraü upadaüsemi.
5. Puna ca paraü bhante bhagavà àhuneyyo pàhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa. Yampi bhante bhagavà àhuneyyo pàhuneyyà dakkhiõeyyà a¤jalikaraõãyo anuttaraü pu¤¤akkhettaü lokassa, imampi kho ahaü bhanto atthavasaü sampassamàno bhagavati evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi, mettupahàraü upadaüsemi.
[BJT Page 120]
6. Puna ca paraü bhante bhagavà yàyaü kathà abhisallekhikà cetovivaraõasappàyà, seyyathãdaü: appicchakathà, santuññhikathà, pavivekakathà, asaüsaggakathà, viriyàrambhakathà, sãlakathà, samàdhikathà, pa¤¤àkathà, vimuttikathà, vimutti¤àõadassanakathà evaråpiyà kathàya nikàmalàbhã akicchalàbhã akasiralàbhã. Yampi bhante bhagavà yàyaü kathà abhisallekhikà ceto vivaraõasappàyà seyyathãdaü: appicchakathà, santuññhikathà, pavivekakathà, asaüsaggakathà, viriyàrambhakathà, sãlakathà, samàdhikathà, pa¤¤àkathà, vimuttikathà, vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpiyà kathàya nikàmalàbhã, akicchalàbhã akasiralàbhã. Imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavatã evaråpaü parama nipaccàkàraü karomi, mettupahàraü upadaüsemi.
7. Puna ca paraü bhante bhagavà catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü [PTS Page 068] nikàmalàbhã akicchalàbhã akasiralàbhã. Yampi bhante bhagavà catunnaü jhànànaü àbhicetasikànaü diññhadhammasukhavihàrànaü nikàmalàbhã akicchalàbhã akasiralàbhã, imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavatã evaråpaü parama nipaccàkàraü karomi, mettupahàraü upadaüsemi.
8. Puna ca paraü bhante bhagavà anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, seyyathãdaü: ekampijàtiü, dvepi jàtiyo, tissopi jàtiyo, catassopi jàtiyo, pa¤capi jàtiyo dasapi jàtiyo, visampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi, jàtisahassampi, jàtisatasahassampi, anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapannoti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Yampi bhante bhagavà anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, seyyathãdaü: ekampi jàtiü dvepi jàtiyo, tissopi jàtiyo, catassopi jàtiyo, pa¤capi jàtiyo dasapi jàtiyo, visampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi, jàtisahassampi, jàtisatasahassampi anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe, amutràsiü evannàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto so tato cuto idhåpapannoti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavati evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi. Mettupahàraü upadaüsemi.
[BJT Page 122]
9. Puna ca paraü bhante bhagavà dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne uppajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathà kammåpage satte pajànàti. "Ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà [PTS Page 069] micchàdiññhakà micchàdiññhakammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàya sucaritena samannàgatà vacã sucaritena samannàgatà mano sucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhakà sammàdiññhakammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannàti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satteta passati cavamàno upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. Yampi bhante bhagavà dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena yathàkammåpage satte pajànàti. Imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavati eva råpaü paramanipaccàkàraü karomi. Mettupahàraü upadaüsemi.
10. Puna ca paraü bhante bhagavà àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Yampi bhante bhagavà àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharati. Imampi kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno bhagavati evaråpaü paramanipaccàkàraü karomi, mettupahàraü upadaüsemi.
Handadàni mayaü bhante gacchàma bahukiccà mayaü bahukaraõãyàti.
Yassadàni tvaü mahàràja kàlaü ma¤¤asãti.
Atha kho ràjà pasenadi kosalo uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmã ti.
Mahàvaggo tatiyo.
Tatruddànaü:
Sãhàdhivuttikàyena cundena kasiõena ca
Kàlã dve mahàpa¤¤à kosalehi pare duve.