Itivuttakapali - Dukanipato

ßDvãhi bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu diññheva dhamme dukkhaü viharati savighàtaü [PTS Page 023] [\q 23/] saupàyàsaü sapariëàhaü, kàyassa bhedà param-maraõà duggati pàñikaïkhà. Katamehi dvihã? Indriyesu aguttadvàratàya ca bhojane amatta¤¤utàya ca. Imehi kho bhikkhave dvãhi dhammehi samannàgato bhikkhu diññheva dhamme dukkhaü viharati savighàtaü saupàyàsaü sapariëàhaü, kàyassa bhedà param-maraõà duggati pàñikaïkhàû ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2122s1221||2222s1212 pathyà x 6
ßCakkhu sota¤-ca ghàõa¤-ca ~ jivhà kàyo atho mano,

2212s1221||1222s1212
Etàni yassa dvàràni ~ aguttànãdha bhikkhuno,

2121s1222||2121s1212
Bhojanamhi amatta¤¤å ~ indriyesu asaüvuto,

2122s2222||2221s1211 ²
Kàyadukkhaü cetodukkhaü ~ dukkhaü so adhigacchati.

2122s1221||2122s1212
ôayhamànena kàyena ~ óayhamànena cetasà,

1221s1222||22111s1212 ³
Divà và yadi và rattiü ~ dukkhaü viharati tàdisoû ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

[BJT Page 350] [\x 350/]

2. 1. 2. Dutiyabhikkhusuttaü (29)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDvãhi ⁴ bhikkhave dhammehi samannàgato bhikkhu diññheva dhamme sukhaü viharati avighàtaü anupàyàsaü apariëàhaü, kàyassa bhedà param-maraõà [PTS Page 024] [\q 24/] sugati pàñikaïkhà. Katamehi dvãhi? Indriyesu guttadvàratàya ca bhojane matta¤¤utàya ca. Imehi kho bhikkhave dvãhi dhammehi samannàgato bhikkhu diññheva dhamme sukhaü viharati avighàtaü anupàyàsaü apariëàhaü, kàyassa bhedà param-maraõà sugati pàñikaïkhàû ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2122s1221||2222s1212 pathyà x 3
ßCakkhu sota¤-ca ghàõa¤-ca ~ jivhà kàyo atho ⁵ mano,

2212s1221||1222s1212
Etàni yassa dvàràni ~ suguttànãdha bhikkhuno,

2121s1222||2121s1212
Bhojanamhi ca matta¤¤å ~ indriyesu ca saüvuto,

2112s2212||1221s1211 vip 6 ⁶
Kàyasukhaü cetosukhaü ~ sukhaü so adhigacchati.

12121s2221||12122s1212 9 syllables ⁷
Aóayhamànena kàyena ~ aóayhamànena cetasà,

1221s1222||12111s1212 pathyà
Divà và yadi và rattiü ~ sukhaü viharati tàdisoû ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 1. 3. Tapanãyasuttaü (30)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDve me bhikkhave tapanãyà. [PTS Page 025] [\q 25/] Katame dve? Idha bhikkhave ekacco akatakalyàõo hoti akatakusalo akatabhãruttàno, katapàpo kataëuddo katakibbiso. So ßakataü me kalyàõanû-ti pi tappati, ßkataü me pàpanû-ti pi tappati. Ime kho bhikkhave dve dhammà tapanãyàû ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2121s1222||1221s1211 pathyà x 3
ßKàyaduccaritaü katvà, ~ vacãduccaritàni ca,

1221s1222||2222s1212 pathyà x 2
Manoduccaritaü katvà ~ ya¤-ca¤¤aü dosasa¤hitaü.

1221s1222||2221s1212
Akatvà kusalaü kammaü, ~ katvànàkusalaü bahuü,

2212s2222||11221s1212 vip 3
Kàyassa bhedà duppa¤¤o ~ nirayaü so upapajjatãû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

[BJT Page 352] [\x 352/]

2. 1. 4. Atapanãyasuttaü (31)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDve me bhikkhave atapanãyà. Katame dve? Idha bhikkhave ekacco katakalyàõo hoti katakusalo katabhãruttàno, akatapàpo akataëuddo akatakibbiso. So ßkataü me kalyàõanû-ti pi na tappati, ßakataü me pàpanû-ti pi na tappati. Ime kho bhikkhave [PTS Page 026] [\q 26/] dve dhammà atapanãyàû ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2121s1222||1221s1211 pathyà x 3
ßKàyaduccaritaü hitvà, ~ vacãduccaritàni ca,

1221s1222||2222s1212
Manoduccaritaü hitvà ~ ya¤-ca¤¤aü dosasa¤hitaü.

