Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Majjhimapaõõàsako
2. Bhikkhuvaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2.2.2.
62 Mahàràhulovàda
suttaü
Evaü me sutaü. Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiyaü piõóàya pàvisi. âyasmàpi kho ràhulo pubbanhasamayaü [PTS Page 421] [\q 421/] nivàsetvà pattacãvaraü àdàya bhagavantaü piññhito piññhito anubandhi. Atha kho bhagavà apaloketvà àyasmantaü ràhulaü àmantesi:
Yaü ki勺i ràhula råpaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và sabbaü råpaü netaü mama nesohamasmi na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya daññhabbanti. Råpameva nu kho bhagavà, råpameva nu kho sugatàti. Råpampi ràhula, vedanàpi ràhula, sa中àpi ràhula, saïkhàràpi ràhula, vi中àõampi ràhulàti,
Atha kho àyasmà ràhulo 'kona'jja bhagavatà sammukhà ovàdena ovadito gàmaü piõóàya pavisissatã'ti tato pañinivattitvà a中atarasmiü rukkhamåle nisãdi pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. Addasà kho àyasmà sàriputto àyasmantaü ràhulaü a中atarasmiü rukkhamåle nisinnaü pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. Disvàna àyasmantaü ràhulaü àmantesi: ànàpànasatiü ràhula bhàvanaü bhàvehi. ânàpànasati ràhula bhàvità bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsàti.
Atha kho àyasmà ràhulo sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho àyasmà ràhulo bhagavantaü etadavoca: kathaü bhàvità nu kho bhante ànàpànasati kathaü bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsàti.
Yaü ki勺i ràhula ajjhattaü paccattaü kakkhalaü kharigataü upàdinnaü, seyyathãdaü: kesà lomà nakhà dantà taco maüsaü nahàrå aññhã aññhimi大à vakkaü hadayaü yakanaü kilomakaü pihakaü papphàsaü antaü antaguõaü udariyaü karãsaü yaü và pana中ampi ki勺i ajjhattaü paccattaü kakkhalaü kharigataü upàdinnaü, ayaü vuccati ràhula ajjhattikà pañhavãdhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà pañhavãdhàtu yà ca bàhirà pañhavãdhàtu pañhavãdhàturevesà. Taü 'netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya daññhabbaü. [PTS Page 422] [\q 422/] evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya disvà pañhavãdhàtuyà nibbindati. Pañhavãdhàtuyà cittaü viràjeti.
[BJT Page 144] [\x 144/]
Katamà ca ràhula àpodhàtu: àpodhàtu siyà ajjhattikà siyà bàhirà. Katamà ca ràhula ajjhattikà àpodhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü àpo àpogataü upàdinnaü, seyyathãdaü: pittaü semhaü pubbo lohitaü sedo medo assu vasà khelo siïghànikà lasikà muttaü, yaü và pana中ampi ki勺i ajjhattaü paccattaü àpo àpogataü upàdinnaü, ayaü vuccati ràhula ajjhattikà àpodhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà àpodhàtu, yà ca bàhirà àpodhàtu àpodhàturevesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya disvà àpodhàtuyà nibbindati. âpodhàtuyà cittaü viràjeti.
Katamà ca ràhula tejodhàtu: tejodhàtu siyà ajjhattikà siyà bàhirà. Katamà ca ràhula ajjhattikà tejodhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü tejo tejogataü upàdinnaü, seyyathãdaü: yena ca santappati, yena ca jãrãyati, yena ca parióayhati, yena ca asitapãtakhàyitasàyitaü sammà pariõàmaü gacchati. Yaü và pana中ampi ki勺i ajjhattaü paccattaü tejo tejogataü upàdinnaü, ayaü vuccati ràhula ajjhattikà tejodhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà tejodhàtu, yà ca bàhirà tejodhàtu tejodhàtu revesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya disvà tejodhàtuyà nibbindati. Tejodhàtuyà cittaü viràjeti.
Katamà ca ràhula vàyodhàtu: vàyodhàtu siyà ajjhattikà siyà bàhirà. Katamà ca ràhula ajjhattikà vàyodhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü vàyo vàyogataü upàdinnaü, seyyathãdaü: uddhaïgamà vàtà adhogamà vàtà kucchisayà vàtà koññhasayà1 vàtà aïgamaïgànusàrino vàtà assàso passàso iti. Yaü và pana中ampi ki勺i ajjhattaü paccattaü vàyo vàyogataü upàdinnaü, ayaü vuccati ràhula ajjhattikà vàyodhàtu. Yà ceva kho pana ajjhattikà vàyodhàtu, yà ca bàhirà vàyodhàtu vàyodhàturevesà. Taü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü [PTS Page 423] [\q 423/] sammappa中àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya disvà vàyodhàtuyà nibbindati. Vàyodhàtuyà cittaü viràjeti.
Katamà ca ràhula àkàsadhàtu: àkàsadhàtu siyà ajjhattikà, siyà bàhirà. Katamà ca ràhula ajjhattikà àkàsadhàtu: yaü ajjhattaü paccattaü àkàsaü àkàsagataü upàdinnaü, seyyathãdaü kaõõacchiddaü nàsacchiddaü mukhadvàraü, yena ca asitapãtakhàyitasàyitaü ajjhoharati yattha ca asitapãtakhàyitasàyitaü santiññhati, yena ca asitapãtakhàyitasàyitaü sàyitaü adhobhàgà2 nikkhamati. Yaü và pana中ampi ki勺i ajjhattaü paccattaü àkàsaü àkàsagataü upàdinnaü3 ayaü vuccati ràhula
-----------------------
1. Koññhàsayà-machasaü 2. Adhobhàgaü-machasaü. 3. Aghaü aghagataü cãvaraü cãvaragataü asaüphuññhaü maüsalohitehi upàdinnaü-machasaü.Syà.
[BJT Page 146] [\x 146/]
Ajjhattikà àkàsadhàtu. Yàceva kho pana ajjhattikà àkàsadhàtu yà ca bàhirà àkàsadhàtu, àkàsadhàturevesà. Taü 'netaü mama, ne'sohamasmi. Na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya daññhabbaü. Evametaü yathàbhåtaü sammappa中àya disvà àkàsadhàtuyà nibbindati. âkàsadhàtuyà cittaü viràjeti.
Pañhavãsamaü ràhula bhàvanaü bhàveti, pañhavãsamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti. Seyyathàpi ràhula pañhaviyà sucimpi nikkhipanti, asucimpi nikkhipanti, gåthagatampi nikkhipanti, muttagatampi nikkhipanti, kheëagatampi nikkhipanti, pubbagatampi nikkhipanti, lohitagatampi nikkhipanti. Na ca tena pañhavã aññãyati và haràyati và jigucchati và evameva kho tvaü ràhula pañhavãsamaü bhàvanaü bhàvehi. Pañhavãsamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti.
âposamaü ràhula bhàvanaü bhàvehi, àposamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti. Seyyathàpi ràhula àpasmiü sucimpi dhovanti, asucimpi dhovanti, gåthagatampi dhovanti, muttagatampi dhovanti, kheëagatampi dhovanti, pubbagatampi dhovanti, lohitagatampi dhovanti. Na ca tena àpo aññãyati và haràyati và jigucchati và evameva [PTS Page 424] [\q 424/] kho tvaü ràhula àposamaü bhàvanaü bhàvehi. âposamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti.
Tejosamaü ràhula bhàvanaü bhàvehi, tejosamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti. Seyyathàpi ràhula tejo sucimpi óahati,1 asucimpi óahati, gåthagatampi óahati, muttagatampi óahati, kheëagatampi óahati, pubbagatampi óahati. Lohitagatampi óahati . Na ca tena tejo aññãyati và haràyati và jigucchati và evameva kho tvaü ràhula tejosamaü bhàvanaü bhàvehi. Tejosamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti.
Vàyosamaü ràhula bhàvanaü bhàvehi, vàyosamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato2 uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti. Seyyathàpi ràhula vàyo sucimpi upavàyati, asucimpi upavàyati, gåthagatampi upavàyati, muttagatampi upavàyati, kheëagatampi upavàyati, pubbagatampi upavàyati, lohitagatampi upavàyati . Na ca tena vàyo aññãyati và haràyati và jigucchati và evameva kho tvaü ràhula vàyosamaü bhàvanaü bhàvehi. Vàyosamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti.