1221s1222||2211s1212
Akatvàkusalaü kammaü, ~ katvàna kusalaü bahuü,

2212s2222||2221s1212 vip 3
Kàyassa bhedà sappa¤¤o ~ saggaü so upapajjatãû-ti. ⁸

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 1. 5. Pàpakasãlasuttaü (32)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDvãhi bhikkhave dhammehi samannàgato puggalo yathà bhataü nikkhitto evaü niraye. Katamehi dvãhi? Pàpakena ca sãlena, pàpikàya ca diññhiyà. Imehi kho bhikkhave dvãhi dhammehi samannàgato puggalo yathà bhataü nikkhitto evaü nirayeû ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2121s1221||2121s1212 pathyà x 2
ßPàpakena ca sãlena ~ pàpikàya ca diññhiyà,

2222s1221||2122s1212
Etehi dvãhi dhammehi ~ yo samannàgato naro,

2212s2222||11221s1212 vip 3
Kàyassa bhedà duppa¤¤o ~ nirayaü so upapajjatãû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

[BJT Page 354] [\x 354/]

2. 1. 6. Bhaddakasãlasuttaü (33)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDvãhi bhikkhave dhammehi samannàgato yathà bhataü nikkhitto evaü sagge. Katamehi dvãhi? [PTS Page 027] [\q 27/] Bhaddakena ca sãlena, bhaddikàya ca diññhiyà. Imehi kho bhikkhave dvãhi dhammehi samannàgato puggalo yathà bhataü nikkhitto evaü saggeû ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2121s1221||2121s1212 pathyà x 2
ßBhaddakena ca sãlena ~ bhaddikàya ca diññhiyà,

2212s1221||2122s1212
Etehi dvãhi dhammehi ~ yo samannàgato naro

2212s2222||2221s1212 vip 3
Kàyassa bhedà sappa¤¤o ~ saggaü so upapajjatãû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 1. 7. Anàtàpãsuttaü (34)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßAnàtàpã bhikkhave bhikkhu anottàpã ⁹ abhabbo sambodhàya, abhabbo nibbànàya, ¹⁰ abhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamàya. âtàpã kho bhikkhave bhikkhu ottàpã ¹¹ bhabbo sambodhàya, bhabbo nibbàõàya, bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamàyàû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

1222s1222||1222s1212 pathyà
ßAnàtàpã anottàpã ~ kusãto hãnavãriyo,

2212s1112||1122s1212 vip 1
Yo thãnamiddhabahulo ~ ahirãko ¹² anàdaro,

A1222s1221||2222s1212 pathyà
Abhabbo tàdiso bhikkhu ~ phuññhuü sambodhim-uttamaü.

[PTS Page 028] [\q 28/]

2111211222 ¹³
Yo ca satimà nipako jhàyã,

2222s22,1s2122 Tuññhubha
àtàpã ottàpã ca appamatto,

2212,s211s2122 Tuññhubha
Saüyojanaü jàtijaràya chetvà,

1212s21,1s21212 Jagatã
idheva sambodhim-anuttaraü phuseû ti. ¹⁴

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

[BJT Page 356] [\x 356/]

2. 1. 8. Pañhamajanakuhanasuttaü (35)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßNa-y-idaü bhikkhave brahmacariyaü vussati janakuhanatthaü janalapanatthaü làbhasakkàrasilokànisaüsatthaü ßiti maü jano jànàtåû ti. Atha kho idaü bhikkhave brahmacariyaü vussati saüvarattha¤-ca pahànattha¤-càû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2122s1222||2122s1212 pathyà
ßSaüvaratthaü pahànatthaü ~ brahmacarⁱyaü anãtihaü,

A1212s2112||2221s1212 vip 2
Adesayã so Bhagavà ~ nibbànogadhagàminaü. ¹⁵

[PTS Page 029] [\q 29/]

2122s1221||1122s1211 pathyà x 4
Esa maggo mahattehi ¹⁶ ~ anuyàto mahesihi, ¹⁷

2221s1221||1222s1212
Ye ye taü pañipajjanti ~ yathà Buddhena desitaü,

2222s1221||2121s1212
Dukkhassantaü karissanti ~ satthusàsanakàrinoû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 1. 9. Dutiyajanakuhanasuttaü (36)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

1222s1222||2122s1212 pathyà
ßAbhi¤¤atthaü pari¤¤atthaü ~ brahmacarⁱyaü anãtihaü,

A1212s2112||2221s1212 vip 2
Adesayã so Bhagavà ~ nibbàõogadhagàminaü.

2122s1221||1122s1211 pathyà x 3
Esa maggo mahattehi ¹⁸ ~ anuyàto mahesihi, ¹⁹

2221s1221||1222s1212
Ye ye taü pañipajjanti ~ yathà Buddhena desitaü,

2222s1221||2121s1212
Dukkhassantaü karissanti ~ satthusàsanakàrinoû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavàtà iti me sutan-ti.

[BJT Page 358] [\x 358/]

2. 1. 10. Somanassasuttaü (37)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDvãhi bhikkhave dhammehi samannàgato [PTS Page 030] [\q 30/] bhikkhu diññheva dhamme sukhasomanassabahulo viharati, yoni cassa àraddhà hoti àsavànaü khayàya. Katamehi dvãhi? Saüvejanãyesu ñhànesu saüvejanena, saüviggassa ca ²⁰ yoniso padhànena. Imehi kho bhikkhave dvãhi dhammehi samannàgato bhikkhu diññheva dhamme sukhasomanassabahulo viharati, yoni cassa àraddhà hoti àsavànaü khayàyàû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2212s2221||2212s1212 vip 3
ßSaüvejanãyaññhànesu ~ saüvijjate ca paõóito,

2221s1221||2211s1211 pathyà
âtàpã nipako bhikkhu ~ pa¤¤àya samavekkhiya.

2212s2222||2122s1212 vip 3
Evaüvihàrã àtàpã ~ santavuttã anuddhato,

2211s11122||1222s1212 pathyà
Cetosamatham-anuyutto ~ khayaü dukkhassa pàpuõeû ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

Vaggo pañhamo

[PTS Page 031] [\q 31/]

Tassuddànaü:
Dve ca bhikkhå tapanãyà ~ tapanãyà apare duve ²¹
Anàtàpã dve kuhanà ca ²² ~ somanassena te dasà-ti.

[BJT Page 360] [\x 360/]

Dutiyo vaggo

2. 2. 1. Vitakkasuttaü (38)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßTathàgataü bhikkhave Arahantaü Sammàsambuddhaü dve vitakkà bahulaü samudàcaranti: khemo ca vitakko paviveko ca. Abyàpajjhàràmo ²³ bhikkhave Tathàgato abyàpajjharato. ²⁴ Tam-enaü bhikkhave Tathàgataü abyàpajjhàràmaü abyàpajjharataü eso va vitakko bahulaü samudàcarati: ßimàyàhaü iriyàya na ki¤ci vyàbàdhemi ²⁵ tasaü và thàvaraü vàû ti. Pavivekàràmo bhikkhave Tathàgato pavivekarato. Tam-enaü bhikkhave Tathàgataü pavivekàràmaü pavivekarataü eseva vitakko bahulaü samudàcarati: ßyaü akusalaü taü pahãnanû-ti.

Tasmàtiha bhikkhave tumhe pi abyàpajjhàràmà viharatha [PTS Page 032] [\q 32/] abyàpajjharatà tesaü vo bhikkhave tumhàkaü abyàpajjhàràmànaü viharataü abyàpajjharatànaü eseva vitakko bahulaü samudàcarissati: ßimàya mayaü iriyàya na ki¤ci vyàbàdhema tasaü và thàvaraü vàû ti. Pavivekàràmà bhikkhave viharatha pavivekaratà. Tesaü vo bhikkhave tumhàkaü pavivekàràmànaü viharataü pavivekaratànaü eseva vitakko bahulaü samudàcarissati: ßkiü akusalaü? kiü appahãnaü? kiü pajahàmà?û-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

1212,s211s21212 Jagatã x4
ßTathàgataü Buddham-asayhasàhinaü,

1212s2,11s21212
Duve vitakkà samudàcaranti naü,

2212s2,11s21212
Khemo vitakko pañhamo udãrito,

1212s2,11s21212
Tato viveko dutiyo pakàsito.

1212,s211s2122 Tuññhubha
Tamonudaü pàragataü mahesiü,

2212s2,11s21212 Jagatã
Taü pattipattaü vasimaü anàsavaü,

2212s22,1s2122 Tuññhubha
Vessantaraü taõhakkhaye vimuttaü,

2212,s211s2122 Tuññhubha
Taü ve muniü antimadehadhàriü,

[PTS Page 033] [\q 33/]

2212,s211s21212 Jagatã x3
Màraüjahaü ²⁶ bråmi jaràya pàraguü.