âkàsasamaü ràhula bhàvanaü bhàvehi àkàsasamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpàmanàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti, seyyathàpi ràhula àkàso na katthaci patiññhito, evameva kho tvaü ràhula àkàsasamaü bhàvanaü bhàvehi. âkàsasamaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato uppannà manàpà'manàpà phassà cittaü na pariyàdàya ñhassanti.
------------------------
1.Dahati-machasaü 2.Cittaü bhàvayato [PTS]
[BJT Page 148] [\x 148/]
Mettaü ràhula bhàvanaü bhàvehi. Mettaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato yo vyàpàdo so pahãyissati. Karuõaü ràhula bhàvanaü bhàvehi. Karuõaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato yà vihesà sà pahãyissati. Muditaü ràhula bhàvanaü bhàvehi. Muditaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato yà arati sà pahãyissati. Upekkhaü ràhula bhàvanaü bhàvehi. Upekkhaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato yo pañigho so pahãyissati.
Asubhaü ràhula bhàvanaü bhàvehi. Asubhaü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato yo ràgo so pahãyissati. Aniccasa中aü ràhula bhàvanaü bhàvehi. [PTS Page 425] [\q 425/] aniccasa中aü hi te ràhula bhàvanaü bhàvayato yo asmimàno so pahãyissati.
ânàpànasatiü1 ràhula bhàvanaü bhàvehi. ânàpànasati ràhula2 bhàvità bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsà. Kathaü bhàvità ca ràhula ànàpànasati kathaü bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsà: idha ràhula bhikkhu ara中agato và rukkhamålagato và su中àgàragato và nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà. So satova assasati, sato passasati, dãghaü và assasanto dãghaü assasàmãti pajànàti, dãghaü cà passasanto dãghaü passasàmãti pajànàti, rassaü và assasanto rassaü assasàmãti pajànàti, rassaü và passasanto rassaü passasàmãti pajànàti, sabbakàyapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, sabbakàyapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati, passambhayaü kàyasaïkhàraü assasissàmãti sikkhati, passambhayaü kàyasaïkhàraü passasissàmãti sikkhati, pãtipañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, pãtipañisaüvedã passasissàmãti sikkhati. Sukhapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, sukhapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati, cittasaïkhàrapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, cittasaïkhàrapañisaüvedã passasissàmiti sikkhati, passambhayaü cittasaïkhàraü assasissàmãti sikkhati, passambhayaü cittasaïkhàraü passasissàmãti sikkhati, cittapañisaüvedã assasissàmãti sikkhati, cittapañisaüvedã passasissàmãti sikkhati, abhippamodayaü cittaü assasissàmãti sikkhati, abhippamodayaü cittaü passasissàmãti sikkhati, samàdahaü cittaü assasissàmãti sikkhati, samàdahaü.
--------------------------
1.ânàpànassatiü-machasaü, 2. ânàpànassati hi te ràhula -machasaü.
[BJT Page 150] [\x 150/]
Cittaü passasissàmãti sikkhati, vimocayaü cittaü assasissàmãti sikkhati, vimocayaü cittaü passasissàmãti sikkhati, aniccànupassã assasissàmãti sikkhati, aniccànupassã passasissàmãti sikkhati, viràgànupassã assasissàmãti sikkhati, viràgànupassã passasissàmãti sikkhati, nirodhànupassã assasissàmãti sikkhati, nirodhànupassã passasissàmãti sikkhati, pañinissaggànupassã assasissàmãti sikkhati, pañinissaggànupassã passasissàmãti sikkhati. Evaü bhàvità kho ràhula ànàpànasati evaü bahulãkatà mahapphalà hoti mahànisaüsà, evaü bhàvitàya kho ràhula ànàpànasatiyà [PTS Page 426] [\q 426/] evaü bahulãkatàya yepi te carimakà assàsapassàsà1 tepi viditàva nirujjhanti no aviditàti.
Idamavoca bhagavà. Attamano àyasmà ràhulo bhagavato bhàsitaü abhinandãti.
Mahàràhulovàdasuttaü dutiyaü.
------------------------
1.Assàsà-machasaü.