2212,s211s21212
Sele yathà pabbatamuddhaniññhito,

1212s2,11s21212
Yathà pi passe jananaü samantato,

1212,s211s2122 Tuññhubha x4
Tathåpamaü dhammamayaü sumedho, ²⁷

2212s21,1s2121
Pàsàdam-àruyha samantacakkhu,

2212s2, 1111s2122 ²⁸
Sokàvatiõõaü janatam-apetasoko

1212,s211s2122
Avekkhatã jàtijaràbhibhåtanû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

[BJT Page 362] [\x 362/]

2. 2. 2. Desanàsuttaü (39)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßTathàgatassa bhikkhave Arahato Sammàsambuddhassa dve dhammadesanà pariyàyena bhavanti. Katamà dve? ßPàpaü pàpakato passathàû-ti, ayaü pañhamà dhammadesanà; ßpàpaü pàpakato disvà tattha nibbindatha virajjatha vimuccathàû-ti, ayaü dutiyà dhammadesanà. Tathàgatassa bhikkhave Arahato Sammàsambuddhassa imà dve dhammadesanà pariyàyena bhavantãû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

1212s1221||2122s1212 pathyà x 2
ßTathàgatassa Buddhassa ~ sabbabhåtànukampino,

11211s1221||2122s1212
Pariyàyavacanaü passa ~ dve ca dhammà pakàsità:

PTS Page 034] [\q 34/]

2122s1122||2121s1211 vip 5
Pàpakaü passatha cetaü ~ tattha càpi virajjatha,

1212s1222||2222s1212 pathyà
Tato virattacittàse ~ dukkhassantaü karissathàû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 2. 3. Vijjàsuttaü (40)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßAvijjà bhikkhave pubbaïgamà akusalànaü dhammànaü samàpattiyà, anvad-eva ahirakaü anottappaü. Vijjà ca kho bhikkhave pubbaïgamà kusalànaü dhammànaü samàpattiyà, anvad-eva hirottappanû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2212s2112||2222s1211 vip 2
ßYà kàcimà duggatiyo ~ asmiü loke paramhi ca,

A1222s1222||2221s1212 pathyà x 2
Avijjàmålakà sabbà ~ icchàlobhasamussayà.

1212s1222||1122s1212
Yato ca hoti pàpiccho ~ ahirãko anàdaro,

1222s1111||1222s1211 vip 1
Tato pàpaü pasavati ~ apàyaü tena gacchati.

2222s1221||1221s1212 pathyà x 2
Tasmà chanda¤-ca lobha¤-ca ~ avijja¤-ca viràjayaü,

2222s1221||2221s1212
Vijjaü uppàdayaü bhikkhu ~ sabbà duggatiyo jaheû-ti.

[PTS Page 035] [\q 35/]

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà iti me sutan-ti.

Pañhama bhàõavàraü

[BJT Page 364] [\x 364/]

2. 2. 4. Pa¤¤àparihànisuttaü (41)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßTe bhikkhave sattà suparihãnà, ye ariyàya pa¤¤àya parihãnà, te diññheva dhamme dukkhaü viharanti savighàtaü sa-upàyàsaü sapariëàhaü, kàyassa bhedà param-maraõà duggati pàñikaïkhà. Te bhikkhavo sattà aparihãnà, ye ariyàya pa¤¤àya aparihãnà, te diññheva dhamme sukhaü viharanti avighàtaü anupàyàsaü apariëàhaü kàyassa bhedà param-maraõà sugati pàñikaïkhàû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2211s1221||2122s1212 pathyà x 2
ßPa¤¤àya parihànena ~ passa lokaü sadevakaü,

1222s1222||1222s1211
Niviññhaü nàmaråpasmiü ~ idaü saccan-ti ma¤¤ati.

2212s2222||2222s1212 vip 3
Pa¤¤à hi seññhà lokasmiü ~ yàyaü nibbedhagàminã,

2122s1221||2111s1212 pathyà x 3
Yàya sammà pajànàti ~ jàtibhavaparikkhayaü.

2222s1221||2222s1212
Tesaü devà manussà ca ~ Sambuddhànaü satãmataü,

[PTS Page 036] [\q 36/]

11212s1222||1221s1212
Pihayanti hàsapa¤¤ànaü ~ sarãrantimadhàrinanû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 2. 5. Sukkadhammasuttaü (42)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDve me bhikkhave sukkà dhammà lokaü pàlenti. Katame dve? Hiri ca ottappa¤-ca. Ime kho bhikkhave dve sukkà dhammà lokaü na pàleyyuü, na-y-idha pa¤¤àyetha màtà ti và, màtucchà ti và, màtulànã ti và, àcariyahariyà ti và, garånaü dàrà ti và, sambhedaü loko agamissa yathà ajeëakà kukkuñasåkarà soõasigàlà. Yasmà ca kho bhikkhave ime dve sukkà dhammà lokaü pàlenti, tasmà pa¤¤àyati màtà ti và, màtucchà ti và, màtulànã ti và, acariyahariyà ti và, garånaü dàrà ti vàû ti.

[BJT Page 366] [\x 366/]

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2221s1222||2121s1211 pathyà x 4
ßYesaü ce hiri-ottappaü ~ sabbadà ca na vijjati,

2222s1222||2111s1212
Vokkantà sukkamålà te ~ jàtimaraõagàmino.

2211s1222||1222s1212
Yesa¤-ca hiri-ottappaü ~ sadà sammà upaññhità,

[PTS Page 037] [\q 37/]

1212s1222||2221s1212
Viråëhabrahmacarⁱyà te ~ santo khãõapunabbhavàû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 2. 6. Ajàtasuttaü (43)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßAtthi bhikkhave ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü. No ce taü bhikkhave abhavissa ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü, na-y-idha jàtassa bhåtassa katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyetha. Yasmà ca kho bhikkhave atthi ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü, tasmà jàtassa bhåtassa katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyatãû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

J2222s1222||1221s1212 pathyà x 2
ßJàtaü bhåtaü samuppannaü ~- kataü saïkhatam-addhuvaü,

J1211s1222||2122s1212
Jaràmaraõasaïghàtaü ~ roganióóaü ²⁹ pabhaïguraü, ³⁰

2212s2112||2211s1212 vip 2
âhàranettippabhavaü ³¹ ~ nàlaü tad-abhinandituü.

2121s1222||1221s1212 pathyà x 3
Tassa nissaraõaü santaü ~ atakkàvacaraü dhuvaü,

A1221s1222||1221s1212
Ajàtaü asamuppannaü ~ asokaü virajaü padaü.

[PTS Page 038] [\q 38/]

1222s1222||2221s1212
Nirodho dukkhadhammànaü ~ saïkhàråpasamo sukhoû ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 2. 7. Nibbànadhàtusuttaü (44)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDvemà bhikkhave nibbànadhàtuyo. Katamà dve? Sa-upàdisesà ca nibbànadhàtu, anupàdisesà ca nibbànadhàtu.

Katamà ca bhikkhave saupàdisesà nibbànadhàtu?

Idha bhikkhave bhikkhu Arahaü hoti khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammad-a¤¤à vimutto tassa tiññhanteva pa¤cindriyàni yesaü avighàtattà ³² manàpàmanàpaü paccanubhoti sukhadukkhaü pañisaüvedeti. Tassa yo ràgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo, ayaü vuccati bhikkhave sa-upàdisesà nibbànadhàtu.

Katamà ca bhikkhave anupàdisesà nibbànadhàtu?

Idha bhikkhave bhikkhu Arahaü hoti khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammad-a¤¤à vumutto. Tassa idheva bhikkhave sabbavedayitàni anabhinanditàni sãtã bhavissanti. Ayaü vuccati bhikkhave anupàdisesà nibbànadhàtu. Imà kho, bhikkhave, dve nibbànadhàtuyo û ti. ³³

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

1212,s211s21212 Jagatã x10 ³⁴
ßDuve imà cakkhumatà pakàsità,

2212s1,121s21212
Nibbànadhàtu anissitena tàdinà,

2212s1,11s21212
Ekà hi dhàtu idha diññhadhammikà,

11212s2,11s21212
Sa-upàdisesà bhavanettisaïkhayà,

[PTS Page 039] [\q 39/]

11212s2,11s21212
Anupàdisesà pana samparàyikà,

2112s21,1s21212
Yamhi nirujjhanti bhavàni sabbaso.

2212s21,1s21212
Ye etad-a¤¤àya padaü asaïkhataü,

1212s2,11s21212
Vimuttacittà bhavanettisaïkhayà,

2212s211s21212
Te dhammasàràdhigamà khaye ratà,

1212,s211s21212
Pahaüsu te sabbabhavàni tàdinoû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

[BJT Page 370] [\x 370/]

2. 2. 8. Pañisallànasuttaü (45)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßPañisallànàràmà bhikkhave viharatha pañisallànaratà, ajjhattaü cetosamatham-anuyuttà aniràkatajjhànà vipassanàya samannàgatà bråhetà su¤¤àgàrànaü. Pañisallànàràmànaü bhikkhave viharataü pañisallajanaratànaü ajjhattaü cetosamatham-anuyuttànaü aniràkatajjhànànaü vipassanàya samannàgatànaü bråhetànaü su¤¤àgàrànaü dvinnaü phalànaü a¤¤ataraü phalaü pàñikaïkhaü: diññheva dhamme a¤¤à, sati và upàdisese anàgàmitàû ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2212s2112||1122s1212 vip 2
ßYe santacittà nipakà ~ satimanto ca jhàyino,

[PTS Page 040] [\q 40/]

2222s1221||2211s1212 pathyà x 3
Sammà dhammaü vipassanti ~ kàmesu anapekkhino.

2121s1222||1221s1212
Appamàdaratà santà ~ pamàde bhayadassino,

A1221s1221||2222s1212
Abhabbà parihànàya ~ nibbànasseva santikeû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 2. 9. Sikkhànisaüsasuttaü (46)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßSikkhànisaüsà bhikkhave viharatha pa¤¤uttarà vimuttisàrà satàdhipateyyànà, sikkhànisaüsànaü bhikkhave viharataü pa¤¤uttarànaü vimuttisàrànaü satàdhipateyyànaü dvinnaü phalànaü a¤¤ataraü phalaü pàñikaïkhaü: diññheva dhamme a¤¤à, sati và upàdisese anàgàmitàû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

11212s2,11s2122 Tuññhubha x3
ßParipuõõasekhaü apahànadhammaü,

2212,s211s2122
Pa¤¤uttaraü jàtikhayantadassiü,

2212,s211s2122
Taü ve muniü antimadehadhàriü,

2212,s211s21212 Jagatã
Mànaü jahaü bråmi jaràya pàraguü.

2212,s211s21212 Jagatã x4
Tasmà sadà jhànaratà samàhità,

[PTS Page 041] [\q 41/]

2212,s211s21212
âtàpino jàtikhayantadassino,

2212s2,11s21212
Màraü sasenaü abhibhuyya bhikkhavo,

121,2s111s21212
Bhavàtha ³⁵ jàtimaraõassa pàragàû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

[BJT Page 372] [\x 372/]

2. 2. 10. Jàgariyasuttaü (47)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßJàgaro cassa bhikkhave bhikkhu vihareyya sato sampajàno samàhito pamudito vippasanno ca tattha kàlavipassã ca kusalesu dhammesu. Jàgarassa bhikkhave bhikkhuno viharato satassa sampajànassa pamuditassa vippasannassa tattha kàlavipassino kusalesu dhammesu dvinnaü phalànaü a¤¤ataraü phalaü pàñikaïkhaü: diññheva dhamme a¤¤à, sati và upàdisese anàgàmitàû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

J1122s1222||2222s1211 pathyà x 2
ßJagarantà suõàthetaü ~ ye suttà te pabujjhatha,

2221s1222||2121s1212
Suttà jàgariyaü ³⁶ seyyo ~ natthi jàgarato bhayaü.

[PTS Page 042] [\q 42/]

2212s1,112s2122 Tuññhubha x2
Yo jàgaro ca satimà sampajàno,

1212,s1112s2122
Samàhito pamudito ³⁷ vippasanno,

2212s2222112s2122 ³⁸
Kàlena so sammà dhammaü parivãmaüsamàno,

2212s2,11s2122 Tuññhubha
Ekodibhåto vihane tamaü so.

2212,s211s2121 Tuññhubha x3
Tasmà have jàgariyaü bhajetha,

2222s1,112s2122
âtàpã bhikkhu nipako jhànalàbhã,

2212,s211s2122
Saüyojanaü jàtijaràya chetvà,

1212s2,11s21212 Jagatã
Idheva sambodhim-anuttaraü phuseû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 2. 11. âpàyikasuttaü (48)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDveme bhikkhave àpàyikà nerayikà idam-appahàya. Katame dve? Yo abrahmacàrã brahmacàrãpañi¤¤o, yo ca paripuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü carantaü amålakena abrahmacariyena anuddhaüseti. Ime kho bhikkhave dve àpàyikà nerayikà idam-appahàyàû-ti.

[BJT Page 374] [\x 374/]

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

1212s2,11s2121 Tuññþubha x4
ßAbhåtavàdã nirayaü upeti,

2212s2,11s2121
Yo và pi katvà na karomi càha,

[PTS Page 043] [\q 43/]

1212,s211s2121
Ubho pi te pecca samà bhavanti,

1212s2,11s2121
Nihãnakammà manujà parattha.

2212s2112||2122s1212 vip 2
Kàsàvakaõñhà bahavo ~ pàpadhammà asa¤¤atà,

2222s1221||11221s1212 pathyà x 3
Pàpà pàpehi kammehi ~ nirayaü te upapajjare.

2212s1222||2221s1212
Seyyo ayogulo bhutto ~ tatto aggisikhåpamo, ³⁹

2222s1222||2122s1212
Ya¤-ce bhu¤jeyya dussãlo ~ raññhapiõóaü asa¤¤atoû ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

2. 2. 12. Diññhigatasuttaü (49)

Vuttaü hetaü Bhagavatà, vuttam-Arahatà ti me sutaü:

ßDvãhi bhikkhave diññhigatehi pariyuññhità devamanussà oliyyantã eke atidhàvanti eke cakkhumanto va passanti.

Katha¤-ca bhikkhave oliyyanti eke? Bhavàràmà bhikkhave devamanussà bhavaratà bhavasammudità. Tesaü bhavanirodhàya dhamme desiyamàne na cittaü pakkhandati na pasãdati na santiññhati nàdhimuccati. Evaü kho bhikkhave oliyyanti ⁴⁰ eko.

[BJT Page 376] [\x 376/]

Katha¤-ca bhikkhave atidhàvanti eke? Bhaveneva kho paneke aññiyamànà haràyamànà jigucchamànà vibhavaü [PTS Page 044] [\q 44/] abhinandanti yato kira bho ayaü attaü ⁴¹ kàyassa bhedà param-maraõà ucchijjati vinassati na hoti param-maraõà, etaü santaü etaü paõãtaü etaü yathàvanti. ⁴² Evaü kho bhikkhave atidhàvanti eke.

Katha¤-ca bhikkhave cakkhumanto passanti? Idha bhikkhu bhåtaü bhåtato passati, bhåtaü bhåtato disvà bhåtassa nibbidàya viràgàya nirodhàya pañipanno hoti. Evaü kho bhikkhave cakkhumanto ca passantãû-ti.

Etam-atthaü Bhagavà avoca, tatthetaü iti vuccati:

2222s1222||2211s1212 pathyà x 4
ßYe ⁴³ bhåtaü bhåtato disvà ~ bhåtassa ca atikkamà, ⁴⁴

1222s1221||1122s1212
Yathàbhåte vimuccanti ~ bhavataõhàparikkhayà.

1221s1222||2122s1212
Sa ve ⁴⁵ bhåtapari¤¤o so ⁴⁶ ~ vãtataõho bhavàbhave,

2211s1221||2211s1212
Bhåtassa vibhavà bhikkhu ~ nàgacchati punabbhavanû-ti.

Ayam-pi attho vutto Bhagavatà, iti me sutan-ti.

Vaggo dutiyo

Tassuddànaü:
Dve indriyà dve tapanãyà ~ sãlena apare duve,
Anottappã kuhanà dve ca ~ [PTS Page 045] [\q 45/] saüvejanãyena te dasa,
Vitakkà desanà vijjà ~ pa¤¤à dhammena pa¤camaü,
Ajàtaü dhàtu sallànaü ~ sikkhà jàgariyena ca,
Apàyadiññhiyà ceva ~ bàvãsati pakàsità ti.

Dukanipàto

Itivuttaka Home Page Table of Contents First Sutta Translation

Ekakanipàto Dukanipàto Tikanipàto Catukkanipàto

Sutta Index (serial order) Sutta Index (alphabetical order)

First Line Index Index of the Metres

Word Index (by sutta number) Word Index (by BJT page number)

End Notes

1 BJT Note (in Sinhala): At the beginning there is a reading ßdve dhamme anukkañiû which is seen in the Sinhala & Burmese books. In the Commentary and the Siyamese edition it is not found. Editor's note: The PTS edition places these words after Ekanipàto niññhito above.

2 Metre: This line as it stands is an unrecognised variation. We could possibly read cÕto- to give pathyà.

3 Metre: In this line we can understand the 3rd and 4th syllables as resolved, or read vih 4^arati with a sarabhatti vowel m.c.

5 Editor's note: BJT reads Dvãhã, a printer's error.

6 BJT Note: Tathà - ChS.

7 Metre: The very exceptional vip 6 (we should probably understand cÕtosukhaü again here, which would then give the Anuññhubha variation).

8 Metre: The pàdayuga in the this verse, being the negative of the last sutta, is incorrect metrically. For viharati in the last line see the note to the previous sutta above.

9 BJT Note: Sopapajjati - ChS.

10 BJT Note: Anottappã - Palm leaf book, Printed book, here and in the verse below.

11 Editor's note: BJT prints nibbàõaya. BJT wavers in its spelling of this word and forms derived from it. Sometimes we find nibban- and at other times nibbàõ-; in this edition the spelling has been regularized as nibban-.

12 BJT Note: Ottappã - Palm leaf book, Printed book.

13 BJT Note: Ahiriko -Palm leaf book.

14 Metre: This line doesn't scan as it stands, it is probably corrupt.

15 Editor's note: BJT omits the quotation marker iti here, presumably by mistake.

16 Editor's note: BJT prints nibbàõogadhagàminaü. BJT wavers in its spelling of this word and forms derived from it. Sometimes we find nibban- and at other times nibbàõ-; in this edition the spelling has been regularized as nibban-.

17 BJT Note: Mahantehi - Palm leaf book, Printed book.

18 BJT Note: Mahesino - Palm leaf book, Printed book.

19 BJT Note: Mahantehi - Palm leaf book, Printed book.

20 BJT Note: Mahesino - Palm leaf book, Printed book.

21 BJT Note: Saüvegassa ca - Palm leaf book, Commentary, Printed book.

22 BJT Note: Paratthehi - Palm leaf book, Printed book.

23 BJT Note: Dve àtàpi na kuhanà ca - Palm leaf book, Printed book; Dve pàdàna kuhanà ca - Palm leaf book.

24 BJT Note: Abyàpajjàràmo - Palm leaf book, Printed book.

25 BJT Note: Abyàpajjarato - Palm leaf book, Printed book.

26 BJT Note: Vyàpàdemi - Palm leaf book, Printed book.

27 BJT Note: Mànajahaü - Palm leaf book, Printed book; Màrajahaü, Thai.

28 BJT Note: Sumedha - Palm leaf book, Printed book.

29 Metre: This line is very unusual, it seems that it is an extended form of the metre, pausing at the 5th, and re-starting - but then it restarts with a resolved syllable.

30 BJT Note: Roganãëhaü - In some books - Roganãëaü - Palm leaf book, Printed book.

31 BJT Note: Pabhaïgunaü - Palm leaf book, Printed book; Roganióaü- ChS.

32 BJT Note: âhàranettipabhavaü - Palm leaf book, Printed book.

33 BJT Note: Avigatattà - Palm leaf book, Commentary, ka??

34 Editor's note: It appears that there is a line missing in the BJT edition here (both in the Pàëi and the translation) PTS and ChS have the line reading Imà kho, bhikkhave, dve nibbànadhàtuyo ti, which would seem to be necessary to complete the sutta.

35 Metre: These 2 verses are Jagatã; the 2nd line in the 1st verse is extended Jagatã, pausing at the 5th, and re-starting from the same syllable. In the last line of the same verse we should probably read Yamhã to correct the metre. Note that in the 3rd line of the next verse there is no discernable caesura, which is very unusual.

36 BJT Note: Bhavattha - Palm leaf book Printed book.

37 BJT Note: Jàgaritaü - Palm leaf book, Printed book, aka??

38 BJT Note: Mudito - Palm leaf book, Printed book.

39 Metre: This line is irregular as it stands, we should probably exclude Kàlena so m.c. which would leave a regular Tuññhubha pàda.

40 Editor's note: BJT: aggisikhupamo, by mistake.

41 Editor's note: BJT in the ÷uddhi pàtraya corrects oliyanti to oliyyanti in its first two appearances in this sutta, but rather inconsistently lets the alternative form olãyanti stand here.

42 BJT Note: Satto - Palm leaf book, Printed book

43 BJT Note: Yathàvaevaüdhàvatã - Palm leaf book, Printed book.

44 BJT Note: Yo - Thai.

45 BJT Note: Atikkamaü, Palm leaf book, Printed book.

46 BJT Note: Sace - Palm leaf book, Printed book, Syà, PTS.

Itivuttaka Home Page Table of Contents First Sutta Translation

Ekakanipàto Dukanipàto Tikanipàto Catukkanipàto

Sutta Index (serial order) Sutta Index (alphabetical order)

First Line Index Index of the Metres

Word Index (by sutta number) Word Index (by BJT page number)